Mühendis ve Makina Dergisi: OCAK-MART 2019 - SAYI: 694 TMMOB
Mühendis ve Makina dergimizde yer alan ilk makalemiz, Nasır Çoruh, Faruk Aras, Nezih Kaya ve İbrahim Ciğerci’nin “Uçak Kablo Sisteminde Meydana Gelen Yaşlanma ve Bozulmaların Bakım Odaklı Değerlendirilmesi” başlıklı çalışmasıdır. Bu çalışmada, kablo demetlerindeki bozulma seviyesini belirleyen bakım odaklı bir değerlendirme yapılmıştır. Tipik bir uçakta çok sayıda fonksiyonu yerine getiren yüzbinlerce kablo kullanılmaktadır. Kablo sisteminde oluşan titreşim, nem, metal talaşları, dolaylı hasar, kirlenme ve aşırı sıcaklık gibi faktörler bozulmanın başlıca nedenlerindendir. Bu çalışmada, kablo sisteminde ve demetlerinde oluşan bozulmalar ve seviyeleri belirlenmiş ve MIL-HDBK-525 kapsamında, genel görsel muayene, ayrıntılı inceleme ve bunların bir kombinasyonunu kapsayan bölgesel incelemesine ilişkin elde edilen analizlerin riskleri değerlendirilmiştir.
İkinci makalemiz, Barbaros Çam’ın “Üretimde Verimlilik Artışı Sağlamaya Yönelik Gaz Transferi Gerektirmeyen Döner Tip Otomatik Valf Sökme Takma Makinası Tasarımı” başlıklı çalışmasıdır. Bu çalışmada, tekli gaz aktarmasız otomatik vana sökme takma makinasının verimsiz çalışmasından kaynaklanan yüksek maliyetin azaltılması ve vanası arızalı tüplerin kaçak kontrol havuzundan makinanın bulunduğu yere kadar elle taşınması, vana değiştirilmesi işleminden sonra tekrar kaçak kontrol havuzuna veya konveyör bandına taşınmasından dolayı oluşan işçilik maliyetlerinin azaltılması hedeflenmiştir. Şu an sektörde el yordamıyla vana sökme takma yöntemi yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Bu yöntem, tüplerin arızalı vanalarının tüplerin gazı aktarıldıktan sonra manuel olarak özel yapılmış anahtar yardımıyla değiştirilmesi işlemidir. Bu yöntem sektörde vana sökme takma işleminin yapıldığı en yüksek maliyetli işlemdir. Bu çalışmanın amacı, gaz aktarma ve taşıma işlemi yapılmadan kaçak kontrol havuzu bağlantılı döner tip otomatik gaz aktarmasız vana sökme takma makinası tasarımını gerçekleştirerek verimliliği artırmak ve işlemlerin maliyetini düşürmektir.
Üçüncü makalemiz, Rahmi Güçlü ve Ömer Faruk Sancak’ın “Savaş Uçağı Koltuğunun Durum Geri Beslemeli H∞ Yarı Aktif Kontrolü” başlıklı çalışmasıdır. Bu çalışmada savaş uçağı koltuklarının yarı aktif titreşim azaltma problemi için Doğrusal Matris Eşitsizlikleri tabanlı durum geri beslemeli H∞ kontrolcü tasarlanması gerçekleştirilmiştir. Uçağın pistteki taksi hareketi esnasında yoldan gelen uyarıların sebep olduğu, on serbestlik dereceli yarı aktif koltuklara sahip tam uçağın matematiksel modelinin koltuk titreşimlerinin kontrolü ve analizi yapılmıştır. Bu amaçla, yarı aktif koltuklar olarak pasif sönümleyici yerine Manyeto-Reolojik (MR) sönümleyici kullanılmıştır.
Dördüncü makalemiz, Burak Markal, Orhan Aydın ve Mete Avcı’nın “Kare Kesitli Mikrokanallarda Doymuş Kaynamalı Akış Karakteristiklerinin Deneysel İncelenmesi” başlıklı çalışmasıdır. Bu çalışmada, her biri 200 µm x 200 µm kanal kesitine (genişlik x yükseklik) sahip yirmi dokuz paralel mikrokanaldan oluşan silikon ısı alıcıda, deiyonize suyun doymuş kaynamalı akış karakteristikleri deneysel olarak incelenmiştir. Bu kapsamda, ısı akısı ve kütle akısının iki faz ısı transfer katsayısı ve toplam basınç düşümü üzerindeki etkileri incelenmiştir. Fiziksel mekanizma, ölçümlerle eşzamanlı alınan yüksek hızlı akış görüntüleri yardımıyla irdelenmiştir. Çalışma sonucunda, iki faz ısı transfer katsayısının artan ısı akısı ve kuruluk derecesi ile azaldığı, artan kütle akısı ile arttığı; toplam basınç düşümünün ise, genel karakter olarak, artan ısı akısı ve çıkış kuruluk derecesi ile arttığı ve artan kütle akısı ile azaldığı belirlenmiştir. Ayrıca, akış görüntüleme çalışmalarında, mikrokanallarda kaynamalı akış olayının sanki-periyodik karakterde olduğu gözlemlenmiştir.
Beşinci makalemiz, Tezcan Şekercioğlu’nun “Kavramsal Tasarım Aşamalarında Bakımın Yeri ve Önemi” başlıklı çalışmasıdır. Bu çalışmada, makinalar, alet ve cihazlar, kullanım esnasında aşınma, korozyon, yorulma, sıcaklık, yaşlanma gibi çok farklı etkilere maruz kalmaktadır. Bu etkiler sonucunda, teknik sistem tasarım aşamasında belirlenen fonksiyonu ya tamamen veya kısmen yerine getiremez hale gelmektedir. Bakım, çalışma anında fonksiyonun tam olarak yerine getirilmesi açısından büyük önem taşır. Tasarım aşamalarında özellikle montaj, demontaj ve basit bakım için gerekli olan konstrüktif tedbirler alınmalı ve tasarıma son şekil verilmelidir.
Altıncı makalemiz ise Orhan Gülcan’ın “Metal ve Seramik Tozlarının Patlayıcı Yardımıyla Sıkıştırılması: Tekniğin Uygulamalarına Genel Bir Bakış” başlıklı çalışmasıdır. Metal ve seramik tozlarının patlayıcı yardımıyla sıkıştırılması tekniği, patlayıcının patlatılması neticesinde, birkaç mikrosaniye içinde oluşan yüksek şok dalgası basıncının, tozların sıkıştırılmasında kullanılması esasına dayanır. Patlayıcı yardımıyla sıkıştırma tekniği, özellikle tungsten (W) gibi malzemeler için, bazı fiziksel ve mekanik özelliklerin iyileştirilmesinde kullanılabilecek tek yöntemdir. Bu çalışmada, patlayıcı yardımıyla sıkıştırma yöntemi hakkında detaylı bilgiler verilecek olup, literatürde yapılan çalışmalar incelenecektir.
Dergimize www.mmo.org.tr/muhendismakina adresinden ulaşabilir; makale ve görüşleriniz ile destek olabilirsiniz.
