İSG Sözlük - Ç Harfi ile Başlayan Teknik Terimler | İSG Kütüphanesi | Aradığınız Tüm İş Sağlığı ve Güvenliği Dokümanları

C Düzeyi Kıyafet

Tehlikeli maddenin tespit edildiği durumlarda kullanılan, A ve B düzeyi koruyucu kıyafetlere göre daha az koruma fakat uzun süreli operasyonlarda kolay hareket etme olanağı sağlayan koruyucu kıyafettir.

Ersoy İnce

C Grubu Meslek Hastalıkları

Pnömokonyozlar ve diğer meslekî solunum sistemi hastalıklarıdır.

Ebru Aydınalp

C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

C sınıfı uzmanlık sertifikasına sahip az tehlikeli işyerlerinde görev yapabilen iş güvenliği uzmanıdır.

Ebru Aydınalp

C Sınıfı Sürücü Belgesi

Kamyon ve çekici kullanacaklara verilir.

Sevcan Arslan

C Sınıfı Tesis - Atıksu Arıtma

Kentsel atıksular için tasarım nüfusu 2.000 ile 10.000 kişi arasındaki birincil ve ikincil arıtma tesisleri ile nüfusu 10.000 ile 100.000 kişi arasındaki birincil arıtma tesislerini; münferit sanayi tesisleri için atıksu kapasitesi 50 m3/gün’ün altında olan prosesin herhangi bir aşamasında biyolojik ve/veya ileri arıtma yapan atıksu arıtma tesisleri ile kapasitesi 1000 m3/gün’ün altında olan kimyasal arıtma yapan münferit atıksu arıtma tesisleri.

Sevcan Arslan

C Sınıfı Yangınlar

Metan, propan, bütan, LPG, asetilen, havagazı ve hidrojen gibi yanıcı gaz maddeler yangınını ifade eder.

Ebru Aydınalp

C Tipi Hortum (Müdahale Hortumu):

42-52 mm çapında 20 m uzunluğunda yangınlarda su ve köpük işlenmesinde kullanılan hortumdur.

Ersoy İnce

C1 Sınıfı Sürücü Belgesi

Azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramın üzerinde olan ve 7.500 kilogramı geçmeyen kamyon ve çekicileri kullanacaklara verilir.

Sevcan Arslan

Çağrı İşareti

Telsiz haberleşmelerinde kişi ve istasyonlar için önceden verilen ve diğer kullanıcılara duyurulan isim olarak kullanılacak kimliklendirmedir.

Ersoy İnce

Çağrı üzerine çalışma

Yazılı sözleşme ile işçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştırıldığı iş ilişkisi, çağrı üzerine çalışmaya dayalı kısmi süreli bir iş sözleşmesidir. Hafta, ay veya yıl gibi bir zaman dilimi içinde işçinin ne kadar süreyle çalışacağını taraflar belirlemedikleri takdirde, haftalık çalışma süresi yirmi saat kararlaştırılmış sayılır. Çağrı üzerine çalıştırılmak için belirlenen sürede işçi çalıştırılsın veya çalıştırılmasın ücrete hak kazanır.

Sevcan Arslan

Çakıl

5 mm.’den büyük ve 200 mm.den küçük olan, çimentolanmamış taş veya mineral parçaları. Çakılın büyüklerine moloz, küçüklerine de fiske çakıl denir.

Neşe Cizreliogulları

Çakmaktaşı

a) Gri, kahverengi veya siyah renkli kuars türü. Konkoidal olarak kırıldığından kenarları keskindir. ilk insanlar tarafından alet yapmakta kullanılmıştır. b) Jaspis ile opal karışımından oluşan amorf bir taş. Rengi genellikle kahverengi olup, sedefsel kırılımlıdır. Bünyesindeki suyu kaybederse üzerinde beyaz bir kabuk oluşur. Süstaşı olarak değersizdir, sertliği ve aşındırıcı özellikleri vardır. Çelikle çarpma sonucu yaydığı kıvılcım kav veya pamuk fitili tutuşturarak ilkel anlamda kibrit yerine kullanılmıştır. Mekanize olmamış tarımda biçilmiş ekinler harman sürmede kullanılan döğenlerin altına muayyen bir şekilde yerleştirilen çakmaktaşlarının kesici özelliğinden yararlanılarak; harman döğüldükten sonra yaba kullanarak; tabii rüzgarın itme gücünden de yararlanılarak; tahıl ve samanın birbirinden ayrılmaları sağlanır.

Neşe Cizreliogulları

Calaskar (Makaralı Palanga)

Çok ağır yükleri, az güç harcayarak kaldırmaya veya indirmeye yarayan malzemelerdir

Ersoy İnce

Çalı Demetli Teras

Meyilli, rüzgâr erozyonuna duyarlı, ince kumlu yapıdaki yamaçların stabilizasyonunda kullanılan erozyondan korumaya yönelik yapılan settir.

Ersoy İnce

Çalışan

Kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişidir.

Burak Tuna

Çalışan (ISO 45001)

Kuruluşun kontrolü altında bulunan iş veya iş ile ilgili faaliyetleri yerine getiren kişidir. 1: Kişiler iş veya iş ile ilgili faaliyetleri çeşitli düzenlemeler altında, ödemeli veya ödemesiz, düzenli veya geçici olarak, münavebeli veya dönemsel olarak, günlük veya yarı zamanlı olarak yerine getirirler. 2: Çalışanlara üst yönetim, idareci ve idareci olmayan kişiler dahildir. 3: Kuruluşun kontrolü altındaki iş veya iş ile ilgili faaliyetler, kuruluş tarafından işe alınmış olan çalışanlar, harici sağlayıcıların çalışanları, yükleniciler, bireyler, acente çalışanları ve kuruluşun kapsamına göre, kuruluş işlerin veya iş ile ilgili faaliyetlerin üzerinde kontrolü paylaştığı ölçüde diğer kişiler tarafından yapılabilir.

Burak Tuna

Çalışan Temsilcisi

İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışandır.

Burak Tuna

Çalışana Psikolojik Destek

Yardım çalışanlarına yapılan psikososyal destek çalışmalarını, yardım hizmetleri sırasında kullanılacak bilgilerin, broşürler, toplantılar ve benzeri etkinliklerle yardım çalışanlarına iletilmesi, paylaşım ve destek toplantıları düzenlenmesi; çalışanları etkileyen olumsuz faktörlerin belirlenmesi ve bu faktörlerin etkilerinin azaltılması yönünde girişimlerde bulunulması gibi faaliyetlerin tümü. Yardım çalışanlarının, çalışmalarını yürütürken etkilenen kişilerle kurdukları iletişimden, kime, hangi yardımı, ne şekilde yapacağı noktasına kadar gelen süreçte uygun şekilde bilgilendirilmesi ve desteklenmesi de bu psikososyal müdahalenin bir parçası olmaktadır.

Ersoy İnce

Çalışma Alanı (İskele)

Üzerinde işçilerin güvenli bir biçimde çalışmasını ve çalıştığı kısma erişimini sağlamak üzere plâtformların bir seviyede birleştirilmesiyle oluşturulmuş yüksek ve güvenli alandır.

Burak Tuna

Çalışma Belgesi

İşten ayrılan işçiye, işveren tarafından işinin çeşidinin ne olduğunu ve süresini gösteren belge.

Sevcan Arslan

Çalışma Durumu A

Radyasyon kaynakları ile çalışılan alanlarda, maruz kalınan dozların, yıllık eşdeğer doz sınırlarının onda üçünü aşma olasılığının bulunduğu durumlardır.

Ersoy İnce

Çalışma Durumu B

Radyasyon kaynakları ile çalışılan alanlarda, maruz kalınan dozların, yıllık eşdeğer doz sınırlarının onda üçünü aşma olasılığının bulunmadığı durumlardır.

Ersoy İnce

Çalışma Ekonomisti

Çalışma Ekonomisti, çalışma hayatının özünü teşkil eden işçi-işveren, sendika, toplu pazarlık, sosyal güvenlik, sosyal siyaset, işçi sağlığı ve iş güvenliği, çalışma psikolojisiyle personel yönetimi gibi konularda çalışan ve araştırma yapan kişidir.

Ersoy İnce

Çalışma Grubu

Çalışma grubu kavramı ile, belirli bir ortak hedefi olan kişilerin oluşturduğu belirli bir şekli olmayan bir birliktelik nitelendirilmektedir. Bu hedefe ulaşmak için kabul edilebilir (tüm katılımcıların veya katılımcıların mümkün olduğunca çoğunun kabul edebileceği) bir yol belirlemek, bu çalışma grubunun görevidir.

Serdar ŞAHİN

Çalışma İzni

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca resmî bir belge şeklinde düzenlenen ve geçerlilik süresi içinde yabancıya Türkiye’de çalışma ve ikamet hakkı veren izindir.

Burak Tuna

Çalışma İzni Muafiyeti

Aile, Çalıma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca resmî bir belge şeklinde düzenlenen ve geçerlilik süresi içinde yabancıya Türkiye’de çalışma izni almaksızın çalışma ve ikamet hakkı veren muafiyettir.

Burak Tuna

Çalışma Merkezi (Ekranlı Araç)

Operatörün/çalışanın oturduğu sandalye, ekranlı aracın konulduğu masa ya da yüzey, operatör/çalışanmakine ara yüz yazılımı, monitör, klavye, yazıcı, telefon, faks, modem ve benzeri aksesuar ve ekranlı araçla ilgili tüm donanımların tamamının veya bir kısmının bulunduğu çalışma alanıdır.

Burak Tuna

Çalışma Platformu (SÇP)

Üzerinde insanlar, donanım ve malzemenin taşındığı ve çalışmanın yapıldığı, sistemin düşey hareketli parçasıdır. Bu, SÇP’nin aksine, bütün sistemi başka bir deyişle; çalışma platformu, sütun, sütun bağlantıları, taban ve şasiyi kapsar. Çalışma platformu ana platformu ve herhangi bir platform uzatmasını ihtiva eder.

