Granit İşleme Tesislerinde Risklerin Belirlenmesi
Çok tehlikeli sınıfta yer alan granit işleme tesislerinde üretim sürecindeki risklerin belirlenmesi ve uygulanabilir öneriler sunularak İSG çalışmalarına katkı sağlanması amacıyla hazırlanan bu tez çalışmasında risklerin üretim bölümlerine göre dağılımı incelendiğinde katrak kesiminin en riskli bölüm olduğu görülmüştür. Belirlenen tüm risklerin dağılımı analiz edildiğinde ise en çok görülen riskler el-kol yaralanması ve gürültü maruziyeti olarak tespit edilmiştir.
Çalışma ile elde edilen veriler ve yapılan değerlendirmeler sonucunda alınması gereken önlemler ve öneriler her bir üretim bölümü için ayrı ayrı belirtilerek aşağıda sunulmuştur.
Blok stoku işlemlerinde alınabilecek önlemler ve öneriler şöyledir:
* Portal vinçte sesli ve ışıklı ikaz levhaları ile hareket sınırlayıcı sistem olmalı,
* Portal vinç manevracı/işaretçi olmadan kullanılmamalı,
* Çalışma öncesinde kanca/halat/sapan, emniyet mandalı ve çelik halat bağlantıları kontrol edilmeli,
* Taşınan blok ile manevracı/işaretçi arasında güvenli mesafe bulundurulmalı,
* Manevracı/işaretçi koruyucu baret, emniyet ayakkabıları ve eldiven kullanmalı,
* Portal vincin çalıştırılırken stok alanında görevli olmayan kişiler bulunmamalı,
* Portal vincin periyodik bakımı ve muayenesi düzenli olarak yaptırılmalı,
* Blok çevirme alanı korkuluk ve bariyerlerle diğer çalışma alanlarından ayrılmalı,
* Stok alanında acil çıkış yönlendirmesi olmalı ve acil çıkış yoluna blok istiflenmemelidir.
Katrak kesimi işlemlerinde alınabilecek önlemler ve öneriler şöyledir:
* Katrak makinesi ile ilgili güvenli çalışma talimatları oluşturulmalı ve uyulmalı,
* Makinenin dönen, hareketli aksamlarına yönelik koruyucu muhafazalar olmalı,
* Kesim esnasında makinenin üst bölümüne çıkılmaması veya arka bölümünden geçilmemesi için gerekli uyarı ve işaretler olmalı,
* Katrak makinelerinin periyodik bakımları düzenli yaptırılmalı,
* Lama çakımı ve kamalama işlemlerinde koruyucu baret, eldiven, kaymayı önleyici ayakkabı ve yüksekten düşme riskine yönelik olarak emniyet kemeri kullanılmalı,
* Eskimiş ve işlev görmeyen lamalar kullanılmamalı,
* Çamur havuzları etrafında düşmeyi önleyecek korkuluklar bulundurulmalı,
* Katrak makinelerinin tesislerdeki konumlandırılmasında gürültü kaynağı oldukları dikkate alınarak gürültü bariyerleri ile maruziyet azaltılmalıdır.
ST kesimi işlemlerinde alınabilecek önlemler ve öneriler şöyledir:
* ST vagonunda blok düşmesinin önleyici korkuluklar olmalı,
* Makine alanı uyarı ve işaretler ile genel çalışma alanından ayrılmalı,
* Testere ve elmas soketlerin periyodik bakımları düzenli yapılmalı,
* Çamurlu ortamın bertarafı için su aktarma sistemi ve perdeleme etkili olmalı,
* ST makinelerinin konumlandırılmasında gürültü kaynağı olduğu dikkate alınmalı, gürültü bariyerleri yerleştirilerek maruziyet azaltılmalı,
* Çalışanlar koruyucu baret, kulak koruyucu ve kaymayı önleyici ayakkabı giymelidir.
