İSG Sözlük - A Harfi ile Başlayan Teknik Terimler | İSG Kütüphanesi | Aradığınız Tüm İş Sağlığı ve Güvenliği Dokümanları

A Düzeyi Koruyucu Kıyafet

Tehlikeli maddeye maruz kalma olasılığının çok yüksek olduğu; derinin, solunum sisteminin ve gözlerin en yüksek düzeyde korunmasını gerektiren durumlarda kullanılan; giyildiğinde kişinin çevreyle temasını tamamen kesen (yüksek düzeyde deri, solunum sistemi ve gözün korunmasını sağlayan) ve içerisinde temiz hava tüplü solunum sistemi ile nefes alınıp verilen; kişiye tam koruma sağlayan koruyucu kıyafet.

Ersoy İnce

A grubu meslek hastalıkları

Kimyasal nedenlerle ortaya çıkan meslek hastalıklarıdır.

Neşe Cizreliogulları

A Grubu Reçete

Yatan hasta reçeteleri (günübirlik tedavi reçeteleri de dâhil) ve sağlık raporu ile temin edilen ilaç/ilaçları içeren reçetelerdir.

Ersoy İnce

A okuyucu

ILO uluslararası Pnömokonyoz Radyografisi Sınıflandırması konusunda eğitim almış hekimdir.

Neşe Cizreliogulları

A sınıfı iş güvenliği uzmanı

A sınıfı uzmanlık sertifikasına sahip çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde görev yapabilen iş güvenliği uzmanıdır.

Neşe Cizreliogulları

A Sınıfı Sürücü Belgesi

Sepetli veya sepetsiz iki tekerlekli motosikletler ile gücü 15 kilovatı geçen üç tekerlekli motosikletleri kullanacaklara verilir.

Sevcan Arslan

A Sınıfı Tesis - Atıksu Arıtma

Kentsel atıksular için tasarım nüfusu 10.000 kişiden büyük ileri arıtma tesisleri ile tasarım nüfusu 100.000 kişiden büyük ikincil arıtma tesislerini; atıksu kapasitesi 50 m3/gün’ün üzerinde olan organize sanayi bölgesi ve serbest bölge yönetimleri tarafından işletilen atıksu arıtma tesisleri ile kapasitesi 1000 m3/gün’ün üzerinde olan ve prosesin herhangi bir aşamasında biyolojik ve/veya ileri arıtma yapan münferit sanayi atıksu arıtma tesisleri.

Sevcan Arslan

A sınıfı yangınlar

Binaların Yangından korunması Hakkında Yönetmelik'te odun, kömür, kağıt, ot ve plastik gibi katı madeler yangınlarını ifade eder.

Neşe Cizreliogulları

A Tipi Hortum (Ala Hortumu)

Deniz, göl, gölet, sarnıç ve havuz gibi su kaynaklarından, motopomp ve araç pompaları ile su ikmali yapmak için kullanılan, çapı 110 mm. Uzunluğu ise 1,60m veya 3m olan hortumlardır.

Burak Tuna

A Tipi Merdiven

Açılabilir kolları sayesinde herhangi bir yüzeye dayanmaksızın kendiliğinden ayakta durabilen merdivenlerdir.

Sevcan Arslan

A Tipi Muayene Kuruluşu (Asansör)

Asansörlerde periyodik kontrol ve muayene konularını içerecek şekilde TS EN ISO IEC 17020 standardı kapsamında akredite olan Türkiye’de yerleşik özel veya kamu kuruluşudur.

Burak Tuna

A1 Sınıfı Sürücü Belgesi

silindir hacmi 125 santimetreküpü, gücü 11 kilovatı ve gücünün ağırlığına oranı 0,1’i geçmeyen, sepetli veya sepetsiz iki tekerlekli motosikletler ile gücü 15 kilovatı geçmeyen üç tekerlekli motosikletleri kullanacaklara verilir.

Sevcan Arslan

A2 Sınıfı Sürücü Belgesi

Gücü 35 kilovatı ve gücünün ağırlığına oranı 0,2’yi geçmeyen, sepetli veya sepetsiz iki tekerlekli motosikletler ile gücü 15 kilovatı geçmeyen üç tekerlekli motosikletleri kullanacaklara verilir.

Sevcan Arslan

AB Birincil Mevzuatı

ILO Anayasası ve temel bildirgelerden oluşan mevzuattır.

Neşe Cizreliogulları

AB Gemisi

Uluslararası sözleşmelerin kapsamına giren ve AB Üyesi devletin bandırasını taşıyan gemidir.

Ersoy İnce

AB Gübreleme Ürünü

Piyasada bulundurulduğu zaman CE markası taşıyan bir gübreleme ürünüdür.

Ersoy İnce

AB İkincil Mevzuatı

Sözleşme, protokol ve tavsiye kararlarından oluşan mevzuattır.

Neşe Cizreliogulları

Abataj

1) Tabii konumundaki madenin, kazma, martopikör, —>dinamit, vb. araçlarla yerinden sökülmesi ve taşımaya hazır hale getirilmesi. 2) —> Kazı.

Ersoy İnce

ABEK P3 Tipi Maske

Amonyak ve Formaldehit gazlarının karışık olarak bulunduğu bir ortamda ABEK P3 Tipi maske kullanılır.

Ebru Aydınalp

Abel Ayıracı

Paslanmaz çelikler için kullanılan, % 10 luk kromik asit çözeltisi olan ayıraçtır.

Neşe Cizreliogulları

Abgaz

Fırın sistemindeki yanma gazlarını çeken fandır.

Ersoy İnce

Abisal Fasiyes

1) Derinliği 900 m’den fazla olan deniz diplerindeki çökeller. 2) Derin deniz fasiyesi.

Ersoy İnce

Abiyotik

Cansızlığa özgü, cansızlığa ait.

Neşe Cizreliogulları

Abiyoz

Yaşamın noksanlığı, yokluğu.

Neşe Cizreliogulları

ABS (Kilitlenmeyen Fren Sistemi)

Frenleme esnasında aracın tekerleklerinin bir veya daha fazlasında, tekerin dönme yönünde kayma derecesini otomatik olarak kontrol eden bir servis freni sisteminin parçası.

Sevcan Arslan

Absentizm

Çalışanın belirlenmiş olan çalışma saatlerinde işyerinde olmama durumudur.

Ersoy İnce

Absorban

Emici kimyasal maddedir.

Ersoy İnce

Absorbsiyon

Emilim. Bir şeyin bir diğer şeyi emme olayı.

Neşe Cizreliogulları

Absorplayıcı

1) Elektrikte, yüksek gerilime karşı koruyucu olan araç. 2) Gökbilimde, ışığı emerek azaltma özelliğini gösteren ortam. 3) Tarımda. tahılları içine çekerek aktaran aygıt. 4) Rafinerilerde, petrol gazlarının süzülmesinde kullanılan arıtma tertibatı.

Neşe Cizreliogulları

Absorpsiyon

1) Absorb etme, emme yani su veya diğer sıvıların, katı malzemenin göze-neklerinin içine girmesi. Yüksek absorpsiyon kapasitesi, malzemenin büyük yüzey alanı, toplam gözenek hacmi ile yeterli gözenek büyüklüğü ve dağılımına sahip olmalarına bağlıdır. Bentonit, fuller toprağı sepiyolit ve atapulgit bu özelliklere büyük ölçüde sahip olduğu için absorbant malzeme olarak kullanı-lırlar. 2) Gaz, ışık, ısı ve ışınların bir maddeden geçerken kısmen veya tamamen çözülmesi ve emilmesi. 3) Kömürün bünyesinde gazların çözünmüş halde ve bir tür molekülsel sızma şeklinde bulunması durumu. 4) Soğurma 5) Az hareketli nötronların ince bor ve kadmiyum tabakaları tarafından yutulması.

Neşe Cizreliogulları

AC ( Amonyum Klorür) Yöntemi

Sentetik soda külü üretim yöntemlerinden biri. DUAL’da denilen ve Japonlar tarafından geliştirilen AC yöntemi, solvay yönteminin değişik bir şeklidir. Bu yöntemle tuzdaki sodyum içeriğinin hepsi soda külüne dönüştürülür. Bu oran Solvay yönteminde % 70 dir. Yan ürün olarak çıkan Amonyum klorür ( NH4 CL) yani nişadır en çok kuru pillerde elektrolit olarak, galvanizleme ve kalaylamada, ayrıca metal yüzeylerdeki oksit katmanını gidererek metalin lehim tutmasını kolaylaştırmak amacıyla lehimcilikte de yaygın olarak kullanılır.

Neşe Cizreliogulları

AC (Amonyum Klorür) Yöntemi

Sentetik soda külü üretim yöntemlerinden biri. DUAL’da denilen ve Japonlar tarafından geliştirilen AC yöntemi, solvay yönteminin değişik bir şeklidir. Bu yöntemle tuzdaki sodyum içeriğinin hepsi soda külüne dönüştürülür. Bu oran Solvay yönteminde % 70 dir. Yan ürün olarak çıkan —> Amonyum klorür ( NH4 CL) yani nışadır en çok kuru pillerde elektrolit olarak, galvanizleme ve kalaylamada, ayrıca metal yüzeylerdeki oksit katmanını gidererek metalin lehim tutmasını kolaylaştırmak amacıyla lehimcilikte de yaygın olarak kullanılır. —> Solvay yöntemi.

Ersoy İnce

Accoloy Alaşımı

Bileşiminde % 12-18 krom,%38-68 nikel bulunan, krom-nikel temelli, ısıya dirençli alaşımdır.

Neşe Cizreliogulları

Açı

Açı; iki yarım doğru arasındaki açıklıktır.

Ersoy İnce

Açı İstasyonu

1) Konveyör veya havai hattın yön değiştirme yerindeki düzen. 2) Zaviye.

Neşe Cizreliogulları

Açık (korunmamış)

Maruz, açık, korunmamıştır.

Ersoy İnce

Açık (sarih)

Aşikâr. besbelli. meydanda. bariz. apaçık. meydanda.

Ersoy İnce

Açık Alan

(Bir etkiye yada bir kirliliğe) Maruz olan alan; çıkıntı alanıdır.

Ersoy İnce

Açık Alev

Ortamdaki grizuyu tutuşturabilen veya patlatabilen, yeterince kapatılmamış ve korunmamış alev.

Neşe Cizreliogulları

Açık arazi işletmeleri

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik'te tabiat şartlarına açık olan otopark, tank sahaları, hurda sahaları, kimyevi madde, kereste deposu, piknik alanı ve turistik tesis gibi amaçlarla kullanılan muhtelif büyüklükteki arazi işletmesini ifade eder.

Neşe Cizreliogulları

Açık Arazi İşletmesi

Tabiat şartlarına açık olan ve otopark, tank sahaları, hurda sahaları, kimyevi madde, kereste deposu, piknik alanı ve turistik tesis gibi amaçlarla kullanılan muhtelif büyüklükteki arazi işletmesidir.

Burak Tuna

Açık Ayak İşletme Metodu

1) Belli bir plan düşünülmeden, tahkimat yapılmadan arasıra çatal direk vurmak veya topuklar bırakmak suretiyle cevher yatağının gelişmesine göre gayri muntazam bacalar (galeri ve kılavuzlar) sürmek veya muntazam bacalar sürüp topuklar bırakmak ve maden yatağının kalınlığına göre açık işletmelerde olduğu gibi basamaklar yapmak suretiyle cevher ve yan taşı sağlam olan metalik cevher yataklarına uygulanan yeraltı (üretim) işletme metotları. Köstebek, Basit mağara, Sistemsiz topuklu, Sistematik topuklu, Başaşağı, Yeraltı huni (glori hol), Başyukarı, Oda ve topuk, Tali (ara) katlı açık ayak işletme metodu diye sınıflandırılabilir. 2) Tahkimatsız ayak işletme metodu.

Neşe Cizreliogulları

Açık Borçlandırma

Etüt proje programında bulunan işlerin, etüt-proje işlemleri (yer seçimi, kamulaştırma, kadastro gibi) tamamlandıktan sonra yatırım programına alınıp inşaat yardımı yapılacak hak sahibi sayısını kesinleştirmek için afetzede kişi, kurum ve ailelere verilen miktarsız borçlandırma senedidir.

Ersoy İnce

Açık boru/kovan

Açık boru-kovan türü ısı eşanjörüdür.

Ersoy İnce

Açık Döngü Kontrol Sistemi

Gerçek sistem çıktısı dikkate alınmaksızın, çıktıyı sadece girdilerle kontrol eden sistemdir.

Ersoy İnce

Açık Döngü Kontrolü

Gerçek sistem çıktısı dikkate alınmaksızın, çıktıyı sadece girdilerle kontrol eden sistemdir.

Ersoy İnce

Açık Havalık

Bir tankı atmosfere bağlayan havalık borusudur.

Ersoy İnce

Açık İletişim

Açık iletişim; eşit koşullarda bütün isteyenlerin bir bedel ödeyerek iletişim ve bilgi paylaşımına katılabileceği kaynaklardır.

Ersoy İnce

Açık İşletme

1) Maden üzerindeki örtü tabakasını almak ve bu suretle maden kitlesini istihsal edebilecek bir duruma getirmek amacıyla uygulanan bir maden ocağı işletme sistemi. 2) Açık ocak. 3) Normal açık işletme. —> Yerüstü madenciliği.

Neşe Cizreliogulları

Açık İşletme Metodu

Yeryüzüne mostra vermiş veya nisbeten ince bir örtü tabakası ile kaplı bulunan madenin en az zayiatla, emniyetli ve yeraltı işletme metoduna nazaran daha ekonomik olarak çıkarılması için uygulanan sistem. Genel olarak açık işletme metodları; normal açık işletme, Plaser işletmesi (kuru veya sulu) ve kapalı işletme ile irtibatlı olan Müşterek işletme metodları şeklinde ayrılabilir. Maden yatağı damar şeklinde ise bu yatağın yeryüzüne yakın kısımları, yatay tabaka halinde veya büyük kitle halinde ise dekapaj/maden oranı müsait olduğu takdirde maden yatağının tamamı bu sistem uygulanarak işletilebilir. Açık işletme metodu, uygulamada esas örtü tabakasının kaldırılma-sından sonra madenin kazılıp yüklenmesi ve taşınmasıdır. Açık işletme metodu örtü tabakası ve maden yatağı basamak şeklinde yatay dilimlere bölünerek ve örtü tabakasının yapısına göre patlayıcı madde kullanarak veya kullanmadan gevşetme ve kazı yapmak; kazı, yükleme, taşıma ve dökme aracı olarak da ekskavatör-kamyon-dökücü, ekskavatör-demiryolu-dökücü, ekskavatör-bant-dökücü vb. araçlar kullanılmak suretiyle uygulanır.

Neşe Cizreliogulları

Açık Kalıp

Açık kalıplı dövme işleminde, parçaların üzerlerinde dövüldükleri kalıptır.

Neşe Cizreliogulları

Açık Kalıplı Dövme

Açık kalıp kullanarak yapılan dövme işlemidir.

Neşe Cizreliogulları

Açık Kangal Tavlamas

Katları arasında fırın gazlarının dolaşımını sağlamak ve ısıl işlemi daha etkin kılmak ereğiyle, açık kangallara uygulanan tavlamadır.

Neşe Cizreliogulları

Açık Kompresör

Açık kompresör büyük kapasiteli soğutma sistemlerinde kullanılan elektrik motoru dışarıda olan ve bu motora direk kavrama veya kayış kasnak düzeni ile bağlanan kompresör türüdür.

Ersoy İnce

Açık Mahal

Boyutları terminaller arası uzaklık artı 15 ft ( 5 m) ’den büyük olan, duvarlarla yada bölmelerle kapatılmamış herhangi alandır.

Ersoy İnce

Açık Oylama

Genel Kurulda hangi milletvekilinin ne yönde oy kullandığının (kabul, ret, çekimser) açıkça belli olduğu oylama şeklidir. Oylamaya ilişkin bilgiler, tutanaklarda yayımlanır (İçt. m. 139, 142, 143, 144 ve 145).

Ersoy İnce

Açık Pozisyon

Maden ticaretinde kullanılan ve ilerdeki bir pazar durumuna karşı, kesin bağlantı yapılmamış ( tamamı satılmamış) durum. Bazı ABD takas odalarında kesin satışlar önemli olup, günlük olarak yayınlanır ve istatistiklere girer.

Neşe Cizreliogulları

Açık Protokol

ASHRAE ve ANSI tarafından benimsenen BACnet protokolü; bu yolla bina otomasyon sistemleri konusunda üretim yapan değişik üreticilerin ürünlerini sistemle bütünleştirmek olanaklı hale gelmiştir.

Ersoy İnce

Açık Sistem Bağlantı Ana Referans Modeli

Protokolleri 7 kademede tamamlayan bir şebekelendirme çatısıdır. (OSI open system interconnection)

Ersoy İnce

Açık Soğutucu

İçerisindeki ürüne ulaşmak için kapı yada panellerin açılmasını gerektirmeyen saklama veya sergileme soğutucusudur.

Ersoy İnce

Açık sprey Geri-Kazanım Devreli Isı Değiştirici

Açık sprey geri kazanımlı ısı eşanjörü; besleme ve egzost hava akımları içerisine yerleştirilmiş olan ara bağlantı borularıyla kanatlı yüzeylere sahip kısa soğutma kuleleridir.

Ersoy İnce

Açık Su Sistemi

Atmosferik basınç altında çalışan açık su sistemidir.

Ersoy İnce

Açık Topraklama

Topraklama iletkeni üzerine bir parafudr veya eklatör bağlanan topraklamadır.

Burak Tuna

Açık Tür Kompresör

Açık kompresör büyük kapasiteli soğutma sistemlerinde kullanılan elektrik motoru dışarıda olan ve bu motora direk kavrama veya kayışkasnak düzeni ile bağlanan kompresör türüdür.

Ersoy İnce

Açık Uçlu Devre

Açık uçlu devre; ilerideki genişleme ve gelişmeler düşünülerek tasarlanmış eklemeye elverişli devredir.

Ersoy İnce

Açık ve Uzaktan Mesleki Eğitim

Mesleki ve Teknil Eğitim Yönetmeliği'nde geleneksel veya çağdaş biçimde, bilişim teknolojileri ve hizmetleri kullanılarak, bireyselleştirilmiş danışma ve tavsiyeler şeklinde destek verilerek yapılan eğitimi ifade eder.

Neşe Cizreliogulları

Açık Yörünge

Cismin hareketi bir parabol veya hiperbol üzerindedir. Bu yörüngelere verilen isim.

Serdar ŞAHİN

Açık Yüz

Ortası boş harflerden oluşan bir font biçimidir.

Ersoy İnce

Açıklama

Tanımlama. betimleme. tanım. tariftir.

Ersoy İnce

Açıklama Hakkı

Şahsına sataşılan veya ileri sürmüş olduğu görüşten farklı bir görüş kendisine atfedilen komisyon, siyasi parti grubu veya milletvekillerine tanınan açıklama ve cevap hakkıdır. Parlamento uygulamasında, bu hakkın kullanımına zemin teşkil eden durumlar genellikle “sataşma” olarak ifade edilir (İçt. m. 69)..

Ersoy İnce

Açıklama Resmi

Açıklama amacıyla çizilmiş ve açıklamalar içeren teknik resimlerdir.

Ersoy İnce

Açıklık

Gedik, delik, menfez; açıklık, birbirini çapraz kesen iki doğrunun arasıdır.

