Yatay Daire Testere Kullanma İş Güvenliği Önlemleri Talimatı
1. AMAÇ: Bu talimatın uygulanmasındaki amaç; çalışanların yatar daire testere kullanımın da olası tehlike ve risklere karşı almaları gereken önlemleri belirleyerek sağlık ve güvenliğini tehlikeye atmayacak biçimde çalışmalarını sağlamaktır.
2. KAPSAM: Bu talimat Eskişehir İl Sağlık Müdürlüğü ve bağlı birimleri bünyesinde yatay daire dairesel testere kullanan tüm teknik personeli kapsar.
3. DAYANAK: Bu talimat 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile bağlı yönetmelik ve tebliğlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
4. UYGULAMA:
4.1. Bu aletin, iş parçası ile sıkı temas halinde enine ve boyuna düz ve açıyla gönyeli ahşap kesme için kullanılmalıdır.
4.2. Çalışma alanını temiz tutun ve iyi aydınlatın.
4.3. Çalışma alanı ortamına dikkat edin. Elektrikli aletleri yağmura maruz bırakmayın. Elektrikli aletleri nemli ve ıslak yerlerde kullanmayın.
4.4. Elektrik çarpmalarına karşı dikkatli olun. Topraklanmış yüzeylerle (örn. borular, radyatörler, ocaklar ve buzdolapları) temastan kaçının.
4.5. Makineyi çalıştırmak için fişi prize takarken (enerji verirken) çalıştırma tetiğinin basılı olmadığına, kendi kendine ve istem dışı çalışmayacağına emin olunuz.
4.6. Çocukları uzak tutun. Etrafınızdaki kişilerin makineye veya uzatma kablosuna dokunmasına izin vermeyin. Etrafınızdaki kişileri çalışma alanından uzak tutun.
4.7. Makineyi ortada bırakmayın. Kullanmadığınız zamanlarda makineyi kuru ve çocukların erişemeyeceği yüksek veya kilitli bir yerde saklayın.
4.8. Makineyi zorlamayın.
4.9. Doğru makineyi kullanın. Küçük makineleri veya parçalarını, yüksek kapasiteli makinelerin öngörüldüğü işlerde kullanmayın. Makineleri öngörülmedikleri işler için kullanmayın.
4.10. İşe uygun giyinin. Bol giysiler, takılar kullanmayın. Bunlar hareketli parçalara kapılabilir. Dışarıda çalışırken iş eldivenleri ve altı kaymayan ayakkabı giymelisiniz. Uzun saçların uygun biçimde örtülerek korunması gerekir.
4.11. Koruyucu gözlük ve koruyucu kulaklık kullanın. Çalışma biçimi toza neden oluyorsa ayrıca toz maskesi kullanın.
4.12. Kişisel koruyucu donanım (göz koruyucu, iş elbisesi, toz maskesi, çelik burunlu iş ayakkabısı, baret, kulak koruyucu vb) kullanmadan çalışmayınız.
4.13. Toz çekme araçları kullanın. Toz çekme ve toplama cihazlarının bağlanması için araçlar verilmişse, bunların bağlanıp gerektiği şekilde kullanılmasını sağlayın.
4.14. Kabloyu kötü kullanmayın. Makineyi taşımak veya fişten çekmek için asla kabloyu kullanmayın. Kabloyu ısıdan, yağdan, keskin kenarlardan uzak tutun.
4.15. Üzerinde çalıştığınız parçayı sabitleyin. Parçayı sabitlemek için mandal veya mengene kullanın. Bu, elinizi kullanmaktan daha güvenlidir ve her iki elinizin de makineyi kullanmak için serbest kalmasını sağlar.
4.16. Fazla ileriye uzanmaya çalışmayın. Her zaman yere sağlam basın ve dengenizi koruyun.
4.17. Elektrikli aletleri bakımlı tutun. Daha iyi ve daha güvenli bir çalışma için kesici aletleri temiz ve keskin tutun. Yağlama ve aksesuar değiştirmeye ilişkin talimatlara uyun. Makinenin elektrik kablosunu düzenli olarak kontrol edin ve hasar görmüşse yetkili servis tarafından onarılmasını sağlayın. Uzatma kablolarını düzenli olarak kontrol edin ve hasarlıysa değiştirin. Makinenin saplarını mutlaka kuru ve temiz tutun ve saplara yağ veya gres bulaşmasını önleyin.
