Acil Servis Çalışanlarının Psikososyal Risk Faktörlerinin Değerlendirilmesi-
İş kaynaklı psikososyal risk faktörleri, günümüzde önemi giderek artan ve üzerinde çalışmaların yoğunlaştığı bir konu olarak dikkat çekmektedir. İş sağlığı ve güvenliği alanında fiziksel, kimyasal ve biyolojik risklerin yanı sıra psikososyal riskler de özellikle insanla etkileşimin yoğun olduğu iş kollarında öne çıkmaya başladığı görülmektedir. İş kaynaklı psikososyal risk faktörleri sonucunda oluşan stres, çalışanların sağlığını tehdit etmekte ve ciddi sağlık sorunlarının kaynağı olarak gösterilmektedir. Yoğun iş temposu ve kritik önem taşıyan çalışmaları içeren iş kollarında strese maruziyet yoğun olarak görülmektedir. Stres, tükenmişlik sendromu başta olmak üzere neden olduğu sağlık sorunlarıyla çalışanların psikolojik ve fizyolojik dengesini bozmaktadır. Psikolojik ve fizyolojik dengesi bozulan çalışanların verimlilikleri ve etkinlikleri olumsuz yönde etkilenmektedir.
Hayati tehlikesi bulunan ve çok hızlı müdahale gerektiren hastalara karşı zamanla yarışılan, uzun çalışma saatlerinin uygulandığı ve insanla sürekli etkileşimin olduğu acil servisler psikososyal risk faktörlerinin öne çıktığı bir çalışma alanı olarak değerlendirilmektedir. Acil servis çalışanları hasta veya hasta yakınları tarafından sözlü veya fiili olumsuz davranışlara sıkça maruz bırakılmaktadır. Günümüzde bu tutum ve davranışlar medyada sıkça yer almaktadır. Hayati önemi olan acil servislerde çalışanların fiziksel sağlıklarının yanı sıra ruhsal sağlıklarının da korunması gerekmektedir. Bu alanda yapılacak çalışmaların acil servis çalışanlarının iş tatminini artıracağı, stres düzeylerini azaltacağı ve bu sayede verilen hizmetin verimliliğini ve etkinliğini artıracağı öngörülmektedir.
Bu çalışmada acil servis çalışanlarının psikososyal risk faktörleri değerlendirilmiştir. Bu kapsamda acil servis çalışanlarının iş tatmin, stres ve tükenmişlik düzeyleri geçerlilik ve güvenirlik analizi yapılmış ölçekler kullanılarak incelenmiştir. İş tatmin düzeyinin belirlenmesinde “Minnesota İş Tatmin Ölçeği”, stres düzeylerinin belirlenmesinde “Algılanan Stres Ölçeği” ve tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesinde “Maslach Tükenmişlik Ölçeği” kullanılmıştır. Bu ölçeklerden elde edilen sonuçlar çeşitli gruplar düzeyinde SPSS 22 paket programı kullanılarak istatistiksel açıdan incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda iş tatmini, stres ve tükenmişlik düzeylerinin birbirleriyle ilişkileri açıklanmış ve çalışan grupları arasında ölçek skorlarının hangi özelliklere göre farklılaştığı tespit edilmeye çalışılmıştır.
Ahmet CANKURTARAN
