Mesleki Talimat - İnşaat Mekanik Çalışanı
Mesleki Talimat - İnşaat Mekanik Çalışanı – (İnşaat) Mekanik tesisat çalışmaları genel iş sağlığı ve güvenliği kural ve kaideleri
Mekanik tesisat çalışmalarında, genel iş sağlığı ve güvenliği kural ve kaidelerinin yanında aşağıdaki kurallara da uyulacaktır.
1. Endüstriyel boru montajcısı, Isıtma ve doğalgaz iç tesisat yapım personeli, Kaynak operatörü, Isı yalıtımcısı, Su yalıtımcısı, Yangın yalıtımcısı için Mesleki Yeterlilik Belgeleri zorunludur. Bu işlerde çalışacaklarda Mesleki Yeterlilik Belgesi gerekmektedir. Bu işlerin dışındaki bütün diğer işlerde ise Mesleki Eğitim Belgesi zorunludur. Söz konusu belgeler olmadan çalışmaya başlanılmayacak; belgeler İSG birimine teslim edilecektir.
2. Kişisel kıyafetler takılma ve yanma riski sebebi ile çok bol olmamalı ve işe uygun olmalıdır. Takı takılmamalıdır. Saçlar, giysiler ve eldivenler ekipmanın hareketli parçalarından uzak tutulmalıdır. Hareketli ekipman kullanımı sırasında eldiven kullanımı uygun değildir. Vücudun hiçbir yeri makinenin döner ve hareketli parçaları üzerine konulmamalıdır.
3. Çalışırken, yürürken ya da dinlenirken, cepte batıcı ve kesici aletler taşınmayacaktır.
4. Yapılacak bütün çalışmalar ehil bir kişinin gözetiminde ve gerekli iş izinleri alındıktan sonra yapılacaktır.
5. Çalışma alanlarının aydınlatma ve havalandırılması yeterli olmalıdır. Karanlık ve loş ortamlar ile boğulma riski olan yerlerde çalışma yapılmamalıdır.
6. Malzeme istifleri, merdivenleri ve yaya geçişlerini kapatmayacak, devrilmeyecek, yuvarlanmayacak şekilde yapılacaktır.
7. Atık malzemeler, döşeme kenarlarında bırakılmayacak; yuvarlanıp düşebilecek malzemeler için (kova-sepet içerisine koymak gibi) ayrıca önlem alınacaktır.
8. Ambalaj atıkları ise, atık çıktıkça, şantiye yönetimince bildirilen alanlarda toplanacak; gelişigüzel bırakılmayacaktır.
9. Montaj sırasında kurtulma, yuvarlanma ve düşme riski olan parçalar gerekirse uygun bir kaldırma ekipmanı ile askıya alınmalı, altı takozlanmalı ya da benzeri uygun bir önlem alınmalı; montajı bitene kadar alınan önlem kaldırılmamalıdır.
10. Benzer şekilde, özellikle ağır boru parçalarının tavana veya benzeri yerlere montajı sırasında, boruyu taşıyabilecek yeterince tij ile sabitlenmediği müddetçe, düşmemesi için alınan önlemler kaldırılmamalıdır. Bu tür ağır malzemeler sabitlendikten sonra bile, montaj sırasında düşmemesi için önceden alınmış olan önlemler kontrollü bir şekilde kaldırılmalı; düşmeyeceğinden kesin emin olunmadıkça altına girilmemeli, girilmesine müsaade edilmemelidir.
11. Ekipman, makine ve aletlerin kullanımı sırasında koruyucu iş gözlüğü mutlaka; yapılacak işin durumuna göre ayrıca kulak koruyucular ile toz maskeleri de kullanılmalıdır.
12. Ekipman, makine ve aletlerin kullanımı sırasında duruş güvenliği ve dengede olmaya dikkat edilmelidir. Ani sıkışmalarda alet ve makinaların geri tepmesine karşı dikkatli olmalıdır.