4.18. Makineyi fişten çekin. Kullanmadığınız zamanlarda, bakım yapmak gerektiğinde veya bıçak, uç, testere gibi parçaları değiştirmek istediğinizde, makinenin fişini mutlaka çekin ve makinenin çalışmadığından emin olun. Makinenin kendi kendine çalışmasını önleyin.
4.19. Ayar anahtarlarını makinenin üzerinden çıkarın. Makineyi çalıştırmadan önce üstünde ayar anahtarı olup olmadığını kontrol etmeyi alışkanlık haline getirin.
4.20. Makinenin yanlışlıkla çalışmasını önleyin. Fişi takılıyken ve parmağınız açma/kapatma düğmesi üzerindeyken makineyi taşımayın. Fişi takarken makinenin kapalı olduğundan emin olun.
4.21. Açık havada uygun uzatma kablosu kullanın. Elektrikli aletleri açık havada kullanırken, yalnızca açık havada kullanıma uygun uzatma kablolarını kullanın.
4.22. Tedbirli olun. Ne yaptığınıza dikkat edin. Daima sağduyulu davranın. Makineyi yorgun olduğunuz zamanlarda kullanmayın.
4.23. Bir elektrikli aleti kullanırken tetikte olun, ne yaptığınıza dikkat edin ve sağduyunuzu kullanın. Yorgunken, uyuşturucu maddelerin, alkolün ya da ilaçların etkisi altındayken bir elektrikli aleti kullanmayın.
4.24. Parçaların hasarlı olup olmadığını kontrol edin. Makineyi kullanmaya devam etmeden önce, hasar görmüş emniyet kilidi veya diğer parçaların olup olmadığını ve bunların gerektiği gibi çalışıp çalışmadığını kontrol edin. Hareketli parçalardaki ayar bozukluklarını, tutuklukları, kırık parçaları ve makinenin işleyişini etkileyebilecek diğer her tür noktayı kontrol edin. Hasarlı bir emniyet kilidi veya diğer bir parça, tam olarak tamir edilmeli veya değiştirilmelidir. Hasarlı açma/kapatma düğmesi yetkili servis tarafından değiştirilmelidir. Açma/kapatma düğmesi çalışmayan makineyi kullanmayın.
4.25. Aleti yılda bir defa veya üretici firmanın uygun gördüğü zamanlarda periyodik bakımını yaptırınız.
4.26. Aleti yanıcı sıvıların ya da gazların bulunduğu ortamlarda kullanmayın.
4.27. Makineyi KESİNLİKLE zımpara taşı takarak kullanmayın.
4.28. Kullanmadan önce bıçakta çatlak veya hasar olup olmadığını dikkatli bir şekilde kontrol edin. Çatlak veya hasarlı bıçakları derhal değiştirin.
4.29. Sadece makineye uygun testere bıçaklarını kullanın ve yarma bıçağının, testere bıçağının kesme kalınlığından kalın ve bıçak gövdesinden ince olmamasını dikkat edin.
4.30. Sadece makine kılavuzda belirtilen aksesuarları kullanın.
4.31. Kesilecek malzeme için uygun bir testere bıçağı seçilmelidir.
4.32. Yüksek hız çeliğinden üretilmiş testere bıçaklarını kullanmayın.
4.33. Çıkan gürültüyü azaltmak için bıçağın keskin ve temiz olduğundan emin olun.
4.34. Doğru şekilde bileylenmiş testere bıçaklarını kullanın. Testere bıçağı üzerinde belirtilen maksimum hızı geçmeyin.
4.35. Bıçağı takmadan önce mili, flanşları (özellikle de kurulum yüzeyini) ve altı köşeli somunu temizleyin. Düzgün takılmaması bıçağın titremesine/sallanmasına veya kaymasına neden olabilir.
