Çalışma İlişkilerinde Stres ve Yönetimi
•Stres bazı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar. Bunlara stres faktörleri denir. Stres yapıcılara (stresör), insanın fizyolojik ve psikolojik olarak verdiği tepkilere ise stres denir. Genellikle stres kavramı stres vericileri ve stres tepkilerini içerecek biçimde kullanılır. Selye’ye göre stres farklı aşamalardan geçerek ortaya çıkar. Bunlardan biri alarm aşamasıdır. Bireyin gerilim kaynaklarının etkisi ile zaman içine alarma geçtiği ve stresin etkisine belirli bir süre direndiği kabul edilir. Bu dönemde birey, herhangi bir dış uyaranı stres yapıcı olarak algılamaktadır. İkinci aşama ise direnç aşamasıdır. Bu aşamada birey, fiziksel ve duygusal enerjisini harekete geçirerek, stres yapıcılarının olumsuz etkilerine karşı koymaya çalışır. Stresin ortaya çıkmasındaki son aşama tükenme aşamasıdır. Stres uyaranına karşı bireyin direnişi, belirli bir süre devam eder. Onun bu direnişi güncel yaşantısı ve işinde gözlenir.
•Stres yapıcılar herkes için aynı değildir; kişisel farklılıklar kadar farklı stresörler vardır. Kimi A tipi kişiliğe sahiptir ve onun stres kaynakları daha farklıdır. A tipi birinin stres kaynakları B tipi birini strese sokmayabilir. Bazıları ise B tipi bir kişiliğe sahiptir ve A tipini uyaran veya strese sokan bir olgu veya olayın onda kolay kolay stres neden olmaz. Dolayısıyla bireysel farklılıklar kadar stres faktörü ve stresse karşı koyma tekniği ve yöntemi vardır.
•Stres bireysel nedenlerden kaynaklandığı gibi örgütsel nedenlerden de kaynaklanır. Örgütsel nedenlerden kaynaklanan strese örgütsel stres denir. Örgütlerde stres nedenleri kişi görev uyuşmazlığı, rol belirsizliği, kaynakların kullanımındaki adaletsizlikler, elverişsiz örgütsel iklim ve kültür, örgütsel güven problemleri, yetersiz liderlik, zaman baskısı, kariyer imkânlarının yetersizliği gibi faktörler örgütsel stres kaynakları arasındadır. Örgütsel stresin ortadan kaldırılmasına yönelik her tür çalışma stres yönetimi olarak ifade edilebilir ve stres yönetimi bireysel ve örgütsel stresi önleme teknikleri ile yapılabilir.