Burak Tuna

Cam

1) Silis veya bor anhidriti gibi cam haline gelebilen, alkaliler gibi kolay eriyen ve kireç gibi dayanıklılığı arttırıcı elementlerden meydana gelmiŞ bir karıŞımın ergitilmesiyle yapılan saydam ve çabuk kırılan madde. 2) Sırça. 3) Kadeh.

Neşe Cizreliogulları

Cam Cila

Saydam minerallerinin çoğunda bulunan cila olup cam, dağ kristali, barit ve birçok silikatlar bu görünümü verirler.

Neşe Cizreliogulları

Cam İpliği

Cam yününden veya pamuğundan, normal iplik yapım sistemlerine göre çekilmiş veya süzgeçlerden basınç altında elde edilmiş cam iplik. Cam maddesi inceldikçe elastikiyet kazanır. Bu özellikten dolayı, yaklaşık 0,5 mikron incelikteki cam iplikleri birbirleriyle katlayarak bükmek ve istenilen kalınlığa getirmek mümkündür. Cam ipliği sanayide özel şekilde yapılmış süs veya kadın eşyaları dokunmasında kullanılmakta ve bazen de fantezi iplik yapımında diğer mensucat ham maddeleriyle karıştırılabilmektedir.

Neşe Cizreliogulları

Cam Kiremit

Işık almak amacı ile cam, akrilik veya polimer malzemelerden imal edilmiş kiremitlerdir.

Ersoy İnce

Cam Pamuğu

Pamuk yığını halinde elde edilmiş cam lifi. Cam pamuğu, erimiş cam kitlesinin 1500-1700°C arası sıcaklıkta ve yüksek basınçla gayet ince delikli (takriben 0,5-4 mikron) eleklerden geçirilmesiyle elde edilir. Lif haline gelen camın, süzgeç deliklerinden fışkırma hızı dakikada yaklaşık 21.000m. olmalı ve çıkan lifler dönen bir şerit üzerine düşerek fırın ağzından derhal uzaklaştırılmalıdır. Pamuk yığını görünüşünde olan cam pamuğundan, normal iplik yapma sistemleri ile iplik yapılabildiği gibi, ısıyı ve elektiği iletmediği için kurutma sobalarında veya buzdolaplarında izolan olarak kullanılabilir.

Neşe Cizreliogulları

Cam Ürün İmalatçısı

Cam Ürün İmalatçısı, önceden tasarlanmış cam ürünün modeline göre belirlenmiş üretim tekniği doğrultusunda, ergimiş hâldeki sıcak cam hamuruna birtakım aletler ve makineler yardımıyla ve elde şekil vererek değişik formlarda cam eşya meydana getiren kişidir.

Ersoy İnce

Cam Yünü

İnce elyaf haline getirilmiş cam yığını. Elyaf incelikleri 3-4 mikron arasında değişir. Bu malzemenin ısıya karşı kötü iletken olması izolan olarak kullanılmasını sağlar.

Neşe Cizreliogulları

Çamur Pompası

Sondaj sıvısını kuyu dibine basarak kuyu cidarından yükselmesi devrini tamamlatan, genellikle, pistonlu pompa.

Neşe Cizreliogulları

Çamur Terazisi

Sondaj çamurunun yoğunluğunu ölçmeye yarayan bir tür kollu terazi. Kolun bir tarafındaki ölçek içine doldurulan çamurun yoğunluğu kolun diğer tarafındaki denge göstergesi vasıtasıyla okunur.

Neşe Cizreliogulları

Çamur ve Moloz Akması

Kurak ve yarı kurak bölgelerde kuru dere yataklarındaki ince, iri taneli ve gevşek birikintilerin şiddetli yağışlar sırasında sel sularıyla karışarak yamaçtan hızla akması. Çamur seli olarak da adlandırılan bu olaylara çöküntü havzalarında rastlanmaktadır. Ülkemizde 1995 yılında Isparta’nın Senirkent ilçesinde Büyük Menderes havzasında meydana gelen çamur akması afetinde 74 kişi hayatını kaybetmiştir.

Ersoy İnce

Çamurlama (maden)

1) Yanmaya elverişli madenin bir kısmının eski üretim alanlarında bırakılması nedeniyle çıkan veya çıkabilecek yangının önlenmesi için havadan yalıtma amacıyla eski üretim alanının çamurlu su ile doldurulması. 2) Ambuaj.

Neşe Cizreliogulları

Çan (maden)

Kuyu, vinç ve varagel dip ve başlarında veya bunların ara katlarında bulunan sesle işaret verme düzeni.

Neşe Cizreliogulları

Canavar Düdüğü

1) İçinden hava ya da buhar geçince uyarıcı ses çıkaran ve uzaklara kadar tehlike işareti vermek için kullanılan araç. 2) Siren.

Neşe Cizreliogulları

Çancı

1) Varagel, vinç ve kuyuda işaret vermekle görevli kişi. 2) işaretçi. 3) Kampanacı. 4) Saçcı.

Neşe Cizreliogulları

Candela

Işık şiddeti birimidir.

Ebru Aydınalp

Cankurtaran

(1)Hastaları ve yaralıları hastaneye taşımaya yarayan özel donanımlı motorlu taşıttır.(2) Plajlarda boğulma tehlikesine karşı hazır bulundurulan görevlidir.

Ersoy İnce

Cankurtaran:

(1)Hastaları ve yaralıları hastaneye taşımaya yarayan özel donanımlı motorlu taşıt.(2) Plajlarda boğulma tehlikesine karşı hazır bulundurulan görevli

Abbas Musa Gökburun

Canlı Bomba

Terör veya sabotaj amacıyla üzerlerine patlayıcı maddeler yerleştirilen canlıların (insan veya hayvan) potansiyel bomba hâline gelmesi; intihar saldırısıdır.

Ersoy İnce

Çanta İmalatçısı ve Saraciyeci

Çanta İmalatçısı ve Saraciyeci, deri, suni deri, kösele, suni kösele veya kumaş kullanarak el çantası, bavul, evrak çantası, cüzdan, kemer gibi eşyaları yapan kişidir.

Ersoy İnce

Cap Rock

Petrol, gaz, tuz domu yataklarını örten geçirimsiz örtü tabakası.

Neşe Cizreliogulları

Çapa

Hidrantlara ait su vanalarının (tiz) bulunduğu yerlerdeki kapakları açmak için kullanılan bir çeşit anahtardır.

Ersoy İnce

Çapraz Bulaşma

Mikroorganizmaların bulundukları ortamdan, bulaşma olmamış diğer ortamlara taşınması durumunu ifade eder.

Ersoy İnce

Çapraz Çerçeve Tahkimatlı Ayak İşletme Metodu

Küp tahkimatlı ayak işletme metodunda olduğu gibi, özel bir şekilde çentili olarak hazırlanıp ocağa indirilen ağaçların çapraz olarak (daha ziyade tavan ve tabana uyumlu), yerleştirilmesine dayanan ağaç tahkimatlı (üretim) işletme metodu.

Neşe Cizreliogulları

Çapraz Destek

Yapıların deprem ve rüzgar gibi yatay yüklere karşı koyması için düşey taşıyıcı elemanlar arasına yerleştirilen elemanlardır.

Ersoy İnce

Çapraz Kemer

Bir omuzdan başlayıp göğüsten çapraz geçerek omzun ters tarafındaki kalça hizasında bağlanan bir emniyet kemeridir.

Ersoy İnce

Çapraz Sarımlı Halat

Kordon içindeki tellerin sarım yönü ile halatı teşkil eden kordonların sarım yönü birbirininin aksi istikamette olan halat. Kordonlar sağ tarafa doğru sarılmışsa çapraz sargılı sağ halat; sol tarafa doğru sarılmışsa çapraz sargılı sol halat diye ayrılırlar. Çelik halat, Halat dolamı.

Neşe Cizreliogulları

Caraskal

Taşınabilir ayaklar üzerinde, istenilen yere kurularak makaralar düzeniyle ağır cisimlerin yer değiştirme işlerinde kullanılan kaldıraç düzenine denir. İnşaat işlerinde binaların üst katlarına malzeme çekmek için kullanılan portatif küçük vinçtir.

Ebru Aydınalp

Çarık

Yangın yerinde patlayan hortumların patlak yerine geçici olarak takılan bir malzemedir.

Ersoy İnce

Çarklı Havuz

Çarklı potkapaç makinesi.

Neşe Cizreliogulları

Çarpma Noktası (Yıldırım)

Yıldırım darbesinin toprakla, bir yapı ile veya bir yıldırımdan koruma sistemi ile temas ettiği noktadır.

Sevcan Arslan

Çarpmalı Delme Sistemi

Delici ucun (balta) mekanik bir kuvvet veya yerçekimi etkisinden yararlanılarak kayaç veya cevher kitlesine çarpıp kırıntılar koparması suretiyle delik delme (sondaj yapma) sistemi.

Neşe Cizreliogulları

CAS Kayıt Numarası

Kimyasal maddelerin ayırt edilmesinde kullanılan, tanımlayıcı olan sayılardır.

Ersoy İnce

CAS Numarası

Kimyasal Kuramlar Servisi tarafından verilen numaradır.

Burak Tuna

Casing (maden)

Muhafaza borusu.

Neşe Cizreliogulları

Çatal Direk (maden)

Boyunduruk, sarma veya belleme altına, destek veya ek destek olarak yetiştirilen bir ucu kurt ağızlı diğer ucu sivriltilmiş maden direği.