Yüzey işlemlerinde alınabilecek önlemler ve öneriler şöyledir:
* Cilalama makinesinde dönen aksamlara yönelik koruyucu muhafazalar olmalı,
* Cilalama kimyasalı ile ilgili MSDS formunda belirtilen hususlara dikkat edilmeli,
* Yakma işleminde LPG ve oksijen tüpleri kullanım talimatlarına uyulmalı, alev tutucu ekipman kullanılmalı,
* Yakma makineleri çalışma alanında gerekli uyarı ve işaretler bulunmalı,
* Kumlama makinesi alanında uygun havalandırma sistemi olmalı,
* Yakma ve kumlama işlemleri çalışanları koruyucu baret, göz/yüz koruyucu, kulak koruyucu ve kaymayı önleyici ayakkabı giymelidir.
Ebatlama işlemlerinde alınabilecek önlemler ve öneriler şöyledir:
* Köprü kesme makinesi alanı çalışma esnasında çalışan girişine kapalı olmalı,
* Kafa kesme ve yan kesme makineleri çalışanları eğitimli ve deneyimli olmalı,
* Testerelerin periyodik bakımları düzenli yaptırılmalı,
* Malzeme yerleştirme-alma işlemleri için vakumlu taşıma araçları kullanılmalı,
* Ebatlama makinelerinin konumlandırılmasında gürültü kaynağı oldukları dikkate alınmalı, gürültü bariyerleri ile maruziyet azaltılmalı,
* Çalışanlar kulak koruyucu kullanmalı ve kaymayı önleyici ayakkabı giymelidir.
Özel işlemlerde alınabilecek önlemler ve öneriler şöyledir:
* Çalışma alanı gerekli uyarı ve işaretlemelerle diğer çalışma alanlarından ayrılmalı,
* Spiral taşlama aleti ile yapılan el işçiliğinde sulu çalışma gerçekleştirilmeli ve çalışma ortamına uygun toz emici sistem kurulmalı,
* Çalışanlar göz/yüz koruyucu, kulak koruyucu ve kaymayı önleyici ayakkabı giymelidir.
Taş kırma işlemlerinde alınabilecek önlemler ve öneriler şöyledir:
* Hidrolik pres makinesinin koruyucu muhafazası olmalı,
,* Çalışanlar uygun eldiven, göz/yüz koruyucu, kulak koruyucu ve koruyucu ayakkabı giymeli,
* Hidrolik pres makinalarının periyodik bakımları düzenli yaptırılmalı,
* Malzeme yerleştirme-alma işlemleri için taşıma sistemleri kullanılmalıdır.
Ambalajlama ve sevkiyat işlemlerinde alınabilecek önlemler ve öneriler şöyledir:
* Sandıkların ve bandılların destekleyici elemanları olmalı,
* Sevkiyat işlemleri manevracı/işaretçi ile yapılmalı, Portal vinç ve forklift ile çalışmalarda güvenli mesafe bulundurulmalı,
* Çalışanlar koruyucu baret, emniyet ayakkabıları ve eldiven kullanmalı,
* Stok alanında yürüme yolları ve acil çıkış yönlendirmesi bulunmalı, acil çıkış yoluna ürün istiflenmemelidir.
Çalışma ortamına yönelik olarak alınabilecek önlemler ve öneriler şöyledir:
* Çalışma ortamı zemini ıslak ve çamurlu olmamalı,
* Elektrik kabloları ıslak zeminle temas etmemeli, hasarlı kabloların kullanılmamalı,
* Oksijen ve LPG tüpleri için depolama talimatları oluşturulmalı ve uyulmasına dikkat edilmeli,
* İlgili mevzuat gereğince yetkilendirilmiş iş hijyeni ölçüm, test ve analizleri yapan laboratuvarlara gerekli ortam ölçümleri ve analizler yaptırılmalı,
* Risk değerlendirmelerinde tehlike kaynakları ve riskler ile alınması gereken önlemler detaylı olarak belirlenmeli ve uygulanmalı,
* Gerçekleşen iş kazaları nedenleri ile analiz edilmeli, çalışanlarca yapılması ve yapılmaması gereken hususlar ifade edilmeli,
* Ramak kala kayıtlarının tutulması sağlanmalı,
* Acil durumlara hazırlık için tatbikat yapılmalı, doğru müdahale edilebilmesi için eğitimli personel görevlendirilmelidir.