Ersoy İnce

Açıklık Alanı

1. Biir güneş kolektöründe, radyasyonu alan net açıklık alanıdır. 2. Bir güneş kolektörünün içerisinden odaklanmamış güneş radyasyonunun geçtiği maksimum açık alanıdır.

Ersoy İnce

Açıklık Düzlemi

Konsantre hale getirilmemiş güneş radyasyonunu alan, kolektörde yada üstündeki açık yüzeydir.

Ersoy İnce

Açıklık Getirmek

Açıklamak. açıklık getirmetir..

Ersoy İnce

Açıköğretim

Belli bir öğretim mekânına ihtiyaç duyulmayan, devam zorunluluğu olmayan ve eğitim konularının kitaplar, radyo, televizyon, internet gibi araçlarla sunulduğu öğretim türüdür.

Burak Tuna

Açıkta İken İstek

Aylık talep tarihi itibariyle 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu veya 5510 sayılı Kanunun Geçici 4 üncü maddesi kapsamında çalışması bulunmayan kamu görevlilerinin aylık bağlanması talebidir.

Ersoy İnce

Acil Sağlık Hizmetleri Koordinasyon Komisyonu (ASKOM)

Sorumluluk alanındaki hastane öncesi ve hastane hizmetleri arasındaki hizmet standartlarını belirlemek ve koordinasyonu sağlamak için oluşan çalışma gurubu. Afetlerde veya acil durumlarda bütün kamu kurum ve kuruluşları ile özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek kişilere ait ambulans ve ekiplerin sevk ve idaresi, il ambulans servisi başhekimi tarafından yönetilir.

Ersoy İnce

Acil Barınma

Bir acil durum ortaya çıktıktan sonraki safhada afetten etkilenen kişilerin hayatlarını devam ettirebilmeleri için en temel barınma ihtiyaçlarının karşılanması. Örneğin afetten zarar/hasar görmemiş spor salonları, yurtlar gibi toplu barınma alanları, çadırlar vb.

Ersoy İnce

Acil Çağrı

Acil durumlarda, etkilenen veya etkilenenleri gören kişi ya da acil durum algılayıcı cihazlar tarafından, telefon, telsiz, kısa mesaj, otomatik mesaj, sosyal medya, internet ve diğer iletişim araçları ile acil çağrı merkezlerine yapılan başvuru.

Ersoy İnce

Acil Çağrı Merkezi

Kullanıcıların veya acil durum algılayıcı cihazların acil yardım talebinde bulunmak amacıyla acil yardım çağrı hizmeti numaralarına doğru yapacakları çağrılara cevap vermekle yetkili kurum veya kuruluş. Bu kapsamda, yeni yasal düzenlemeye göre ülkemizde 112 acil çağrı merkezi, acil yardım çağrılarını karşılamak üzere büyükşehir belediyesi olan illerde valiliklerin Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı bünyesinde, diğer illerde ise valilikler bünyesinde kurulan merkezlerdir.

Ersoy İnce

Acil Çıkış ve İlkyardım İşaretleri

Acil çıkış yolları, ilkyardım veya kurtarma ile ilgili bilgi veren işaretlerdir.

Burak Tuna

Acil Durdurma Sistemi (PKD Akaryakıt)

Acil durumlarda, yangın söndürme ve acil aydınlatma hariç, akaryakıt sisteminin elektriğini kesen, akaryakıt tesisatı gidiş ve dönüş hattı üzerinde bulunan elektrikli ve/veya hidrolik kumandalı veya hava tahrikli (pnömatik) vanaları kapatarak akaryakıt akışını durduran ve sesli uyarıda bulunan sistemdir.

Burak Tuna

Acil Durum

1. Toplumun tamamının veya belli kesimlerinin normal hayat ve faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan ve acil müdahaleyi gerektiren olayları ve bu olayların oluşturduğu kriz halidir. 2. İşyerinin tamamında veya bir kısmında meydana gelebilecek yangın, patlama, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım, doğal afet gibi acil müdahale, mücadele, ilkyardım veya tahliye gerektiren olaylardır.

Burak Tuna

Acil Durum (BEKRA)

Kuruluşun tamamında veya bir kısmında meydana gelebilecek ve yangın, patlama ve toksik yayılım gibi acil müdahale gerektirecek olayları ve bu olayların oluşturduğu kriz halidir.

Burak Tuna

Acil Durum Anahtarlaması

Elektrik kesilmelerinde yedek güç sistemini çalıştıran anahtarlamadır.

Ersoy İnce

Acil Durum Asansörü (İtfaiye Asansörü)

Binalarda bulunan, kullanımı doğrudan yangın söndürme ve kurtarma ekiplerinin veya itfaiyenin denetimi altında bulunan ve ek korunum uygulanmış olan özel asansördür.

Burak Tuna

Acil Durum Aydınlatması

Olağan aydınlatma dev-relerinin kesintiye uğraması hâlinde, armatürün kendi gücüyle veya ikinci bir enerji kaynağından beslenerek sağlanan aydınlatmadır.

Burak Tuna

Acil Durum Başlangıç Safhası (BEKRA)

Büyük bir baskı altında, kısa bir sürede verilmesi gereken, etki azaltma önlemleri üzerinde oldukça fazla etkisi olan kilit kararların alındığı, meydana gelen kazayı takip edecek olası olayların detaylı bir şekilde kavranması ve bunlara karşı uygun tedbirlerin alınması ile ilgili çalışmaların yürütüleceği acil durum müdahale aşamasıdır.

Burak Tuna

Acil Durum Boşaltım Vanası

Güvenlik boşaltma valfi basıncın yükselmesi ile birlikte, belli bir değerde açma yaparak akışkanın güvenli bir bölgeye aktarılmasını sağlayan valftir.

Ersoy İnce

Acil Durum Ekibi

Yangın, deprem ve benzeri afetlerde binada bulunanların tahliyesini sağlayan, olaya ilk müdahaleyi yapan, arama-kurtarma ve söndürme işlerine katılan ve gerektiğinde ilk yardım uygulayan ekibidir.

Mustafa Kemal İnce

Acil Durum Elektrik Üreticisi

Acil durumlarda ve elektrik kesilmelerinde devreye giren motor-jeneratör setidir.

Ersoy İnce

Acil Durum Güç Sistemi

Acil durumlarda kullanılmak üzere yedek bulundurulan güç üretim sistemidir.

Ersoy İnce

Acil Durum Gücüyle Çalışma

Acil durum güç üreteci çalışmasıdır.

Ersoy İnce

Acil Durum Hizmeti

Acil durumlarda insanları ve onların mal ve mülklerini korumak üzere özel sorumlulukları olan kurum ve kuruluşlarca yerine getirilen hizmetler. Bu hizmetler arasında müdahale ekiplerince yapılan arama-kurtarma, acil tıbbi yardım, yangın, güvenlik, altyapı ve üstyapı hizmetleri ile rehabilitasyon hizmetleri sayılabilir.

Ersoy İnce

Acil Durum Kesme Cihazı

Acil durumlarda sistemi durdurma aracıdır.

Ersoy İnce

Acil Durum Kesme Vanası

Acil durumda kapatma yapan kesme vanasıdır.

Ersoy İnce

Acil Durum Planı

İşyerlerinde meydana gelebilecek acil durumlarda yapılacak iş ve işlemler dahil bilgilerin ve uygulamaya yönelik eylemlerin yer aldığı plandır.

Burak Tuna

Acil Durum Planlaması (AFAD)

İnsanın canı ve malıyla diğer faaliyetlerinin, olağan dışı olayların sonuçlarından en az kayıp ve zararla kurtulabilmesi için yapılması gereken iş ve işlemlerin, olaylar olmadan önce planlaması ve olay sırasında; zamanında, hızlı ve etkili bir şekilde uygulanmasını gerektiren tüm faaliyetlerdir.

Burak Tuna

Acil Durum Psikolojisi

Acil durumu yaşamış olan bireylerin içinde bulunduğu duygu düzeyi. Can veya mal kaybına uğramış bireylerin ve yardım ve müdahale çalışmalarına katılanların, normal yaşam düzenlerinin bozulması ile birlikte sinirlilik, kaygı, güvensizlik vb. duyguları yoğun olarak yaşamaya başlamasını kapsamaktadır

Ersoy İnce

Acil Durum Sistemi

Acil durumlarda kullanılan, su yada elektrik veya diğer bir sistemdir.

Ersoy İnce

Acil Durum Su Beslemesi

Acil durum su beslemesi; acil durumlarda su sağlayan sistemdir.

Ersoy İnce

Acil Durum Yöneticisi

Her düzeydeki acil duruma zamanında, hızlı ve etkili olarak müdahale etmek ve kendi sorumluluk alanı içinde gerekli planlamaları ve hazırlıkları yapmak, yaptırmak, imkân ve kaynakları geliştirmek ve müdahale faaliyetlerini yürütmekle görevli kişi.

Ersoy İnce

Acil Durum Yönetimi

Acil durum yönetimi, olayın etkilerini azaltmak, müdahale etmek ve etkilerini giderme sürecinin koordinasyonudur.

Burak Tuna

Acil Hal

Ani gelişen hastalık, kaza, yaralanma ve benzeri durumlarda olayın meydana gelmesini takip eden ilk 24 saat içinde tıbbi müdahale gerektiren durumlar ile ivedilikle tıbbi müdahale yapılmadığı veya başka bir sağlık kuruluşuna nakli halinde hayatın ve/veya sağlık bütünlüğünün kaybedilme riskinin doğacağı kabul edilen durumlardır. Bu nedenle sağlanan sağlık hizmetleri acil sağlık hizmeti olarak kabul edilir.

Ersoy İnce

Acil Hizmet Birimleri

Büyük endüstriyel kazalarda, kuruluşta ve civarında zararın en aza indirilmesi amacıyla görev yapan kolluk güçleri, itfaiye, il sağlık müdürlüğü, 112 il ambulans servisi, sahil güvenlik ile arama-kurtarma hizmetleri dâhil sağlık ve güvenlik hizmetlerini gerçekleştiren birimlerdir.

Burak Tuna

Acil Hizmet Birimleri (BEKRA)

Büyük endüstriyel kazalarda, kuruluşta ve civarında meydana gelebilecek zararın en aza indirilmesinde görev alan İl Emniyet Müdürlüğü ve İl Jandarma Komutanlığı, itfaiye, ambulans, sahil güvenlik ve sivil savunma hizmetleri dâhil sağlık ve güvenlik hizmetleridir.

Burak Tuna

Acil Kullanım Onayı

Bulaşıcı hastalıklar kapsamında kabul edilen, halk sağlığını ciddi olarak tehdit eden istisnai durumlarda kullanılacak ve ruhsatlandırmaya esas veriler sağlanıncaya kadar sorumlu kurum tarafından verilen kullanım iznidir.

Ersoy İnce

Acil Lojistik Yönetimi

Afet anında ve sonrasında ihtiyaç duyulan malzeme, ekipman, araç ve personel ihtiyacının temin edilerek doğru zamanda doğru afet bölgesine ulaştırılması ve ulaştıktan sonra da hayat şartlarının normale dönünceye kadar yardım faaliyetlerinin devamlılığının sağlanmasıdır.

Ersoy İnce

Acil Müdahale Gücü

Sorumlu olduğu bölgede konuşlu, acil çağrı merkezinden gelen talimatla kara, deniz veya hava yolu ile intikale başlayan arama-kurtarma ve tıbbi yardım ekibi.

Ersoy İnce

Acil Reçetesi

Ani gelişen hastalık, kaza, yaralanma ve benzeri durumlarda olayın meydana gelmesini takip eden ilk 24 saat içinde tıbbî müdahale gerektiren durumlar ile ivedilikle tıbbî müdahale yapılmadığı veya başka bir sağlık kuruluşuna nakli hâlinde, hayatın ve/veya sağlık bütünlüğünün kaybedilme riskinin doğacağı kabul edilen durumlarda yalnızca sağlık hizmeti sunucularının acil servislerince düzenlenebilen reçetelerdir.

Ersoy İnce

Acil Sağlık Hizmeti

Konusunda özel eğitim görmüş ekipler tarafından, tıbbi araç-gereç desteğiyle olay yerinde, hastaneye nakil sırasında ve hastanede verilen tıbbi hizmetlerin tümüdür.

Ersoy İnce

Acil Servis

Hastanelere getirilen ve acilen bakılması gereken hastaların (triaj sınıflandırılması yapıldıktan sonra) ilk bakım ve tedavilerinin yapıldığı bölümdür.

Ersoy İnce

Acil Stop

Herhangi bir acil durumda, yerleştirildiği sistem, makine veya ekipmanı durduran elektrikli düzenektir.

Ersoy İnce

Acil Tıbbi Hizmetler

Bir acil durumdan hemen sonra uygun araç gereçler kullanan eğitimli personel tarafından sunulan hizmetler. Yaralanmalara karşı ATH ile hayati tehlikesi olan yaralanmaların yol açabileceği ölüm oranlarının azaltılması amaçlanmaktadır. Bu hizmetler, kişinin hastaneye varmasından önce sağlanan bakım (olay mahallinde yapılan müdahale ve nihai tedavinin yapılacağı yere nakledilmesi dahil olmak üzere hastane öncesi ATH) ve bir hastane ortamında sağlanan tıbbi tedaviyi kapsamaktadır.

Ersoy İnce

Acil Tıbbi Yardım Ekibi

Hasta veya yaralıya ilk müdahalede bulunmak ve olay yerinde gerekli sağlık önlemlerini almakla görevli, acil sağlık hizmetleri konusunda eğitim almış sağlık personeli ve şoförden oluşan ekiptir.

Ersoy İnce

Acil Tıp Teknisyeni

Sağlık meslek liselerinin acil tıp teknisyenliği bölümünden mezun olan kişidir.

Ersoy İnce

Acil Uyarı Işığı

Cankurtaran dışında, yaralı ve acil hasta taşıyan ve geçiş üstünlüğüne sahip oldukları ayırım işaretleri ile belirlenmemiş olan araç şoförlerinin geçiş üstünlüğü hakkını kullanmaları için yakılan ışıklar.

Sevcan Arslan

Acil ve Acil Durum Faaliyetleri Ödeneği

5902 sayılı Kanun’un 23’üncü maddesine göre Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı bütçesinde yer alan ödenektir.

Ersoy İnce

Acil Yardım

Afet ve acil durum hâllerinde; arama, kurtarma, tıbbi ilk yardım, tedavi, defin, salgın hastalıkları önleme, yiyecek, içecek ve giyecek temini, acil barındırma, ısıtma, aydınlatma, ulaştırma, enkaz kaldırma, altyapıyı asgari seviyede çalışır hâle getirme, akaryakıt gibi acil hizmet ve ihtiyaçların karşılanması ve bu konularda yapılacak her türlü iş, işlem, tahsis, kiralama, satın alma, hibe ve kamulaştırma ve benzeri faaliyetlerdir.

Ersoy İnce

Acil Yardım Araması

İçinde SIM kart bulunmayan veya çağrının yapıldığı anda abonesi olunan işletmecinin şebekesine bağlantı sağlayamayan mobil telefon ile 112 kısa numarasına doğru yapılan aramadır.

Ersoy İnce

Acil Yardım Çağrı Hizmeti

Yangın, sağlık, doğa kaynaklı afetler ve güvenlik gibi acil durumlara ilişkin bilgilerin ilgili acil çağrı merkezlerine en hızlı ve en uygun şekilde iletilmesini sağlayan hizmetlerdir.

Ersoy İnce

Acil Yardım Çağrısı

Ulusal ve uluslararası düzenlemelerde kabul görmüş yangın, sağlık, doğa kaynaklı afetler ve güvenlik gibi acil durumlarla ilgili olarak acil çağrı merkezlerine yapılan çağrı. 2. Afetin büyüklüğünün Ulusal Derneğin (Kızılay) müdahale kapasitesini aştığı, uluslararası yardıma ihtiyaç duyulduğu durumlarda Uluslararası Kızılhaç Kızılay Federasyonu (IFRC) üzerinden üye ulusal dernekler ve diğer donörlere yönelik yapılan yardım çağrısı. Afet durumu, sonuçları, müdahale durumu ve ihtiyaç tespiti ile ilgili daha detaylı bilgi içerir.

Ersoy İnce

Acil Yardım Ödeneği

Afet, acil durum ve korunma konularında hazırlık, müdahale ve iyileştirme çalışmalarında yapılacak harcamaları karşılamak üzere özel hesaplara konulan ödenektir.

Ersoy İnce

Acil Yardım Planlaması

Müdahale ekipleri arasında iş birliği ve ortak çalışmaların düzenlenmesini sağlamak amacıyla acil yardım planlarının hazırlanması, sürekli güncel tutulması ve geliştirilmesi; planda görev üstlenen kişi ve kuruluşların eğitim ve tatbikatlarla geliştirilmesini ve koordineli çalışmasını kapsayan olay yeri ekipleri ve olayın komuta merkezleri yönetiminin planlama sürecidir.

Ersoy İnce

Acil Yardım Süresi

Afetin meydana gelmesi ile başlayıp afetin sona ermesinden itibaren onbeş gün devam eden ve gerektiğinde AFAD tarafından uzatılabilen acil yardımlar ile bunlarla ilgili harcamaların yapıldığı süredir.

Ersoy İnce

Acil Yardım ve Afet Yöneticisi

Acil Yardım ve Afet Yöneticisi, afet ve kriz yönetimi becerisine sahip, bağımsız karar verebilen ve arama kurtarma çalışmalarını organize eden, görev aldığı birimi sevk ve idare eden kişidir.

Ersoy İnce

Açılım Yarması

1) Bir açık işletmede, sıfır kotunun aşağısındaki bir basamağı açmak için yapılan ilk giriş ağzı. 2) İlk çukur.

Neşe Cizreliogulları

Açısal Hız

Düzgün dairesel hareket yapan bir cismin yarıçap vektörünün birim zamanda taradığı açı.ya da.Birim zamanda titreşim açısının değişme miktarı.

Serdar ŞAHİN

Açısal İvme

Birim zamandaki açısal hız değişimi

Serdar ŞAHİN

Açısal Vana

Açısal vana akış yönünün 90˚ değiştiği yerlerde kullanılan, akışı boru yörüngesinin dönüş noktasında kontrol edebilen vanadır.

Ersoy İnce

Açkılama

Tahta, metal vb. yüzeyleri, uygun bir çözelti emdirilmiş bezli ya da sırçalı tekerlekle parlatmadır.

Neşe Cizreliogulları

Açkılama tekerleği

Açkılama işi için kullanılan bezli ya da fırçalı tekerlek.

Neşe Cizreliogulları

Açma Kolu

Sıhhi tesisatta zeminden aşağıdaki bir kesme musluğunun açılıp kapanması için kullanılan uzun kollu anahtardır.

Ersoy İnce

Açma Sınırı

Bir ihale yada müzayedede açılış ihalenin başladığı en düşük teklif bedeli; en düşük açılış bedelidir.

