Bina ve Tesis Yangın Riskleri
Yanıcı Ve Patlayıcı Maddelerin Depolanmasında Dikkat Edilecek Hususlar
* Topluma açık yerlerde ve konutların altında veya bitişiğinde tehlikeli maddeler ile ilgili olarak yapılan işlerin, ilgili standartlarda belirtilen şartlara uygun olması gerekir.
* Parlayıcı ve patlayıcı maddeler üretilen veya işlenen veya depolanan tek katlı binalarda duvarların yanmaz veya yangına 120 dakika dayanıklı olması gerekir. Çok katlı binalarda ise, binaların en üst katında olmak şartıyla ilgili tüzük ve yönetmeliklerde öngörülen ölçüde bu maddelerin üretilmesine işletilmesine veya depolanmasına müsaade edilir.
* Herhangi bir amaçla tehlikeli madde bulundurulan yapılarda, tehlikeli maddenin miktarlarına ve tehlike sınıfına bağlı olarak çevre güvenliği sağlanır.
* Binaya ulaşım yollarının sürekli olarak açık tutulması ve bu yollar üzerine park yapılmaması gerekir.
* Üretimin ve tehlikeli maddenin özelliğine göre binaların tabanlarının statik elektriği iletici özellikte yapılması ve kapıların statik elektriğe karşı topraklanması şarttır.
* Binalardaki giriş ve çıkış kapılarının, pencerelerin, panjurların ve havalandırma kanallarının kapaklarının basınç karşısında dışarıya doğru açılması ve tehlike anında bina içinde bulunanların kolayca kaçabilmelerini veya tahliye edilebilmelerini sağlayacak biçimde yapılması gerekir.
* Binanın pencerelerinde parmaklık veya kafes bulunamaz. Birden çok bölümü bulunan işyeri binalarında bölümlerden her birinin, biri doğrudan doğruya dışarıya, diğeri ana koridora açılan en az 2 kapısının bulunması şarttır. İç bölmelerin, meydana gelebilecek en yüksek basınca dayanıklı, çatlaksız düz yüzeyli, yanmaz malzemeden yapılmış, açık renkte boyanmış veya badanalanmış, kolayca yıkanabilir şekilde olması gerekir. Hafif eğimli yapılan tabanlar bir drenaj sistemiyle beraber bir depoya veya dinlendirme kuyusuna bağlanır. Tehlikeli maddelere uygun özellikteki atık su arıtma tesisleri de bu amaçla kullanılabilir.
* Binaların tavanlarının ve tabanlarının yanmaz, sızdırmaz, çarpma ile kıvılcım çıkarmaz ve kolay temizlenir malzemeden, hafif eğimli olarak, pencerelerin ise, büyük parçalar halinde, etrafa dağılmayacak ve zarar vermeyecek telli cam veya kırılmaz cam gibi maddelerden yapılması gerekir.
Basınçlı gaz tüplerinin depolanmasında dikkat edilecek hususlar
* Dolu tüplerin sıcaklık değişmelerine, güneş ışınlarına, radyasyon isısına ve neme karşı korunması bakımından ilgili standart hükümlerine uyulur.
* Dolu tüpler, işyerlerinde tehlike yaratmayacak miktarda depolanır.
* Tüpler, yangına en az 120 dakika dayanıklı ayrı binalarda veya bölmelerde, radyatör ve benzeri isı kaynaklarından uzakta bulundurulur ve tüplerin devrilmemesi veya yuvarlanmaması için gerekli tedbirler alınır.
* Tüpler, içinde bulunan gazın özelliğine göre sınıflanarak depolanır ve boş tüpler ayrı bir yerde toplanır.
* Tüplerin depolandığı yerlerin, uygun havalandırma tertibatının ve yeteri kadar kapısının bulunması gerekir. Yanıcı basınçlı gaz ihtiva eden tüplerin depolandığı yerlerde ateş ve ateşli maddeler kullanma yasağı uygulanır.
* Tüplerin depolandığı yerlere ikaz levhaları konulur.
LPG tüplerinin depolanmasına ilişkin esaslar:
* Binanın müstakil ve tek katlı olması, döşeme, tavan ve duvarlarının yangına en 120 dakika dayanıklı malzemeden yapılması, çatısında hafif malzemeler kullanılması gerekir.