Neşe Cizreliogulları

Çatal Raptiye

1) iki ucu dövülerek sivritilmiş ve dik olarak geniş U şeklinde bükülmüş demir. Çatal raptiye ağaç bağla ilerleyen galerilerde hem alındaki bağların devrilmemesini ve hem de aralıklarının muhafazasını sağlamak için yan direklere çakılarak kullanılır. 2) Bağlantı kancası.

Neşe Cizreliogulları

Çatı Çıkış Kapağı

Çatı üstüne ulaşmayı sağlayan kapaklardır.

Ersoy İnce

Çatı Feneri

Yapıya hava, ışık sağlamak için Çatıların mahyaları üstünde mahya boyunca oluşturulan (yükselen) yapılardır.

Ersoy İnce

Çatı Işıklıkları

Yapıya ışık sağlamak için çatı düzlemleri üzerine yerleştirilen münferit elemanlardır.

Ersoy İnce

Çatı Makası

Çatılarda genellikle ağaç veya çelikten yapılan, ağırlığı karşılıklı iki ayağa, kirişe veya duvara aktaran çatılmış genellikle üçgen formlu kiriş sistemidir.

Ersoy İnce

Çatı Penceresi

Çatılarda aydınlatma, havalandırma amaçlı kullanılan pencerelerdir.

Ersoy İnce

Çatı Sistemleri

Su ve ısı yalıtım malzemelerinin, buhar kesici veya buhar dengeleyici örtülerin ve son kat çatı kaplama malzemelerinin, “Yoğuşma, Isı yalıtımı ve katmanların havalandırılması” prensiplerine göre bir bütün olarak çatı da uygulanma sistemleridir. Çatı Sistemleri Soğuk çatı ve Sıcak çatı başlıkları altında incelenmektedir.

Ersoy İnce

Çatışma

Aile içinde veya kişilerarası yaşanan anlaşmazlıkları ve kavgalardır.(eşler arası, ebeveynler ile çocuklar arası, kardeşler arası, geniş aile çevresi ile vb.)

Ersoy İnce

Çatlak (Maden)

Ana kütleden ayrılmış, her an düşebilecek parçalardır.

Burak Tuna

Çatlak Sökümü (Maden)

Bir kademenin kazı işlerinin devamı sırasında ana kitleden ayrılmış, düşebilecek durumdaki parçaların temizlenmesidir.

Burak Tuna

Çay Üretim ve İşlemecisi

Yaş çay yaprağının içilebilir siyah, yeşil ve bitkisel çaya dönüşmesi sürecinde soldurma, kıvırma, oksidasyon (fermantasyon), kurutma ve tasnif aşamalarını gerçekleştirerek gerekli araç-gereçleri kullanabilme bilgi ve becerisine sahip kişidir.

Ersoy İnce

CE İşareti

İmalatçı tarafından iliştirilen ve kabın CE işaretinin konulmasını öngören teknik mevzuatın ilgili kurallarına uygun olduğunu gösteren işarettir.

Burak Tuna

CE Sınıfı Sürücü Belgesi

C sınıfı sürücü belgesiyle kullanılan araçlara takılan ve azami yüklü ağırlığı 750 kilogramı geçen römork veya yarı römorktan oluşan birleşik araçları kullanacaklara verilir.

Sevcan Arslan

Cebire

Rayları birbirine bağlamaya yarayan pabuç.

Neşe Cizreliogulları

Cebri Havalandırma

Elektrik enerjisi kullanılarak fan gücüyle yapılan mekanik havalandırmadır.Cebri havalandırma genel olarak yetersiz havanın atılıp taze hava girmesi gereken oksijen azlığına sahip, tozlu veya patlamaya ya da zehirlenmeye sebep olabilecek ortamlarda tercih edilen ortama yönelik bir kontrol tedbiridir.

Ebru Aydınalp

Çeki Tertibatı

Traktörün kendinden tahrikli olmaması durumunda traktör ile bir çekici araç arasında mekanik bağlantı sağlamak ve traktörü çekmek üzere tasarlanan ve traktöre takılan bir aksam.

Sevcan Arslan

Çekiç Başlı Civata

Başının genişliği şaft (mil) çapına eşit çekiç görünümünde özel civata.

Neşe Cizreliogulları

Çekici

Römork ve yarı römorkları çekmek için imal edilmiş olan ve yük taşımayan motorlu araçtır.

Sevcan Arslan

Çekici Lağımda Çalışan Delici

1) Çekici hemen matkabın arkasında bulunan bir tip martoperforatör. 2) Down the hole hammer.

Neşe Cizreliogulları

Çekiçle Yüzlenmiş Mozaik Taş (Çekiçleme Mozaiği)

Mermer işletmeciliğinde, imalat yüzünün bilinen bir kural gereğince şekillendirilmesi için, taş yüzlerinin ve yanlarının çekiçle düzeltilmiş hali.

Neşe Cizreliogulları

Çekiçleme Etkisi

Bitişik durumda olan binaların kat adetlerinin veya döşeme seviyelerin farklı olması durumunda deprem anında çarpışma nedeniyle ortaya çıkabilecek durumdur.

Ersoy İnce

Çekiçli Kırıcı

Silindirik bir gövde içinde; dökülen madene çarpacak şekilde yerleştirilmiş olan sabit veya hareketli parçaların monte edildiği milden (rotor) oluşan kırıcı.

Neşe Cizreliogulları

Çekim Alanı

Gezegenin üzerindeki birim kütleye uyguladığı çekim kuvveti.(gezegenin çekim alanı.)

Serdar ŞAHİN

Çekim Kuvveti

Aralarında belirli bir uzaklık bulunan iki cismin birbirlerine, kütle merkezleri doğrultusunda uyguladıkları kütlesel kuvvet.

Serdar ŞAHİN

Çekirdek Bölünmesi

Ağır atom çekirdeklerinin, kendiliğinden veya nötronlarla reaksiyona girerek, toplam kütleleri reaksiyondan önceki kütleden daha az olan atom ve parçacıklara bölünmesi ve kaybolan kütlenin enerjiye dönüşmesidir.

Ersoy İnce

Çekirdek Kapasite

Uluslararası Sağlık Tüzüğü (2005) Ek - 1 A ve B de belirtilen ve taraf devletlerin bu tüzük doğrultusunda güçlendirmeleri gereken temel kapasitelerdir.

Ersoy İnce

Çekirdek Kaynaşması

Bazı hafif çekirdeklerin uygun ortamlarda kaynaşarak daha ağır çekirdekler oluşturması ve enerjinin açığa çıkması olayıdır.

Ersoy İnce

Çekirdek Öğretim Tasarımı Modeli -ADDİE

Öğretim, yaşamın doğal bir süreci olarak hep var olmasına rağmen öğretim tasarımı alanı ikinci dünya savaşı sonrasında sistematik olarak belirginleşmeye başlamıştır. Eğitim, iletişim, psikoloji ve mühendislik gibi birçok bilim dalının da katkısıyla şekillenen alan, teknolojik gelişmelere bağlı olarak kendini sürekli olarak yenilemiştir. Bu tasarım yaklaşımı, farklı alanlarda uygulamaya başlanmış ve elde edilen deneyimlerden hareketle zaman içinde birçok farklı model ortaya çıkmıştır. Modeller farklılıklar içermesine rağmen temelinde çekirdek bir desenin varlığı göze çarpmaktadır. Buna göre tasarım sürecinde birbirini besleyen 5 temel süreç adımı vardır: (1) Çözümleme (2) Tasarımlama (3) Geliştirme (4) Uygulama (5) Değerlendirme. Bu çekirdek model, kavramların İngilizce baş harflerinin birleşiminden oluşan (Analysis, Design, Development, İmplementatiton, Evaluation) ADDİE kelimesi ile de ifade edilmektedir.

Serdar ŞAHİN

Çekme Deneyi

Bir tele veya çubuğa artırılan kuvvet tatbik edilmesi halinde kuvvet ve uzama arasındaki bağıntıyı tesbit için yapılan deney. Çekme deneyinden elde edilen verilerle çizilen eğriye de çeki-uzama diyagramı denir. Kuvvetin çubuk üzerinde kalıcı deformasyon bırakmaya başladığı P noktasına “Elastikiyet Sınırı” ve kuvvet daha artırılmaya devam edildiği takdirde telin kuvvetle orantılı olarak uzamasının devam etmesinin durduğu Fº noktasına “Akma Sınırı” denir. Diyagramdaki Fº - Fu bölgesi akma bölgesidir.

Neşe Cizreliogulları

Çeliğe Su Verme

Allotropik bir metal olan demirin osternit fazında uygun bir sıcaklığa kadar ısıtılarak su, yağ veya havada ani olarak soğutulma işlemi. Ani soğutma işlemi sonucunda demirin bünyesinde ferrit ve pörlik teşekkül etmez; strüktürü ostenit halinde kalır. Demir, ostenit fazında sert ve kırılgandır.

Neşe Cizreliogulları

Çeliği Havada Tavlama

Dövüldüğü veya haddelendiği zaman kristalleri muayyen bir istikamete dizilen ve muhtelif istikametlerde değişik fiziki özellik gösteren çeliğin tavlanıp havada soğutulmak suretiyle strüktürünün homojen bir hâle getirilmesi işlemi.

Neşe Cizreliogulları

Çeliği Menevişleme

Söndürme işlemine tabi tutulmuş bir çeliğin sertliğini azaltmak ve selabetini (sağlamlığını) çoğaltmak için tekrar 723ºC’nın altında bir sıcaklığa kadar ısıtılarak havada soğumaya bırakılması. Menevişlemede ısıtma, çeliğin arzu edilen sertliğine göre ayarlanır.

Neşe Cizreliogulları

Çeliği Söndürme

Çeliğin kritik suhunetin üstüne kadar ısıtılarak suya, yağa veya uygun bir sıvıya atılarak soğutulması.

