21- İş Kazası Vuku Bulduğunda Şantiye Alanında Denetim ve Gözetimden Yükümlü Kişi Sorumludur. İzindeki Kişinin Sorumluluğundan Bahsedilemez. (Yargıtay 12 CD 2017/4789)
Yargıtay 12 CD E.2015/16012, K.2017/4789, 06.06.2017
Bu Yargıtay Kararında Şu Konular Önemlidir:
Söz konusu kazanın olmasında iki neden vardır:
Bunlardan biri, yoldaki çökme olması ve kamyonların gidip geldikleri yük taşıdıkları stabilize ve mıcırlı yolun güvenlikli olmaması… Bu husus uzun zamandır süregelen bir durumdur ve 1,5 yıldır kamyonlar bu yolu kullanmışlardır.
Yargıtaya göre ise kazaya neden olan asıl sebep, kamyonun dengesini bozacak ve istiap haddini aşacak şekilde yüklenmesidir.
Buradan yola çıkılarak, kazaya yol açan asıl sebep ile ilgili, o sırada denetim ve gözetimden sorumlu kişinin ceza almasını onamış; asıl sebebe müdahale edemeyecek durumda olan ve o sırada izindeki kişinin cezasını bozmuştur.
Olayın Kısa Özeti
Çermikel Baraj inşaatı tamamlanmış ve ön kabul aşamasına gelmiştir. Bu sebeple saha temizliği yapılmaktadır. Sökülen kule vincin ayaklarındaki her biri 1900 kg olan 14 adet beton bloklar tek seferde kamyona yüklenir. Kamyon şoförü, ana yüklenici firma olan …. Enerji A.Ş. saha amirini bu konuda uyarır, ancak saha amiri tek seferde götürüleceğini söyler. Kendisi de beton blokların üzerine çıkar. Kamyon 50-60 metre kadar gittikten sonra hafif bir çukura gelir, beton bloklar devrilir. Blokların üzerinde giden yüklenici firma saha amiri blokların altında kalarak vefaat eder. (18.08.2013)
Mahkeme sanıklardan birine, 2 yıl 1 ay hapis cezası verir ve bunu para cezasına çevirir. Yargıtay da günlük 20 TL’den hesaplayarak toplam 15.200 TL adli para cezası onaylar. (Kararda kim olduğu belli olmamaktadır.) (…. sanık ... müdafiinin ise bir nedene dayanmayan temyiz itirazlarının reddine…)
Mahkeme, taşeronun başka bir yetkilisine de aynı cezayı verir.
Taşeron yetkilisi savunmasında şunları ifade etmiştir: Saha temizliği sırasında en yetkili kişi, ölen saha amiridir. Beton blokların taşınması bayram tatili sonrasına kalmıştır. Bayramdan önce ölen saha amiri de dahil olmak üzere herkesi, iş güvenliğine, şantiye içi hız limitine ve yük istiabına dikkat etmeleri hususunda uyardığını belirtmiştir. Kaldı ki, ölen saha amiri de, baraj inşaatında ve şantiyelerde uzun süre çalışmış, şantiyede yüklenici firmanın yetkilisi olarak bulunan bir kişidir, iş güvenliği ile ilgili en az kendisi kadar yetkisi ve sorumluluğu vardır, kaza kendisinin kusuru ile meydana gelmiştir. Hadise vuku bulduğunda kendisi bayram tatilinden henüz dönmemiştir. Çalışmaların olduğu dönemde bile diğer sanık olan yetkili şantiye şefinin bilgisi dahilinde faaliyetlerini sürdürmektedir. Bayramdan sonra kendisinin de olmadığı ve kazanın gerçekleştiği bu dönemde, sanık olan diğer şantiye şefi sahadan sorumludur.
Yargıtay 2 yıl 1 ay hapis cezası verilerek para cezasına çevrilen taşeron yetkilisinin savunmasını kabul ederek verilen cezayı onaylamaz ve bozar.
Yargıtayın, İlk Derece Mahkeme Kararını Bozma Gerekçesi:
Şantiyede çalışan işçilerin (yargıtayın cezayı onaylamadığı) sanık ... olmadığı zaman talimatları (kaza günü sahada olan ve Yargıtay tarafından cezası onanan) sanık ...’tan aldıklarına ilişkin anlatımları gözetilerek, olay tarihinde sanığın izinli olduğu, yerine şantiye ile ilgilenen diğer sanık ...’nun inşaat mühendisi olup işinin ehli olduğu, dikkate alınarak, olay günü şantiye alanında yapılan işlerin denetim ve gözetiminden sanık ... sorumlu olduğu, sanığın sorumluluğunun bulunmadığı, ayrıca her ne kadar hükme esas alınan bilirkişi raporunda kamyonun devrilme nedeninin yoldaki çökme olduğu ve kamyonların gidip geldikleri yük taşıdıkları stabilize ve mıcırlı yolun güvenlikli olmamasının sorumluluğunun şantiye şefi ile yardımcısına ait olduğu belirtilmiş ise de, kamyon şoförü olan diğer sanık ...'ın yolun 1,5 yıldır aynı vaziyette olduğu, olay gününe kadar da kamyon ile yük taşındığı ve bir sorun yaşanmadığı şeklindeki beyanı ve tüm dosya kapsamından olayın asıl nedeninin kamyonun dengesini bozacak ve istiap haddini aşacak şekilde yüklenmesi olduğu, bu oluş karşısında sanığa kusur atfedilemeyeceği dikkate alınarak atılı suçtan beraatı yerine mahkumiyetine karar verilmesi, … BOZULMASINA,