Ersoy İnce

Ad Cetveli

Milletvekillerinin il ve soyadı alfabetik sırasına göre ad ve soyadlarının, seçim bölgelerinin ve üyesi bulundukları siyasi partinin adının kayıtlı olduğu listedir. Bağımsızlar bu listede ayrıca belirtilir. “Ad cetveli” terimi, İçtüzük’te sadece bir yerde, oylama şekillerinin düzenlendiği 139. maddede geçmekte; anlamı ise İçtüzük’ün seçimlerde usulü düzenleyen 150. maddesinde yer alan “alfabe sırasıyla adları okunan milletvekilleri” ifadesinden çıkarılmaktadır. Uygulamada ad cetveli yerine genellikle “ad defteri” tabiri kullanılmaktadır. Bu liste, “TBMM Üyeleri Ad Defteri” başlığıyla kitapçık şeklinde basılı nüsha olarak bulunduğu gibi TBMM internet sitesinde de yer almaktadır. Ad cetveli, Genel Kurul ve komisyonlarda yapılan seçimlerde, ayrıca açık ve gizli oylamalarda kullanılmaktadır. Cetvel aynı zamanda milletvekillerinin üyesi bulunduğu parti veya bağımsızlık durumu, seçim çevresi, ölüm, üyeliğin düşmesi, bir seçim çevresinde veya TBMM üye tamsayısında boşluk bulunup bulunmadığı, siyasi partilerin milletvekili sayısı ve bağımsız milletvekillerinin sayısı gibi bilgilerin güncel olarak takip edilebilmesinde kolaylık sağlamaktadır.

Ersoy İnce

Ada

Çevresi kamuya ait cadde, sokak, yol, kanal, ark, dere, göl, deniz gibi doğal ve yapay sınırlarla, kadastro çalışma alanı sınırı ile veya Devlet Demir Yolları arazisi ile çevrili parseller topluluğuna kadastro adası denir. Ada numaraları 101’den başlar, köy sınırı içindeki tüm parseller ölçülünceye kadar numaralar aralıksız birbirini izler.

Ersoy İnce

Ada (Trafik)

Yayaların geçme ve durmalarına, taşıtlardan inip binmelerine yarayan, trafik akımını düzenleme ve trafik güvenliğini sağlama amacıyla yapılmış olan, araçların bulunamayacağı, koruyucu tertibatla belirlenmiş bölüm ve alanlardır.

Sevcan Arslan

Adalet Komisyonu

İçtüzük’ün 20. maddesinde sayılan TBMM ihtisas komisyonlarından biridir. Temel görevi, TBMM Başkanlığı tarafından kendisine havale edilen adalet işleri ile medeni hukuk, ceza hukuku, borçlar kanunu gibi temel kanunlar, yargılama hukuku, mahkemelerin kuruluş ve işleyişleri, kaçakçılıkla mücadele, af, terörizmle mücadele, hâkimler, savcılar ve avukatlar ve benzeri ile ilgili konulardaki kanun tekliflerini görüşmektir.

Ersoy İnce

Adalet Meslek Elemanı

Adalet Meslek Elemanı, adli yargı ve infaz kurumlarında hakim ve savcılara yardımcı eleman olarak çalışan kişidir.

Ersoy İnce

Adalet psikolojisi

Yasaların yapım ve uygulanmasının suç davranışıyla ilgisini araştıran psikoloji dalıdır.

Neşe Cizreliogulları

Adam Ay

Belli bir işin projelendirilmesi sırasında personel ihtiyacının, ihtiyaç süresinin de belirtilerek ifadesi.

Neşe Cizreliogulları

Adam Deliği

Basınçlı bir kapta insanın girebileceği boyutlarda bırakılan açıklıktır.

Ersoy İnce

Adam Deliği Merdiveni

Nemhol merdiveni; bir tankın içine inmeyi sağlayan merdivendir.

Ersoy İnce

Adam Yolu

Bir galeride insanların emniyetle yürümesini sağlayabilmek için bırakılan ve asgari 60 cm. genişlikte olan galeri kısmı veya yol.

Neşe Cizreliogulları

Adanmış Özel Sistem (DDS)

Belirli bir işlev için adanmış sistemdir.

Ersoy İnce

Adaptiv Kontrol

İç mahal tasarım sıcaklıklarını yada kabul edilebilir sıcaklık aralıklarını dış mahal sıcaklıkları ile ilişkilendiren kontroldür.

Ersoy İnce

Adaptör

Adaptör; her bir ucu farklı yapıda olup, bu uçların kullanımıyla iki elemanı birleştiren parçadır.( örneğin iki farklı çaptaki boruyu)

Ersoy İnce

Adaptör (İştirak)

Farklı çaptaki rekorların birbirine dönüşümünü sağlayan malzemedir.

Burak Tuna

Aday (MYK)

Ulusal yeterliliklere göre belgelendirilmek üzere başvuru yapan ve yeterliliğe giriş şartlarını taşıyan kişidir.

Burak Tuna

Aday Çırak

Çıraklığa başlama yaşını doldurmamış ve çıraklık döneminden önce kendisine işyeri ortamı tanıtılan, sanat ve mesleğinin ön bilgileri verilen kişidir.

Burak Tuna

Aderans

Kuru film tabakasının yüzey üzerinde kabarmadan, ince tabakalar halinde kalkmadan veya çatlamadan durma kabiliyetidir. Aderans, boyanın belki de tek en önemli özelliğidir. Islak tutunma, ıslak koşullara rağmen kuru boya filminin yüzeye tutunma kabiliyeti, genellikle dış cephe boyaları için önemlidir.

Ersoy İnce

Adese

1) Kenar zonları ince, ortasına doğru kalınlaşan mercek şeklindeki maden yatağı 2) Mercek.

Neşe Cizreliogulları

Adi Baca

Birden fazla birime hizmet vermek için inşa edilmiş, her katta cihazların doğrudan bağlandıkları ortak bacadır.

Burak Tuna

Adi Malul

Kamu görevlilerinden görevlerinin sebep ve etkileri veya işyeri dışında meydana gelen bir kaza dolayısıyla görevlerini yapmalarına engel olacak derecede tedavisi imkânsız rahatsızlıkları hastalığa nedeniyle tabi yakalanmaları oldukları veya personel kanunlarında öngörülen süreden daha fazla süreyle sıhhi izin kullanmaları dolayısıyla malul sayılan kişidir.

Ersoy İnce

Adım Değişimi

Tasarım yada ölçmeler arasındaki zaman aralığı nedeniyle her hangi bir değişkendeki adımsal değişme, örneğin tipik olarak, bir kontrol ayar noktasındaki adımsal değişmedir.

Ersoy İnce

Adım Gerilimi

Topraklama geriliminin, insanın 1 m'lik adım açıklığı ile köprülenebilen bölümüdür.

Burak Tuna

Adımsal Kontrol Edici

Adımsal kontrol edici; bağlı değişkendeki değişmeleri sınırlayan kontroldür.

Ersoy İnce

Adjuvan

İlaçların, aşıların ve tedavinin etkisini arttırıp güçlendiren kimyasal maddeye verilen isimdir.

Ersoy İnce

Adli Bilişim

Bilişim cihazları üzerinde araştırma, inceleme, tespit vs. işlemler yapan hukuk alı, alanı ve faaliyetidir. Bu tür işlemler ile gerek kolluk kuvvetlerinin gerekse yargı makamlarının bilişim alanındaki delil ihtiyacı sağlanmaktadır.

Ersoy İnce

Adli Bilişim Mühendisi

Adli Bilişim Mühendisi bilgisayar ve internet başta olmak üzere sanal ortamlarda işlenen ve delillendirilebilen her türlü suç ve suç unsurunu belirleyip raporlaştıran ve bu konuda çözümler üreten kişidir.

Ersoy İnce

Adli İnceleme

Bir cihazın, çeşitli teknikler kullanılarak ve gerektiğinde yardımcı cihazlar ile araç-gereçlerden yararlanılarak adli amaçlarla incelenmesi işidir. Bu işlemin amacı bir siber güvenlik olayının meydana geldiğini veya kimler tarafından gerçekleştirildiğini belirleyebilmektir.

Ersoy İnce

Adli Kaza

Adli kaza – Cezai, hukuki, ticari, nizalı, nizasız yargı

Gülçer Özcan

Adli Sicil

Bir kimsenin mahkumiyetinin olup olmadığının anlaşılması için konulmuş olan kayıt yöntemi.

Gülçer Özcan

Adli Tatil

Her yıl 1 Ağustos ile 5 Eylül tarihleri arasında, kanunda yazılı durumların dışında, hiçbir adli işlemin yapılmadığı süre

Gülçer Özcan

Adli Tıp

Tıbbın adalete yardım eden kolu

Gülçer Özcan

Adnan Göksel Yöntemi

Toz halindeki demir cevherinin sinterleme yerine, buharla sertleştirilerek izabe edilebilir hale getirilmesi. Bu yöntemde demir tozuna % 7-8 oranında kireç karıştırılarak harç yapılır, döner bir teknede granüle edilir ve daha sonra arabalara yüklenir ve içerisine 170-180°C sıcaklıkta 12 at civarında basınçlı doymuş buhar verilen kazana sürülür. Kazanda 7-8 saat tutulduktan sonra buharla sertleştirilmiş granüle malzeme yüksek fırına şarj edilerek pik demir elde edilir. Bu işlem sırasında malzeme sertleşirken metalize olduğundan kupol ocağına da şarj edilmek suretiyle pik demir elde edilebilmektedir.

Neşe Cizreliogulları

ADR

8/9/2009 tarihli ve 2009/15454 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşmasıdır.

Burak Tuna

ADR Uygunluk Belgesi

ADR Bölüm 9.1.3’te belirlenen ve taşıtın tescil edildiği ülkenin yetkili otoritesi veya yetkili otorite tarafından yetkilendirilen kuruluş tarafından verilen belgedir.

Burak Tuna

Adrenalin

Adrenal bezlerinin ürettiği hormona verilen isimdir. Bu hormon, korku ve "kaçış" anlarında kana bol miktarda karışır. Epinefrin olarak da bilinir.

Neşe Cizreliogulları

Adres

Bir mesajın kaynağının veya varacağı yerin kodlanmış temsili yeridir.

Ersoy İnce

Adres Şeması

Bilgisayar şebekesinde adresleme sistemidir.

Ersoy İnce

Adreslenebilir

Çevresinden bağımsız olarak tanımlanabilen ve işlemlenebilen çokluk örneğin RAM'e ait her byte kalandan bağımsız olarak okunabilir ve üzerine yazılabilir olduğundan RAM adreslenebilir bir birimdir.

Ersoy İnce

Adsal Değer

Adsal değer; makine yada motorun üzerindeki değerdir.

Ersoy İnce

Adsal Frekans

Ekipmanın adsal plakasında Hz olarak belirtilen frekans değeridir.

Ersoy İnce

Adsal Gerilim

Ekipmanın adsal plakası üzerinde Volt olarak gösterilen voltajdır.

Ersoy İnce

adsal girdi

ANSI/ASHRAE Standard 1461998 tarafından belirlenen ve üretici tarafından verilen, bir havuz ısıtıcısının enerji kullanım kapasitesidir.

Ersoy İnce

Adsal Hava Debisi

Bir aracın ANSI/ASHRAE Standard 52.21999 Bölüm 8’de açıklandığı şekilde test edilerek üreticisi tarafından belirtilen cfm ( m3/s) olarak akış miktarıfır.

Ersoy İnce

Adsal Hava Miktarı

Bir aracın ANSI/ASHRAE Standard 52.21999 Bölüm 8’de açıklandığı şekilde test edilmesiyle, üreticisi tarafından belirtilen cfm ( m3/s) olarak akış miktarıdır

Ersoy İnce

Adsal Kapasite

Adsal kapasite; bir termostatik ekspansiyon valfinin üreticisi tarafından bildirilen ve ARI 750 test koşullarına dayanan kapasitesidir. 2. Hesaplanmış ve test edilerek belirlenmiş kapasitedir.

Ersoy İnce

Adsal Lamba Gücü

Lambaların sınıflandırılmış gücüdür.

Ersoy İnce

Adsal Lamba Lümeni

Lambaların sınıflandırılmış aydınlatma şiddetidir.

Ersoy İnce

Adsal Motor Gücü

Test edilmiş motor gücüdür.

Ersoy İnce

Adsal Plaka Girdi Değerlemesi

Birimin plakasında yazılı olan maksimum saatlik Btu girdi miktarıdır.

Ersoy İnce

Adsal Son Direnç

Genellikle üreticisi tarafından önerilen, inSS (Pa) olarak ifade edilen aracın değiştirilmesini veya yenilenmesini gerektiren maksimum basınç kaybıdır.

Ersoy İnce

Adsal Yalıtım R-Değeri

Bir yalıtımın tek başına, üreticisi tarafından 75°F(24°C) ’de belirtilen h·ft2·°F/Btu olarak verilen ısıl direncidir.

Ersoy İnce

Adsal Zaman Sabiti

Adsal zaman sabiti;bir mahal yada binada iç mahal hacminin, birim zamanda sağlanan taze hava miktarına bölümüdür.

Ersoy İnce

Adsorbe Eden

Molekülleri arasında bir gaz yada sıvının moleküllerini tutma özelliği olan maddedir.

Ersoy İnce

Adsorbe Edilen Madde

Adsorbe edici bir madde molekülleri tarafından tutulan maddedir.

Ersoy İnce

Adsorbe Etme

(1) Bir yüzey üzerinde kimyasal, fiziksel veya her iki yolla akışkan moleküllerinin yoğunlaştırılma sürecidir. (2) Bir maddenin kimyasal veya fiziksel değişikliğe uğramaksızın, atmosferde yada gaz karışımlarındaki bir yada daha fazla maddeyi çekmesidir.

Ersoy İnce

Adsorpsiyon

Gaz moleküllerinin veya erimiş maddelerin bir katı kütlenin yüzeyine (çekilmesi) yapışması. Relatif olarak gazların veya solüsyonların kontakt yüzeyinde konsantrasyonu. Kegel’e göre kömür katmanlarının yüzeylerinde gaz adsorpsiyonunu kömür içindeki kılcal boşluklar sağlar. Bu görüşe göre, kömür oluşumunda ortaya çıkan metan gazı moleküler kuvvetler vasıtasıyla kılcal boşluklarda saklanır.

Neşe Cizreliogulları

Adsorpsiyon Nem-Ölçeri

İçerdiği adsorbe edici bir madde yoluyla havadaki su buharını tutan ve gravimetrik yoldan nemliliği belirleyen nem-ölçerdir.

Ersoy İnce

Adyabatik

Çevreyle ısı ve iş alış verişi olmaksızın.

Ersoy İnce

Adyabatik Doyma

Dışarıyla ısı alış verişi olmaksızın suyu hava içerisine buharlaştırma; hava ve suyun duyulur ısısı, havaya karışan buharın gizli ısısı haline gelir ve sıcaklıklar düşerek eşitlenir.

Ersoy İnce

Adyabatik Doyma Sıcaklığı

Dışarıyla ısı alış verişi olmaksızın suyun hava içerisine buharlaştığı sıcaklık ; hava ve suyun duyulur ısısı, havaya karışan buharın gizli ısısı haline gelir ve sıcaklıklar düşerek eşitlenir.

Ersoy İnce

Adyabatik Genişleme

Gerçekleşmesi sırasında çevre ile ısı alış verişinin olmadığı süreçtir. (proses)

Ersoy İnce

Adyabatik Hal Değişimi

Bir maddenin çevreyle ısı ve iş değişimi olmaksızın durum değiştirmesi; adyabatik durum değiştirmedir.

Ersoy İnce

Adyabatik Karıştırma

Birden fazla akışkan akımının genellikle adyabatik olarak varsayılan karışmasıdır.

Ersoy İnce

Adyabatik Kompresyon Isısı, (Sıkışma Isısı)

“ Poisson” Kanununa göre taze havanın girdiği yerde uğradığı basınç artışından doğan ısı olup ortalama olarak her 100 metrede hava sıcaklığının 1°C artması. Havanın bu sıkışma veya fazla basıncından ileri gelen hava ısısının yükselişi, havanın tekrar yukarı katlara çıkması ile azalır. Adyabatik kompresyon ısısı derin maden ocaklarında, ocağa gönderilen havanın ısınmasına neden olur.

Neşe Cizreliogulları

Adyabatik Sıcaklık Değişme Değer

Atmosferik hava tabakalarında yükseklikle sıcaklığın negatif değişme miktarı; yükseklikle sıcaklığın azalma miktarıdır.

Ersoy İnce

Adyabatik Sıkıştırma

Havaya herhangi bir ısı eklenmesi ve çıkartılması olmaksızın yapılan ve iç enerjinin sadece üzerine uygulanan iş kadar arttığı sıkıştırma süreci; adyabatik sıkıştırmadır.

Ersoy İnce

Adyabatik Süreç

(1) gerçekleştirilmesi sırasında sisteme ısı eklenmeyen ve sistemden ısı çıkartılmayan termodinamik süreç, adyabatik durum değiştirmedir. (2) soğutma çevriminde akışkan kontrol elemanı içerisinde gerçeklenen, ısı ve iş alış-verişinin olmadığı işlemdir.

Ersoy İnce

Adyabatik Üs

PVk =sabit eşitliğinde, bir adyabatik değişimi temsil eden k sabiti (k, sabit basınçtaki özgül ısının sabit hacimdeki özgül ısıya oranıdır)

Ersoy İnce

Adyabatik Verim

Isı kayıp ve kazançları temelinde hesaplanan iş verimidir.

Ersoy İnce

Aerob

Oksijenin varlığında üreyebilen ve yaşamını sürdüren organizmalar.

Neşe Cizreliogulları

Aerobik Mikro Organizma

Oksijenin varlığına bağımlı bir metabolizmaya sahip olan ve yaşamlarını sürdürmek için oksijenin bulunmasına gerek gösteren mikro organizmalar, mikroplardır.

Ersoy İnce

Aerodinamik

Hareket eden katı kütlelerin havayla etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır. Aerodinamik sözcüğü Yunanca'dan gelmiş olup havanın hareketi hakkında olan bir bilim dalıdır. Parçalı olarak katı bir cisim ile irtibata geçmiş olması , havanın hareketi ve uçağın kanadı gibi, buna örnek olarak gösterilebilir.

Neşe Cizreliogulları

Aerodinamik Baskı

Bir fanın kanadı üzerine etkiyen ve hava akışındaki uyumsuzluklar nedeniyle zaman içerisinde değişen yükler; zaman içerisinde sabit kalan, hava akışının yersel eşitsizlikleri, fan dönme hızının tam katları olan frekanslardaki harmonik çalkantıları artırır.

Ersoy İnce

Aerodinamik Çap

Düzensiz şekillere sahip havadaki parçacıkların büyüklüğünü ifade eden idealize edilmiş küresel yarı çaptır.

Ersoy İnce

Aerodinamik Fan

Aerodinamik kanatlara sahip fandır.

Ersoy İnce

Aerogel

İçerisindeki sıvı bileşenin gazla yer değiştirdiği gel'den üretilen düşük yoğunluktaki katı madde.Bu sürecin sonucunda sonderecede düşük yoğunluklu bir madde elde edilir ve yalıtım amaçlı kullanılır.

Ersoy İnce

Aerosiklon

Santrifüj toz ayırıcı

Neşe Cizreliogulları

Aerosol

Bir gaz ortamı içersinde dağılmış çok küçük katı taneciklerden veya sıvı damlacıklardan oluşan çok fazlı sistemdir.

Ersoy İnce

Aerosol Kap

Metal, cam veya plastikten yapılmış; sıvı, macun veya toz ya da bunlar olmaksızın basınçla sıkıştırılmış, sıvılaştırılmış veya basınç altında çözülmüş bir gaz içeren ve içindekini köpük, macun veya toz ya da sıvı faz halinde, gazda sıvı zerrecikleri veya katı olarak dışarı püskürtebilecek mekanik bir tertibat takılmış, herhangi bir şekilde tekrar kullanılamayan kap.

Sevcan Arslan

Aerosol Parçacığı

Havada asılı halde bulunan duman,sis ve sigara dumanı gibi katı yada sıvı küçük parçacıklar; bu parçacıkların büyüklükleri birkaç micrometreden(eski mikron) 0.01 mikrometreye kadar değişir.