Neşe Cizreliogulları

Çeliği Tavlama

Çeliğin fırında veya havada ısıtılması.

Neşe Cizreliogulları

Çeliğin Nitrasyonu

Demirin Cr-Al-Mo, Cr-Mo, V; Cr-V gibi metallerle alaşımından elde edilen kaliteli çeliklerin amonyak gazıl ile (500º - 650º) ısıtılarak amonyaktaki azotun 0,5 mm derinliğe kadar çeliğin yüzeyine nüfuz etmesi olayı. Nitratlama suretiyle çeliğin yüzeyinin sertliği bazen, Rockvel C-72 sertliğine kadar ulaşabilir.

Neşe Cizreliogulları

Çeliğin Semantit Hali

%6,55 C ihtiva eden çelik (Fe3C). Çelikteki C bu miktardan az olursa pörlit meydana gelir.

Neşe Cizreliogulları

Çelik

Pik demirin özel fırınlarda ısıl işleme tabi tutularak asilleştirilmesi sonucu elde edilen ürün. içinde en fazla %1,7 C bulunduran bir Fe-C alaşımıdır. Çelikler ayırca çok az miktarlarda Mn, Si, P, S gibi cevherden gelen elementlerle Cr, Mo, Ni, W, V gibi özel olarak katılan alaşım elementleri ihtiva edebilirler. Bu alaşım elementleri çeliğin fiziksel ve mekaniksel özelliklerini geliştirmeye yarar. Karbon oranı %0,2 - 0,4 arasında olana “Orta Karbonlu”; 0,4’den fazla olana da “Yüksek Karbonlu” çelik deniz.

Neşe Cizreliogulları

Çelik 18/8

Bünyesinde % 18 krom ve % 8 nikel içeren çelik.

Neşe Cizreliogulları

Çelik Bağ

Çelik profilden yapılmış tahkimat birimi.

Neşe Cizreliogulları

Çelik Bağlantı Elemanları

Çelik çatıların yapımında kullanılan elemanlar, düğüm noktalarında birbiriyle çelik birleştirme araçlarıyla birleştirilir.

Ersoy İnce

Çelik Direk

1) Genellikle iç içe geçmiş çelik iki profilden mamûl, uzatılıp kısaltılabilen tahkimat ünitesi, 2) Etanson metalik.

Neşe Cizreliogulları

Çelik Döküm

Muhtelif fırınlarda elde edilen çeliğin hazırlanmış kalıplara dökülmesi işlemi. Dökümden sonra, parça, özelliklerini iyileştirmek için normalize tavına tabi tutulur.

Neşe Cizreliogulları

Çelik Dövme

Karbonlu ve alaşımlı çeliklerin belli bir tav sıcaklığında bir dövme tezgahı yardımıyla plastik deformasyonu.

Neşe Cizreliogulları

Çelik Hadde Mamulleri

Çelik kullanılacağı yere göre çeşitli hesaplamalar sonucu çıkacak gerilmeleri en ekonomik biçimde karşılayacak şekil, kesit ve boyutlarda imal edilir. Fabrikalarda yapılan bu şekillendirmeye haddeleme, elde edilen şekillendirilmiş çeliğe de hadde mamulü denir. Hadde mamulleri dört kısma ayrılır: profiller, lamalar, levhalar, diğer gereçlerdir.

Ersoy İnce

Çelik Halat

Muhtelif çaplarda (Ø0,03 ilâ 4 mm.) çelik (56 ilâ 210 kg./mm2 mukavemetli) tellerden oluşmuş yuvarlak veya üçgen toronların (kordonların) bir öz üzerine (halat özü) çeşitli yönlerde sarılmasıyla meydana gelmiş bir kuvvet nakil elemanı.

Neşe Cizreliogulları

Çelik Konstrüksiyon Yapı

Tüm taşıyıcı sistemlerin çelikten üretildiği, özellikle deprem tehdidi taşıyan coğrafi bölgelerde tercih edilen, çoğunlukla çelik konstrüksiyon fabrika binaları, çelik konstrüksiyon hangar, çelik konstrüksiyon spor tesisleri, çelik konstrüksiyon depo ve çelik konstrüksiyon atölyelerde kullanılan, geniş açıklıklara ve yüksekliğe sahip çelik yapı sistemidir.

Ersoy İnce

Çelik Konstrüksiyon Yapı:

Tüm taşıyıcı sistemlerin çelikten üretildiği, özellikle deprem tehdidi taşıyan coğrafi bölgelerde tercih edilen, çoğunlukla çelik konstrüksiyon fabrika binaları, çelik konstrüksiyon hangar, çelik konstrüksiyon spor tesisleri, çelik konstrüksiyon depo ve çelik konstrüksiyon atölyelerde kullanılan, geniş açıklıklara ve yüksekliğe sahip çelik yapı sistemidir.

Ersoy İnce

Çelik Sarma

Genellikle çelik direkle birlikte kullanılan özel çelik profilden yapılmış başlık.

Neşe Cizreliogulları

Çelik Tahkimat

Çelikten yapılmış birimlerle kurulan tahkimat düzeninin tümü.

Neşe Cizreliogulları

Çelik Yapı

Yük taşıma kapasitesine sahip çelik profillerin bir birlerine perçin, bulon ve çeşitli kaynak tipleriyle doğrudan veya ek çelik elemanlar ile birleştirerek oluşturulan çok parçalı yapı sistemidir.

Ersoy İnce

Çelikte Kritik Suhunet

Çelikteki ferrit, pörlit veya semantitin tamamen austenite dönüşmesi için çeliğin ısıtılması gereken asgari sıcaklık.

Neşe Cizreliogulları

Cenaze Arabası

Cenaze taşınması için tasarlanmış ve bu amaç için özel ekipmanlara sahip SD kodlu motorlu araçtır.

Sevcan Arslan

Cenaze İzin Belgesi

Başka ülkelerden getirilip gömülmek üzere yurda girecek cenazelerin bulaşıcı hastalıklar yönünden bir sakıncası bulunmadığını belirten ve Sağlık Denetleme Merkezleri Tabipleri tarafından düzenlenen izin belgesidir.

Ersoy İnce

Çene (maden)

Sondaj çalışmalarında kullanılan anahtar, fren ve morsetlerde tij ve boruları kavrayan özel parçalar.

Neşe Cizreliogulları

Çeneli Kırıcı (maden)

İri kırma aşamasında kullanılan biri sabit biri hareketli iki kırma yüzeyinin (yanak) yukardan aşağıya doğru daralan açılı bir konumda monte edilip kısa titreşim hareketi tesiriyle taşı veya madeni ezerek kıran ve kırılan parçaların alttaki dar aralıktan ayağıya düşmesini sağlayan makine. 2) Konkasör.

Neşe Cizreliogulları

Çenti (maden)

1) Ağaç tahkimatta, dikme, boyunduruk, sarma, belleme vb. direklerin balğantısı için direk başlarında balta veya testere ile açılan, özel biçimli diş veya oyuntu. 2) Çinti.

Neşe Cizreliogulları

Cep (Maden)

Galeri, varagel ve vinç dip ve başlarıyla ara katlarında ve ızgaralarda görevli çalışanların ve ateşleme görevlilerinin korunmaları amacıyla serbestçe sığınabilecekleri biçimde yapılan yuvalarıdır.

Burak Tuna

Cep Telefonu

Kişinin yanında taşıyabildiği kablosuz telefon, mobil telefon. Afet anında gereksiz yere kullanılmaması tavsiye edilir.

Ersoy İnce

Cer Halatı

Varagel ve vinçte yükü (arabaları) çeken halat.

Neşe Cizreliogulları

Cer Kulesi

Havai hatların taşıyıcı halatlarını gerdirmeye yarayan, özel şekilde hazırlanmış çelik konstrüksiyon pilon.

Neşe Cizreliogulları

Çerçeve Madde (Mevzuat H.)

Çerçeve taslakların maddeleridir.

Burak Tuna

Çerçeve Sistem

Yapının taşıyıcı sisteminin kolon ve kirişlerden oluşan sistemidir.

Ersoy İnce

Çerçeve Sözleşme

Ekonomik ve Sosyal Konseyde temsil edilen işçi ve işveren konfederasyonlarına üye işçi ve işveren sendikaları arasında işkolu düzeyinde yapılan sözleşme.

Sevcan Arslan

Çerçeve Taslak (Mevzuat H.)

Mevzuata madde veya hüküm eklenmesini, mevzuatın bazı madde veya hükümlerinin değiştirilmesini veya yürürlükten kaldırılmasını öngören metinleridir.

Burak Tuna

Çerçeveli Yonu

Mermer işletmeciliğinde, taşın derz kenarının kalemle dar bir şerit halinde işlenmiş olanı.

Neşe Cizreliogulları

Ceset Torbası

Kaza veya afetlerde hayatını kaybeden kişilerin taşınması amacıyla kullanılan hijyenik özellikte plastik torbadır.

Ersoy İnce

Cetveller

Çalışma Gücü Ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği'nde hastalık ya da arızanın vücudun hangi uzvunu veya kısmını kapsadığı, çalışılan işin niteliği, sigortalının yaşı dikkate alınarak iş kazası veya meslek hastalığının tespitinde kullanılan listeleri ifade eder.

Ebru Aydınalp

Cevher

Doğrudan doğruya veya bazı işlemler sonucu zenginleştirilerek endüstride tüketim yeri bulunabilen ve ekonomik değeri olan bir veya birkaç mineralden oluşmuş kayaç. Cevher, metal üretiminin hammaddesini teşkil eder. Değerli mineraller metalik elementleri içermiyorsa cevher tabiri yerine endüstriyel hammadde deyimi kullanılır.