4.36. Temiz bir kesim yapmak için testere bıçağı muhafazasını ve yarma bıçağı kullanın. Bıçak muhafazasını mutlaka makine kılavuzda belirtildiği şekilde takın. Bıçak muhafazası arızalı olan veya bıçak muhafazasının makineye ip, tel vs. ile tutturulduğu aletleri KESİNLİKLE kullanmayın. Bıçak muhafazası, işlevlerini doğru şekilde yerine getirmiyorsa derhal onarılmalı veya değiştirilmelidir.
4.37. Bıçağın çıkartılmasını gerektiren bir işlemden hemen sonra muhafazayı ve yarma bıçağını tekrar takın.
4.38. Çivi ve vida gibi metal malzemeleri kesmeyin. Kesme işlemine başlamadan önce çalışma parçası üzerinde çivi, vida ve herhangi bir yabancı madde olup olmadığını kontrol edin, varsa çıkartın.
4.39. Çalışma düğmesini açmadan önce tezgah üzerindeki anahtarları, bıçakları vs. kaldırın.
4.40. Çalışma sırasında KESİNLİKLE eldiven takmayın.
4.41. Ellerinizi testere bıçağının hareket alanından uzak tutun.
4.42. KESİNLİKLE testere bıçağının hareket alanında durmayın ve başkalarının da durmasına izin vermeyin.
4.43. Bıçağın makine çalıştırılmadan önce yarma bıçağıyla veya iş parçasıyla temas etmemesine dikkat edin.
4.44. Makineyi eğitim almadan kullanmayınız ve eğitim almamış personelin kullanmasına müsaade etmeyiniz.
4.45. Aleti gerçek bir iş parçası üzerinde kullanmadan önce bir süre boş çalıştırın. Titreşim ya da sarsıntı olup olmadığına dikkat edin. Titreşimler ve sarsıntılar, bıçağın yanlış takıldığının veya uygun şekilde dengelenmediğinin göstergesidir.
4.46. Alet delme, yiv açma ya da oluk açma işlemleri için kullanılmamalıdır.
4.47. Tezgah ara parçasını aşınmışsa değiştirin.
4.48. Makine çalışırken KESİNLİKLE herhangi bir ayar yapmayın. Herhangi bir ayar veya tamir yapmadan önce makineyi fişten çekin. Çalışmadığından emin olunuz.
4.49. Makinenin kendi kendine çalışmasını önleyiniz.
4.50. Gerektiğinde bir ittirme çubuğu kullanın. Ellerinizi ve parmaklarınızı bıçağa yaklaştırmadan dar iş parçalarını hareket ettirmek için MUTLAKA bir ittirme çubuğu kullanın.
4.51. Kullanımda değilken ittirme çubuğunu kaldırın.
4.52. GERİ TEPME sıkışan, bağlanan veya yanlış yerleştirilen testere bıçağına verilen ani bir tepkidir. GERİ TEPME, iş parçasının aletin arka kısmında operatöre doğru fırlamasına neden olur. Bıçağın sürekli olarak bileyli kalmasını, kılavuz mesnedinin daima bıçak ile paralel durmasını ve yarma bıçağının ve bıçak muhafazasının her zaman yerinde kalmasını sağlayarak, iş parçasını bıçağı tamamen geçene kadar ittirmeden bırakmayarak ve bükülmüş, sarılmış veya mesnede dayanabilecek düz bir kenarı olmayan bir iş parçasını alete beslemeyerek GERİ TEPME riskini azaltın.
4.53. Hiçbir işlemi doğrudan elinizle yapmayın. Burada iş parçasının desteklenmesi veya iş parçasına yön verilmesi için kılavuz mesnedi veya gönye mesnedi yerine ellerinizi kullanmayınız.
4.54. KESİNLİKLE testere bıçağı üzerine eğilmeyin ve uzanmayın. Testere bıçağı tamamen durana kadar iş parçasına KESİNLİKLE dokunmayın.
4.55. Aleti ani ve hızlı olarak beslemeyin. Sert iş parçalarının kesilmesi sırasında besleme işlemini mümkün olduğunca yavaş yapın. Besleme sırasında iş parçasını eğmeyin veya bükmeyin. Testerenin iş parçası ile sıkışması halinde aleti derhal durdurun. Aleti fişten çekin. Daha sonra sıkışıklığı giderin.