Ersoy İnce

AFAD Türkiye Deprem Veri Merkezi

Sismik ağ işleten kurum, kuruluş, üniversite ve araştırma merkezleri tarafından elde edilen sayısal deprem verilerinin eş zamanlı olarak aktarıldığı, verilerin standart hâle getirildiği, depolandığı, saklandığı, bütün gelen verilerin değerlendirilmesi ile en doğru deprem parametrelerinin belirlendiği ve elde edilen bütün bilgilerin ulusal ve uluslararası araştırmacılara dağıtılması işlemlerini yürütmek üzere kurulmuş merkezdir.

Ersoy İnce

Afazi

Konuşma ve anlama yeteneğinin kaybolmasına neden olan dille ilgili hastalıktır.

Neşe Cizreliogulları

Afet

Toplumun tamamı veya belli kesimleri için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran, normal hayatı ve insan faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan, etkilenen toplumun baş etme kapasitesinin yeterli olmadığı doğa, teknoloji veya insan kaynaklı olaydır.

Ersoy İnce

Afet Risklerinin Azaltılması Ulusal Platformu

Afet ve acil durumlara ilişkin olarak ülke düzeyinde tehlikelerin önlenmesi, toplumun afetlere duyarlılığının artırılması, risk azaltma çalışmalarının sürekliliğinin sağlanması, risk azaltmanın her düzeyde plan, politika ve programlara entegrasyonu (uyumu) amacıyla ihtiyaçların belirlenmesine, uygulamaların izlenmesine ve değerlendirilmesine katkıda bulunmak ve öneriler sunmak üzere oluşturulan, interdisipliner özellikte, kamu, özel sektör, akademik camia, medya gibi toplumun tüm kesimlerinden temsilcilerin yer aldığı çalışma grubudur.

Ersoy İnce

Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu

5902 sayılı Kanuna göre, afet ve acil durumlarla ilgili olarak hazırlanan plan, program ve raporları onaylamakla görevli, Başbakan veya görevlendireceği Başbakan Yardımcısının başkanlığında, Millî Savunma, İçişleri, Dışişleri, Maliye, Millî Eğitim, Sağlık, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme , Aile ve Sosyal Politikalar, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Çevre ve Şehircilik, Orman ve Su İşleri, Kalkınma, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlarından oluşan kurul. Kurul toplantılarına, ilgili bakan, kurum ve kuruluş, sivil toplum kuruluşları temsilcileri ve konu ile ilgili uzmanlar çağırılabilir. Kurul, yılda en az iki kez toplanır. Kurul, ayrıca Kurul Başkanının isteği üzerine toplanabilir. Kurulun sekretaryasını AFAD yürütür.

Ersoy İnce

Afet Anketi

Afet sonrasında sosyal, ekonomik, psikolojik ve sağlık ile ilgili etkilerin araştırılması, afetzede eğilim ve isteklerinin belirlenmesi ya da afet öncesindeki eğitim çalışmalarında kullanılmak amacıyla yapılan bilgi toplama ve değerlendirme faaliyetidir.

Ersoy İnce

Afet Bağışı

Afet nedeniyle bireysel ya da kurumsal olarak yapılan her türlü ayni ve nakdi yardımdır.

Ersoy İnce

Afet Bilgi Sistemi

Afetlerin her safhasında can kaybını ve ekonomik kayıpları en aza indirmek için konuyla ilgili veriler ve bilginin eş güdüm içinde zamanında sağlandığı ve değişiminin sanal bir ağ ortamında kolaylıkla yapılabildiği bütünleşik ve teknolojik sistem. Bu sistemin ana unsurları; gerçek zamanlı veya arşivlenmiş veri ve bilgiler ile karar süreçlerini uygulayıcı ve kullanıcı insanlardır. Teknolojik altyapısı ise uydu haberleşme imkânları, coğrafi bilgi sistemleri, karar destek sistem yazılımları, acil çağrı ve komuta kontrol merkezleri yazılımları, personel ve stok yazılımları, uzaktan algılama, bilgisayar ağları ve internet erişimi de dâhil her türlü iletişim sistemlerine dayanır.

Ersoy İnce

Afet Bölge Komutanı

Sivil-asker iş birliği kapsamında, sorumluluk sahasının sınırları Genel Kurmay Başkanlığı tarafından belirlenen ve “afet ve acil durum askeri harekâtı” icra etmek üzere görevlendirilen bölgeden sorumlu birlik komutanıdır.

Ersoy İnce

Afet Bölgesi

Yapılan ön değerlendirme sonucu afetin etkilediği, hasar ve yıkıma sebep olduğu belirlenen ve bu veriler ışığında sınırları tespit edilen bölgedir.

Ersoy İnce

Afet Bonosu

Afet riskinin menkul kıymetleştirilmesi ve tahvil ihracı yoluyla sermaye piyasalarına transferidir.

Ersoy İnce

Afet Çadırı

Afet ve acil durumdan etkilenenlerin kullanımı amacıyla olay yerine ilk anda gönderilen, farklı nitelik ve tipe sahip kısa süreli acil barınma malzemesidir.

Ersoy İnce

Afet Envanteri

Afet durumunda hizmet verecek kuruluşların elinde bulunan malzeme, kaynak ve imkânların stok durumunu yönetmesini sağlamaya yarayan demirbaş listesi. Bu terim aynı zamanda afetlerin yol açtığı zarar ve kayıpların listeleri için de kullanılmaktadır.

Ersoy İnce

Afet Epidemiyolojisi

Afet nedeniyle meydana gelen ölümler, yaralanmalar, hastalıklar, psikolojik sorunlar gibi sağlığı etkileyen her türlü durum ve bunlara etki eden faktörlerin neden-sonuç ilişkilerinin ve gerçekleştirilen müdahalelerin yeterliliğinin incelenmesi ve raporlandırılması. Afet bölgelerinde epidemiyolojik çalışma ve araştırmalar görevlendirilen halk sağlığı çalışanlarınca yapılır. Benzer durumların tekrarlanmaması, zararların azaltılması ve müdahale planlarının gözden geçirilmesi konularında esas alınmak üzere kurumlara duyurulur.

Ersoy İnce

Afet Etüd Raporu

Afet etütleri sonucuna göre gerektiğinde alınabilecek önlemleri, afete maruz bölge sınırlarını, haritaları ve afetzede listelerini içeren teknik rapordur.

Ersoy İnce

Afet Etüdü

Olmuş ya da olması muhtemel yerel ve bölgesel ölçekteki afet olaylarını jeolojik ve jeoteknik, jeofizik, hidrolojik, meteorolojik, yerleşime uygunluk ve benzeri bilimsel veriler ışığında değerlendiren, afete maruz bölge sınırlarını ve afetzede listelerini içeren teknik çalışmalardır.

Ersoy İnce

Afet İrtibat Bürosu

Afet sonrasında yürütülmekte olan faaliyetlerin, iş birliği ve koordinasyon içinde gerçekleştirilebilmesi için il afet ve acil durum yönetim merkezinde oluşturulan ilk başvuru birimi. Afet bölgesine gelen her kişi ve kurum, buraya kayıt yaptırır.

Ersoy İnce

Afet İstatistiği

Afetlere yol açabilecek olaylarla, afetlerin neden olduğu fiziksel, sosyal, ekonomik ve çevresel zarar ve kayıplara ait bilgilerin, sistematik ve sürekli olarak toplanarak işlenmesi sonucunda elde edilen istatistiki verilerin tümüdür.

Ersoy İnce

Afet Kanunu

Afetler ile ilgili olarak farklı düzeylerdeki politika ve stratejiler, kurumsal yapılanmalar, görev, yetki ve sorumluluklar, yapılması gereken çalışmalar, alınması gereken önlemler, iş birliği ve koordinasyon esasları, kaynaklar, yükümlülükler gibi konuları düzenleyen kanun. 7269 sayılı Kanundur.

Ersoy İnce

Afet Lojistiği

Afet ve acil durumlardan etkilenen bölgelere ve insanlara yardım malzemeleri ile diğer malzeme ve ekipmanların depolanması ve ulaştırılması olayıdır.

Ersoy İnce

Afet Lojistik Deposu

İhtiyaç duyulan malzemelerin afet ve acil durumlarda etkilenen bölgelere gönderilmek üzere tutulduğu depodur.

Ersoy İnce

Afet Lojistik Planı

Afet öncesinde ve sonrasında lojistik faaliyetlere ilişkin olarak haberleşme, taşımacılık, depolama, altyapı hizmetleri, geçici iskân hizmetleri, enkaz kaldırma hizmetidir.

Ersoy İnce

Afet Mevzuatı

Afetlerin her yönü ile ilgili olarak yürürlüğe konulmuş ve uygulanmakta olan kanun, kanun hükmünde kararname, Bakanlar Kurulu kararı, tüzük, yönetmelik, genelge gibi düzenleyici belgelerin tümüdür.

Ersoy İnce

Afet Müdahale Ekibi

Afete müdahale ve acil yardım çalışmalarında görev almış veya alması planlanmış resmî veya özel tüm kurum ve kuruluşlara ait, özel eğitimli kişilerden oluşan gruptur.

Ersoy İnce

Afet müzesi

Yıkıcı bir afet geçirmiş bir yerleşim biriminde, yaşananlardan çıkarılması gereken dersleri ve bunların unutulmamasını sağlamak amacıyla, hasarlı yapı, yer, çeşitli eşyalar ve afete ait resimlerin korunarak sergilendiği alan veya mekân. Bu tür müzeler, örneğin deprem bölgelerinde fayın hareketini gösterecek şekilde açık hava müzeleri hâlinde de olabilir.

Ersoy İnce

Afet Planlaması

Ana hatlarıyla hazırlık, önleme ve risk azaltma, afete müdahale ve iyileştirme planları adları altında afet öncesinde hazırlanması gereken planlama çalışmalarının tümüdür.

Ersoy İnce

Afet Politikası

Ülkeyi yöneten siyasi iradenin, afet risk ve zararlarının azaltılması konusundaki misyon (görev) ve vizyonunun (ülkü) ne olduğunu; hangi önlemleri almak için nasıl bir yol izleneceğini; merkezi ve yerel düzeylerde nasıl örgütlenileceğini; önceliklerinin neler olduğunu ve hangi kaynakların kullanacağını gösteren ve ulusal nitelikteki planların temelini oluşturan kısa, orta ve uzun vadeli faaliyetlerin tümüdür.

Ersoy İnce

Afet Risk Azaltma Planı

Kurum ve kuruluşların, afet risklerinin azaltılması için gerekli hedef ve özel amaçlarının ve bunları başarmaya yönelik kısa, orta ve uzun vadeli politika, strateji ve eylemlerinin uygulanması için temel oluşturan ve risk yönetimi ile idare edilen proje çalışmalarının planıdır.

Ersoy İnce

Afet Risk Yönetimi

Ülke, bölge, kent veya yerleşme birimi ölçeğinde tehlike ve riskin belirlenmesi, analizi, riskin azaltılabilmesi için imkân, kaynak ve önceliklerin belirlenmesi, politika ve stratejik plan ve eylem planlarının hazırlanması ve yaşama geçirilmesi süreci. 5902 sayılı Kanundaki tanım, “Ülke, bölge, kent ölçeğinde ve yerel ölçekte risk türleri ve düzeylerini tespit etme, önleme, azaltma ve paylaşma çalışmaları ile bu alandaki planlama esasları. Afet senaryolarının hazırlanması, uygulama önceliklerinin belirlenmesi ve riskin azaltılabilmesi için genel politika ve stratejik planlarla, uygulama planlarının hazırlanması ve hayata geçirilmesi bu süreç kapsamındadır.” şeklindedir.

Ersoy İnce

Afet Riski

Belirli bir tehlikenin, gelecekte belirli bir zaman süresi içinde meydana gelmesi hâlinde, insanlara, insan yerleşmelerine ve doğal çevreye, bunların zarar veya hasar görebilirlikleri ile orantılı olarak oluşturabileceği kayıpların olasılığı. Riskten veya kayıp olasılığından bahsedebilmek için belirli büyüklükteki tehlike veya olayın varlığı ve bundan etkilenebilecek değerlerin mevcudiyeti ile bu değerlerin tehlike veya olaydan etkilenme oranları veya zarar görebilirliklerinin tahmin edilebilmesi gerekmektedir.

Ersoy İnce

Afet Riskini Belirleme

Afet riskinin matematiksel olarak ifade edilebilir biçimde hesaplanması. Afet Riski (AR) = Tehlike (T) x Değerler (D) (etkilenebilecek unsurlar) x Zarar Görebilirlik (ZG) (etkilenme oranı); (kısaltmayla, AR=T x D x ZG) şeklinde förmüle edilebilir. Afet riskinin belirlenebilmesi için öncelikle afete yol açabilecek tehlikelerin neler olduğu; yerleri, büyüklükleri, oluş sıklıkları ve etkileyebilecekleri alanların belirlenmesi, bu tehlikeden etkilenebilecek, nüfus, yapı ve altyapılar, ekonomik ve sosyal değerler, çevre gibi tüm değerlerin envanter listelerinin çıkarılması gerekir. Tehlikenin gerçekleşmesi hâlinde ise, bu değerlerin uğrayabilecekleri fiziksel, sosyal, ekonomik ve çevresel kayıpların tahmin edilmesi mümkün olur.

Ersoy İnce

Afet Senaryosu

Afet riskinin belirlenmesi çalışmaları sonucunda elde edilen ve farklı büyüklük ve konumlardaki tehlikelerin gerçekleşmesi hâlinde meydana gelebilecek tüm zarar ve kayıpları tahmin etmeye yarayan bilimsel çalışma. Senaryolarda olabildiğince gerçeğe yakın koşulların canlandırılması gerekir. Ancak afete müdahale planlarının yeterliliği için bazen en olumsuz sonuçlar doğurabilecek senaryolar da tercih edilebilir.

Ersoy İnce

Afet Seviye Etki Derecesi

Türkiye Afet Müdahale Planı’nda tanımlanan afete müdahale seviyelerini ifade eder. S1, S2, S3, ve S4 olmak üzere dört seviye vardır. S1 yerel imkânların yeterli olduğu seviyedir. S2 destek illerin takviyesine ihtiyaç duyulduğu, S3 ulusal desteğe ihtiyaç duyulduğu, S4 ise uluslararası destek ihtiyacı olduğunu anlamına gelir.

Ersoy İnce

Afet Tehlike Haritası

Deprem, sel, çığ, heyelan, kuraklık, tıbbi jeolojik faktörler, tehlikeli maddeler, sanayi tesislerinden kaynaklanan tehlikeler gibi farklı türdeki doğa, insan ve teknoloji kaynaklı olayların oluşum sıklığının ve hızının, etki süresi ve dönemlerinin, etki alanlarının, yaygınlık ve şiddet derecelerinin olabilirliğini ortaya koyan belirli ölçütlere göre hazırlanmış haritadır.

Ersoy İnce

Afet Tehlikesi

Can ve mal kayıpları ile fiziksel, sosyal, ekonomik, politik ve çevresel kayıp ve zararlara yol açan doğa, teknoloji ve insan kaynaklı olayın belirli bir yerde ve zaman aralığında olma olasılığı. Afet tehlikelerini kökenlerine göre; deprem, sel, kuraklık, heyelan, volkan patlaması gibi doğal; endüstriyel, nükleer ve büyük taşımacılık kazaları gibi teknolojik; savaş, terör olayları, iç çatışmalar gibi insan kaynaklı tehlikeler olarak ayırmak mümkündür. Bununla beraber depremler, seller, volkan patlamaları, fırtına ve tayfunlar gibi ani gelişen tehlikeler veya kuraklık, erozyon, küresel iklim değişiklikleri gibi yavaş gelişen tehlikeler olarak da tasnif edilebilmektedir. Afet tehlikesi, konuma bağlı olup içinde bulunulan yere, bölgeye veya ülkeye göre değişmektedir. Ayrıca, tehlikenin (örneğin depremler) büyüklüğü, tekrarlanma süresi ve olası etkileri de konuma bağlı olarak değişmektedir. Bu nedenle afet tehlikesinin ülke, bölge, il veya yerleşme ölçeğinde belirlenmesi, önleme ve zarar azaltma çalışmalarının temelini oluşturur. Matematiksel olarak tehlike “belirli büyüklükteki bir olayın, belirli bir yörede ve belirli bir zaman aralığında olma olasılığı” olarak tanımlanmaktadır. Afet tehlikesini, büyüklüğü, oluş sıklığı, tekrarlanma süresi, etki alanı, belirli bir süre içindeki olma olasılığı gibi ölçülebilir parametrelerle tanımlamak gerekir.

Ersoy İnce

Afet Tıbbı

Afet yönetimindeki diğer disiplinlerle iş birliği hâlinde, afetlerin yol açtığı tüm sağlık problemlerine, tıp bilimlerinin birçok uzmanlık alanını bünyesinde barındırarak, hastane dışında da (sahada, enkazda, sahra hastanelerinde) müdahale edilebilmesi yönünde çalışmalar ve araştırmalar yapan bilim dalıdır.

Ersoy İnce

Afet ve Acil Durum Arama ve Kurtarma Birlik Müdürlüğü

AFAD tarafından belirlenecek illerde il afet ve acil durum müdürlüğü bünyesinde kurulan afet ve acil durum arama ve kurtarma birlik müdürlüğüdür.

Ersoy İnce

Afet ve Acil Durum Askeri Harekâtı

Afet sonrası meydana gelebilecek daha fazla can ve mal kaybını önlemek ve afet bölgesinde devlet otoritesini devam ettirmek maksadıyla, mevcut yasal mevzuat ve afet sonrasında yapılabilecek ilave yasal düzenlemeye (olağanüstü hâl ilanı gibi) uygun olarak Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin, mevcut birlik teçhizatının ve malzemesinin kullanılmasıdır.

Ersoy İnce

Afet ve Acil Durum Çantası

Afet anı ve sonrasında kullanılmak üzere bazı acil ihtiyaç maddeleri ve belgelerin hazır bulundurulduğu çanta. İçerisinde önemli evrak kopyaları, telefon listesi, para, kıyafet, radyo, kuru gıda, su, ilaç, ilk yardım çantası, hijyen malzemesi vb. gibi şeyler bulunmalıdır

Ersoy İnce

Afet ve Acil Durum Haberleşmesi

Afet ve acil durumlarda, önceden düzenlenmiş veya tesis edilmiş kablolu ve telsiz haberleşme sistemleriyle ilgili kurum, kuruluş ve kişiler arasında yapılan ses, görüntü ve data içeren haberleşmedir.

Ersoy İnce

Afet ve Acil Durum Hizmeti

Afet ve acil durum haberinin duyurulması, etki analizi, haberleşme, güvenlik, sağlık, trafik, arama-kurtarma, tahliye, yangınlar ve ikincil afetler, altyapı, ulaşım altyapısı, enerji, defin, barınma, beslenme, enkaz kaldırma, hasar tespit, zarar tespit, ayni ve nakdi bağış yönetimi, uluslararası destek ve iş birliği, satın alma, kiralama, el koyma, gıda, tarım ve hayvancılık, tehlikeli maddelerle ilgili dekontaminasyon, barındırma faaliyetleri ve psikolojik ve sosyal destek hizmetlerinin tümüdür.