13. Yukarıdan malzeme düşme riski olan yerlerde, gerekli önlem alınmadan çalışmaya başlanılmayacaktır.
14. Şaftlarda çalışmalarda, yukarıdan malzeme düşmeyecek şekilde şaft üst taraftan kapatıldıktan sonra çalışmaya başlanacak; ayrıca kendi çalışma alanında aşağı malzeme düşmeyecek şekilde gerekli önlemler alınacaktır. Bu maksatla gerekirse, alt katlarda şaftların bulunduğu bölgeler geçişe kapatılacak ya da gözcü bulundurulacaktır.
15. Şaftlarda çalışmaya başlamadan önce, şaft içerisinde çalışma alanı için platform oluşturulacak; platform olsa bile yine de uygun bir ankraj noktasına ya da yaşam hattına bağlı emniyet kemeri kullanılarak çalışma yapılacaktır.
16. Düşme tehlikesi olan yerlerde iş güvenliği önlemleri alınmadan işe başlamamalıdır. Emniyet kemeri ve yaşam hattı kullanımında yüksekte çalışma kural ve kaidelerine uygun çalışma yapılacaktır.
17. Şaft içerisinde, merdivenlerde, balkonlarda, döşeme kenarlarında, kuyu kenarlarında vb yerlerde kaynak yapılırken, kaynak cürufunun alt katlara akmaması için gerekli önlemler alınacak; ayrıca yangın battaniyeleri kullanılacaktır.
18. Gerektiğinde çalışma alanında 6 kg.lık KKT özellikte yangın söndürme tüpü bulundurulacaktır.
19. Seyyar merdiven sadece çok kısa süreli işlerde ya da düşük risk sebebi ile iskele kullanılması gerekmeyen işlerde kullanılacaktır. Bunun dışındaki bütün çalışmalarda, standartlara uygun seyyar iskele kullanılacaktır.
20. Merdivenler güvenli desteklere dayamalı; dayandığı noktadan en az 1 m daha uzun olmasına dikkat edilmeli; doğru açıyla yerleştirilmelidir. Çalışan kişi, merdiven basamaklarına her iki ayağıyla birden basmalıdır.
21. Kullanılan seyyar iskele ve merdivenler, çalışma yapılacak yüksekliğe uygun olmalıdır. Bu tür ekipmanları yükseltmek için altına ya da üstüne farklı malzemelerle destek yapılmayacaktır.
22. İskele ve merdivenler, ancak ve sadece zemini düz ve sağlam platformlar üzerinde kullanılacaktır. İskele ve merdivenin kullanıldığı zeminin kaygan olmamasına dikkat edilecektir.
23. İskele ve merdivenler, üzerinde çalışan ya da malzeme varken hareket ettirilmeyecektir. İskele ya da merdivene iniş – çıkışlarda kaymaması ve/veya devrilmemesi için yardımcı bir personel tarafından ayrıca tutulacaktır. Seyyar merdivende çalışma sırasında da yardımcı personel merdiveni tutmaya devam edecektir. Araç/yaya trafiğinin olduğu yerlerde, iskele ve merdivenlerin etrafı çevrilerek emniyeti sağlanmalıdır.
24. Seyyar iskeleye çıkışlar, sadece, iskelenin kendisine özel merdiveninden yapılacak; ayrıca iskelenin kaymaması ve devrilmemesi için önlem alınacaktır.
25. Asansör kuyusu, şaftlar, döşeme kenarları ile balkonlarda seyyar iskele ve merdiven ile yapılacak çalışmalarda, bulunulan bölgede korkuluk olsa bile, uygun bir ankraj noktasına ya da yaşam halatına bağlı emniyet kemeri kullanılmalı; iskele veya merdivene daha çıkılmaya başlanılmadan emniyet kemeri ankraj noktasına ya da yaşam halatına bağlanmalı; çalışma devam ettiği müddetçe de çıkarılmamalıdır.