4.56. Bıçak dönüyorken bıçağın yakınındaki kesilen parçalara veya bıçak muhafazasına KESİNLİKLE dokunmayın.
4.57. Kesme işlemine başlamadan ÖNCE çalışma parçası üzerindeki gevşek kısımları sökün.
4.58. Kabloyu amacı dışında kullanmayın. Fişi prizden çekmek için kesinlikle kabloyu kullanmayın. Kabloyu ısıdan, yağdan, sudan ve keskinkenarlardan uzak tutun.
4.59. Çalışma sırasında oluşan bazı tozlar kansere, sakat doğumlara veya üremeyle ilgili başka zararlara neden olduğu bilinen kimyasallar içerir. Bu kimyasallara maruziyetinizi azaltmak için: uygun şekilde havalandırılmış bir ortamda çalışın ve mikroskobik partiküllerin tutulması için özel olarak tasarlanmış toz maskeleri gibi kişisel güvenlik aksesuarları kullanın.
4.60. Kesme işlemi sırasında aleti bir toz toplama cihazına bağlayın.
4.61. Aletin prize sokmadan önce muhafaza kapağının aşağıda ve testere tezgahı ile aynı hizada durduğundan emin olun.
4.62. Testere tezgahını yanında yere sağlam şekilde basabileceğiniz ve dengede durabileceğiniz, uygun şekilde aydınlatılan düz bir zemine yerleştirin.
4.63. Testere tezgahının etrafında kesilecek iş parçalarının kolayca makineye beslenip alınabilmesi için yeterli boşluk bulunmalıdır.
4.64. Testere tezgahı, dört vida veya cıvata kullanılarak altındaki deliklerden çalışma tezgahına veya testere tezgahı arabasına sabitlenmelidir. Testere tezgahını çalışma tezgahına sabitlerken, çıkan testere talaşlarının toplanabilmesi için çalışma tezgahının üzerindeki açıklık ile testere tezgahının altındaki açıklığın aynı boyutta olduğundan emin olun.
4.65. Çalışma sırasında testere tezgahı sallanıyor, kayıyor veya hareket ediyorsa çalışma tezgahı veya testere tezgahı arabası zemine sabitlenmelidir.
4.66. Alet üzerinde ayarlama veya işleyiş kontrolü yapmadan önce mutlaka aletin kapalı ve fişinin çekili olduğundan emin olun.
4.67. Eğim açısını ayarladıktan sonra kilitleme kolunun sağlam şekilde sıkıldığından emin olun.
4.68. Bıçağı takmadan veya sökmeden önce aletin mutlaka kapalı ve fişinin çekili olduğundan emin olun.
4.69. Bıçağı takmak veya sökmek için sadece ürünle birlikte verilen Makita lokma anahtarını kullanın.
4.70. Bıçağı takmadan önce bıçağın mil deliği çapını kontrol edin. Mutlaka kullanmayı düşündüğünüz bıçağın mil deliğine uygun halkalar kullanın.
4.71. Sürgülü tezgahı kullandıktan sonra kilitleme levhasını düşey konuma getirerek tezgahın kilitlendiğinden emin olun.
4.72. İç flanşı, halkayı, testere bıçağını, dış flanşı ve altı köşeli somunu mil üzerine takın ve bıçak dişlerinin tezgahın ön tarafında aşağıda doğru baktığından emin olun. Altı köşeli somunu mutlaka girintili tarafı dış flanşa bakacak şekilde takın.
4.73. Flanş yüzeyini temiz tutun ve üzerine yapışan kir ve yabancı maddeleri temizleyin, aksi takdirde bıçak kayabilir.
4.74. Altı köşeli somunu anahtar ile dikkatli bir şekilde tutun. Kullandığınız anahtarın sapının kayması halinde, anahtar altı köşeli somundan kurtulabilir ve elinizbıçağın keskin kenarlarına çarpabilir, bu nedenle bu işlem sırasında dikkatli olun.
4.75. Bıçak muhafazasını takmadan önce kesme derinliğinin maksimum yüksekliğe ayarlayın.
4.76. Bıçağın ve yarma bıçağının uygun şekilde yerleştirilmemesi halinde çalıştırma sırasında bıçak tehlikeli biçimde sıkışabilir. Doğru şekilde hizalandığından emin olun.