* Dış duvarlarında veya çatısında, her 3 m³ depo hacmi için en az 0.2 m² 'lik kırılmaz cam veya benzeri hafif malzeme ile kaplanmış bir boşluk bırakılması gereklidir
* Depo kapılarının yangına karşı en az 90 dakika dayanıklı malzemeden yapılması şarttır.
* Tüplerin depolama mahallinde, aşırı sıcaklık artışına ve insan veya araç trafiğine maruz kalmayacak ve fiziki hasar görmeyecek tarzda yerleştirilmesi gerekir. Tüp içerisindeki LPG’nin gaz fazıyla doğrudan temas halinde olması için, tüplerin, emniyet valfleri LPG sivı fazı seviyesinden yukarıda olacak konumda, yana yatırılmış veya baş aşağı durumda olmaksızın dik olarak depolanması gerekir.
* Depolarda isıtma ve aydınlatma amacı ile açık alevli cihazlar kullanılamaz.
* Depoların döşeme hizasında ve bölme duvarlarının tabana yakın kısımlarında açılıp kapanabilen havalandırma menfezleri bulundurulur.
* Doğal havalandırma uygulanması halinde, dış duvarların her 600 cm'si için en az 1 adet menfez bulunması şarttır. Dış duvar uzunluğunun 600 cm'yi geçmesi halinde, menfez sayısı aynı oranda artırılır. Menfezlerin her birinin alanının en az 20 az 140 cm2 ve menfezlerin toplam alanının, döşeme alanının her metrekaresi için en az 65 cm2 olması gerekir.
Paratoner bakımı
* Paratoner tesisatları yılda bir kez kontrol edilir.
* Paratonerin sağlam olup olmadığına bakılır. direğinin sağlamlığı ve yakalama ucunun paslanıp paslanmadığı kontrol edilir.
* İniş iletkenlerinin paratonerle bağlantı noktaları kontrol edilir. Gevşekse sıkılmalıdır, aksi halde yangına yol açabilir.
* Direkteki iniş iletkenleri kroşeleri kontrol edilir.
* İniş iletkenlerinde varsa ekler kontrol edilir.
* İniş iletkenlerinin sürekliliği kontrol kopma veya herhangi bir çıkma varsa et kalınlığı olan bakır bağlantı klemesleri kullanılıp yeterince sıkılmalıdır.
* Zeminden 2 metre yukarıda olması gereken test (ölçüm) klemensi kontrol edilir. Gerekirse değiştirilip klemens yeterince sıkılmalıdır.
* Paratoner topraklaması ve diğer bütün cihazların topraklamaları kesinlikle ayrı yapılmamalıdır. En uygun olanı temel topraklaması yapip topraklamaları eş potansiyel buraya bağlamaktır.
* Buna imkân yoksa levha yerine topraklama çubuğu çakılarak yapılabilir. Topraklamada önemli olan temas yüzeyi ve korozatif etkilere dayanımı düşünülerek yapılmalıdır.
* Topraklama çubuklarının aralıkları çubuk uzunluğunun iki katı uzunluğunda ve mümkünse kazayağı şeklinde yapılmalıdır.
* Topraklama çubukları iniş iletkenleri ile toprak yüzeyinin en az 10-15 cm altında birbirine bağlanmalıdır. Bunun nedeni kışın toprak yüzeyi 5 cm' ye kadar donabiliyor.
* Topraklama çubuğu ile iniş iletkenleri iki şekilde bağlanabilir. Birinci Termokaynak ile bir grafit kalıp içerisine bakıroksit konularak ateşlenir oluşan yanma sonunda topraklama çubuğu ve iniş iletkeni birbirine kaynamış olur. İkinci yöntem ek klemens ile; topraklama çubuğu ve iniş iletkenleri et kalınlığı iyi olan ek klemensi ile iyice sıkılıp sadece ek 32 yerine zift, yağlı boya vs.. sürülerek geçiş direncine engel olacak oksitlenmeler ve korozif etkilerden korur.
* Topraklama ölçümü sonucunda direnç değeri en fazla 10 ohm olmalıdır.
* Eğer paratoner topraklaması direnci 10 ohm üzerinde çıkarsa ilave çubuk çakılarak direnç düşürülebilir.
* Topraklama direncinin düşürülmesi için çeşitli kimyasallar piyasada satılmaktadır. Korozif etkileri ve çevreyi kirlettikleri için biz önermiyoruz
