İşletmede Kullanılan Metal Konstrüksiyonların ve Makina Parçalarının Yorulma Durumlarının Tahribatsız Muayene Yöntemleri ile Tespiti
İşletme aşamasındaki endüstride kullanılan konstrüksiyonların, dövme ve döküm malzemelerin ve çelik konstrüksiyonların kullanılması, zamanla yorulmanın etkisiyle risk oluşturmaktadır. Özellikle meydana gelen plastik deformasyon ve çatlak gibi hataların büyük bir çoğunluğu gözle fark edilemez veya incelemeler yapılmadan ortaya çıkarılamaz. Konstrüksiyonda meydana gelen bu bulguları, alışılagelmiş yöntemlerle yapılan testler sonucu belirlemek zordur ve bu durum iş güvenliği açısından büyük risk oluşturur.
Tahribatsız muayenenin, işletme aşamasında olan metal konstrüksiyonların yorulma kontrollerinde kullanılabileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, çok sayıda kaynaklı birleşim içeren konstrüksiyonlarda, tüm kaynakların ve malzemelerin tahribatsız muayene ile kontrolünü gerçekleştirmek, hem maliyetli hem de uzun zaman gerektiren bir süreçtir. Bilgisayar destekli analiz yardımıyla, farklı durumlar için gerilmelerin oluştuğu bölgeler belirlenerek kaynak dikişlerinin ve malzemelerin bölgeleri, kritik olanlar ve olmayanlar olarak sınıflandırılabilir. Bununla berber tecrübi bilgileri kullanmak ve kontrol bölgelerini bu bilgilerin tamamını kullanarak oluşturmak önemlidir. İlk yorulmaya uğrayacak olan, gerilmelerin oluştuğu bölgelerde bulunan kritik kaynak dikişlerinin ve malzemelerin kontrolü maliyeti azaltır, zamandan tasarruf sağlar.
Ayrıca işletme koşulları değiştiğinde, değişimlerin etkisinin de (deniz kenarı veya kimyasal buharların olduğu korozif ortamlar, açık hava koşullarındaki çalışma nedeniyle güneş, yağmur, kar vb. etkiler) yorulma analizi değerlerini değiştirdiği unutulmamalı ve ön incelemede bu durumlardan etkilenen bölgelerin tespiti yapılmalıdır.
Ülkemizde tüm işletmelerin, 20 yılı geçen kaldırma makinalarının yanı sıra, basınçlı kaplarının da yorulma test ve analizlerinin yapılması büyük önem taşımaktadır. Böylelikle iş kazalarının azaltılmasının yanısıra, gereksiz yatırım kararlarının alınmasının da önüne geçilebilecektir.