Ersoy İnce

Afet ve Acil Durum Koordinasyon Kurulu

5902 sayılı Kanun gereği, afet ve acil durum hâllerinde bilgileri değerlendirmek, alınacak önlemleri belirlemek, uygulanmasını sağlamak ve denetlemek, resmî kurum ve kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşları arasındaki koordinasyonu sağlamak amacıyla, Başbakanlık Müsteşarının başkanlığında, Aile ve Sosyal Politikalar, Millî Savunma, İçişleri, Dışişleri, Maliye, Millî Eğitim, Çevre ve Şehircilik, Sağlık, Ulaştırma, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Orman ve Su İşleri, Kalkınma Bakanlıklarının Müsteşarları, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanı, Türkiye Kızılay Derneği Genel Başkanı ile afet veya acil durumun türüne göre Kurul Başkanınca görevlendirilecek diğer bakanlık ve kuruluşların üst yöneticilerinden oluşan kuruldur.

Ersoy İnce

Afet ve Acil Durum Müdahale Planı

Afete zamanında, hızlı, etkili ve koordineli olarak müdahale edebilmek ve etkilenen toplulukların acil yardım ihtiyaçlarını zamanında, hızlı ve etkili olarak karşılayabilmek için, mahalle, ilçe veya il düzeyinde yerleşmelerin karşı karşıya bulundukları tüm tehlikeleri ve muhtemel afetlerde uğranacak kayıp ve zararları afet senaryolarıyla gerçekçi biçimde ortaya koyan, kimlerin, ne zaman, nerede, hangi görev ve yetki ile hangi imkân ve kaynakları kullanarak olaya müdahale edeceklerini belirleyen, eğitim ve tatbikatlarla sürekli yenilenen ve geliştirilen plan. Ülkemizde ulusal seviyede Türkiye Afet Müdahale Planı ve il ölçeğinde İl Afet Müdahale Planı yapılmaktadır.

Ersoy İnce

Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi

Afet ve acil durumlarda müdahalenin koordine edildiği, 24 saat esasına göre çalışan, kesintisiz ve güvenli bilgi işlem ve haberleşme sistemleri ile donatılan merkez. Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliğine göre; Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi’nin yanı sıra, afet ve acil durumlara müdahalede ulusal düzeyde hizmet grubu sorumlusu olan Bakanlık, kurum ve kuruluşların; illerde ise Valilikler ve Valilerce gerekli görülmesi halinde ilçelerde Kaymakamlıklar bünyesinde AADYM kurulur.

Ersoy İnce

Afet ve Acil Durum Yönetimi

Afetlerin önlenmesi ve zararlarının azaltılması amacıyla bir afet olayının öncesi, sırası ve sonrasında yapılması gereken çalışmaların planlanması, yönlendirilmesi, koordine edilmesi, desteklenmesi ve uygulanabilmesi için toplumun tüm kurum ve kuruluşlarıyla kaynaklarının bu ortak hedefler doğrultusunda yönetilmesidir.

Ersoy İnce

Afet Yöneticisi

Kurumların afetle ilgili çalışmalarında, özellikle zarar azaltma ve hazırlık konularında görev yapan idareci. İhtiyaç duyulduğunda acil durum yöneticisi olarak da görev yapabilen kişilerdir. Etkin bir afet yöneticisinin iyi eğitilmiş, bilgili ve deneyimli olması gereklidir.

Ersoy İnce

Afet Yönetimi

Afetlerin önlenmesi ve zararlarının azaltılması, afet sonucunu doğuran olaylara zamanında, hızlı ve etkili olarak müdahale edilmesi ve afetten etkilenen topluluklar için daha güvenli ve gelişmiş yeni bir yaşam çevresi oluşturulabilmesi için toplumca yapılması gereken topyekûn bir mücadele süreci. Afetlerin önlenmesi ve zararlarının azaltılması amacıyla, afet öncesi, sırası ve sonrasında alınması gereken önlemler ve yapılması gereken çalışmaların planlanması, yönlendirilmesi, koordine edilmesi, desteklenmesi ve etkin olarak uygulanabilmesi için toplumun tüm kurum ve kuruluşlarıyla, imkân ve kaynaklarının belirlenen stratejik hedefler ve öncelikler doğrultusunda kullanılmasını gerektiren, çok yönlü, çok disiplinli ve çok aktörlü, dinamik ve karmaşık bir yönetim sürecidir.

Ersoy İnce

Afet Yönetimi Süreci

Bir afet olayını izleyen ve bir sonraki afete kadar birbirini takip eden afete müdahale, iyileştirme, yeniden inşa, zarar azaltma ve afete hazırlık aşamaların tümü. Afet yönetiminin evreleri olarak da anılırlar. Her evrede yapılan çalışmaların başarısı büyük ölçüde, bir sonraki evredeki çalışmaların başarısını etkilediği için bu döngü iç içe geçmiş zincir halkaları veya daire ile gösterilmektedir.

Ersoy İnce

Afete Dirençlilik

Tehlikelere açık bir sistem, toplum veya topluluğun afet tehlikesine karşı dayanıklı olabilme, bununla baş edebilme, afetlerin etkisini kısa sürede gidererek iyileştirme kapasitesi. Başka bir ifade ile tehlikeli bir oluşumun etkilerini zamanında ve etkili olarak ön görme, tahmin etme, uyum sağlama, önleme, azaltma, baş edebilme ve iyileştirme yeteneğidir.

Ersoy İnce

Afete Duyarlı Planlama

Yerleşime açılması düşünülen veya yerleşik alanlardaki her tür ve ölçekteki planlamada, tüm afet tehlike ve risklerini dikkate alan, bu tehlike ve risklerin önlenmesi, dışlanması veya olası zararlarının azaltılması amacıyla hazırlanan, kısa, orta ve uzun vadeli hedef, politika, strateji ve faaliyetleri belirleyerek eylem planlarının temelini oluşturan planlama süreci. Afete dirençli planlama olarak da tanımlanabilmektedir

Ersoy İnce

Afete Hazırlık

Afetlere zamanında, hızlı ve etkili olarak müdahale edebilmek için afet öncesinde yapılması gereken planlama, eğitim, tatbikat, erken uyarı sistemlerinin kurulması, acil yardım malzeme stokları, halkın bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi gibi faaliyetlerin sürekli ve sürdürülebilir olarak yürütüldüğü süreç. 5902 sayılı Kanunda hazırlık; “Afet ve acil durumlara etkin bir müdahale amacıyla önceden yapılan her türlü faaliyet” olarak tanımlanmaktadır

Ersoy İnce

Afete Maruz Bölge

Afet etüt raporlarında, olmuş veya olması muhtemel afetlerden etkilendiği veya etkilenebileceği belirtilen, iyileştirme çalışmaları ile teknik ya da ekonomik olarak ıslah edilmesi mümkün olmayan, sınırları AFAD veya ilgili kurum teknik elemanlarınca tespit edilerek haritalanan, yapı ve/veya ikamet için yasaklanması Başbakanlık AFAD’ ın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan bölgedir.

Ersoy İnce

Afete Maruz Bölge Kararı

Bakanlar Kurulunca, olmuş veya olması muhtemel afetlerden etkilenen veya etkilenebilecek durumda olan ve sınırları tespit edilerek haritalanan yapı veya ikamet için yasaklanmış alanları belirlemek üzere alınan karardır.

Ersoy İnce

Afete Müdahale

Afetin oluşundan hemen sonra başlayıp afetin yol açtığı kayıp ve zararların büyüklüğüne bağlı olarak 1-2 aylık süre içinde gerçekleştirilen tüm faaliyetlere verilen genel ad. Bu safhada yapılan faaliyetlerin ana hedefi; mümkün olan en kısa süre içinde çok sayıda insanın hayatını kurtarmak, yaralıların tedavilerini sağlamak, tedavisi sürenlerin tedavilerinin aksamamasını sağlamak, açıkta kalanların barınma, beslenme, korunma, ısınma, haberleşme, ulaşım, tahliye, güvenlik, psikolojik ve sosyal destek, gibi hayati gereksinimlerini en kısa sürede ve en uygun yöntemlerle karşılamaktır.

Ersoy İnce

Afete Müdahale Kapasitesi

Afet müdahalesi için toplumda var olan imkân ve kaynakların tümü. Kişi, kurum ve kuruluşların zarar azaltma ve hazırlık evrelerindeki çalışmalarının etkinliğine bağlı olarak afete zamanında, hızlı ve etkili olarak müdahale edebilmeleri ve acil yardım hizmetlerini yürütebilmeleri bu kapsamdadır.

Ersoy İnce

Afetin Büyüklüğü

Afetin yol açtığı ve afete bağlı nedenlerle oluşabilecek can kayıpları, yaralanma ve sakat kalmalar, yapı ve altyapı hasarları gibi fiziksel hasarlarla ekonomik, sosyal ve psikolojik kayıpların tümüdür.

Ersoy İnce

Afetlere Dirençli Toplum

Afet sonrası yaşanan acil durum sürecinin ardından, toplumun olası yeni bir afete karşı daha dirençli kılınması amacıyla yapılan zarar azaltma, hazırlık ve iyileştirme faaliyetleri sonucunda ulaşılan yeterlilik düzeyi. Afetlerin önlenmesi ve zararlarının azaltılması konusunda eğitimli ve bilinçli olduğu ve etkin önlemler alabildiği için her tür ve büyüklükteki afetlerden olabildiğince az zarar gören ve hazırlıklı olduğu için de kısa süre içinde ve dışarıdan büyük yardımlar almadan normal yaşam düzenine dönebilen toplulukları ifade eder.

Ersoy İnce

Afetlerin Doğrudan Etkisi

Can kayıpları, yaralanma ve sakat kalmalar, yapı ve altyapı hasarları, eşya ve stok kayıpları, hayvan, tarım alanları ve tarım ürünleri kayıpları, kültür mirası ve müzelerdeki kayıplar ile acil yardım, kurtarma, iyileştirme ve yeniden inşa faaliyetlerine yönelik giderlerin tümüdür.

Ersoy İnce

Afetlerin Dolaylı Etkisi

Üretim, turizm, ticaret ve hizmet sektörlerinin kısa veya uzun süreli devre dışı kalması nedeniyle uğranılan gelir kayıpları, eğitim, sağlık, ulaştırma, enerji vb. sektörlerdeki hasarlar nedeniyle uğranılan hizmet kayıpları, üretim ve hizmet azalmasının yol açacağı fiyat artışları, kalkınma planlarındaki yatırımların askıya alınmasının doğuracağı alternatif maliyetler, işsizlik, göç, sakat ve kimsesiz kalanlarla, psikolojik travma yaşayanların yol açtığı sosyal maliyet vb. olumsuzluklar.

Ersoy İnce

Afetlerin Etkileri

Afetlerin insanlar, insan yerleşmeleri ve çevre üzerindeki doğrudan etkileri; yol açtıkları zarar ve kayıplar ile dolaylı ve ikincil etkiler dâhil meydana gelen olumsuzlukların tümü.

Ersoy İnce

Afetlerin İkincil Etkisi

Üretim ve hizmet kaybının yol açabileceği pazar kaybı, aşırı talebin neden olduğu karaborsacılık, sosyal dengelerin bozulmasının yol açabileceği asayişsizlik, hırsızlık, yağmacılık, tecavüz vb. olayların aşırı derecede artışı gibi etkiler. Gayrisafi yurt içi hâsıla, tüketim, enflasyon, istihdam ve diğer makro ekonomik göstergelerdeki olumsuz değişiklikler, kamu kaynaklarının yardım ve yeniden yapılanmaya aktarılmasından kaynaklanan ekonomik kayıplar da afetlerin ikincil etkilerindendir.

Ersoy İnce

Afetzede

Afete uğramış, afetten etkilenmiş kişi. Olmuş ya da olması muhtemel afet ve acil durumlardan dolayı fiziksel, sosyal ve ekonomik yönden zarara uğrayan veya uğraması muhtemel kişi. (7269 sayılı Kanun)

Ersoy İnce

Afetzede Psikolojisi

Afeti yaşamış, can ve mal kaybına uğramış olan bireylerin içinde bulunduğu psikolojik duygu düzeyi. Bireylerin, normal yaşam düzenlerinin bozulması ile birlikte sinirlilik, kaygı, güvensizlik, vb. duyguları yoğun olarak yaşamaya başlamasını kapsamaktadır. Psikolojik ilk yardım ve psikolojik destek faaliyeti, afet sonrasında yapılması gereken sosyal çalışmalardandır.

Ersoy İnce

AFFF

Bünyelerinde yüksek konsantrasyonda florokarbon ihtiva eden sentetik deterjanlardır. (Aqua Film Forming Foam)

Abbas Musa Gökburun

AFFF (Yangın)

Bünyelerinde yüksek konsantrasyonda florokarbon ihtiva eden sentetik deterjanlardır. (Aqua Film Forming Foam)

Burak Tuna

AFS - Organik Tutunma Önleyici Sistem

İstenmeyen organizmaların tutunmasını önlemek veya kontrol etmek için gemide kullanılan cihaz veya yüzey, yüzey işlemi, boya veya herhangi bir kaplama.

Sevcan Arslan

AFS beyannamesi

Organik tutunma önleyici sistem beyannamesi.

Sevcan Arslan

Ağ

İki veya daha fazla bilgisayarın, kablolu ya da kablosuz iletişim araçları ve yazılım-donanım bileşenleri arasında bağlantı kurulmasıyla oluşturduğu sisteme verilen isimdir.

Ersoy İnce

Ağ (Enterkonnekte) Şebeke

Santrallerin birbiri ile bağlantısını sağlayan gözlü şebekedir.

Burak Tuna

Ağ (Güvenlik Ağı)

Küçük ağ gözlerinin bağlantısıdır (birleşimidir).

Burak Tuna

Ağ Dinleme

Ağ dinleme araçları kullanarak ağdan geçen tüm veri paketlerini yakalayıp izlenmesi sürecidir. Sniffing işleminin yapılabilmesi için uzman seviyesinde bilgisayar, güvenlik ve ağ bilgisine ihtiyaç bulunmaktadır.

Ersoy İnce

Ağ Gözü (Güvenlik Ağı)

Bir ağ oluşturacak biçimde bir temel geometrik şekilde (kareler ve eşkenar dörtgen şeklinde) düzenlenen bir seri iptir.

Burak Tuna

Ağ gözü Büyüklüğü (Güvenlik Ağı)

Ağ gözü iplerinin bağlantı merkezinin birinden diğerine ölçülen ağ gözü iplerinin bağlantıları veya iki düğümü arasındaki mesafedir.

Burak Tuna

Ağ Gözü İpleri (Güvenlik Ağı)

Bir ağın gözlerinin imal edildiği iptir.

Burak Tuna

Ağ İşletmeni

Ağ İşletmeni ağ sistemlerinin kurulumunu ve yönetimini gerçekleştiren, ağ ortamı üzerinde yaşanabilecek sorunlara karşı çözümler üretebilen nitelikli kişidir.

Ersoy İnce

Ağ Örtü

Ağ biçiminde örülmüş geçirimli örtü malzemesidir.

Burak Tuna

Ağ ve Kafes Koruma İş İskelesi

Genellikle çalışma veya depolama amaçlı olarak tasarlanan ve dikmelerden oluşan kafes ve konsol alan ihtiva eden iş iskelesi yapısıdır.

Burak Tuna

Ağaç Direk

Maden ocaklarında kullanılan, henüz maden ocağındaki kullanım için hazırlanmamış ahşap tahkimat malzemesi.

Neşe Cizreliogulları

Ağaç İşleri Endüstri Mühendisi

Ağaç İşleri Endüstri Mühendisi, ahşap veya ahşap kökenli malzemelerin, istenen kalite standardında, belirlenen sürede, en düşük maliyetle üretilebilmesi için üretim sistemini tasarlayan, projelendiren, üretim sürecini denetleyen kişidir.

Ersoy İnce

Ağaç Kasa

İlerletimli uzun ayakta, taban yollarına paralel olarak tavanı tutmak ve taban yolu tahkimatına destek olması amacıyla eski ağaçların (kullanılmış maden direklerinin) domuzdamı şeklinde düzenlenerek içinin taşla doldurulmuş hali. Ağaç kasalar, (kurulu şekilde) ayak arkasında bırakılır. Gerekli dayanımı sağlamak amacıyla dört tarafı ağaç direklerle takviye edilir.

Neşe Cizreliogulları

Ağaç Tahkimat

1) Ahşap birimlerle kurulan tahkimat düzenini tümü. 2) Ağaç bağ.

Neşe Cizreliogulları

Ağaç Tahkimatlı Ayak İşletme Metodu

Arazinin bozuk, cevherin sağlam olmadığı taban ve tavanın tutulması icap eden Açık-, Rambleli- ve Anbarlı ayak işletme metodlarının uygulanmasına imkan olmayan maden yataklarında, direk fiyatlarının yüksekliği nedeniyle çok zengin damarlarda ve diğer işletme metotlarına yardımcı olarak topukların çalınmasında yani topuklarda bırakılan madenin üretime alınmasında uygulanan tahkimatlı yeraltı (üretim) işletme metodu.

Neşe Cizreliogulları

Ağaç Tahnidi

Maden ocaklarında kullanılan ahşah malzemenin, çabuk çürümesini önlemek ve böylece ömrünü uzatmak için koruyucu tuz eriyiği, kreozot, vb. maddelerle özel bir şekilde emprenye edilmesi.

Neşe Cizreliogulları

Ağaç Vidası

Ağaç malzemeyi bağlamak için kullanılan konik gövdeli, havşe başlı, uzun hatveli (büyük adımlı), sivri uçlu özel vida.

Neşe Cizreliogulları

Agar Jeli İmmunodifüzyon Testi

Bu test, bir antijen-antikor reaksiyonudur ve yarı katı agar üzerine uygulanır. Hem antikor hem de antijenlerin saptanmasında kullanılır.

Neşe Cizreliogulları

Ağdalılk

Akmazlık ya da viskozluk olarak da bilinir. Sıvı ya da gaz halindeki bir akışkanın biçim değişikliğine, başka bir tanımla, bir bölümünün hemen yanındaki bir bölüme göre yer değiştirmesine karşı gösterdiği direnç.

Neşe Cizreliogulları

Ağılı Çözelti

Metalleri temizleme işlerinde kullanılan ve ağılılık özelliği gösteren çözelti.

Neşe Cizreliogulları

Ağılı Gaz

Isıl işlemlerde kullanılan ve ağılılık özelliği gösteren fırın gazı.

Neşe Cizreliogulları

Ağılılık

Gaz, çözelti ve benzerlerinin gösterdiği ağılı olma özelliği.

Neşe Cizreliogulları

Ağır Mayi ile Ayırma

Cevher ve kömür hazırlamada çok yaygın olarak uygu-lanan, minerallerin farklı özgül ağırlıklarından yararlanan, basit ve yüksek randımanlı bir zenginleştirme yöntemi. Bu yönteme ağır ortam ayırması da denir. Ağır ortam ayırmasında içinde belirli yoğunlukta akışkan bulunan bir banyoya konan mineral tanelerinden, akışkan yoğunluğuna göre, daha ağır olanlar batar ve daha hafif olanlar yüzer, böylece batan ve yüzen olmak üzere iki ürün alınarak ayrışma sağlanır.

Neşe Cizreliogulları

Ağır Anfo

Dökme ANFO ve bir patlayıcı emülsiyonunun uygun bir oranda karıştırılmasından elde edilen patlayıcı.

Neşe Cizreliogulları

Ağır Çamur

Sondajlarda kullanılmak üzere hazırlanmış bentonitli çamura ince öğütülmüş barit ilave edilmek suretiyle elde edilen devridaim çamuru. Bu çamur basınçlı formasyonlarda kuyudan vuku bulacak erupsiyonları (fışkırma) ve göçükleri önlemek için kullanılır.

