Yüksekte Yapılan Çalışmalardaki Riskler ve Proaktif Önlemlerin İncelenmesi
Yüksekte yapılan çalışmalarda, eğer güvenli bir noktaya bağlı değilseniz düşerken kendinizi durduramazsınız. Düşmeye başladığınızda vücudunuz yarım saniye gibi kısa bir süre içerisinde içinde reaksiyon gösterir.
Aşağıda düşmeye neden olabilecek faktörler ele alınmıştır;
* Bir seviyeden diğer bir seviyeye geçme (Örnek kök neden: İskelede çalışan personelin emniyetsiz şekilde inşaat alanına geçmesi)
* Boşluklar, şaftlar ve korumasız delikler (Örnek kök neden: İnşaat alanında çalışan personelin asansör boşluğuna düşmesi)
* Çalışma platformlarının taşıma güçleri, el tutunma noktalarının zayıflığı (Örnek kök neden: Merdiven ve iskelelerde çalışan personelin taşıma ağırlığını aşmaları)
* Yüzeylerin kayganlığı, uygunsuz ayakkabı ve çizmeler (Örnek kök neden: Yağmurlu havalarda metal profillere tırmanma, uygun emniyet ayakkabısı olmadan çalışma)
* Seyyar merdivenleri yanlış kullanma (Örnek kök neden: Merdiven konumlandırırken ¼ kuralına uymamak)
* Çalışma alanında takılmaya neden olabilecek malzemeler olması (Örneğin: Platformda veya iskelede zeminde bulunan malzemeye takılıp dengesini kaybederek düşmesi)
* Kötü hava şartları (Örnek kök neden: Açık yüksekte çalışma alanlarında yıldırım tehlikesi olması)
* İskele ve merdivenlere araçların çarpması (Örnek kök neden: Üzerinde çalışılan iskele veya merdivene oradan geçmekte olan iş makinasının çarpması sonucu çalışanın düşmesi)
* Kişisel koruyucu donanımın doğru kullanılmaması (Örnek kök neden: Emniyet kemerini sağlam bir ankraj noktasına bağlamamak nedeniyle düşme anında asılı kalamama sonucu çalışanın düşmesi)
* Eğitim/Bilgi eksikliği (Örnek kök neden: Çalışma alanı ile ilgili personele yeterli bilgi verilmemesi)
* Eleman atama yanlışlığı (Örnek kök neden: Yükseklik korkusu olan ve ya vertigo gibi bir hastalığı olan personelin yüksekte çalıştırılması)
* İş Güvenliği kurallarının uygulanmaması (Örnek kök neden: Çalışma alanındaki genel emredici işaretlere uyulmaması)
* Tasarım hataları (Örnek kök neden: Yüksek yapılarda cam temizliği işleri için yapım aşamasında İSG'nin düşünülmemesi)
* Yetersiz Kişisel Koruyucu Ekipman (Örnek kök neden: Personele eksik kişisel koruyu donanım verilmesi; kask veya baretinin olmaması)
* Yetersiz/Düşük kaliteli ekipman temini (Örnek kök neden: Kullandığımız yüksekte çalışma ekipmanlarının CE EN standartlarının olmaması
* Yetersiz kontrol ve bakım programı (Örnek kök neden: Kullandığımız ekipmanları kullanmadan önce, sonra ve ayda bir kez kontrol edilmemiş olması)
* Güvensiz çalışma yöntemleri (Örnek kök neden: Yüksekte çalışmada İSG kurallarına uymama, emniyet kemeri giymeden çalışma)
YÜKSEKTE ÇALIŞMADA KORUNMA YÖNTEMLERİ
Yüksekte yapılacak çalışmalarda öncelikle yapılacak çalışmalar planlanmalı ve organize edilmelidir. Yüksekte çalışma zorunlu ise, düşmeleri önleyici; korkuluk, güvenlik ağı, zemin kaplamaları, ikaz bantları gibi toplu korunma tedbirleri alınmalıdır. Düşme riski halen mevcut ise düşme önleyici; emniyet kemeri, yaşam halatı, baret gibi kişisel koruyucu donanımlar kullanılmalıdır. Düşme riski olan alet ya da cisimler emniyete alınmalıdır. Acil durum ve kurtarma talimatları hazırlanmalıdır. Çalışanlar yüksekte çalışma konusunda eğitilmelidir. Ayrıca çalışma alanında bir gözcü bulundurulmalıdır.
Yüksekte yapılan çalışmalarda korunma yöntemleri, “Düşmeyi Durdurucu ve Önleyici Sistemler” olarak tanımlanır. Düşmeyi Durdurucu ve Önleyici Sistemler; Pasif Sistemler ve Aktif Sistemler olarak ikiye ayrılır.
Pasif Sistemler;
1. Korkuluklar
2. Kapamalar
3. Güvenlik Ağları
4. İkaz Bantları ve Bariyerler
5. Mobil Çalışma Platformları
6. İskeleler
7. Merdivenler
olmak üzere 7 kategoride incelenir.
Aktif Sistemler;
“Kişisel Koruyucu Sistemler” olarak tanımlanır ve aşağıdaki şekilde 4 kategoride incelenir;
1. Çalışma Alanının Sınırlandırılması Sistemi
2. Sabitlenerek Çalışma Sistemi
3. İple Erişim Sistemi
4. Düşme Durdurucu Sistemler
Yüksekte yapılacak çalışmalarda ilk etapta, eğer o iş yerde yapabilecekse yüksekte yapılmamalıdır. Yüksekte çalışmak zorunlu ise; korkuluk, iskele, platform vb. kullanarak çalışan düşme tehlikesinden korunmalıdır. Tehlike yok edilemiyor veya önlenemiyorsa, yere düşmenin etkisini azaltmak için emniyet kemeri, güvenlik halatı vb. koruyucu donanımlar kullanılmalıdır. Yüksekte yapılan çalışmalarda çatı gibi iş yapılan yerde ve zeminde ek nezaretçi bırakılması, iş körlüğü olabilecek durumlarda çalışanların birbirlerini uyarması ve güvensiz davranış ve durumlara izin verilmemesi açısından etkin bir uygulamadır. Mobil çalışma platformları, iskeleler ve merdivenler belli sürelerde üzerlerine çıkılarak iş yapılan dayanak tipi düşmeyi önleyici sistemlerdir. Bu tür ekipmanların çalışma yerine göre uygun şekilde sabitlenmeleri ve standart olmaları gereklidir. Bu tür ekipmanların kurulumları ve kullanım kuralları standartlarla belirlenmiş olup bu ölçü ve kuralların dışına çıkılması ölümcül iş kazalarına neden olabilmektedir. Bu nedenle kullanım öncesi ve periyodik kontrollerinin zamanında uzman kişiler tarafından yapılması çok önemlidir. Yüksekte yapılan çalışmalarda yaşanan iş kazaları, genelde ölümcül sonuçları olan kazalardır. O nedenle yüksekte yapılan çalışmalarda kesinlikle bu kriterlere ve güvenlik tedbirlerine optimum şekilde uyularak çalışılmalı ve çalıştırılmalıdır.