Neşe Cizreliogulları

Cevher Hazırlama

Cevheri, zenginleştirmeye hazır duruma getirebilmek amacıyla yapılan; kırma, öğütme, tane büyüklüğüne göre sınıflandırma gibi işlemler topluluğu.

Neşe Cizreliogulları

Cevher Hazırlama Mühendisi

Cevher Hazırlama Mühendisi, üretilen doğal kaynakların değişik alanlarda kullanılabilir ve ham madde hâline getirilmesini sağlamak amacıyla gerekli zenginleştirme, zararlı maddelerden arındırma, boyutlandırma gibi sistemlerin tasarlanması, imalatı, bakım onarımı ve yeni sistemlerin geliştirilmesi işini yapan kişidir.

Ersoy İnce

Cevher Zenginleştirme

Cevher hazırlama işlemlerine tabi olmuş ürünün; flotasyon, ağır mayi, manyetik, elektrostatik vb. usullerin uygulanması suretiyle metalurjik işlemler yapılabilir veya satılabilir niteliğe getirilmesini sağlamak amacıyla yapılması gereken işlemler topluluğu.

Neşe Cizreliogulları

Çevre

Canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı olarak etkileşim içinde bulundukları biyolojik, fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel ortamdır.

Burak Tuna

Çevre Bozulması

İnsan faaliyetleri ve davranışları ile bazen de doğa kaynaklı afetlerle birlikte gelişerek mevcut temel doğal kaynaklara zarar veren veya doğal süreçleri tersine çeviren oluşum. Potansiyel etkileri çok çeşitli olmakla birlikte, doğa kaynaklı afetlerin meydana geliş sıklığını ve şiddetini etkileyerek genelde zarar görebilirliğin artmasına sebep olur. Toprak verimsizliği, ormansızlaşma, çölleşme, kırsal arazi yangınları, biyolojik çeşitliliğin yok olması; su, toprak, hava kirliliği, iklim değişimi; deniz seviyesi yükselmesi, atmosferde ozon seyrelmesi gibi bozulmalar örnek verilebilir.

Ersoy İnce

Çevre Düzeni Planı

Doğal kaynakların akılcı kullanımını sağlamak amacıyla kalkınma planları ve varsa bölge planları temel alınarak yapılan, korunması gereken alanlarla, tarım, sanayi, konut, ulaşım, turizm vb. arazi kullanım kararlarını, politika ve stratejilerini belirleyen üst ölçekli bir fiziki plandır.

Ersoy İnce

Çevre İçin Tehlikeli Madde

Çevre ortamına girdiğinde çevrenin bir veya birkaç unsuru için hemen veya sonradan kısa veya uzun süreli tehlikeler gösteren maddelerdir.

Burak Tuna

Çevre Kirliliği

Çevrede meydana gelen ve canlıların sağlığını, çevresel değerleri ve ekolojik dengeyi bozabilecek her türlü olumsuz etkidir.

Burak Tuna

Çevre Koruma

Çalışmalarda, çevreye zarar vermeyen malzemeleri veya süreçleri kullanmayı veya zararlı atıkların uygun şekilde bertaraf edilmesidir.

Ersoy İnce

Çevre Koruma Alanları

Ulusal mevzuat veya taraf olduğumuz uluslararası sözleşmeler gereğince koruma altına alınan alanlarla, ekolojik değeri olduğu için koruma altına alınmış alanların tümüdür.

Ersoy İnce

Çevre Koruması

Çevresel değerlerin ve ekolojik dengenin tahribini, bozulmasını ve yok olmasını önlemeye, mevcut bozulmaları gidermeye, çevreyi iyileştirmeye ve geliştirmeye, çevre kirliliğini önlemeye yönelik çalışmaların bütünüdür.

Burak Tuna

Çevre Lisansı

10/9/2014 tarihli ve 29115 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliğinde düzenlenen geçici faaliyet belgesi/çevre izin ve lisansı belgesini kapsayan lisans.

Sevcan Arslan

Çevre Mühendisi

Çevre Mühendisi, doğal kaynakların en iyi biçimde kullanılması, doğal çevrenin korunması ve insan sağlığına uygun biçimde geliştirilmesi konusunda çalışan kişidir.

Ersoy İnce

Çevre Sağlığı Teknikeri

Çevre Sağlığı Teknikeri doğal kaynakların verimliliklerinin korunması, çevrenin insan sağlığına ve refahına uygun bir biçimde düzenlenmesi konularında çevre mühendisine yardımcı olarak çalışan kişidir.

Ersoy İnce

Çevre Yönetimi

Doğal ve yapay çevre unsurlarının sürdürülebilir kullanımı ve gelişimini sağlamak üzere yerel, bölgesel, ulusal ve küresel düzeyde belirlenen politika ve stratejilerin uygulanması süreci. Bunu sağlamak için idari, teknik, hukuki, politik, ekonomik, mali, sosyal ve kültürel araçlar kullanılır.

Ersoy İnce

Çevresel Etki Değerlendirme Raporu (ÇED Raporu)

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, 03.10.2013 tarih ve 28784 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nde belirtilen tanıma göre Bakanlıkça “çevresel etki değerlendirmesi gereklidir” kararı verilen bir proje için belirlenen özel formata göre hazırlanacak rapordur.

Ersoy İnce

Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED)

Gerçekleştirilmesi plânlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalardır.

Burak Tuna

Çevresel Risk

Ekosistemde yaşanacak değişimlerin yaşamı olumsuz etkileme olasılığıdır.

Ersoy İnce

Çevrimiçi Başvuru (Marka)

E-imza ya da mobil imza sahipleri, başvuru işlemini, e-imza ya da mobil imzaları ile çevrimiçi evrak sistemine giriş yaparak gerçekleştirebilmektedir. Bu şekilde çevrimiçi yapılan başvurunun başvuru tarihi, başvuru formunun usulüne uygun olarak doldurulduğu tarihtir.

Ersoy İnce

Çevrimiçi Öğrenme

Elektronik öğrenme, e-öğrenme ya da uzaktan öğrenme genellikle çevrim içi öğrenme yerine kullanılan ifadelerdir. Kişinin “bir ağ üzerinden” erişebildiği öğrenme kaynakları ve programlar üzerinden kendi kendine yürüttüğü öğrenme deneyimidir. Bu deneyim eş-zamanlı(senkron) ya da eş-zamansız(asenkron) olabilir. Diğer öğrenenler ve öğretenler ile yine çevrim içi olarak iletişim kurulabilir. Zaman ve mekân sınırlılıklarını en aza indirdiği için son derece etkili ve verimli öğrenme olanakları sunan bir yöntemdir. Ayrıca bilgisayar ortamında üretilebilen uygulama, alıştırma, deneme, etkileşim, oyunlaştırma, değerlendirme olanakları ile çevrim içi öğrenme deneyimi son derece zengin hale gelebilir.

Serdar ŞAHİN

Ceza

Suç işleyen kişilerin karşılaşacakları tepkidir,yani kanunun suç işleyen kimseye uygulanmasını öngördüğü müeyyidedir.

Burak Tuna

Ceza Parası

İşverenin toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmelerinde gösterilen sebeplerle işçi ücretlerinden ceza olarak yaptığı kesintilerdir.

Burak Tuna

CFR ((Cost and Freıght- Mal Bedeli ve Navlun)

İŞleme konu olan malların belirtilen varış yerine kadar taşınması için gerekli olan masrafları ve navlun bedelini satıcının ödemesi anlamına gelen uluslararası ticaret kavramı. Ancak CFR anlaşmasında, mallara ilişkin kayıp ve hasar riski ile birlikte, malların gemi bordasına aktarılmasından itibaren meydana gelebilecek olaylardan kaynaklanan bütün ek masraflar, mallar yükleme limanında gemi bordasına geçtiği andan itibaren satıcıdan alıcıya devrolur. CFR terimi, malların ihraç işlemlerinin satıcı tarafından yapılmasını öngörür. (Incoterms 1990).

Neşe Cizreliogulları

Change Kum Konisi

Derin ağır ortam (ağır mayi) ayırıcısı.

Neşe Cizreliogulları

Charles Genel Kırılma Kanunu

Kırılma hakkında yalnızca belirli kırılma şartlarını karşılayan.

Neşe Cizreliogulları

Çiçek Düzenlemecisi

Çiçek Düzenlemecisi, kesme çiçek ve iç mekan süs bitkilerinin temini, düzenlenmesi, sunumu ve satışını yapan kişidir.

Ersoy İnce

Çiçek Hastalığı

Variola adlı virüsün sebep olduğu bulaşılıcığı çok yüksek akut bir hastalıktır. Hastalığın bulaşması solunum yoluyla ya da hastanın yaralarıyla temas edilmesi halinde gerçekleşir. Kuluçka süresi 10-14 gün olan hastalık halsizlik, yüksek ateş, kusma, kas sertleşmesi, baş ve sırt ağrısı gibi belirtilerle başlayıp vücutta oluşan döküntülerle devam eder. Belirli bir tedavisi olmayan çiçek hastalığını önlemenin yolu aşılanmadır. Tarihte büyük salgınlar olarak ortaya çıkan ve birçok kişinin ölümüne sebep olan çiçek hastalığının, Dünya Sağlık Örgütünün başlattığı aşı uygulamasıyla 1979 yılında yok olduğu ilan edilmiş ve 1980 yılında aşı uygulamasına resmi olarak son verilmiştir. Aşı bağışıklığının 20 yıl kadar sürmesi dolayısıyla son aşılananlar ve toplumun hiç aşılanmamış yeni nesilleri hastalığa tümüyle açık olduğundan çiçek hastalığına sebep olan Variola adlı virüs günümüzde biyolojik silah olarak kullanılma potansiyeline sahiptir.