Neşe Cizreliogulları

Ağır Hasar

Binanın taşıyıcı sistem elemanlarının onarılamayacak ya da güçlendirilemeyecek kadar hasar gördüğü durumlar. Binanın yıktırılması gerektiği anlamına gelir.

Ersoy İnce

Ağır İklim Tipi Çadır

Çadır ve teknik donanımları en az -45/+45°C ısı değerleri arasında çalışmaya uygun, girişleri içeriye sıcak/soğuk nüfuzunu azaltmak amacıyla iki kademeli olan; ön kapıdan bir sahanlığa, ikinci kapı ile iç kısmına girilebilen çadır türü. Bu tip çadırların hastane amaçlı olanlarında çadır seti, dekontaminasyon, ara bağlantı, acil müdahale, laboratuar, yoğun bakım ve hasta gözlem, radyoloji ve ameliyathane üniteleri olarak kullanılmak üzere 8 adet çadır, 80 KW romörk kabinli jeneratör, soğuk sıcak iklimlendirme üniteleri ve ışık kulesi seti de dâhil olmak üzere gerekli teknik donanımlardan oluşan sistemdir.

Ersoy İnce

Ağır Mayi

Sanayide ve laboratuvarda cevher veya kömürdeki yabancı maddeleri, yoğunluk farkından istifade ederek ayırmada kullanılan, yoğunluğu sudan büyük homojen bir sıvı veya çözelti. Genel olarak sanayide ağır mayi elde etmek için çok ince toz haline getirilmiş manyetit, barit, şist, ferrosilisyum, çinko klorür vb. maddeler kullanılır.

Neşe Cizreliogulları

Ağır Metal

Atom numarası 90 ve üzeri olan, nükleer reaktörlerde yakıt malzemesi olarak ve nükleer silah yapımında kullanılan uranyum, plütonyum ve toryumu gibi malzemelerdir.

Ersoy İnce

Ağır Metal (HVAC)

Özgül ağırlıkları 4.0'den büyük olan bakır,bizmut gibi elementler grubudur.

Ersoy İnce

Ağır Soda Külü

Dökme yoğunluğu 0,96-1,06 gr/cm3 arasında değişen soda külü. Ağır soda külü üretimi, hafif soda külünün hidratasyonu ile sağlanır. Ağır soda külü düşük toz içeren serbest akışlı bir maddedir ve daha pahalı olmasına rağmen, genel olarak toz oranının dezavantaj olarak kabul edildiği cam ve demir-çelik endüstrisinde kuru olarak kullanılır.

Neşe Cizreliogulları

Ağır Su

Hidrojen atomları yerine döteryum atomlarının oksijen atomuyla birleşmesinden oluşan su molekülüdür.

Neşe Cizreliogulları

Ağırlık

Bir cisme etki eden yerçekimi kuvvetinin büyüklüğüdür. Bu yüzden ağırlık kelimesi yerçekimi için de kullanılır. W ile gösterilir. Dinamometre ile ölçülür.

Neşe Cizreliogulları

Ağırlık Açıklığı

Elektrik Kuvvetli Akım Yönetmeliği'nde direğin iki yanındaki iletkenlerin yatay teğetli noktaları arasındaki yatay açıklığı ifade eder.

Neşe Cizreliogulları

Ağırlık Faktör

Bütün vücudun düzgün olarak ışınlanması halinde, bir dokuda veya bir organda meydana gelen eşiksiz etkilerin neden olduğu hasarın bütün vücutta meydana gelecek eşiksiz etkiler nedeni ile ortaya çıkan hasara oranıdır. Ağırlık faktörleri toplum üyesi kişiler ve radyasyon işçileri için aynı olup etkin eşdeğer doz hesabında kullanılır.

Ersoy İnce

Ağırlık Merkezi

Ağırlık merkezi; bir çok pratik amaç için bir sistemin kütlesel elemanlarının toplandığı varsayılabilen merkezi noktadır.

Ersoy İnce

Ağırlık Ölçüsü

Bir cismin ağırlığının rakamlarla ve belli birimlerle tâyin edilmesine yarayan ölçüdür. Ağırlık ölçüsünün birimi Kilogramdır.

Burak Tuna

Ağırlık Saati

Sondaj kulelerinde bulunan ve kuyu dibinde çalışan matkabın üzerine verilen baskıyı doğrudan gösteren ölçü aleti.

Neşe Cizreliogulları

Ağırlık Tiji

Normal tijlerden daha kalın ve etli olan; takım dizisinde matkabın veya karotiyerin üzerinde bulunup matkabın üzerine baskı uygulayarak, formasyonun iyi kesilmesini sağlayan ve ayrıca takım dizisinde denge sağlayarak tehlikeli bükülmeleri ve sapmaları önleyen tij.

Neşe Cizreliogulları

Ağırlıklı Ölçek

İnsan kulağının duyarlığına yaklaşan bir ses ölçüm değeri, seslerin rahatsızlık verme düzeyini belirlemekte kullanılır; oktav bantlarına göre ses gücü düzeyleri için bir ölçü sınıfı; A-Ağırlıklı ölçek

Ersoy İnce

Ağırlıklı Ortalama

İşletmecilikle ilgili planlamada, fizibilite ( işletilebilirlik) hesaplamala-rında dikkate almak üzere; yapılan ölçüm, tenör veya ısıl değer gibi bulguları etkileyen yan faktörleri de dikkate alarak, bu bulguların farklı katsayılarla çarpımı sonunda elde edilen değerlerin ortalaması.

Neşe Cizreliogulları

Ağırlıklı Rüzgar Yönü

Ağırlıklı rüzgar yönü; bir bölgede rüzgarın daha çok geldiği yöndür.

Ersoy İnce

Aglomerasyon

Yığışım, yığılma, çökelme anlamında kullanılır.

Neşe Cizreliogulları

Agnostisizm

Bilinemezcilik. Nesnelerin kendilerinin hiçbir zaman bilinemeyeceğini ileri süren anlayış.

Neşe Cizreliogulları

Agrega

Doğal, yapay veya her iki cins yoğun mineral malzemenin genellikle 100 mm’ye kadar çeşitli büyüklüklerdeki kırılmış veya kırılmamış tanelerinin bir yığını.

Ersoy İnce

Ağrı Eşiği

Ağrı eşiği, 140 desibeldir. Sağlıklı bir insan kulağı, 20 mikropascal ile 200 pascal arasında bulunan ses şiddetlerine duyarlıdır. Kulak bu geniş aralıkta rahatça duyar. 20 mikropascal şiddetindeki sese işitme eşiği, 200 pascal şiddetindeki sese de ağrı eşiği denir. Pratikte gürültü (ses) ölçü birimi desibeldir. Desibel bir kazanç birimi (bir fizik terimi) olup, logaritmik bir ifadedir. Ses alanındaki bu ifade dB=10log K/Ko olarak bilinir. Ko: Sağlıklı bir kulağın işitme eşiği olan 20 mikropascaldır. K: Ölçülen ses basıncı değeridir. Logaritmik ifadeden 20 mikropascal, 0 dB’e; 200 pascal da, 140 dB’e eşdeğer gelir. Bu nedenle 0 dB’e işitme eşiği, 140 dB’e de ağrı eşiği denir.

Ebru Aydınalp

AGRICOLA, Georgius

1494-1555 seneleri arasında yaşamış ve mineraloji ilminin kurucusu ( yıl 1546) sayılan Alman bilim adamı. Gözleme dayanan doğa bilimlerinin de kurucularındandır. De Re Metallica ( Metaller üzerine) adlı yapıtının temel konusu madencilik ve ergitme teknikleridir. Mineraloji alanında ilk ders kitabı sayılan De Natura Fossilium da minerâllerin fiziksel özelliklerine dayalı ilk bilimsel sınıflandırmayı yapmış; Agricola bu eserinde bir çok yeni minerâli, oluşmalarını ve birbirleriyle bağlantılarını tanımlamıştır. Bu eser, Agricola’ya mineralojinin babası unvanını kazandırmıştır.

Neşe Cizreliogulları

Ahşap Bina (Hımış)

Yontulmamış ve iyice çakılmamış ağaç kütüklerinden yapılan çerçeveler taş veya kerpiç dolguludur. Damları ağır, bazen topraktır.

Burak Tuna

Ahşap Boyacısı

Ahşap Boyacısı, ahşap malzeme yüzeylerini fırça ve boya tabancası kullanarak çeşitli tekniklerle boyayan ve çeşitli malzeme ile süsleyen kişidir.

Ersoy İnce

Ahşap Doğrama

İnşaat sektöründe kullanılan kapı, pencere, panjur, giydirme cephe, asma tavan, kameriye, pergole, merdiven ve işin özelliğine göre ortaya çıkan konstrüksiyonun doğramalık keresteden ve ahşap esaslı malzemelerden imal edilen yapı elemanıdır.

Ersoy İnce

Ahşap Doğramacı ve Kaplamacı

Ahşap Doğramacı ve Kaplamacı, ahşap malzeme ve kaplama kullanarak bina ve inşaatların iç ve dış aksamlarını kaplayan, sahne ve stüdyoların, gemilerin, kayıkların, uçakların, kamyonların karoserlerini vb. ağaç kısımlarını yapan ve yerine takan, ahşap malzemeyi tanıyarak kesim listesini çıkarabilen kişidir.

Ersoy İnce

Ahşap Duvar Çıta

Bir iç duvarın döşemeyle birleştiği yerde uygulanan plastik veya ahşap çıtadır.

Ersoy İnce

Ahşap Kaplama

Soyma, kesme (dilme) ve biçme metotlarından biri ile elde edilen ve kalınlığı 0,6 ile 4 mm arasında değişen ince ağaç levhalardır.

Ersoy İnce

Ahşap Karkas

Taşıyıcı sistem elemanları, münferit betonarme veya taş yığma temeller, bunlar üzerine oturan ahşap dikme ve çaprazlar, ahşap bağ kirişleri ve ahşap kat ve çatı döşemelerinden oluşan bir yapı türüdür.

Ersoy İnce

Ahşap Kiremit

Tabii ahşabın yarılmak sureti ile elde edilmiş parçalı kaplama malzemesidir.

Ersoy İnce

Ahşap Malzeme

Hammaddesi ağaç olan masif ahşap ve yonga levha, lif levha, kontrplak, kaplama gibi ahşap esaslı malzemelerdir.

Ersoy İnce

Ahşap Mobilya

Oturma, dinlenme, yemek yeme, yatma, depolama, çalışma ve sergileme amaçlı olarak iç ve dış mekânlarda kullanılan her türlü mobilyayı işin özelliğine göre ortaya çıkan konstrüksiyonun mobilyalık keresteden ve ahşap esaslı malzemelerden imal edilen hareketli elemandır.

Ersoy İnce

Ahşap Yapı

Ahşap malzeme kullanılarak yapılmış yapıdır.

Ersoy İnce

Ahşap Yer Döşemesi

Çeşitli ahşap ve türevi malzemelerden değişik ölçülerde imal edilmiş, masif, lamine, laminat ve rabıta taban kaplama malzemelerinin zemin veya ızgara üzerinde birleştirilmesiyle oluşan yapıdır.

Ersoy İnce

Ahşap Yünü

Isı yalıtımında kullanılan ahşap talaşıdır.

Ersoy İnce

Aich metali

Bileşiminde % 60 bakır, % 38,2 çinko ve % 18 demir bulunan özel bir alaşım.

Neşe Cizreliogulları

Aidiyet Zinciri

Belgenin hazırlanmasından tasfiyesine kadar olan süreçtir.

Burak Tuna

AIDS

“Acquired Immune Deficiency Syndrome”un kısaltması olan AIDS Türkçeye “Edinilmiş Bağışıklık Eksikliği Sendromu” olarak çevrilebilir.

Neşe Cizreliogulları

Aile Afet ve Acil Durum Planı

Bir afet durumunda aynı evde yaşayan bireylerin afetin olası olumsuz etkilerinden korunabilmek veya afeti en az zararla atlatabilmek için neleri, ne zaman yapacaklarını gösteren, aile bireylerince konuşularak hazırlanmış ve unutulmaması gereken bir davranış planıdır.

Ersoy İnce

Aile Birleştirme

Afet, silahlı çatışma gibi nedenlerden dolayı parçalanmış aileleri yeniden bir araya getirmek için Dördüncü Cenevre Konvansiyonuna taraf olan hükûmetlerin tüm tedbirleri alması gereğinden ötürü uluslararası hukuktan doğan bir yükümlülüktür.

Ersoy İnce

Aile Gıda Paketi

Bir afetzede ailenin bir aylık temel gıda ihtiyacını karşılayacak nitelikte ve miktarda kuru gıda malzemelerini haiz yardım paketidir.

Ersoy İnce

Aile Hekimi

Sağlık Bakanlığı tarafından aile hekimi olarak yetkilendirilen ve SGK ile sözleşme yapmış hekimlerdir.

Ersoy İnce

Aile Hukuku

Aile ilişkilerini düzeneleyen hukuk kurallarıdır.

Burak Tuna

Aile Konutu

Aile konutu, ailenin devamlı olarak ikametine ayrılan konuttur. Medeni Kanunun 19. Maddesinde aile konutunun bulunduğu yere "yerleşim yeri" adı verilmiştir. Buna göre; yerleşim yeri, bir ailenin sürekli kalmak niyetiyle oturduğu yerdir. Bir ailenin aynı zamanda birden fazla yerleşim yeri olamaz. Demek ki, bir ailenin birden fazla aile konutu olamaz. Medeni Kanunun 19. Maddesinde sözü edilen yerleşim yerindeki konut, "aile konutudur." Bir aile pek çok yerde konut sahibi olabilir, ancak bunlardan sadece birisi medeni kanunun aradığı anlamda aile konutudur.

Ersoy İnce

Aile Mutfak Seti

Afetzedelerin normal hayatlarına dönmelerini sağlamak amacıyla 5 kişilik bir ailenin yemek pişirebilmesi, pişirilen yemeğin ayrı kaplarda yenebilmesi ve muhafaza edilebilmesi için tasarlanan basit mutfak gereçlerinden oluşan settir.

Ersoy İnce

Aile Yurdu

Bir kimsenin bir evi veya tarıma veya sanayiye elverişli taşınmazları eklentileri ile beraber ailesine tahsis ederek ailesini koruyucu bir tesis (yurt) oluşturmasıdır. Aile yurdu kurulduğu tapu kütüğünün şerhler sütununa yazılır.

Ersoy İnce

AİSİ-DOE Yöntemi

Ham demir ve çelik arasında bir yerde sıvı metal üretmeyi amaçlayan yeni bir teknoloji. Bu yöntemin amacı, yüksek fırın, oksijen konverterine ilaveten sinter ve kok fabrikalarını ortadan kaldırarak sıcak metal üretimi yapmaktır.

Neşe Cizreliogulları

Aitkin Çekirdeği

Yarı çapı 0.1 mikrondan küçük olan aerosoldur.

Ersoy İnce

Ajur

Maden işletmelerinde hazırlık ve istihsal işlerinde yapılan her çeşit imalata ait aşamaların usullere uygun olarak ölçülmesi sonunda ocak haritalarına işlenmesi.

Neşe Cizreliogulları

Ajüstör

Ocaklarda su, havalandırma, basınçlı hava borularının takılıp sökülmesini, tulumba, vinç, pervane, oluk gibi küçük yeraltı makinelerinin günlük onarım ve bakım işlerini yapan işçi. —> Makinist.

Neşe Cizreliogulları

Ak Altın

Platin, palladyum, gümüş, nikel ya da ak renkli bir alaşım ile altının oluşturduğu, platin yerine kullanılan bir dizi alaşım.

Neşe Cizreliogulları

Ak Değeri

Bir hava terminalinin etkin alanı, ölçülen hava akış miktarının (hacimsel debi) belirli bir ölçme aracıyla önceden belirlenen biçimde ölçülmesinden elde edilen hız değerine bölümüne eşittir.

Ersoy İnce

Ak Dökme Demir

Karbonun büyükçe bir bölümünü, yapısında sementit olarak bulunduran dökme demir.

Neşe Cizreliogulları

Ak faktörü

Bir hava terminalinin etkin alanı, ölçülen hava akış miktarının (hacimsel debi) belirli bir ölçme aracıyla önceden belirlenen biçimde ölçülmesinden elde edilen hız değerine bölümüne eşittir.

Ersoy İnce

Ak Pas

Nemli havada kalan çinko levhaların yüzeyinde oluşan çinko oksit.

Neşe Cizreliogulları

Ak Pirinç

Süsleme işlerinde kullanılan, yüksek çinko bileşenli açık renkli pirinçlere verilen ad.

Neşe Cizreliogulları

Ak Sıcaklık Aralığı

Isıtılan parçayı ak bir renge dönüştüren, yaklaşık olarak 1100°C'ın üzerindeki sıcaklıklar.

Neşe Cizreliogulları

Ak Tunç

Bileşimindeki çinko ile bakırın oranı 7/9 olan, % 4 nikelli, sert ve ak renkli tunç.

Neşe Cizreliogulları

Akaçlama

1) Ocakta biriken suların boşaltılması. 2) Açık işletmelerde şev güvenliği için suyun araziden boşaltılması. 3) Drenaj.

Neşe Cizreliogulları

Akaryakıt (PKD)

Yetkili merci (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu) tarafından akaryakıt olarak belirlenen ürünlerdir.

Burak Tuna

Akaryakıt (Yangın)

Benzin, gazyağı mazot gibi sıvı yakacak maddelerine genel olarak verilen addır.

Burak Tuna

Akaryakıt İstasyonu (PKD)

Akaryakıtların depolandığı ve sabit olarak tesis edilmiş cihaz ve donanımla motorlu kara ve deniz taşıtlarının yakıt depolarına veya yakıt kaplarına doldurulduğu ve/veya isteğe bağlı olarak oto lastiği, akümülatör ve bazı diğer ihtiyaçlarla ilgili satış ve servis hizmetlerinin verildiği yer. Akaryakıt istasyonunda, yıkama-yağlama ve araç muayenesi hizmetlerinin verildiği, ayar ve fren sistemi tamiratları gibi küçük tamiratların yapıldığı bina veya bina kısımları da bulunabilir. Büyük ölçekli tamiratlar, boya ve kaporta işleri bu tarifin dışındadır.

Burak Tuna

Akaryakıt Kabı (PKD)

Herhangi bir akaryakıt çeşidini taşımak veya depolamak amacıyla kullanılan 250 Litre veya daha küçük hacme sahip, münhasıran bu amaç için üretilmiş ve akaryakıt ile reaksiyona girmeyen metal, plastik veya kompozit malzemeden yapılmış ve ağzı sıvı ve gaz sızdırmaz şekilde kapatılabilen kaptır.

Burak Tuna

Akciğer Otomatiği

4,5 Bar hava basıncını 1 Atm hava basıncına indiren aparattır

Burak Tuna

Akı

Belirli bir alandan (çoğu zaman akışa dik olan birim alan) birim zamanda akan aynı niceliğin miktarı;(örneğin, akışkanın kütlesi yada hacmi, elektromanyetik enerji, yada parçacık sayısı.)

Ersoy İnce

Akı [Fluks]

Flux' veya 'irradiance' yerine kullanılan terim; bir büyüklüğün birim alandan zaman biriminde geçen miktarıdır.

Ersoy İnce

Akifer

Yeraltı suyunu taşıyan geçirimli (sutaşır) katman.