26. Yapılacak basınç testlerinde kullanılacak ekipmanların kalibrasyonunun uygun olup olmadığı denetlenmelidir.
27. Testlerin yapılması sırasında, su ve benzeri sıvıların akma ihtimali olan yerlerde, teste başlamadan önce elektrik hattı olup olmadığı kontrol edilmeli; elektrik hattı olan yerlerde, hattın etkilenmeyeceği konusunda elektrik biriminden onay alınmadıkça testlere başlanılmamalıdır.
28. Kullanılacak bütün ekipman, makine, el aletleri sadece amacına uygun kullanılmalı; farklı maksatlarla kullanılmamalıdır. Aynı şekilde bir iş yapılacağı zaman, sadece o işe uygun ekipman – makine alet kullanılmalı; o iş başka maksatlarla üretilmiş aletler ile yapılmaya çalışılmamalıdır.
29. Alet, makine, ekipmanların güvenli kullanımı konusunda üretici/dağıtıcı firmalardan kullanma ve bakım talimatları mevcut olacak; kullanıcıların her an ulaşabilecekleri bir yerde tutulacak; bunlar kullanıcılara tebliğ edilecektir.
30. Alet, makine ve ekipmanların koruyucuları iptal edilmemeli; çıkarılmamalı; kullanım sırasında aktif olmalıdır.
31. Bütün elektrikli alet ve makinelerin topraklaması olmalı; topraklamaları iptal edilmemeli; kullanılacak seyyar kabloların da topraklama özelliği olmalıdır.
32. Kırılmış, bozulmuş, deforme olmuş, yamulmuş, ezilmiş, arızalı alet ve ekipmanlar kullanılmamalıdır.
33. Elektrikli el alet ve ekipmanları ile tezgahlar, sadece işveren tarafından yetkilendirilen çalışanlar tarafından kullanılacaktır. Kullanıcılar, sadece kendi yetkilerindeki bakımları yapacak, arızalı olanların tamirini yapmaya kalkmayacaktır. Bakım maksatlı olarak temizlemede benzin, tiner vb. parlayıcılar kullanılmayacak; üretici firma tarafından tavsiye edilen uygun solventler kullanılacaktır.
34. Elektrikli el aletleri üretici firma tarafından belirtilen performansının üzerinde kullanılmamalıdır.
35. Arızalı olduğundan şüphe edilen ya da normal performansını sergileyemeyen alet ve makineler tamir edilmeden kullanılmamalıdır. Ekipman ve makinelerin arıza yapması durumunda operatörlerin tamir yetkisi yoktur. Bu sebeple her türlü arıza, ehil kişiye bildirilmeli ve sadece bu konuda yetkili kişiler tarafından tamir edilmelidir.
36. Çalışmaya başlamadan önce bütün alet ve ekipmanlar herhangi bir arıza ihtimaline göre kontrol edilmeli; arızalı makina ve ekipmanlar ile çalışılmamalıdır.
37. Alet ve ekipmanların kömürü sık sık kontrol edilmelidir. Azalmış kömür ekipmanın hızını yavaşlatacağı gibi büyük kıvılcımlar saçacaktır.
38. Seyyar kablolar, kullanılacağı bölgeye çekilinceye kadar dağıtım panosuna takılmamalı; (açılmış yerlerin olma ihtimali sebebiyle) kablolar dağıtım panosunda takılı iken kabloya dokunulmamalıdır.
39. Seyyar kablolar, başka çalışanların takılıp düşmeyeceği, ayrıca başka malzemeler ya da ekipmanlarla ezilmeyecek şekilde çekilmelidir. Seyyar kablolar ıslak zeminlerden uzak tutulmalıdır.
40. Elektrikli alet ve makineler, sadece kullanılacakları zaman fişi takılmalı; kısa süreliğine bile olsa kullanıma ara verileceği zaman fişi prizden çıkarılmalıdır.