Ersoy İnce

Ciddi Risk Taşıyan Ürün

Risk değerlendirmesine dayanması ve ürünün normal ve öngörülebilir kullanımının dikkate alınması kaydıyla, zarara yol açabilecek bir tehlikenin gerçekleşme olasılığı ve zararın ciddiyetinin büyüklüğünün birlikte ele alınması neticesinde, riskin etkisi kısa vadede ortaya çıkmayan vakalar da dâhil olmak üzere, yetkili kuruluşların acil müdahalesini gerektiren risk taşıyan üründür.

Ersoy İnce

CIF (Cost, Insurance and Freight-Mal Bedeli Sigorta ve Navlun)

CFR terimindeki yükümlülüklerine ek olarak taşıma sırasında malların kayıp ve hasar riskine karşı deniz sigortası yaptırma yükümlüğünü ifade eden uluslararası ticaret terimi.

Neşe Cizreliogulları

Çift Beşgen Prizma

Dik çıkmak istenilen doğrultunun iki tarafınında görülmesine olanak sağlayan çift prizma düzeni.

Neşe Cizreliogulları

Çift Cidarlı Tank (PKD Akaryakıt)

İç içe iki duvardan oluşan ve iki duvarı arasında boşluk bulunan, iç tankın cidarından iki cidar arasına sızıntı olup olmadığının tespit edilmesi için bir donanıma sahip olan ve sıvı yakıtların yeraltında depolanması için kullanılan tanktır. Çift cidarlı tankların iç tankı (esas tank) bir dış tank ile çevrilmiş olup tank duvarları birbirinden belirli bir mesafede ve fiziki olarak ayrıdır. Dış tankın duvarı esas tankın duvarını en az 300 derece veya daha fazla oranda sararak çevreler ve böylece iç tankta bir sızıntı olması halinde bu sızıntı her iki tank arasındaki boşlukta koruma altına alınır.

Burak Tuna

Çift Draglayn Yöntemi (Tandem Draglayn)

Örtükazı diliminin fazla kalın olması durumunda uygulanan dekapaj yöntemi. Bu yöntemde dilim, üst ve alt kademe olarak ikiye ayrılır. Üst kademede çalışan kısa bumlu draglayn tekrar kazı yapmaksızın kazdığı malzemeyi alt kademe önüne yığar. ikinci draglayn, birincinin çalışma alanı dışında ve takriben 100-150m gerisinde ve dilim kalınlığının altyarısı üstünde çalışır. ikinci draglayn’ın bumu daha uzun olup % 25 civarında tekrar kazı yapar ve çalışmasının ilk safhasında birinci draglayn tarafından dökülen yığının üstüne çıkmak suretiyle ve buldozerin de yardımı ile kendine çalışma platformu hazırlar. Daha sonra 90° ve daha az açı altında çalışarak ve tekrar kazı yaparak ilerler.

Neşe Cizreliogulları

Çift Kapı (maden)

Ocak içinde kapı ile ayrılan bir bölümde, insan veya araçların kapıdan geçişleri sırasında ocak havasının kaçması için belli aralıklı iki kapıdan oluşan kapı düzeni.

Neşe Cizreliogulları

Çığ

Eğimli arazi üzerinde birikmiş kar örtüsünün yer çekimi etkisiyle kaymasıdır.

Ersoy İnce

Çığ Düşmesi

Dağ yamaçları gibi eğimli yüzeylerde biriken büyük kar kütlelerinin kendiliğinden veya tetikleyici bir etki sonucunda dengenin bozulması nedeniyle, aniden ve büyük bir hızla harekete geçip yamaç eğimi yönünde gösterdiği akma hareketidir.

Ersoy İnce

Çiğ noktası sıcaklığı

Sabit basınç ve su buharı miktarıyla havanın soğutularak doyma noktasına geldiği sıcaklıktır.

Ersoy İnce

Çığ Uyarısı

Çığ düşmesi olasılığının yüksek olduğu yerlerde çığ tehlikesi ve riski konusunda halka, dağcılara, kayakçılara ve görevlilere, çeşitli iletişim araçları ile duyuru yapılmasıdır.

Ersoy İnce

Çığ Yönetimi

Yasal düzenlemesi olan, tehlike ve risk haritaları yapan, turizm tesisleri, binalar, trafik altyapıları çığ tehlikesi olan alanlara yapılmasını engelleyen veya tedbirler alan, daha önce çığ meydana gelen alanlarda kontrol ve yapısal önlemler, erken uyarı, izleme gerektiren risk yönetim sürecidir.

Ersoy İnce

Çiğlenme Noktası

Havanın maksimum nem taşıdığı ve doyma noktasına ulaştığı sıcak.

Sevcan Arslan

Çıkık

Bir eklemi oluşturan parçaların yer değiştirmesiyle, normal eklem ilişkisinin bozulmasıdır.

Ersoy İnce

Çıkış Havası

Ocakta kullanılıp nefeslikten dışarı atılan kirli hava.

Neşe Cizreliogulları

Çıkmaz Koridor Mesafesi

Mekân içerisinden mekânın koridora bağlanan kapısına kadar olan mesafe göz önüne alınmaksızın, kaçışta, mekânların bağlı olduğu koridorun en uzak noktasından koridor boyunca bir çıkışa veya iki yönde kaçış imkânına sahip olunan noktaya kadar olan mesafedir.

Burak Tuna

Çıkmaz Yol (maden)

Nefesliği olmayan galeri.

Neşe Cizreliogulları

Çıkrık

Elle veya motor yardımıyla çevrilen, üzerinde müdahale hortumunun sarıldığı silindir biçiminde bir gövdeden oluşan aygıttır.

Ersoy İnce

Cila

1) Bir yüzeyi dış etkenlerden (yağmur, su, sıcaklık gibi) korumak ve, veya parlaklık gibi güzel bir görünüm vermek için kullanılan kimyasal bileşik. 2) Parlaklık. Cilalı (parlak) yüzeylerin ayırımını ve tarifini yapabilmek ve ayrıca minerallerin doğal görünümünü belirtmek için kullanılan kelime.

Neşe Cizreliogulları

Cilalı Plak

Mermer işletmeciliğinde perdahlı plakların cila makinalarında cila taşı ve cila malzemesiyle cilalanmış hali.

Neşe Cizreliogulları

Çıma

Halatların uç kısmıdır.

Ersoy İnce

Çıma (maden)

Maden damarının fay zonlarında incelip iz haline gelmesi.

Neşe Cizreliogulları

Çimalar (Grelin)

Bir kendir öz üzerine veya yedinci bir halatın meydana getirdiği öz üzerine sarılan altı halatın kendi aralarında halatlama yapılarak elde edilen halat. Bu halatlar elastikiyet ve bükülgenliğinden dolayı, genellikle sapan ve gemi palamarları yapımında kullanılır.

Neşe Cizreliogulları

Çimento

Başlıca silisyum, kalsiyum, aluminyum ve demir oksitleri içeren hammaddelerin (kireçtaşı, kil, marn, killi şist) belirli oranlarda karıştırılıp öğütülerek en az sinterleşme (Pluzolonik maddeler) temperatürüne kadar pişirilmesi ile sağlanan kilnkerin, tek veya daha fazla cins katkı maddesi ile birlikte belli bir incelikte öğütülmesi ile elde edilen hidrolik bağlayıcı. Çimento, uluslararası standart sanayi tasnifinde (ISIC), 369 ana grup ve 3692 kod numarası ile sanayide kullanılan esas kimyasal maddeler grubunda yer alır.

Neşe Cizreliogulları

Çimento Şerbeti

Sondaj çimentolamasında kullanılan su ve çimento karışımı. Çimento şerbetine; duruma göre, çimentonun katılaşmasının çabuklaştırılması, geciktirilmesi, viskozite düşürülmesi, hafifletilmesi veya ağırlaştırılması için ilave maddeler de katılır.

Neşe Cizreliogulları

Çimentolama

1) Sondaj kuyularının yıkıntılı zonlarının çimento ile özel şekilde sağlamlaştırılması işlemi. 2) Muhafaza borularının içinde bulunduğu formasyona sağlam ve sızdırmaz bir şekilde bağlanması için özel düzenlerle boru arkasına çimento enjekte edilmesi. Çimentolama tapası muhafaza borusu ucundaki çarığa ulaştığında pompa basıncıyla kauçuk deforme olur ve çimentolu çamur halka boşlukta yükselir. ikinci tapa ilk tapaya ulaştığında yeteri kadar çimento, halka boşluğu doldurdu demektir. Tapadaki valf tertibatı, pompalama durduktan sonra çimentonun geri dönmesine engel olur. 3) Su geçirir tabakaların boşluklarına çimento, kil, bitüm vb. enjekte edilerek su geçirmez duruma getirilmeleri işlemi.

Neşe Cizreliogulları

Çimentolanma

Kayaç parçacıklarından oluşan kırıntı (klastik) tortullarının, mineral maddelerin gözeneklerine çökelmesi sonucu kaynaşması ve sertleşmesi.

Neşe Cizreliogulları

Çin Porseleni

Hamuru genellikle yüzde 50 kaolen, yüzde 25-30 feldispat, yüzde 20-35 kuars karışımından meydana gelen sert porselen. Buna feldspatlı porselen de denir.

Neşe Cizreliogulları

Çinko

Periyodik sistemin 30 numaralı elemanı. Demir dışı metal grubuna dahildir. Atom ağırlığı 65,38, ergime noktası 419°C, kaynama noktası 906°C, özgül ağırlığı 7,14 gr/cm3 500°C civarında buharlaşmaya başlayan çinko bu özelliği ile 100°C’ın çok altında buharlaşmaya başlayan su’ya benzer. Hadde - Çinkosunun çekme mukavemeti 14-36kg/mm2, uzama %20-60’dır. Katı dökme çinko, 90-120°C ve 140-170°C aralıklarında iyi haddelenir ve preslenir, lehimlenir ve kaynaklanır. Rutubetli havada, çinko yüzeyi koruyucu bir çinko karbonat tabakası oluşturur.