Neşe Cizreliogulları

Akik

Üstü şeritli veya çeşitli renkli bir kalsedon. Kayacın meydana gelişine göre şeritler birbirine paralel veya dalgalı olur. Akik suni olarak renklendirilebilir. Fosilleşmiş odun, akik haline gelmiş odundur.

Neşe Cizreliogulları

Akıllı Bina

Mekanik, elektriksel, ve asansör sistemlerini; yangın ve güvenlik sistemlerini kontrol etmek, tam bir bina otomasyonu sağlamak üzere sayısal kontrol sistemleri tarafından kontrol edilen binadır.

Ersoy İnce

Akım

Bir iletken üzerinden birim zamanda geçen elektron sayısını gösterir.

Sevcan Arslan

akım (HVAC)

1. Bir boru veya elektrik devresinden gerçeklenen akış; akımdır. 2. Akım; dere, çay, ırmak, cereyan, gidiş, akmak, sel gibi akmak.

Ersoy İnce

Akım Bölücü ( Su Soğutucu)

Yüzde olarak su bölünmesi yaratan test cihazıdır.

Ersoy İnce

Akım Devresi

Akım kaynağı ile tüketim aracı arasındaki kapalı akım yoludur.

Burak Tuna

Akım Kapasitesi

Bir iletkenin akım taşıma kapasitesi; ısınma nedeniyle ergime olmaksızın taşıyabileceği maksimum akım miktarıdır.

Ersoy İnce

Akım Şeması

Madencilikte uygulanan zenginleştirme işlemlerinde, tuvönan girdiye uygulanan prosesin çeşitli aşamalarında kullanılan cihazları sembollerle gösteren diyagram.

Neşe Cizreliogulları

Akım Taşıma Yeteneği

Bir elektrik kablosunun aşırı ısınma olmaksızın güvenle akım taşıma yeteneği. eskiden akım kapasitesi için kullanılan terimdir.

Ersoy İnce

Akım Trafosu

Bir ölçme ekipmanında bulunan ve ölçer aralığının ötesinde akımların geçmesine izin veren transformatördür.

Ersoy İnce

Akım Tüketimi

Bir elektrikli aracın çalışırken tükettiği yada çektiği akımdır.

Ersoy İnce

Akımla Klasifikasyon

Akışkan ortam içerisinde tane iriliğine göre sınıflandırma işlemi. Bu ortam gaz veya sıvı olabilir.

Neşe Cizreliogulları

Akış (Akım)

Akış; akma; sıvının yer değiştirmesi; akıntı; bir akışkanın, boru,kanal, yada açıklıklardan sürekli hareketidir.

Ersoy İnce

Akış Alanı

Boru demetlerine sahip bir ısı eşanjöründe, dıştaki akışkan tarafından etkin biçimde taranan kesittir .(Eşanjörde bu kesit bir noktadan diğerine değişir)

Ersoy İnce

Akış Alanı, Esnek Kanal

Üretici tarafından verilen iç boyutlar kullanılarak hesaplanır.

Ersoy İnce

Akış Alanı, İçi Kaplı Kanal

Çıplak kanal kesit alanında, kaplama malzemesi kesit alanını çıkartarak bulunan kanal akış alanı; çıplak kanal iç boyutlarından hesaplanır; tamamen kaplanmış kanallar için, nominal alandır.

Ersoy İnce

Akış Alanı, Rijit Kanal

Esnek olmayan malzemeden yapılmış kanallarda havanın geçtiği net alandır.

Ersoy İnce

Akis Çivisi

Mermer ocaklarında, mermer blokların sedimantasyon istikametinde yırtılmalarını temin için kullanılan, genellikle otomobil akslarından yapılan, 5-8 cm. çapında, yaklaşık 30 cm. uzunluğunda, ucu yassı ve keskin çelik çivi.

Neşe Cizreliogulları

Akış Dengeleyicisi

Akış dengeleyici; bir gaz veya hava akımında daha üniform bir akış sağlayan elemandır.

Ersoy İnce

Akış Direnci

Bir sıvı veya gaz akımında akışa karşı malzemenin gösterdiği dirençtir.

Ersoy İnce

Akış Dürenci

Akışa karşı borunun gösterdiği sürtünme direncidir.

Ersoy İnce

Akış Duyargası

Üzerinden geçen akışkan hacmiyle ilgili bir işaret (çıktı) gönderme yeteneğindeki duyargadır. (algıla yıcı)

Ersoy İnce

Akış Göstergesi

Borudaki akışın görsel olarak izlenmesini sağlayan akış göstergesi; gözetleme camıdır.

Ersoy İnce

Akış Hızı

Bir boru, kanal yada bir orifiste akan akışkanın hızıdır. (yerel veya ortalama)

Ersoy İnce

Akış Hızı (HVAC)

Akış hızı; bir akış kütlesinin birim zamanda aldığı yoldur.

Ersoy İnce

Akış İşi

Sistemin dışındaki bir yerde, sisteme akışkan girmesine neden olacak bir pompalama ortaya çıktığı için,sistem sınırlarından yada sınırlarına taşınan enerjidir.

Ersoy İnce

Akış Kapasitesi

Belirli bir soğutkanın, bir kurutucu arasından belirli bir basınç düşümü altında verdiği akış miktarı( debi); akış kapasitesi, 110°F (43°C) sıvı sıcaklığında, kilogram /saniye olarak ifade edilir.

Ersoy İnce

Akış Katsayısı

Akış katsayısı; bir orifisten gerçeklenen akımda basınç düşümü ile debi arasındaki ilişkileri belirleyen katsayıdır.

Ersoy İnce

Akış Kontrol Cihazı

Soğutma devrelerinde soğutkanın debi ve basıncını kontrol edip sıvı soğutkanı evaporatöre gönderen eleman; akış kontrol elemanıdır

Ersoy İnce

Akış Kontrol Vanası

Akışın debisini kontrol eden vana; akış kontrol vanasıdır.

Ersoy İnce

Akış Kontrolü

Akış kontrolü; bir borudaki akışın yön,basınç ve debi bakımından kontrol edilmesi; bu tür kontrolleri sağlayan elemandır.

Ersoy İnce

Akış Memesi

Özellikle basınç düşümüne göre debi ölçmelerinde akışın geçtiği küçük delik içeren parça; nozuldur.

Ersoy İnce

Akış Miktarı

Akışın belirli bir kesitten birim zamanda geçen miktarı; suyun debisidir.

Ersoy İnce

Akış Miktarı(Debi)

Birim zamandaki akış miktarı; belirli bir düzlemi geçmek üzere hareket eden birim zamandaki akışkan hacmi olup, QV ile gösterilir ve cfm ( m3/s) olarak ifade edilir.

Ersoy İnce

Akış Ölçümü

Akışkan akışında basınç.,debi,basınç düşümü, sıcaklık gibi ölçümlerdür.

Ersoy İnce

Akış Örneği

Laminer, geçiş ve türbülanslı akış örneklerinden her biridir.

Ersoy İnce

Akış Sıcaklığı

Akış sırasında akışkanın sahip bulunduğu sıcaklık; akış sıcaklığıdır.

Ersoy İnce

Akış Üssü

Sıvı akış rejimini belirleyen ifadelerdeki akış üssüdür.

Ersoy İnce

Akış Yönlendirme Kanatları

Bir kanalda akışa yön vermek üzere özellikle dirsek elemanlarında bulunan kanatlardır.

Ersoy İnce

Akışı Kesmek

Bir kaçağı tamamen durdurmak; tapa takmak; akışı yada sızıntıyı kesmektir.

Ersoy İnce

Akışkan

Akış yeteneğine sahip ve kuvvet karşısında biçim değiştirebilen sıvı veya gaz maddedir.

Ersoy İnce

Akışkan Sıcaklığı

Akış yönüne dik bir istasyonda, karışım ortalama sıcaklığıdır.

Ersoy İnce

Akışkan Yatak

Gözenekli bir distribütör arasından düşük hızda gaz yakıt geçirerek bunu katı yakıt gözeneklerinde depolama temeline dayanan yakma işlemidir.

Ersoy İnce

Akışkan Yataklı Dondurucu

İçerisinde akışkan yataklı iletim yoluyla dondurulan malzemelerin iletildiği derin-dondurucudur.

Ersoy İnce

Akışkan Yataklı Yakıcılar

Akışkan yataklı yakma sistemi, Kömür yakma sistemleri, Yanma.

Neşe Cizreliogulları

Akışkan Yataklı Yakma Sistemi

Toz halindeki katı yakıtların kolay bir şekilde yakılabilmesi için geliştirilmiş katı yakıt yakma kazanının çalışma düzeni. Kazana hava akımı yardımı ile toz kömür üflenip alttan üflenen hava ile de yatak hareketli tutulmak suretiyle kömürün diğer sistemlere nazaran daha iyi yanması sağlanır. Küller de diğer taraftan hava akmı ile dışarı atılır.

Neşe Cizreliogulları

Akışkan Yataklı Yanma

Klasik yakıtlar dışında biyokütle ve kömür de yakılabilen ve katı yakıtlara emdirilmiş gaz yakıtlarla gerçekleştirilen yanma işlemidir.

Ersoy İnce

Akışkanlar

Süspansiyon halinde katı içerenler de dahil olmak üzere, hem saf halde gazları, sıvıları ve buharları, hem de bunların karışımlarıdır.

Burak Tuna

Akışkanlar Mekaniği

Momentum değişimi, akış yönü,turbulans,basınç ve hacim değişikliklerini içeren akış (deformasyon) halindeki akışkanların mekaniğidir.

Ersoy İnce

Akitli İşlemler

Tapu sicil müdürlüğünde resmi senet düzenlenerek yapılan işlemlerdir. Satış, bağış, taksim, ölünceye kadar bakma akdi, ipotek ve irtifak hakları akitli işlemlere örnek gösterilebilir. Tapu Kanununun 26. Maddesinde mülkiyet ve mülkiyet dışındaki ayni hakların kurulması ve devri için tapu sicil müdürlüğünde resmi senet düzenleneceği belirtilmiştir. Şahsi haklar için resmi senet düzenlenmez.

Ersoy İnce

Akkor Lamba

İçerisinde filamentin elektrik akımı tarafından akkor hale ısıtılmasıyla aydınlatma elde edildiği lambadır.

Ersoy İnce

Akma Noktası

Önceden belirlenen koşullar altında, bir yağın akmaya başladığı en düşük sıcaklıktır.

Ersoy İnce

Akma Şeklinde Heyelan

İçinde plastik fakat daha ince ve akıcı bir formasyon bulunan kitlede genellikle sızan suların etkisi ile ani olarak oluşan heyelan türü.

Neşe Cizreliogulları

Akma Sınırı

Bir malzemenin elastik sınırını aşan gerilme.bu gerilmenin altında, malzeme ilk konumuna döner.bu gerilmenin üzerinde ise dönmeyecektir.

Ersoy İnce

Akomodasyon

Gözün optik sisteminin çeşitli uzaklıklara uyum yaparak net görmenin sağlanmasıdır.

Ersoy İnce

Akort İşçilik

1) Bir işçiye, birim üretim için, belirli bir ücretin ödenmesine dayanan ücret sistemi. 2) Parça başına işçilik.

Neşe Cizreliogulları

Akort Ücret

Parça sayısı, büyüklük, uzunluk veya ağırlık gibi birimlere göre saptanır ve belirli bir çalışma dönemine düşen ücret, her birim için saptanan ücretin birim sayısı toplamı ile çarpılması sonucu bulunur.

Sevcan Arslan

Akreditasyon

Bir ulusal akreditasyon kurumu tarafından bir uygunluk değerlendirme kuruluşunun belirli bir uygunluk değerlendirme faaliyetini yerine getirmek üzere ilgili ulusal veya uluslararası standartların belirlediği gerekleri ve ilgili sektörel düzenlemelerde öngörülen ek gerekleri karşıladığının resmî kabulüdür.

Burak Tuna

Akreditasyon Afet

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının koordinasyonunda çalışılabilmesi için özel kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşlarına uygunluk belgesi verilerek tanınması işidir.

Ersoy İnce

Akrilik

Yüksek performanslı akrilik esaslı boya veya su-bazlı boyalarda kullanılan sentetik polimerdir. Boyanın bağlayıcısı gibi, akrilik reçineler, kaplamanın kimyasallara dayanmasına ve ışık haslığı nedeniyle renginin kalıcı olmasına olanak saglar.

Ersoy İnce

Akromat

Renk körlüğüne sahip kişi, renk körü.

Neşe Cizreliogulları

Akronim

Bir tanım veya ifadedeki sözcüklerin baş harflerinden oluşan kısaltmadır.

Ersoy İnce

Akrosaj

1) Dik ve meyilli kuyuların dip ve başları ile ara katlardaki manevra yerleri ve bunlarla ilgili diğer yerlerin tamamı. 2) Kuyunun etrafını çevreleyen röset lağımı. 3) Kontur.

Neşe Cizreliogulları

Aks Kodu

Kalıp planlarında 1, 2, 3… gibi rakam ve A,B,C… gibi harflerle gösterilen ve ip iskelesi üzerinde işaretlenen doğrultu adlarıdır.

Ersoy İnce

Aksesuar

Aksesuar bir sistemin işleyişinde olmazsa olmaz nitelikte olmayan fakat kullanımı halinde sistemin işlevselliğini iyileştiren eleman(lar); yardımcı elemandır.

Ersoy İnce

Akson

Sinir hücrelerinin gövdelerinden çıkan ve sinir akımlarını diğer uçtaki hücrelere götüren sinir uzantılarıdır.

Neşe Cizreliogulları

Aktarıcı Kazıcı

Dreglayn gibi kullanılan uzun bumlu klasik Ekskavatör, Bager, Kepçeli bager. Bunlara aktarıcı şovel veya striping (şerit halinde dekapaj yapma) şovel de denir.

Neşe Cizreliogulları

Aktarılan Ortam

Öğütme işlemi yapan değirmenleri tanımlamada kullanılan bir kavram olup; değirmen içerisindeki bilya, çubuk veya iri parçalı cevheri aktararak darbe ve sürtünme kuvvetleri etkisiyle cevher parçalarının ufaltılmasını sağlayan ortam. Aktarılan ortam, öğütülen cevher ve su olarak tüm yük, döme hareketiyle şekillenen çıkış ucundan boşalan hacimce sürekli besleme yapılan yapay bir sıvı olarak değerlendirilebilir.

Neşe Cizreliogulları

Aktarım Cihazı (Sıvı)

Aktarma bir kaptan diğerine boşaltma cihazı dır.

Ersoy İnce

Aktarma Noktası

1) Bir nakliye bandından diğerine maden akışını sağlayan yer. 2) Transfer istasyonu.

Neşe Cizreliogulları

Aktarma Pompası

Yakıt aktarım pompası; yakıt tankından sıvıyı alarak brülöre getiren ve kullanılmayan yakıtı tekrar tanka döndüren yakıt pompasıdır.

Ersoy İnce

Aktarmak

Nakletmek. taşımak. taşınmak. transfer etmek. transfer olmak. taşıt değiştirmek. aktarma yapmak. devretmek.

Ersoy İnce

Aktarmak (Sıvı)

En ağır maddeler çöktükten sonra(katı veya diğer bir sıvı) sıvının üst tabakasını çekmek.

Ersoy İnce

Aktif Bağışıklık

Antijenlere maruz kaldıktan sonra oluşturulan bağışıklıktır. Doğal aktif bağışıklık, hastalığın bizzat geçirilmesiyle oluşur. Yapay aktif bağışıklık ise antikor üretimini başlatacak nitelikte fakat zayıflatılmış ya da değiştirilmiş antijenlerin vücuda aşılanmasıyla oluşturulan bağışıklıktır. Her iki durumda da antijenler bağışıklık sistemini uyararak vücudun antijenleri tanımasını ve hafıza oluşturmasını sağlar. Sonrasında aynı antijen vücuda girdiğinde bağışıklık sistemi antijeni hastalık yapmasına izin vermeden tanıyarak yok eder.

Ersoy İnce

Aktif Bölümler (Elektrik)

İşletme araçlarını normal işletme şartlarında gerilim altında bulunan iletkenleri ve iletken bölümleridir

Burak Tuna

Aktif Enerji

İstenilen tür enerji elde edebilmek için tüketilen elektrik enerjisi. Elektrik enerjisinin, elektrik motorları vasıtasıyla mekanik enerjiye, lambalarla ışık haline dönüşen kısmı. Şebekeden çekilen enerji. Reaktif enerji.

Neşe Cizreliogulları

Aktif Fay

Son on bin yıllık yakın geçmişte kırılmış olan ve gelecekte deprem üretme olasılığı olan fay. Üzerinde küçük depremler kaydedilen veya yıllık yer değiştirme hızı 1 mm’ den büyük ve gelecekte kırılarak depreme yol açma ihtimali bulunan faylar da aktif fay olarak değerlendirilmektedir

Ersoy İnce

Aktif Konfor Modülü

Tavan düzeyinde yerleştirilen, ısıtma ve/veya soğutma amaçlı tasarlanmış aparat; konfor modülü de denilmektedir.

Ersoy İnce

Aktif Olmayan Fay

Önemli bir sismik aktivite veya yakın geçmişte herhangi bir jeolojik hareket izleri göstermeyen faydır.

Neşe Cizreliogulları

Aktif Önlem

Yangından dolayı meydana gelebilecek kayıpları minimumda tutmak için yapılması gerekenleri kapsar.

Burak Tuna

Aktif Örnekleme

Aktif numune alma, bir numune alma borusu veya bir pompa ile değerlendirilecek olan havadan numune almayı ifade eder. Borudaki soğurucu maddede toplanan inceleme konusu maddeler analiz için laboratuara gönderilir.

Ersoy İnce

Aktif Sigortalı

Kısa ve/veya uzun vadeli sigorta kolları bakımından adına prim ödenmesi gereken veya kendi adına prim ödemesi gereken kişiyi ifade eder. Diğer bir ifadeyle SGK kayıtlarına göre Kurumdan herhangi bir aylık ve/veya gelir almayan, sigortalı olarak çalışan kişiyi ifade etmektedir.

Ersoy İnce

Aktif Sistem

Kızgınlık-alıcı (desuperheater) ve su ısıtıcı arasında, değişken yada sabit bir miktarda içme suyunu pompalamakta kullanılan kombine cihazdır.

Ersoy İnce

Aktif Site

Bir grup web yayımlama ve birlikte çalışma cihazıdır.

Ersoy İnce

Aktif Soğutma

Mekanik ısı boruları yada pompaları kullanarak bir ısı transfer akışkanını sirküle etmek yoluyla yapılan ısı transferidir.

Ersoy İnce

Aktif Takipçi Gaz

Bir bina içerisinde hava hareketlerinin ölçülmesinde kullanılan gaz; binaya küçük bir miktarda gaz verilir ve değişik bölümlerde bu gazın derişimi ölçülür.

Ersoy İnce

Aktifleştirilmiş Karbon

Kokuları ve diğer buharları emme,soğurma yeteneğinde olan,özel bir işlemle elde edilmiş,gözenekli bir karbon türüdür.

Ersoy İnce

Aktifleştirilmiş Kömür

Aktif karbon daha çok taş-kömüründen üretilmiş karbon için kullanılan genel terimdir.

Ersoy İnce

Aktiflik

Bir radyonüklitin birim zaman içinde radyoaktif değişmeye uğrayan çekirdek sayısıdır.

Ersoy İnce

Aktivasyon

Nükleer etkileşme yolu ile meydana getirilen radyoaktifliktir.

Ersoy İnce

Aktive Alümina

Soğutma devrelerinde nem alıcı yada kurutucu olarak kullanılan,nem soğurma yeteneği olan bir tür aliminyum oksittir.