41. Seyyar kablo ile elektrikli alet ve makinelerin kabloları yekpare ve TTR kablo olmalıdır. Alet ve ekipmanlar kablodan tutarak taşınmamalı, fişi prizden çekerken kablodan tutup asılmamalı, kablosu sıcaktan, yağdan ve keskin kenarlardan korumalıdır. Seyyar kablolar ayrıca koruyucu hortum içerisine alınmalıdır.
42. Elektrikli aletlerinin ayarlanması, bakımı, kontrolü, tamiri, koruyucularının ya da taş-uç-bıçak gibi malzemelerinin takılıp çıkarılması işlemleri sadece fiş prizden çıkarılmışken yapılmalıdır.
43. Alet ve ekipmanlarda kablonun cihaza bağlantı noktası açıkta olmayacaktır.
44. Ekipman çalışır durumdayken üzerine kar, yağmur, nem ve su gelmemesi sağlanmalı; ıslak ve nemli alet ve ekipmanlar kullanılmamalıdır.
45. Alet ve ekipmanlarda, mandalı sağlam ve anahtarı üstünde; ayrıca açma-kapatma anahtarı çalışır durumda olmalıdır.
46. Kırıcı ve deliciler mandren ile kullanılırken ucunun tam sıkı olduğuna dikkat edilmelidir. Demir, duvar ve ahşap vb. delme esnasında uygun panç kullanılmalıdır.
47. Taşlama makinelerinde diskin devir sayısının makinenin devir sayısından daha yüksek olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca eskimiş, yıpranmış, vasfını kaybetmiş diskler kullanılmamalıdır.
48. Taşlama makinesinin kıvılcımının civardaki yanıcı/patlayıcı maddelere gelmemesine dikkat edilmeli; ayrıca özellikle cam ve kompozit gibi imalatlara zarar vermemesi için önüne engel konulmalıdır.
49. Kesme taşı ile taşlama yapılmamalıdır.
50. PPRC kaynak makinesinin düz zeminde dengeli durması sağlanmalıdır. Makinenin yüksek sıcaklıklara gelmemesi için termiğin çalıştığına emin olmalıdır. Makine çalışırken gövdenin sıcak olduğu unutulmamalı, temas edilmemelidir.
51. Diş ve yiv açma makineleri ile boru kesme makineleri gibi tezgahlar, terazide ve rahat çalışabilecek düz bir zeminde olmalıdır. Takılma, düşme riskine karşı çalışma alanı zemininin temiz olmalıdır. Uzun boruların dengede olması sağlanmalı; boruların mengene tarafından iyice sıkıştırıldığından emin olmalıdır.
52. Tezgahlarda çalışma sırasında taşıma esnasında borunun düşmemesi için dikkatli olmalı, 25 kg üzerindeki ya da dengesiz ve zor taşınan malzemeler tek başına taşınmamalıdır.
53. Makine çalışır durumda iken başından ayrılınmamalıdır. Makinenin acil durdurma düğmesi çalışıyor olmalıdır. Aynı tezgahta birden fazla kişi çalışırken tezgahın kontrolü için tek bir kişi belirlenmelidir.
54. Tezgahlarda makine çalışırken uygun soğutma sıvısı kullanılmalı; el paftasını sabitlemeden çalışmamalı; kesici testere korumaları asla sökülmemelidir. Testere az veya çok sıkılmamalı ayarında olmalıdır.
55. Kaynak yapılırken cihaz açıkken elektrot ve çalışma devresine temas etmemelidir. Kuru, deliksiz, yalıtkan eldivenler, maske ve vücut koruyucu giymelidir. Kaynak esnasında meydana çıkan ışık gözlere zarar vereceğinden uygun maske camı kullanmalıdır.
56. Kaynak esnasında işlem yapılan malzeme sıcak olacağından kesinlikle temas edilmemelidir.
57. Kaynak sırasında gaz birikmesini engellemek için havalandırılmış alanda çalışmalı, çalışma olmadığı zamanlarda gaz beslemesini kapatmalıdır. Çıkan duman ve gazla zehirli olup teneffüs edilmemelidir.
