İstanbul Şile İlçesi Heyelan Farkındalık Kitapçığı
Afet duyarlı bir kent yaşamının ilk ve en önemli şartlarından biri, toplumun bilinçlenmesinin yanı sıra, bilimsel kriterler doğrultusunda hazırlanan çevresel ve mekânsal planlamalar üzerine yapı landırılmış nitelikli yapılaşmalarla, afetlerin verebileceği zararların en aza indirilmesi ya da tamamen ortadan kaldırılabilmesinin mümkün kılınmasıdır.
“İstanbul İli, Şile İlçesi Heyelan Farkındalık Kitapçığı” b u kitapçık, “İstanbul İli, adı altında hazırlanan Heyelan Bilgi Envanteri Projesi (2020)” kapsamında yer alan veriler doğrultusunda; Şile ilçesinde tespit edilen kütle hareketleri (heyelan, kaya şevi duraysızlığı) bilgilerini içermektedir. Söz konusu veriler, İl Alanı Heyelan Araştırma Projesi'ne ait araştırmalarından derlenip, proje çalışmalarında değer lendirilmiştir.
Şile ilçesi 77.911 hektar yüz ölçümüne sahiptir. Şile ilçesi, 29°19’ ve 29°58’ doğu boylamları ve 41°13’ ve 41°58’ kuzey enlemleri arasında konumlanmaktadır. İlçenin miktarı ise 1.021 kg/m²dir.
Şile ilçesinin Karadeniz ile kıyısı oldukça düzdür. Sahilden iç kısımlara gidildikçe yükselti artmaktadır. Şile, ortalama yüksekliği 200 m olan tepeler ve dalgalı düzlüklerden oluşmaktadır. İlçe genel ine bakıldığında, eğim değerleri % 10 ile % 50’nin üzerinde çeşitlilik göstermektedir. İlçenin orta kesimleri ile güney ve güneydoğu kesimlerinin bir kısmında %50'nin üzerinde eğime sahip yamaçlar yer almaktadır.
"Yapılan çalışmalarda, duraysız şevlerin bölgedeki yüksek yerlerde yoğunlaşmış olduğu görülmüştür. Bölgede, özellikle eğimin %30 değerini aştığı yamaçlarda duraysızlıkların sıklaştığı ve deniz kıyısına bakan yamaçlarda da geliştiği görülmektedir". "Bölgedeki etkin heyelanlar ilçe genelindeki yama çlara dağılmış olup, bu bölgelerin yapılaşmış ya da yeni yapılaşmaya açılacak kısımlarında, şevler için ayrıntılı analizleri içeren araştırmaların titizlikle yapılması önerilmektedir"
"İlçedeki zemin ortamlarda gelişen şev duraysızlıkları çoğunlukla İstanbul Formasyonu'nun Kayalı Tepe ve Meşe Tepe Üyeleri'nde geli şmiştir. Kaya ortamlarda gelişen duraysızlıklar ise Bozhane Formasyonu'nun Akçakese ve Edeyli Üyeleri, Akveren Formasyonu'nun Ahmetli Kireçtaşı, Ağva ve İmrenli Üyesi, Kurtköy Formasyonu'nun Süreyyapaşa Üyesi ve Ballıkaya Formasyonu'nun Karabeyli Üyesi'ne ait birimlerin kapladığı yamaçlarda görülmektedir"
İlçenin jeohidrolik özelliklerine göre belirlenen hidrojeolojik ortamlarından bazıları; İstanbul Triyas Dolomitik Kireçtaşı Sutaşırı Havzası, Şile Kireçtaşı Sutaşırı, Kurna Kireçtaşı Sutaşırı, Kılıçlı-- Av cıkoru Neojen Sutaşırı, AlacalıYeşilvadi Neojen Sutaşırı, Bıçkıdere Kuvarsarenit Yarı Sutaşırı, Yaka Kuvarsarenit Yarı Sutaşırı, Ağva Kırıntılı Kireçtaşı Yarı Sutaşırı, Darlık Kumtaşı Çakıltaşı Yarı Sutaşırı, Hıcız Dere Alüvyon Yarı Sutaşırı, Göksu Deresi Şile Alüvyon Yarı Sutaşırı ve Yeşilçay Deresi Alüvyon Yarı Sutaşırı’dır.
Şile ilçesi, Türkiye Deprem Tehlike Haritası'na göre Kuzey Anadolu Fay Hattına yakın olan diğer ilçelere oranla deprem tehlikesinin daha düşük olabileceği ifade edilebilir.
Şile İlçe sınırları içerisinde yer alan ve zemin ve kaya ortamlarda gelişen kütle hareketlerinin mekansal dağılımları, özellikleri ve toplanan verileri, kitapçık içeriğinde ayrıntılı bir şekilde verilmiştir. Bölgedeki kütle hareketleri, heyelanlar (zemin ortaml ar) ve kaya şevi duraysızlığı (kaya ortamlar) olmak üzere 2 farklı alanda gelişmişlerdir.İlçe sahasını oluşturan zemin ortamlardaki heyelanlar 48 lokasyonda ve kaya ortamlardaki şev duraysızlıkları da yine 48 lokasyonda olmak üzere, toplam 96 yamaçta kütle hareketleri gelişmiştir. Hareketin tipine göre 38 adet kayma, 8 adet akma, 19 adet devrilme, 5 adet düşme ve 26 adet birleşik şeklinde hareket özelliğine sahip alan yer almaktadır. Zemin ortamlar ile temsil edilen şevlerdeki heyelanların 36 adedi etkin, 1 adedi uykuda, 11 adedi potansiyel alan olup; kaya ortamlar ile temsil edilen kaya şevinin ise, 38 adedi etkin, 2 adedi uykuda ve 8 adedi potansiyel kaya şevi duraysızlığına sahiptir. İlçedeki yamaçlarda gelişmiş olan kütle hareketlerinin toplamda 74 adedi etkin, 3 adedi uykuda ve 19 adedi ise potansiyel alandır.
"Bölgede yer alan ve etkin olduğu tespit edilen ve zemin ortamlarda gelişen heyelan alanları zemin, ayrışmış kaya, yapay dolgu ve moloz ile kaplı yamaçlarda gelişmiştir. Şile ilçesinde kütle hareketlerinin büyük çoğunluğu etkin şev duraysızlığı olup, en fazla Bozhane Formasyonu, Akveren Formasyonu ve Ballıkaya Formasyonu'na ait birimler ile temsil edilen yamaçlarda gözlenmektedir. Bu nedenle, bu ve benzeri jeolojik ve morf olojik özelliğe sahip yamaçların daha ayrıntılı araştırılması ve yapılaşma olan kısımlarda gerekli teknik incelemelerin yapılması, depremsiz ve depremli durumlar için yamaç stabilitesine yönelik ayrıntılı araştırma ve analizler yapılmadan yeni yapılaşmalar a karar verilmemesi can ve mal güvenliği bakımından önem arz etmektedir"
