Tek Kullanımlık Maske, Eldiven Gibi Kişisel Hijyen Malzeme Atıklarının Yönetiminde Covid-19 Tedbirlerine İlişkin 2020/12 Genelgesi
Ülkemizin karşı karşıya kaldığı koranavirüs (Covid-19) salgını ile mücadelede Koronavirüs Bilim Kurulunca ve ilgili kurum/ kuruluşlarca duyurulan tedbirlere riayet edilmesi önem arz etmektedir. Tüm ülke sathında alınan tedbirler doğrultusunda, gündelik hayatta kullanımları artan maske, eldiven ve diğer kişisel hijyen malzeme atıklarının uygun şekilde yönetiminin sağlanması gerekmektedir.
Bu çerçevede, içerisinde bulunduğumuz süreçte tek kullanımlık kişisel maske ve eldivenler ile diğer hijyen malzemelerinin atıklarının biriktirilmesi, toplanması, taşınması, geçici olarak depolanması ve atık işleme tesislerine iletilmesi süreçlerinde asgari olarak aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi önem arz etmektedir:
1. Kurum, kuruluş ve işletmelerin bina ve yerleşkelerinde oluşan maske, eldiven ve diğer kişisel hijyen malzeme atıkları için;
a. Bu atıkların diğer atıklardan ayrı olarak biriktirilmesi amacıyla bina giriş ve çıkışları ile ortak kullanım alanlarının bulunduğu katlara biriktirme ekipmanı yerleştirilmelidir.
b. Bu atıklar için kullanılan ekipman “diğer atık" ekipmanı gibi gri renkli veya gri etiketli olmalı, ekipman üzerinde sadece maske, eldiven ve diğer kişisel hijyen malzeme atıklarının biriktirileceğini gösteren yazı ve/veya görseller bulunmalıdır.
c. Bu atıkların ayrı olarak toplanıp geçici depolama alanına taşınması ve gerekli temizlik işleminin ayrı bir görevli personel tarafından kontrollü olarak yürütülmesi sağlanmalıdır.
d. Atık biriktirme, toplama, taşıma ve depolama ekipmanlarının kapaklı olması tercih edilmeli, bu ekipmanların kullanımları dışında daima kapalı tutulması ve dış müdahalelerden etkilenmemesi sağlanmalıdır.
e. Biriktirilen atıkların ekipmanlardan rahat bir şekilde, atıklara temas etmeden alınabilmesi için ekipmanların içerisine torba geçirilmelidir.
f. Atık torbaları açılmamalı, karıştırılmamalı, küçük miktarlı atıkların birbirleri ile birleştirilmesi yoluna gidilmemelidir.
g. Ekipmanlardaki atık torbalarının dörtte üçü dolduktan sonra ağızları sıkı bir şekilde kapatılarak ikinci bir torbaya alınmalı ve geçici depolama alanına götürülmelidir.
h. Atikların geçici depolandığı yerlerin; doğrudan güneş almayan; bina/yerleşkenin giriş-çıkış, otopark ve kaldırım gibi yoğun insan kullanımı olan yerler ile gıda depolama, hazırlama ve satış yerlerinden uzakta olmasına ve bu alanların daima kapalı tutulması ve herhangi bir hayvan/haşarat girmeyecek şekilde önlem alınmasına dikkat edilmelidir.
i. Bu atıkların geçici depolama alanlarında en az 72 saat bekletildikten sonra "diğer atık" olarak evsel atık kapsamında yönetilmek üzere belediyeye teslim edilmesi sağlanmalıdır.
2. Sağlık kuruluşlarında veya diğer alanlarda (öğrenci yurtları vb.) teşkil edilen karantina birimlerinde oluşan atıklar ile kurum, kuruluş ve işletmelerin revir ve diğer tıbbi birimlerinde oluşan atıkların “tibbi atık" olarak yönetilmeleri gerekmekte olup bu birimlerden/alanlardan kaynaklı atıkların diğer atıklar ile kesinlikle karıştırılmaması gerekmektedir.
3. Evlerden ve işyerlerinden kaynaklanan tek kullanımlık maske, eldiven, mendil gibi kişisel hijyen malzemesi atıkları yırtılmaya dayanıklı plastik çöp poşetlerinde küçük miktarlar halinde toplanmalı, ağzı sıkıca kapatılan (bağlanan) çöp torbaları daha sonra yırtılma riskine karşı ikinci bir torbaya konulmalıdır. Atık üzerinde virüsün hayatta kalma olasılığını en aza indirmek için atık torbaları, en az 72 saat süreyle diğer insanların ve hayvanların erişemeyeceği oda veya balkonlarda bekletilmelidir. Atıklar, atık toplama saatinden kısa bir süre önce çıkartılmalı ve "diğer atık" olarak evsel atık kapsamında yönetilmek üzere belediyeye teslim edilmesi sağlanmalıdır.
4. Belediyeler tarafından maske, eldiven ve diğer kişisel hijyen malzeme atıklarının biriktirilmesi ve teslimine yönelik yapılacak duyuru ve talimatlara da ayrıca riayet edilmelidir.
5. Atık biriktirme, toplama, taşıma ve depolama işlemlerinde kullanılan ekipmanlar ve bu ekipmanların bulunduğu alanların her bir atık boşaltımı sonrası temizliği/hijyeni sağlanmalıdır. Bu ekipmanlar başka amaçlar ile kullanılmamalıdır.
6. Toplama, taşıma ve depolama sırasında oluşabilecek dökülme ve/veya sızıntı suyuna yönelik tedbir alınmalı, kirlilik oluşması durumunda kirlenen yüzey dezenfekte edilmelidir. Yüzey ve alan temizliğinde kireç, çamaşır suyu, dezenfektan gibi malzeme kullanımı faydalı olacaktır.
6. Toplanan atıklar manuel olarak elle açılmadan doğrudan düzenli depolama veya yakmaya gönderilmelidir.
7. Atıkların toplanması, taşınması, işlenmesi ve bertarafi ile görevlendirilen personelin çalışma sırasında eldiven ve maske gibi kişisel koruyucu malzeme kullanması, atıkla temas etmemeye dikkat etmesi, toplama ve taşıma işlemleri sırasında özel iş elbisesi giymesi sağlanmalıdır. Görevli personelin yanında yeterli miktarda dezenfektan bulundurmasına ve gerek kullanılan ekipmanların gerekse de kişisel malzemelerinin dezenfektan ile hijyeninin sağlanmasına özen gösterilmelidir.
