Çalışma İlişkilerinde Sistem Yaklaşımı
. Endüstri toplumunun bir neticesi olarak ortaya çıkan Endüstri İlişkileri Sistemi, ilk kez Juhn Dunlop tarafından sistematik hâle getirilmiştir. Sistem, kısaca düzeni sağlayabilmek için oluşturulmuş kuralları ifade eder. Sistem yaklaşımı ise, statik ve dinamik tüm hayatın işleyişine yönelik, fiziksel, mekanik, biyolojik, sosyal ve beşeri gibi geniş bir alanda oluşturulmuş kurallar bütünüdür.
• Endüstri toplumu, sanayi devriminin ardından, üretimin genele yayılması ile birlikte, çalışan ve yönetici arasında belirgin bir çizginin ve çalışma ilişkileride belirli kuralların oluşturulduğu politik yapıdaki toplumsal dönüşümün adıdır.
• Endüstri ilişkileri sistemi sosyal sistemin altsistemidir. Ekonomik sistemden ayrışan belirgin özellikleri bulunmaktadır. Bunları;
(1)Endüstri ilişkileri sistemi endüstri toplumunun analitik altsistemi olarak ekonomik sistemle aynı değerlere sahip değildir,
(2)Endüstri ilişkileri sistemi ekonomik sisteme bağlı olmayan ve toplumun ayırtedici bir alt sistemidir,
(3)Endüstri ilişkileri sistemi ile toplum arasında bütüncül bir ilişki vardır şeklinde sıralayabiliriz.
• Her endüstri ilişkileri sistemi üç grup aktörü içerir. Bunlar kısaca işçi, işveren ve kamu (devlet) /Özel kuruluşlar olarak sıralanabilir. Ancak Dunlop’un sistem teorisinde işverenler yerine yöneticiler terimi kullanılmaktadır.
. Endüstri ilişkileri aktörleriyle etkileşen üç temel çevre bulunmaktadır. Bunlar;
(1)İşyeri ve iş toplumunun teknolojik özellikleri,
(2)Aktörler üzerinde olumsuz etkisi olan piyasa (ürün piyasası) veya bütçe kısıtları,
(3)Gücün toplumdaki mevkii ve dağılımı olarak sıralalanabilir.
. Sistem yaklaşımına getirilen eleştirileri üç temel başlık altında toplanabilir.
(1)Genel Denge Vurgusu ve Kapsam Eksikliği (çatışma değil uzlaşma üzerine yapılanma),
(2)Örgütsel Yapılanma (işçiler mutlaka örgütlüdür),
(3)Aktörlerin Rolleri (insanlardan çok roller üzerinde durulur).Ayrıca Dunlop teorisinde devletin rolü de gereğince önemsenmemiştir.
