Biyolojik Etmenler
•Biyolojik etmenler; herhangi bir enfeksiyona, allerjiye veya zehirlenmeye neden olabilen, genetiği değiştirilmiş olanlar da dâhil mikroorganizmaları, hücre kültürlerini ve insan endoparazitlerini tanımlamaktadır.
•Mikroorganizma ise genetik materyali replikasyon veya aktarma yeteneğinde olan hücresel veya hücresel olmayan mikrobiyolojik varlıktır.
•Mikroorganizma ve parazitlerin insan vücuduna geçmesiyle ortaya çıkan tabloya bulaşıcı hastalık (enfeksiyon) denmektedir. Bulaşıcı hastalık etmenleri insanlara insanlardan, hayvanlardan (vektörler dahil) veya çevreden (hava, toprak, su) geçebilmektedir. Solunum yolları, sindirim yolu, cildimiz, gözümüz, burnumuz ve ağzımız etmenlerin vücudumuza ana giriş yollarını oluşturmaktadır.İnsanlığın tüm tarihsel süreci içerisinde çalışma ortamı, üretim araçları ve çalışan insan sürekli.
•Esas faaliyet alanı biyolojik etmenlerle çalışmak olan ve maruziyet riskinin yüksek olduğu iş yerleri arasında ilaç ve aşı üretim tesisleri ile mikrobiyoloji laboratuarları sayılabilir. Tarım, gıda, atık geri kazanım, kanalizasyon, atık su arıtma, sağlık hizmetleri sunulan, hayvanlarla ve hayvan ürünleri ile çalışılan işyerleri ise doğrudan bu etmenlerle çalışılmasa da bu etmenlere maruz kalınabilecek işlerin yapıldığı, çevresel ortamların bulunabildiği yerlerdir.
•Biyolojik etmenler enfeksiyon risk düzeyine göre dört grupta değerlendirilmektedir.
•Biyolojik etmenlere maruz kalma riski olan herhangi bir çalışmada yürütülecek risk değerlendirmesinde; biyolojik etmenin grubu, etmene maruziyetin türü, yolu, düzeyi, süresi, etmenin hastalık yapıcılık gücü, konak duyarlılığı, çalışanların biyolojik etmene maruziyetleri durumunda ortaya çıkabilecek hastalıklar, allerji ve zehirlenmelerle ilgili bilgileri, bu etmenleri kontrol altına almak için yetkili makamların önerileri, ortam ölçümleri, bağışıklama ve tedavilerinin olması ve bunlara ulaşım imkânları dikkate alınır.
•Grup 1’de yer alıyor ise, insanlar ve çalışanlarda hastalık yapıcı olmadığından kişisel güvenlik ve hijyen önlemleri yeterli olacaktır. Grup 2, 3 ve 4’te yer alan etmenlerle çalışmalarda uygun toplu koruma ve kişisel önlemler alınmalıdır.
•Çalışanlar biyolojik etmenlere doğrudan veya dolaylı temas ederek maruz kalabilirler.
•Biyolojik etmenler vücudumuza solunum, sindirim, deri, göz, burun, ağız mukozası ile girerler.
•Maruziyetin oluşabileceği koşullarla karşılaşma sıklığı, maruz kalınan süre, ortamda bulunan ve vücuda giren mikroorganizma sayısı, hastalık yapıcılık gücü ve vücuda giriş yolu maruziyet düzeyini belirleyen ana faktörlerdir.
•Genetik yatkınlık, ailesel faktörler, gebelik, alışkanlıklar, kullanılan ilaçlar, halihazırdaki allerjiler ve bu allerjilerden dolayı aşılanmamış olmak da kişileri hastalık etmenlerine karşı duyarlı hâle getirebilmektedir.
•Çalışanlar maruz kalabilecekleri tehlikeler, bunları olası riskleri ve bunlardan korunmak için almaları gereken önlemler ile bunların uygulanması hakkında bilgi sahibi iseler, iş yerlerinde maruziyetlerini azaltmak için alınan önlemlere, verilen talimat ve prosedürlere daha etkin şekilde uyacaklar, işle ilgili hastalıklara ve meslek hastalıklarına yakalanmayacaklardır