Neşe Cizreliogulları

Çinko Spesifikasyonları

Ticarette işlem gören çinko metâlinin bazı ülkeler standardına uygun olarak belirlenen muhteva oranları. (1) ASTM’ye göre azami Pb, Fe ve Cd dikkate alınır: (a) Prime western (P.W) Pb %1,400; Fe %0,050; Cd % 0.200; Zn %98,00. (b) High Grade Pb %0,030; Fe %0,020; Cd %0,020; Zn %99,90; (c) Sepcial High Grade Pb %0,003; Fe %0,003; Cd %0,003; Zn %99,99.(2) ingiltere’de G.O.B. spesifikasyonu P.W’ne yakın olup, azami %1,35 Pb ve %0,04 Fe sınırları vardır. Bunun dış “Continous Galvanising Grade” (azami %0,35 Pb ve biraz Al) ile “Controlled Lead Grade” (azami 0,18 Pb, Al yok) gibi galvanizciler için bazı kaliteler mevcuttur. P.W. veya G.O.B. sıcak daldırma için, daha saf kaliteler ise kalıp döküm için kullanılır. (3) Ayrıca ABD normlarında kalıp döküm maksadı için “ZAMAK” adı verilen alaşım kullanılır. Zamak 3; Al%3,5-4,3; Cu %0-0,25; Mg %0,03-0,08; Fe % 0-0,10; Pb %0-0,007; Cd %0-005; Sn %0-005 ihtiva eder ve geri kalan kısmı çinkodan ibarettir.

Neşe Cizreliogulları

Cinsiyet Ayrımı

Kadın ve erkeklerin sahip olduğu haklar arasındaki farklılık. Kadın haklarının erkeklerle aynı düzeyde olmamasından kaynaklanan ayrımcılık durumu, afetlerden etkilenen toplumdaki psikososyal sorunları daha da ağırlaştırmaktadır.

Ersoy İnce

Çinti

Tahkimat direklerinin uçlarının balta veya testere ile özel kesilmiş şekli.

Neşe Cizreliogulları

Çintili Bağ (maden)

Birer uçları çintili iki yan direk ile iki ucu çintili bir boyunduruktan teşkil edilen yamuk biçimindeki ağaç tahkimat türü.

Neşe Cizreliogulları

Çıplak Topraklayıcı Bağlantı İletkeni

Bir topraklayıcıya bağlanan çıplak topraklama iletkeninin toprak içinde kalan bölümü, topraklayıcının bir parçası sayılır.

Ebru Aydınalp

Çırak

Çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek alanında mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını iş içerisinde geliştirilen kişidir.

Burak Tuna

Cisim Dalgası

Yerin içi boyunca sadece dalga ilerleme yönüne paralel ve/veya dik yayılan, kayıtçıya ilk önce varan birincil ve ikincil (P ve S dalgaları) yüksek hızlı sismik dalgalar. Sismik hareketlere bağlı olarak yer kürede oluşan elastik dalgalardır.

Ersoy İnce

Cıva (Hg)

Özgül ağırlığı 13,6 gr/cm3, atom numarası 80, atom ağırlığı 200,61 olan ve normal ısıda sıvı halinde bulunan gümüş renkli metal. Cıva yalnız ısıtıldığında değil, normal sıcaklıkta da zehirli buhar çıkartır. Cıvanın en önemli minerali sinober (HgS) dir. Termometre, barometre, vakum tulumbaları, cıva buharlı lambalar ve redresörlerde cıva kullanılır. Ayrıca aynaların sırlanmasında, altın ve gümüş üretiminde, tıpta tedavi maddesi olarak cıvadan faydalanılır

Neşe Cizreliogulları

Cıva İçeren Piller

Cıva oksit elektrot içeren alkali-mangan, çinko-karbon ve cıva oksit piller gibi pillerdir.

Burak Tuna

Cıvata

Birbirine bağlanmak istenen ağaç veya metal parçalar üzerinde hazırlanmış olan deliğe yerleştirilerek somunu sıkılmak suretiyle bağlamayı sağlayan tesbit ve ekleme parçası.

Neşe Cizreliogulları

Çizgisel İvme

Birim zamandaki çizgisel hız değişimi.

Serdar ŞAHİN

Çizik Sertliği (maden)

Ağzının şekli belli olan küçük bir bıçağın muayene parçası üzerinde bastırılıp çekilmesi sırasında meydana gelen çizginin genişliğinin ölçülmesi suretiyle tesbit edilen sertlik.

Neşe Cizreliogulları

CMC

İçine büyük miktarda alkali ve toprak alkali tuzlar karışan sondaj çamurunun bozulan özelliğini düzelten bir bakıma çamuru stabilize eden bir kimyevi madde olup, kimyasal ismi karboksimetilselüloz’dur.

Neşe Cizreliogulları

Cng

Yaklaşık olarak 2000-3600 psi basınca kadar sıkıştırılarak basınçlı kaplarda saklanan ve kullanıma sunulan “yoğunlaştırılmış” doğal gaza verilen isimdir.

Ersoy İnce

Çocuk (TCK)

Henüz onsekiz yaşını doldurmamış kişidir.

Burak Tuna

Çocuk İşçi

14 yaşını bitirmiş, 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış kişidir.

Burak Tuna

Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS)

Belli bir konumu ve biçimi olan nesnelere (coğrafi varlıklara) ait grafik ve grafik olmayan bilgilerin toplanması, depolanması, işlenmesi, analizi ve gösterimine yönelik araçlar sunan; donanım, yazılım ve işlem bileşenlerini bütünleşik olarak içeren bilgi sistemi. İlişkisel veri tabanlarını kullanarak alansal yorumlamalar yapmaya ve harita bazlı çıktılar almaya imkân veren coğrafi bilgi sistemleri, özellikle afet tehlikesi ve riskinin belirlenmesi ve karşı önlemler alınması gibi konularda yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

Ersoy İnce

Coğrafi Sınırlar

Sigorta poliçesinin yürürlükte olduğu coğrafik alandır. Örneğin, bir tekne poliçesindeki "Sefer Sahası" veya "Faaliyet Alanı" gibi terimler, o tekne poliçesinin ancak o alanlarda meydana gelebilecek hasarlar için yürürlükte olduğu anlamına gelmektedir.

Ersoy İnce

Coğrafi Veri

Bir koordinat sisteminde tanımlanan ve bu konumla doğrudan veya dolaylı olarak ilişkilendirilen bilgidir.

Ersoy İnce

Çok Bölmeli Gaz Konteyneri (ADR)

Bir bağlantı elemanıyla birbirine bağlanan ve sabit bir yüzeye tutturulmuş birden fazla bölümler veya elemanlar içeren yapıdır.

Burak Tuna

Çok Bölmeli Tank (PKD Akaryakıt)

İçerisinde birden fazla bağımsız bölüm/hazne olan ve farklı sıvı yakıtların da aynı tank içerisinde depolanabilmesine olanak sağlayan tank tipidir.

Burak Tuna

Çok Derin İşletme

Derinlere inebilmek için huni şeklinde açılmış olan ve derinliği 80 m den fazla olan açık işletme. Bu işletmelerde basamaklar; taşıma araçlarının işletmenin en derin noktasına inebilmelerini sağlamak için, spiral şeklinde düzenlenir. Kaya mekaniği bakımından meydana gelebilecek heyelanlar işletme derinliğini sınırlar.

Neşe Cizreliogulları

Çok Kademeli Çalışma Platformu (SÇP)

Aynı sütun veya bir çalışma platformuna ilâve edilen ve çalışma platformuyla tamamen desteklenen ilave bir çalışma kademesi üzerinde hareket eden, iki veya daha fazla çalışma platformudur.

Burak Tuna

Çok Katlı İşletme

Maden yatağının işletmeye elverişli, biri diğerinin üzerine konumlu en az iki kata ayrılabildiği işletme şekli. Katlar arası mesafe diğer birçok faktörün yanısıra bilhassa mineral rezerv miktarı ve günlük üretime bağlantılı olarak saptanır.

Neşe Cizreliogulları

Çok Kolay Alevlenir Madde

0°C’den düşük parlama noktası ve 35°C’den düşük kaynama noktasına sahip sıvı haldeki maddeler ile oda sıcaklığında ve basıncı altında hava ile temasında yanabilen, gaz haldeki maddelerdir.

Burak Tuna

Çok Maksatlı Araç

Araç üzerinde Su, köpük ve kuru kimyevi toz bulunur. Genellikle takımın gittiği olayda yangın yerine en yakın araçtır. Müdahale çalışmalarının ana kaynağını oluşturur.

Ersoy İnce

Çok Toksik Madde

Çok az miktarlarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddelerdir.

Burak Tuna

Çök-Kapan-Tutun

Kapalı mekânlarda deprem sırasındaki davranış biçiminin esasını ifade eden hedef küçülterek depremin etkilerinden korunma davranışı ve sloganıdır.

Ersoy İnce

Çökeltme Havuzu

Sulu dolgu yönteminde çamurlu sularda askıda bulunan maddeler çökeltilip temiz su elde edilmesini sağlayan havuz.

Neşe Cizreliogulları

Çoklu Engel

Radyoaktif maddenin veya artığın insan ve çevresinden izole edilmesi için kullanılan birden fazla ve birbirinden bağımsız engeller dizisidir.

Ersoy İnce

Çoklu Tehlike Yaklaşımı

Tek bir tehlikeye takılıp kalınmadan, afetlere neden olabilecek ikincil tehlikelerin de ele alınıp değerlendirilmesine yönelik rasyonel yaklaşımların tamamıdır.