4.77. Makine çalışırken KESİNLİKLE herhangi bir ayar yapmayın. Herhangi bir ayar yapmadan önce makineyi fişten çekin.
4.78. Ellerinizin veya parmaklarınızın bıçağa yaklaşma riskinin olduğu durumlarda mutlaka ittirme çubuğu ve ittirme bloğu gibi “yardımcı ekipmanlar” kullanın.
4.79. Çalışma parçasını daima tezgah ve kılavuz mesnedi veya gönye mesnedi ile sağlam bir şekilde tutun. Besleme sırasında iş parçasını eğmeyin veya bükmeyin.
4.80. Bıçak dönerken çalışma parçasını KESİNLİKLE çekmeyin. Kesme işlemini tamamlamadan önce iş parçasını çekmek zorunda kalırsanız mutlaka iş parçasını sıkı bir şekilde tutarak aleti kapalı konuma getirin. İş parçasını çekmeden önce mutlaka bıçak tamamen durana kadar bekleyin. Aksi takdirde tehlikeli geri tepmeler meydana gelebilir.
4.81. Bıçak dönerken KESİNLİKLE kesilen malzemeyi çıkarmayın.
4.82. Makinenin durdurma düğmesine bastıktan sonra kesinlikle bir şey kesmeye çalışmayınız.
4.83. Ellerinizi ya da parmaklarınızı KESİNLİKLE testere bıçağının hareket alanına yaklaştırmayın. Özellikle eğimli kesimler yaparken dikkatli olun.
4.84. Kılavuz mesnedini sağlam şekilde sabitleyin,
4.85. Küçük veya dar iş parçalarını keserken daima ittirme çubukları veya ittirme blokları gibi “yardımcı ekipmanlara” kullanın.
4.86. Oluk açma işlemi sırasında gönye mesnedini tezgahtan çıkartın.
4.87. Uzun ya da büyük parçaları keserken mutlaka tezgahın arkasından yeterli desteği sağlayın. Uzun tahtaların tezgah üzerinde hareket etmesine ya da kaymasına İZİN VERMEYİN.
4.88. Özellikle açılı kesim işlemlerinde iş parçası tutma tertibatı ile iş parçasının ve mesnedin hareket etmesini engelleyin.
4.89. İş parçasının kesilecek kısmını asla tutmayın veya kavramayın.
4.90. Gönye mesnedinin kenarı ile testere bıçağı arasındaki mesafeyi 15 mm’yi geçmeyecek şekilde ayarlayın.
4.91. Anahtar açılıp kapanmıyorsa elektrikli aleti kullanmayın.
4.92. Elektrikli aleti, aksesuarlarını ve uçlarını, vb. yapılacak işi ve çalışma koşullarını göz önünde tutarak talimatlara uygun olarak kullanın.
4.93. Tutamakları kuru, temiz ve yağ ve gres bulaşmamış halde bulundurun.
4.94. Aleti yılda bir veya üretici firmanın uygun gördüğü zamanlarda periyodik bakımını yaptırınız.
4.95. Ellerinizi kesme alanından ve bıçaktan uzak tutun.
4.96. İş parçasının altına uzanmayın.
4.97. Aletin koruyucu donanımlarını kesinlikle çıkartmayın. Koruyucu donanımlar sadece bakım sırasında ve cihaz tamamen çalışması engellendiğin de çıkartılabilecektir.
4.98. Kesilen parçayı asla ellerinizde veya bacaklarınızın arasında tutmayın. İş parçasını sabit bir platforma bağlayın.
4.99. Asla hasarlı, arızalı körelmiş bıçak kullanmayınız.
4.100. Asla hasarlı ya da yanlış bıçak rondelalarını veya cıvatasını kullanmayın.
4.101. Islak tahtaları, basınçla işlenmiş keresteleri veya budaklı ağaçları keserken daha fazla dikkat gösterin.
4.102. Bıçak dönerken kesilmiş malzemeleri almaya çalışmayın. Kesilmiş malzemeyi tutmadan önce bıçağın durmasını bekleyin. DİKKAT: Alet kapatıldıktan sonra bıçaklar boşta döner.
