Talaşsız Üretim Yöntemleri
•İmalat sanayinin hedefi; tasarımı yapılan ve insanların ihtiyaçlarını karşılamak için imal edilecek ürünlerin düşük maliyette ve yüksek kalitede uygun bir yöntemle elde edilmesidir. Üretilecek parçaların şekli, malzeme türü, ölçü toleransları, yüzey kalitesi, mekanik özellikleri gibi etkenler göz önüne alınarak, en uygun üretim yöntemi seçilebilir. İmalatın temel prensibi ise şekil vermedir. Şekil verme işleminde malzemenin kütlesinin azaldığı yöntemler talaşlı imalat yöntemleridir. Talaşsız imalat yöntemleri ise malzeme kütlesinin korunduğu durumları kapsar. Günümüzde en çok kullanılan talaşsız imalat yöntemleri; döküm, plastik şekil verme, kaynak ve toz metalürjisi olarak sıralanabilir.
• Döküm işlemi, ergitilmiş malzemelerin üretilecek parçanın şekline sahip kalıba dökülerek katılaştırma işlemi şeklinde ifade edilir. Döküm yöntemi ile istenilen mamul parçalar da üretilebildiği gibi, diğer tüm yöntemler için yarı mamul parçalarda üretilebilir. Bu yöntem ile karmaşık geometriye sahip parçaların hızlı ve çok sayıda imalatı mümkündür ve büyük boyutlu ve ağır parçalar için diğer yöntemlere göre ekonomiktir.
•Malzemenin kalıcı şekillendirme işleminin yapıldığı yöntem ise, plastik şekil değiştirme yöntemidir. Bu yöntemde, şekil değiştirme yeteneğine sahip sünek malzemelere akma mukavemeti üzerinde bir kuvvet uygulanarak, üretilmek istenen parçanın şekline sahip kalıp ve zımba arasında şekillendirme işlemi gerçekleştirilir. Şekil değiştirme sıcaklığına göre sıcak ve soğuk şekil verme olarak sınıflandırılabildiği gibi, malzemelerin hacim ve yüzey oranlarına göre de kütle şekillendirme ve sac şekillendirme olarak da sınıflandırılabilir. Kütle şekillendirme yöntemleri; haddeleme, dövme, ekstrüzyon, tel çekme, çubuk çekmedir. Sac şekillendirme yöntemleri ise bükme, kesme, derin çekme yöntemleridir.
•Metal ve metal alaşım tozlarının önce basınç ile kalıp içerisinde sıkıştırılması, sonra ergime sıcaklığına yakın sıcaklıklarda sinterlenmesi ile mekanik özellikleri yüksek malzemeler elde edilmesi yöntemi, toz metalürjisi yöntemidir. Metal tozların kalıp içinde basınç ile preslenmesi sonrasında, metal tozlarının birbirleri arasında temas yüzeyleri artırılarak mekanik bağları sağlanır. Bu aşamadan sonra sinterleme işlemi ile ergime sıcaklığının altında bir sıcaklıkta sinterlenir ve kademeli olarak soğumaya bırakılır. Sinterleme işlemi mekanik özelliklerde büyük artış sağlar. Bu yöntem en ve boy oranı yüksek parçalarda iyi sonuç verir ve seri üretime uygun bir imalat yöntemidir.
•Malzemelerin şekillendirilmesinde kullanılan talaşsız üretim yöntemlerinden ve çözülemeyen birleştirme yöntemi olan kaynak yöntemiyle, aynı ya da farklı cins malzemelerin ısı ve basınç ile birleştirilmesi sağlanır. Kaynak yöntemleri ergitmeli ve ergitmesiz olmak üzere iki gruba ayrılır. Ergitmeli kaynak türleri; oksi-gaz, elektrik ark, gaz altı (TIG, MIG, MAG), toz altı, direnç kaynak, plazma ve lazer kaynağıdır. Ergitmesiz kaynak türleri ise; ultrasonik, difüzyon, sürtünme, sürtünme karıştırma ve patlamalı kaynak yöntemleridir. Bütün kaynaklı birleştirmelerde bir ısıya ihtiyaç vardır ve bu ısı sayesinde kaynaklı birleştirmeler yapılabilmektedir. Çoğu kaynak işlemi, herhangi bir basınç uygulanmadan, sadece ısı ile oluşturulur. Kaynak, kalıcı bir bağlantı sağlar ve birleştirme yöntemleri arasında malzeme kullanımı ve fabrikasyon maliyetleri bakımından genellikle en ekonomik olanıdır.
