Güncel Yargıtay Kararları Işığında İş Kazalarında Cezai Sorumluluğun Kusur Boyutu
İş kazalarından doğan cezai sorumluluk, neticenin meydana gelmesinde kast ya da taksire dayanan kusuru bulunan kişilerin ağır yaptırımlarla karşılaşmasına sebebiyet verebilir. Zira her ne kadar “kaza” ibaresi terminolojiye yerleşmiş olsa da ceza hukukunda sorumluluk saf bir nedensellik bağı ile açıklanamaz.
Bu konuda özellikle uygulamada önem arz eden husus, cezai sorumluluğunun merkezinde sadece işverenin olmadığıdır. Zira her ne kadar sözleşme ile ceza sorumluluğunun bertaraf edilmesi söz konusu olmasa da, iş/görev bakımından sorumluluk alanının belirlenmesi yahut bir iş bölümünün yapılarak özel bir görevlendirme yapılması, somut olayda ceza sorumluluk alanı bölünebilmesine imkan sağlayacaktır. Bu kapsamda işveren dışında işveren vekilinin de somut olayda kusur durumu araştırılacaktır. İşveren ve işveren vekili statüsünün yanı sıra teknik elemanların, proje müellifi, proje sorumlusu, şantiye şefi, fenni mesul (teknik uygulama sorumlusu), yapı denetim görevlisi, iş güvenliği uzmanı, hazırlık koordinatörü, uygulama koordinatörü gibi sıfatları haiz olan kişilerin de görev, yetki ve sorumlulukları tabi oldukları yasa tüzük, yönetmeliklerde, yaptıkları sözleşmelerde açıklanmıştır. Bu statülerde görev yapanların tabi oldukları mevzuat hükümlerini incelemeleri görev, yetki ve sorumlulukları hakkında bilinçli olmaları önerilmektedir. Zira cezai sorumluluğun temelini oluşturacak olan kusur tespiti, yetki ve sorumluluklara göre belirlenecektir.
İş kazalarında, nedensellik bağının tespiti azami önem arz etmektedir. Yargıtay kararları kapsamında da değindiğimiz üzere, nedensellik bağının bulunmadığı hallerde sorumluluk da söz konusu olmaz. Bu nedenle, işçi yahut 3. kişilerin atipik hareketleri nedensellik bağını kestiğinde, işveren/işveren vekilinin de sorumluluğundan söz etmek mümkün değildir. Benzer şekilde, önlenemez risk yahut üstlenme kusurunun bulunduğu hallerde de bu kişilere kusur atfedilmesi mümkün olmayabilir. Ancak bunun için, alınması gereken tüm önlemlerin alınmış olması ve bu kişilere tali nitelikte de olsa kusur atfedilmemiş olmasına bağlıdır.