4.103. Çivi ve metal kesmekten kaçının. Kesmeden önce tahtadaki tüm çivileri bulun ve çıkarın.
4.104. Çalıştırma düğmesini açmadan önce tezgah üzerindeki anahtarları, bıçakları vb kaldırınız.
4.105. Alet üzerinde ayarlama ya da işleyiş kontrolü yapmadan önce aletin kapalı ve fişinin çekili olduğundan daima emin olun.
4.106. Bazı malzemeler zehirli olabilen kimyasallar içerirler. Toz yutmayı ve cilt temasını önlemek için tedbir alın.
4.107. Bıçakları testere bıçağına yanal basınç (el veya başka bir malzeme ile testereyi durdurmaya çalışmayın) uygulayarak durdurmayın.
4.108. Güvenliğinizi ve arkadaşlarınızın güvenliğini her zaman önde tutunuz.
4.109. Aletin koruyucu donanımlarını bakım haricinde kesinlikle çıkartmayınız.
4.110. Aletin bakım, tamir ve malzeme (testere değişimini) değişiminde aletin fişten çekildiğinden ve aletin çalışmadığından emin olduktan sonra yapınız.
4.111. Aleti amacı dışında kesinlikle kullanmayınız.
4.112. Alet ile kendinize veya bir başkasına şaka kaymayınız.
4.113. Aletin kesici kısımlarına ve dönen kısımlarına eliniz veya başka bir uzvunuzla temas ettirmeyiniz.
4.114. Makine çalışırken dönen testereye dokunma.
4.115. Koruyucu ekipmanları çıkarılmış makinede çalışma.
4.116. Testere stop konumuna alındıktan sonra hemen durdurmak maksadıyla testereye herhangi bir cisim sürtme.
4.117. Durmakta olan testere ile malzeme kesmeye çalışma.
4.118. Kesilen parçanın kesildikten sonra dönen testereye çarpmaması için dikkatli ol.
4.119. Kesim esnasında oluşan kıvılcımların çevreye zarar vermemesi için gerekli tedbirleri al.
4.120. Kesime başlamadan önce etrafta yanıcı, parlayıcı maddelerin olmadığından emin ol.
4.121. Kesilecek malzemeyi el ile hareket ettirirken ellerin testereden yeterince uzakta olmasına dikkat edin.
4.122. Kesilen parçayı, kopma aşamasında savrularak fırlayabileceğinden serbest vaziyette bırakmayın.
4.123. Kesme sırasında oluşan çapakların etrafa sıçramaması için perdeleme yapın.
4.124. İşin çabuk bitirilmesi amacı ile hızlı kesim yapmanın testereyi zorlayacağı ve bu nedenle testere dişlerinin kırılmasına neden olacağı unutulmamalıdır. Kırılan testere dişi çevreye savrulup zarar verebileceği gibi, eksik diş ile çalışan daire testere, kesilmekte olan parçanın yerinden savrulmasına neden olabilecektir.
4.125. Dişi kırık daire testere derhal değiştirilmelidir.
4.126. Daire testere dişleri keskinliğini kaybetmiş ise değiştirilmelidir.
4.127. Testere hareketi durmadan tezgâh başından ayrılmayın.
4.128. Makineyi kullanım amacı dışında kullanmayınız.
4.129. Makinenin koruyucu donanımlarını bakım haricinde kesinlikle çıkartmayınız.
İlgili personeller, bu talimatta yazılı olmasa dahi iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak mevcut kanunu ve ilgili yönetmeliklere göre hareket etmek zorundadır. Kanun ve yönetmelikler talimatların daima üstündedirler.
İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi tarafından hazırlanan “Yatay Daire Testere Kullanma İş Güvenliği Önlemleri Talimatı”nı okudum. Bir suretini aldım, diğer suretini de iş yerine verdim.
Talimatta açıklanan kurallara uyacağımı beyan ve kabul ederim……/……/20….
TEBLİĞ EDEN TEBELLÜĞ EDEN
Adı Soyadı: Adı Soyadı:
İMZA: İMZA:
