Sindirim Sistemi
CAVITAS ORIS (AĞIZ BOŞLUĞU)
Sindirim kanalının başlangıc kısmıdır. Ağız boşluğu önde üst dudak (labium superius) ve alt dudak (labium inferius), yanlarda yanaklar (buccae), üstte sert damak (palatum durum) ve yumuşak damak (palatum molle), altta dil (lingua) ve dilin oturduğu ağız döşemesi (diaphragma oris) ve arkada boğaz geçidi (isthmus faucium) ile çevrilidir. Önde dudaklar ve yanlarda yanaklar ile arkada, üstte üst dişlerin kavsi (arcus dentalis superior) ve arkada, altta alt dişlerin kavsi (arcus dentalis inferior) arasında kalan bölüme ağzın girişi (vestibulum oris) denir. Açıklığı arkaya bakan at nalı şeklindedir. Vestibulum oris dudaklar arasındaki yarık; rima oris ile dışarı açılır. Önde dişler ve arkada boğaz geçiti arasında kalan bölüm asıl ağız boşluğu (cavum oris propria) olarak adlandırılır. Bu iki boşluk üçüncü azı dişin arkasındaki retromolar aralık (spatium retromolare) ile birbiriyle bağlantılıdır.
DUDAKLAR (LABIA ORIS)
Ağız boşluğunun ön tarafında bulunur. Dış yüzü deri, iç yüzü mukoza ile örtülüdür. Deri ve mukoza arasında m. orbicularis oris, arter, ven sinir, bağ ve yağ dokusu ve glandulae labiales bulunur. İki dudak arasındaki yarığa rima oris denir. Üst ve alt dudağın birleşme yerlerine commissura labiorum denir.
YANAKLAR (BUCCAE)
Ağız boşluğunun yan duvarlarını oluştururlar. Önde sulcus nasolabialis, üstte arcus zygomaticus ve altta basis mandibulae’ye kadar uzanırlar. Dış yüzü deri, iç yüzü mukoza ile örtülüdür. Arada mimik kaslar, yağ dokusu (corpus adiposum buccae) ve yanak bezleri (glandulae buccales) bulunur. Parotis bezinin kanalı ductus parotideus üst 2. molar diş hizasında yanağın iç yüzüne açılır.
DAMAK (PALATUM)
Ağız boşluğunun tavanını oluşturur. İki kısmı vardır; 2/3 ön kısmını sert damak (palatum durum), 1/3 arka kısmını yumuşak damak (palatum molle) denir. Palatum durum: Önde maxilla’nın processus palatinus’ları ve arkada os palatinum’un lamina horizontalis’leri tarafından oluşturulur. Sert damağı örten mukozada glandulae palatinae denilen çok sayıda tükrük bezi bulunur.
Palatum molle: Sert damağın arka kenarından asılı hareketli, sarkık kısımdır. Oropharynx’i nasopharynx’den ayırır. Arka kenarın orta kısmından aşağıya uzanan, koni şeklindeki uzantıya küçük dil (uvula palatina) denir. Sağda ve solda uvula’dan başlayan önde dile, arkada yutağa uzanan iki çift arcus bulunur. Bunlar arcus palatoglossus ve arcus palatopharyngeus’dur. Bu arcus’lar kendi isimleriyle aynı olan yumuşak damak kaslarını bulundururlar. Bu arcus’lar arasında bademcik (tonsilla palatina) yer alır.
