Mevsimlik Tarım Çalışanlarının İş Sağlığı ve Güvenliği Sorunları Çözümleri
Mevsimlik Tarım Çalışanları’nın Ortak Özellikleri
•Türkiye’de 48 ilde değişik ürünlerde
*Karadeniz; fındık, çay… Güneydoğu Anadolu; pamuk, buğday… Ege-Marmara; Zeytin, incir, tütün… Akdeniz; Narenciye, karpuz, mısır, yer fıstığı, soya, pamuk, buğday, sebze…İç Anadolu; Soğan, şeker pancarı, hububat vb. çalışırlar…
•Mart ayından itibaren göçe başlayarak, Ekim-Kasım aylarında illerine dönerler…
•Çalışma alanı sınırlı, mevsimlik ve hızlı üretim gerektiren işlerdir…
•Kapalı ve açık çevrede, çok değişken coğrafi ve iklimsel koşullarda çalışılır…
•Sağlık hizmetlerine erişim güçlüğü bulunuyor
•Çeşitli makine, hayvan, bitki ve ürün türünü barındıran sektördür...
•Çiftçi-işçi yükümlülük, hak-sorumlulukları bilmiyor ve mevzuata uymuyor
•Sendikal kısıtlamalar, coğrafi yalıtılmışlık, kültürel tutumlar iş gücü örgütsüz
•Sektörde risklerle ilgili farkındalık düzeyleri
•Etnik, kültürel ve siyasal farklılıklarından doğan dışlanma-ötekileştirilme var…
•Mevsimlik-göçmen-geçici işgücü yaygın, istihdam sorunu en alt düzeyde sürüyor…
•Yerel ayrımcılık, şiddete maruziyetolabiliyor…
Mevsimlik Tarım Çalışanları’nın İSG Sorunları
•Mevsimlik tarımda çocuk işçiliği
* Dünyada çocuk işçilerinin % 71'i tarımda
•Mevsimlik Tarımda/Tarımda İSG özgün mevzuatı yok
•Tüm aile bireyleri bir arada, iş ve yaşam alanları aynı…
•Mülteci göçlerinde artışla rekabet piyasasının oluşması
•Kayıt dışı istihdam fazla % ?...
•Makineler, taşıtlar, aletler ve hayvanlar ile birlikte çalışma söz konusu…
•Makinalı tarımda gürültü ve vibrasyon(titreşim) maruziyeti var
•KİSH’na yol açan ağır yük (>10 Kg) kaldırma, taşıma, düşme, sürekli ayakta çalışma,eğik duruş ve dönüş hareketleri vb. riskleri bulunuyor
•Toz ve organik maddelere ve bulaşıcı etkenlere maruz kalınıyor
•Yüksek sıcaklıklara ve sert (güneş, rüzgar vb.) iklim koşullarına maruziyet mevcut
•Vahşi hayvan saldırısı (yılan, akrep vb.) olabiliyor
•Tarımsal ilaçlama ve gübreleme sonucu kimyasallara maruziyetoluyor
• sağlık kurumlarına uzak (4-5 Km)
• mesai saatlerinde hizmet almaları sorun…
•Sağlık kurumu ziyareti düzensiz ve yetersiz (%15)
•Son 1 yılda hastalandığı halde doktora başvurmayan %73
•Aşı uygulamaları yetersiz-düzensiz,
•KİSH (bel, boyun, diz), ÜSYE, barsak hastalıkları, cilt ve paraziterhastalıklar sık…
•Yetersiz ve dengesiz beslenme mevcut…
•Akrep, yılan, arı sokması, ısırgan diken batması ile enfeksiyonlar/tetanos riski
•DÖB, doğum, loğusalık, büyüme-gelişme izlemleri çokyetersiz veya
•Çocuklara şiddetin her türü (aile içi, akran, çevresel ) yapılabiliyor…
•Sigara kullanımı
•Çocuklarda büyüme-gelişme gerilikleri daha fazla
•Çocuk/yetişkinler sık hasta, kronik hastalıklar erken-sık
Mevsimlik Tarım Çalışanları’nın Sosyal Sorunlarının Çözümleri
•Taşıma-transferi
Yerleşim yerleri ve çalışma alanına transferlerine ortak ve yerel çözümler sağlanmalı
•Konaklama
Yerel tip projeler, insani yaşam için içme kullanma suyu, wc-banyo, atıklar ve elektrik asgari altyapısı olmalı
•Eğitim
Örgün eğitim sürekli ve kesintisiz olmalı, sağlık okuryazarlığı da verilmeli