Ersoy İnce

Çoklu Topraklama

Bir işletme elemanı veya cihazın topraklanmış birçok iletkene (örneğin potansiyel dengeleme iletkeni, koruma iletkeni (PE) veya fonksiyon topraklama iletkeni (FE)) bağlandığı topraklamadır. Bu topraklama iletkenleri aynı topraklama birleştirme iletkenine veya farklı topraklayıcılara bağlı olabilir

Burak Tuna

Çökme

Yer altı boşluğu üzerinde uzanan örtü malzemesinin, aşağıya doğru düşey yönde yer değiştirmesi ve yer kabuğunun bir kısmının çökmesi durumudur.

Ersoy İnce

Çöküntü Depremler

Yer altındaki boşlukların, kömür ocaklarında galerilerin, tuz ve jipsli arazilerde erime sonucu oluşan boşlukların tavan blokunun çökmesi sonucu oluşan küçük depremlerdir.

Ersoy İnce

Çölleşme

Kurak, yarı kurak ve az yağış alan bölgelerde iklim değişiklikleri, insan faaliyetleri, doğal etmenler gibi faktörlerden kaynaklanan verimli toprak kalitesinin bozulması. Toprağın aşırı kullanımı, aşırı otlatma, hatalı sulama yöntemleri, ormanların tahribi ve ekolojik dengenin bozulmasıyla meydana gelen iklim değişiklikleri, çölleşmeye neden olan etmenlerin başında gelmektedir.

Ersoy İnce

Çömlek Kili

Bileşiminde bir miktar kalker bulunan ve parmaklar arasında toz haline gelebilen bir çeşit plastik kil. Su ile kolaylıkla yoğrulduğundan tuğla ve çömlek yapımına elverişlidir.

Neşe Cizreliogulları

Conta

İçerisinden sıvı, buhar, basınçlı hava ve gaz nakledilecek olan boruların ve bu nevi maddelerin içinde saklanacağı veya sıkıştırılacağı muhafaza düzenlerinin parçaları arasında sızdırma ve kaçağı önlemek (geçirmezliği sağlamak) amacıyla kullanılan lastik, plastik, bakır, kurşun, bazı alaşımlar, mantar, amyant, klingirit vb. maddelerden imal edilmiş malzeme.

Neşe Cizreliogulları

Corex Yöntemi

Demir-çelik üretiminde yüksek fırın teknolojisine alternatif olarak geliştirilen çelik üretimine yönelik bir direkt ergitmeli redüksiyon prosesi.

Neşe Cizreliogulları

Çört (Çert)

Çakmaktaşının daha çabuk kırılan beyaz, sarı, gri veya kahverenginde olabilen katışık cinsi. Buna boynuztaşı da denir.

Neşe Cizreliogulları

Çört Bit

Silisli formasyonun delinmesinde veya çakmaktaşı geçilmesinde kullanılan aşınmaya dayanıklı özel matkap.

Neşe Cizreliogulları

Coulomb Yasası

Yüklü iki cisim arasında ki etkileşme kuvvetini veren bağıntı.Yasaya göre, bu etkileşme kuvveti yük miktarı ile doğru orantılı ve cisimler arasındaki uzaklığın karesi ile ters orantılıdır.

Serdar ŞAHİN

Covid-19

Corona virüsler (CoV), Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS-CoV) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS-CoV) gibi soğuk algınlığından daha ciddi hastalıklara neden olan büyük bir virüs ailesidir. Covid-19, ilk olarak geçen yıl Aralık ayında Çin’in Wuhan eyaletinde ateş, öksürük, nefes darlığı belirtileriyle ortaya çıkan ve 13 Ocak 2020'de tanımlanan bir virüstür.

Ersoy İnce

COVID-19 için Temaslı

COVID-19 hastasıyla aynı kapalı ortamda (hastane veya banka bekleme salonları, otobüs, servis vb. ulaşım araçları) 1 metreden uzak mesafede bulunmuş kişiler. ✓ COVID-19 hastasıyla aynı kapalı ortamda (hastane veya banka bekleme salonları, otobüs, servis vb. ulaşım araçları) 15 dakikadan kısa süre bulunmuş kişiler. ✓ COVID-19 hastasıyla 1 metreden daha yakın mesafede 15 dakikadan kısa süreyle yüz yüze kalan kişiler.

Ersoy İnce

COVID-19 için Yakın Temaslı

Kesin veya olası bir vakaya damlacık enfeksiyonuna yönelik korunma önlemleri almadan doğrudan bakım sağlayan, COVID-19 ile enfekte sağlık çalışanları ile çalışan veya hasta ziyaretinde bulunma gibi sağlık merkezi ilişkili maruziyeti olan kişiler ✓ COVID-19 hastasıyla okul öncesinde ve okul çocuklarında aynı sınıfı paylaşan öğrenciler ve öğretmenler ✓ COVID-19 hastasıyla yurtta veya otelde aynı odayı paylaşanlar

Ersoy İnce

COVID-19 ile Uçak Temaslı

COVID-19 kesin veya olası tanısı konan vakalar ile aynı uçakta seyahat etmiş olan yolculardan iki ön, iki arka, iki yan koltuktaki yolcular temastan iki hafta sonrasına kadar takip edilmelidir.

Ersoy İnce

Coward Üçgeni

Metan, oksijen ve azot karışımlarından oluşan grizu ortamını gösteren patlama diyagramı.

Neşe Cizreliogulları

Çözelti

Bir maddenin başka bir madde içinde gözle görülemeyecek kadar küçük tanecikler halinde dağılarak oluşturduğu homojen karışımdır.

Ersoy İnce

Çözülebilen Bağlamalar

Kama, cıvata, düz, konik veya kertikli pimlerle yapılan bağlamalar.

Neşe Cizreliogulları

Çözülemeyen Bağlamalar

Perçin, sıcak geçme, kaynak, lehim, tutkal vb. bağlayıcılarla yapılan bağlamalar.

Neşe Cizreliogulları

Çözülme (dissosiasyon)

Çoğu kez bütünleşmiş bilinç, bellek, kimlik ya da çevrenin algılanması işlevlerinde ortaya çıkan bozulma. Bozukluk ani ya da yavaş, geçici ya da kronik olabilir.

Ersoy İnce

CPM

Kritik Yol Metodu (Critical Path Method) deyiminin kısaltılması.

Neşe Cizreliogulları

CPT (Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim)

Malların belirlenen varış yerine taşınmasında navlunun satıcı tarafından ödendiğini ifade eden uluslararası ticaret terimi.

Neşe Cizreliogulları

Cross Metodu

Kesitler üzerindeki eğitim değiştiği her noktanın kotları ve baza olan yatay mesafeleri ile yapılan ve böylece alan bulmaya yönelik hesap şekli.

Neşe Cizreliogulları

CSI

Ortak emniyet göstergelerinin ana amacı yürütülen faaliyetin emniyet seviyesini ölçmek ve ortak emniyet hedeflerinin ekonomik etkilerinin değerlendirilmesini kolaylaştırmaktır.

Serdar ŞAHİN

Çubuklu Değirmen

Silindirik bir gövde içine yerleştirilmiş aşınmaya dayanıklı çok sayıda çubukların öğütülecek mâlzeme ile birlikte düşük hızda (Kritik hız altında) döndürülmesi suretiyle kuru veya sulu öğütme yapan değirmen.

Neşe Cizreliogulları

Çukur (maden)

Madeni alınmış açık işletmelerin geride bıraktığı topoğrafik görünüm. Büyük açık işletmelerde; tabii topografyası madencilik faaliyeti nedeniyle bozulan arazinin ıslah edilmesi masrafları da fizibilite (yapılabilirlik) hesaplarına dahil edilir. Bazı durumlarda çukurlar suni bir göl haline getirilir.

Neşe Cizreliogulları

Cumba

Bir tablanın dar kenarlarından herhangi biridir.

Ersoy İnce

Curie (Ci)

Bir malzemenin radyoaktivitesinin şiddetini tanımlamakta kullanılan temel ölçüm birimidir. 1 Curie, saniyede 37 milyar radyoaktif bozunumu ifade eder. Bu da yaklaşık olarak 1 gram Radyumun bozunma hızına eşittir.

Ersoy İnce

Cüruf

1) Katı yakıtların yanması sonucu artakalan, eriyip katılaşmış maddeler. 2) Metallerin izabesinde fırında en üst kısımda toplanan ve yerine göre atılan veya özel işleme tabi tutularak inşaat kumu, kaldırımtaşı, cüruf çimentosu vb. imalatta kullanılabilen artık.

Neşe Cizreliogulları

Cüruf Çimentosu

Yüksek fırın cüruflarından da yararlanılarak imal edilen çimento.

Neşe Cizreliogulları

Çürük Dolgu

Mermer madenciliğinde kullanılan bir terim olup taş boşluklarına oluşumun direncinden daha az direnci olan bir malzemenin dolması.

Neşe Cizreliogulları

Çürüme

Fiziksel, kimyasal ve organik olayların etkisi ile minerallerin ve kayaçların değişmesi sonucu yeni mineraller ve eriyiklerin teşekkülü. 2) Bozuşma. 3) Alterasyon. 4) Tefessüh.

Neşe Cizreliogulları

Cut off Grade

1) Bir madenin üretim miktarının ayarlanması ile değişen ve ekonomik işletilebilirlik sınırını belirleyen en düşük tenör. 2) Tenörün işletilebilirlik noktası.

Neşe Cizreliogulları

Çuval Dibi

1) Taşdolgu ile kapatılmış galeri veya taş dolgu içinde bırakılan ve ayrı bir çıkış yolu olmayan kısa galeri. 2) Cul de sac. 3) Çıkmaz yol.

Neşe Cizreliogulları

Cymet Yöntemi

Ferrik klorürün oksitleyici özelliğini kullanan hidrometalurjik prensiplerine dayalı bakır üretim yöntemi.

Neşe Cizreliogulları