Ersoy İnce

Aktive Alümina Nem Tutucu

OSHA ve NIOSH tarafından belirlenmiş, bir kimyasal zehirli maddenin gözlem, araştırma ve incelenmesini gerektiren zararlı düzeyleridir.

Ersoy İnce

Aktive Karbon Filtresi

Tutucu ortamı mangal kömüründen üretilen, son derece geniş bir yüzey alanına sahip filtredir.

Ersoy İnce

Aktivite

Radyoaktif maddenin bozunum hızıdır. Birimi Curie (Ci) veya Bequerel (Bq)’dir.

Ersoy İnce

Aktivite (HVAC)

Farklı moleküllerin yada ideal olmayan gaz veya çözeltilerin birbirleriyle etkileşiminin ölçüsü; etkinlik; aktivite; aktifliktir.

Ersoy İnce

Aktüer

Aktüer, sigortacılık tekniğiyle buna ilişkin yatırım, finansman ve nüfus hareketleri konularında olasılık ve istatistik teorilerini uygulayan, tablolar hazırlayan ve raporlar oluşturarak kesin hesapları onaylayan kişidir.

Ersoy İnce

Akuaporin

Hücre zarında bulunan, suyun hücre içi-dışı geçişini hızlandıran taşıyıcı proteinler.

Neşe Cizreliogulları

Akuastat

Kazan suyunun sıcaklığını kontrol etmekte kullanılan elemandır.

Ersoy İnce

Akülü Lokomotif

Hareket edebilmek için ihtiyacı olan elektrik enerjisini, ocak şebekesi yerine, bünyesinde taşıdığı akümülatörden alan ocak lokomotifi. Bunlar grizu emniyetine haizdir ve kapalı işletmenin her yerinde çalıştırılabilir. Ocak havasını kirletmemesi, duruşlarda enerji harcamaması ve mekanik parçaların azlığı gibi hususlarda, dizel lokomotiflerine nazaran üstünlüğü vardır.

Neşe Cizreliogulları

Akümülatör

(1) Alçak basınç tarafındaki sıvı soğutkanı depolamada kullanılan kap; (2) Sahip olduğu hacim bir soğutma devresindeki darbeleri azaltmakta kullanılan basınçlı kap, (3) Bir pnömatik devrede, bağlı devrelere ortalama bir basınç uygulayan basınçlı kap. (4) Sıvı soğutkan dolgusu ile çalışan evapora-törlerde, kompresöre sıvı soğutkan girişini önlemek için emme hattı ile kompresör arasında bulunan tanktır.

Ersoy İnce

Akümülatör (Akü)

Endüstride ve araçlarda otomatik marş, aydınlatma veya ateşleme gücü için kullanılan, şarj edilebilir sekonder hücrelerde kurşunla sülfürik asit arasındaki kimyasal reaksiyon sonucu kimyasal enerjinin doğrudan dönüşümü ile üretilen elektrik enerjisi kaynağıdır.

Burak Tuna

Akustik Alarm

Önceden belirlenen koşullar oluştuğunda ses yoluyla bildirim veren alarmdır.

Ersoy İnce

Akustik Anemometre

İlk kez 1970'lerde üretilmiş olan, rüzgar hızını ve yönünü saptamak üzere ses dalgalarını kullanan anemometre.

Ersoy İnce

Akustik Basınç

Bir ses dalgasının çevresel basınçta neden olduğu sapma; pascal ile ölçülür; ses basıncı.

Ersoy İnce

Akustik Bilimi

(1) Ses üretimi,iletimi ve etkileriyle ilgili bilim dalıdır. (2) İçerisindeki sesin duyma eylemine ilişkin ses kalitelerini belirleyen oda karakteristiğidir.

Ersoy İnce

Akustik Çevre

Fondaki sesler de dahil olmak üzere bütün ses ve gürültü kaynaklarının oluşturduğu ses düzeyi; ses çevresidir.

Ersoy İnce

Akustik Doppler Etkisi

Bir gözlemcinin ses kaynağı ile birlikte hareket etmesi durumunda ses frekansının ve dalga boyunun değişmesidir.

Ersoy İnce

Akustik Güç

Bir ses kaynağı tarafından birim zamanda yayınan toplam ses enerjisi genellikle saniyedeki erg yada watt olarak ifade edilir; ses gücü.

Ersoy İnce

Akustik Kaçak Arama

Ses dalgaları yoluyla bir boru tesisatındaki kaçak bölgesinin belirlenmesi; ses dalgaları ile kaçak aramadır.

Ersoy İnce

Akustik Konfor

Akustik konfor ; bir mahalde içsel ve dışsal ses kaynaklarının ürettiği memnuniyet durumunun ölçüsüdür.

Ersoy İnce

Akustik Kuvvet

Ses basıncının havadaki toz parçacıkları üzerine etki ettirdiği kuvvettir.

Ersoy İnce

Akustik Performans

Akustik performans bir bina yada duvarın ses iletimine karşı yeteneğinin ölçüsüdür.

Ersoy İnce

Akustik Pod

Hava panjurlarında ses azaltıcı poddur.

Ersoy İnce

Akustik Soğuruculuk

Sesi yutma veya soğurma yeteneği; ses yutuculuktur.

Ersoy İnce

Akustik Susturucu

Ses söndürücü; susturucudur.

Ersoy İnce

Akustik Teknisyeni

Akustik düzenlerde bilgili teknisyendir.

Ersoy İnce

Akustik Termometre

Ses hızının bir ortamdaki değerinin sıcaklığa bağlı olduğu ilkesine göre çalışan termometredir.

Ersoy İnce

Akustik ve/veya Isıl Yalıtım

Ses ve/veya ısı geçişine karşı yapılan yalıtım; ses ve/veya ısı yalıtımıdır.

Ersoy İnce

Akustik Yalıtım

Sesin iletimini azaltmak yada engellemek için yapılan yalıtım; ses yalıtımıdır.

Ersoy İnce

Akut

Bulaşma gerçekleştikten sonra ilk hastalık belirtilerinin oldukça çabuk ortaya çıktığı, hastalığın yeni başladığını ifade etmek için kullanılmaktadır. İnfluenza özelinde genellikle ilk 48 saat akut dönem olarak isimlendirilmektedir.

Ersoy İnce

Akut Radyasyon Işınlanması

Kısa süre içerisinde yüksek miktarda radyasyon soğurulmasıdır.

Ersoy İnce

Akut Radyasyon Sendromu

Işınlanmadan saatler veya haftalar sonra görülen klinik sendromların kombinasyonudur.

Ersoy İnce

Akutanyan Epoku

Günümüzden 23.030.000 ile 20.430.000 yıl öncesi arasını kapsayan jeolojik zaman dilimidir.

Neşe Cizreliogulları

Akyuvar (Lökosit)

Beyaz kan hücreleridir. Vücudu çeşitli mikroplardan korurlar.

Neşe Cizreliogulları

Alan (Toz PKD)

Üç boyutlu bölge veya mekândır.

Burak Tuna

Alan Adı Sistemi

Bilgisayarlar arasında iletişimi sağlamak amacıyla oluşturulmuş protokollerdir. Bu kapsamda bir kullanıcının kendi bilgisayarı ile başka bilgisayarlarla iletişime geçebilmesi için, iletişim kurulmak istenen bilgisayarın internet protokol adreslerini bilmesi gerekecektir. İletişime geçilecek tüm bilgisayarların IP numaralarını akılda tutmak zor olduğu için alan adı sistemi olarak adlandırılan DNS protokolü geliştirilmiştir.

Ersoy İnce

Alan Cihazı

Alan cihazları; herhangi bir bina otomasyon sistemini kendi fiziksel çeversine bağlayan ve çevre hakkında bilgi sağlayarak daha enerji etkin kullanıma olanak veren cihazdır.

Ersoy İnce

Alan Faktörü

Besleme havası çıkışındaki akış miktarını ölçülen akış hızına bölerek belirlenen ve aydınlatma üzerinde oda düzenleme biçiminin etkisini değerlendirmede kullanılan faktördür.

Ersoy İnce

Alan Şebekesi

Aynı ilgi alanına sahip bireyleri (öğrenci,profesyonel vb) birbirine bağlayan şebekedir.

Ersoy İnce

Alan Testi

Bir makine veya sistem kurulduktan sonra yerinde yapılan testtir.

Ersoy İnce

Alangur

Vinç ve varagellerde meylin başladığı kısım. Bu kısımdaki bükülmüş demirlere de alangur demiri denir.

Neşe Cizreliogulları

ALARA

Kimyada, radyasyona maruz kalma ölçüsünü ifade etmekte kullanılan terimdir.

Ersoy İnce

Alarm

İstenmeyen bir durum olduğunda görülebilir, işitilebilirve algılanabilir sinyaller verilmesi ile yapılan uyarılardır.

Ersoy İnce

Alarm (HVAC)

(1) Bir çalıştırıcı personelin düzeltici katılımını gerektiren normal olmayan bir durum karşısında görsel yada işitsel veya her ikisinde verilen ve çalıştırıcıyı uyaran işaret. (2) Önceden saptanan bir çalışma aralığının altına veya üstüne sapmış bulunan basınç,sıcaklık vb gibi normal olmayan koşullar; maintainance alarm çalıştıran personele bakım gerektiği işaretini veren uyarıdır.

Ersoy İnce

Alarm İşareti

Alarm sinyali; alarm bildirimi; bir alarm sisteminin verdiği uyarı bildirimidir.

Ersoy İnce

Alarm izleme merkezi

Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik'te konut, işyeri ve tesislerin güvenliğini sağlamak amacıyla, teknik donanım kullanarak bunları izleyen işletmeleri ifade eder.

Neşe Cizreliogulları

Alarm Mekanizması

Alarm düzeneği; kontrol edilen değişkenin önceden belirlenen değerlerin dışında çıkması ile birlikte uyarı üreten cihazla bağlantı kuran düzenektir.

Ersoy İnce

Alarm Noktası

Bir değişkenin normal olmayan çalışma aralığının sınır değeridir.

Ersoy İnce

Alarm Sistemi

Kontrol edilen değişken ile alarm üreten cihaz arasında kurulan bağlantıyı sağlayan elemanların tümüdür.

Ersoy İnce

Alaşım

İçerisinde en az birisi metal olan ve sonuçlanan maddenin metalik özellikler gösterdiği iki yada daha fazla maddenin çözelti yada bileşimidir.

Ersoy İnce

Alaşım (SEA Y.)

Karışım olarak kabul edilen makro ölçekte homojen olan, mekanik bir yöntemle kolay ayrılamayacak şekilde birleşmiş bir veya daha fazla elementten oluşan metalik malzemedir.

Burak Tuna

Alaşımlı Çelik Boru

Çelik alaşımlı boru;çeliğin içerisine bir takım alaşım elemanları katılarak elde edilen malzemeden yapılan boru; alaşımlı çelik boru; örneğin paslanmaz çelik borulardır.

Ersoy İnce

Albedo

Bir yüzeyden yansıyan güneş radyasyonunun gelen güneş radyasyonuna oranıdır.

Ersoy İnce

Albinizm

Deri, saç ve gözlerdeki pigment eksikliğinden kaynaklanan ve genetik olarak kalıtılan bir hastalık. Bu özelliklere sahip kişilere albino denir.

Neşe Cizreliogulları

Albiyan Epoku

Günümüzden 113.000.000 ile 100.500.000 yıl öncesi arasını kapsayan jeolojik zaman dilimidir.

Neşe Cizreliogulları

Alçak Gerilim

Etken değeri 1000 volt yada 1000 voltun altında olan gerilimdir.

Burak Tuna

Alçı Yanması

Çimento öğütme sırasında, erken priz ile sonuçlanan üretim hatasına yol açan ürün sıcaklığının 120 0C üzerine çıkması ile alçının hidrat suyunu kaybederek özelliğini kaybetmesidir.

Ersoy İnce

Alçıtaşı

Doğada jips (CaSO4.2H2O) ve anhidrit (CaSO4) olmak üzere iki türü bulunan ve ticarette alçı elde edilmesine yarayan endüstriyel hammadde.

Neşe Cizreliogulları

Alerji

Vücudun çevredeki bir maddeye gösterdiği aşırı tepki.

Neşe Cizreliogulları

Alerjik Madde

Solunduğunda, cilde nüfuz ettiğinde aşırı derecede hassasiyet meydana getirme özelliği olan ve daha sonra maruz kalınması durumunda karakteristik olumsuz etkilerin ortaya çıkmasına neden olan maddelerdir.

Burak Tuna

Alerjik Reaksiyon

Metabolizmada allerji oluşturan tepkime;allerjik tepkimedir.

Ersoy İnce

Alerjik Temas Etkileri

Allerji yapan bir madde ile temas eden derideki etkilerdir.

Ersoy İnce

Alerjik Tepki

Allerjik tepki; bedenin verdiği alerjik tepkidir.

Ersoy İnce

Alerjik Tozlar

Dönemsel olarak beliren insanlarda solunum ile ilgili hastalıklara yol açıp, alerjiye sebep olan tozlardır.

Burak Tuna

Aletsel Dönem Depremleri

1900’den günümüze aletsel ölçümlerle kaydedilen depremlerdir.

Ersoy İnce

Alev

Yanmakta olan gazların gözle görülebilen parlak gövdeleridir.

Burak Tuna

Alev Borulu Kazan

Isı eşanjörü kanatlı boru içeren kazandır.

Ersoy İnce

Alev Borusu

Duman borusu; kazanlarda içerisinden duman gazlarının geçtiği dışında suyun bulunduğu borudur.

Ersoy İnce

Alev Düzenleme

Doğal gaz yakan araçlarda kolay erişilebilen bir yere yerleştirilen ve alevin istenen boyutlarda ayarlanmasını sağlayan düzenleyicidir.

Ersoy İnce

Alev Güvenlik Kontrolü

Bir brülörü doğru bir hava temizleme, tutuşma, normal çalışma ve güvenlik nedeniyle durdurma gibi bir takım işletim sıralamasına koyan kontrol sistemidir.

Ersoy İnce

Alev İyon Detektörü

Alev iyonlaştırma detektörü(FID); gaz kromatografisinde kullanılan bir detektördür.

Ersoy İnce

Alev Kesici

Emilen metanın dışarı atılması veya kullanılması sırasında oluşacak alevin gerideki tesislere geçişini önleyen düzen.

Neşe Cizreliogulları

Alev Köprüsü

Uzun alevli bir fırında yanma mahalli ile ızgarayı ayıran kısa boylu duvardır.

Ersoy İnce

Alev Sıcaklığı

Alev sıcaklığı, tam yanmanın olduğu blgedeki alev sıcaklığıdır.

Ersoy İnce

Alev Sızdırmaz Cihaz

Patlayıcı gaz ortamında çalışmak üzere ALSz standart isteklerine göre dizayn edilip teste tabi tutulmuş, sertifika ve imal lisansı verilmiş cihaz. Patlayıcı gaz ortamında çalışabilen bu tür cihaz veya tesisat (Ex) Explosion Proof, (ALSz) alev sızdırmaz cihaz veya tesisat diye isimlendirilir.

Neşe Cizreliogulları

Alev Sızdırmaz Cihaz Tanıtma Kodu

ASLz (Alev sızdırmaz) test sertifikası ve imal lisansı alınmış bir cihazın etiketinde bulunan ve cihazın alev sızdırmazlık karakterini belirten kod.

Neşe Cizreliogulları

Alev Sızdırmazlık

Devamlı veya zaman zaman ark ve kıvılcım çıkararak çalışan cihazların, bilhassa elektrik motorlarının patlayıcı toz, buhar, gaz bulunan işyerlerinde yani patlayıcı ortamlarda, kullanılabilmelerini sağlayan özellikleri. Bu tür cihazların patlayıcı ortamlarda kullanılmaları için yapılışlarında ve kullanılışlarında özel tedbirler alınması gerekmekte ve bu konu genel olarak “Alev sızdırmazlık” kapsamı içinde tanımlanmaktadır.

Neşe Cizreliogulları

Alev Sızdırmazlık Korumaları

Alev sızdırmaz cihaz ve tesislerin, alev sızdırmazlık özelliğinde olmalarını sağlamak için kullanılan koruyucu aksesuar.

Neşe Cizreliogulları

Alev Sızdırmazlık Test İstasyonu

Alev sızdırmazlık test sertifikası ve imâl lisansı vermeye yetkili otorite olan Maden Dairesi Başkanlığı adına alev sızdırmazlık konularını inceleyen, testlerini yapan, bu testlerden elde edilen neticeleri değerlendirip ilgililere aktaran, sertifika ve imal lisans şartlarını takip ve kontrol eden kuruluş.

Neşe Cizreliogulları

Alev Söndürme Cihazı

Doğal gazla çalışan araçlarda(fırın,ocak vb) alev olduğu sürece besleme solenoid valfini açık tutan, alev görmediğinde valfi kapatarak gaz akışını kesen araçtır.

Ersoy İnce

Alev Yalaması

Yakıtın yanmasından kaynaklanan alevin fırındaki herhangi bir iç yüzeyle temas etmesi durumunda ortaya çıkan durumdur.

Ersoy İnce

Alev Yönlendirme Bacası

Bir yangında alevlerin istenilen yöne çekilerek yangının genişlemesini önlemeye yönelik bacalardır.

Burak Tuna

Aleve Dayanıklı

Yangının yayılması ve dağıtımını önleyen, aleve karşı direnimli malzemelerdir.

Ersoy İnce

Alevlenebilir Atmosfer

İçerisinde alevlenebilir gazları içeren hava yada ortam havasıdır.

Ersoy İnce

Alevlenebilir Gaz veya Buhar (PKD)

Havayla belirli oranlarda karıştırıldığında patlayıcı bir gaz ortamı oluşturacak olan gaz veya buhardır.

Burak Tuna

Alevlenebilir Madde (PKD)

Alevlenebilir bir gaz, buhar veya sis üretebilme yeteneğine sahip olan veya kendisi alevlenebilir olan maddedir.

Burak Tuna

Alevlenebilir Sis (PKD)

Patlayıcı bir ortam oluşturacak şekilde havada dağılmış sıvı damlalardır.

Burak Tuna

Alevlenebilir Sıvı (PKD)

Tüm öngörülen çalışma şartları altında alevlenebilir buhar üretebilme yeteneğine sahip sıvıdır.

Burak Tuna

Alevlenebilirlik

Alevlenebilirlik bir sıvının ısı karşısında alevlenmeye başlama eğilimidir.

Ersoy İnce

Alevlenebilme Sınırları

Alevlenebilme sınırları; bir sıvı yada gazın alevlenebildiği en düşük sıcaklıktır.

Ersoy İnce

Alevlenir Madde

Parlama noktası 21°C - 55°C arasında olan sıvı haldeki maddelerdir.

Burak Tuna

Alevlenme Noktası

Isınan maddeden çıkan gazların, bir alevin geçici olarak yaklaştırılıp uzaklaştırılması sonucunda yanmayı sürdürdüğü en düşük sıcaklıktır.

Burak Tuna

Alevlenmez Bina Malzemesi

Yangına ve aleve dayanıklı inşaat malzemesidir.

Ersoy İnce

Alfa Aktif Artık

Alfa ışıması yapan bir veya daha fazla radyonüklitleri içeren radyoaktif artıktır.

Ersoy İnce

Alfa K Faktörü

Bir hava terminalinin etkin alanı; ölçülen akış debisinin, belirli bir ölçme aracıyla açıklandığı biçimde ölçülmesinden elde edilen hız’a bölümüne eşittir.

Ersoy İnce

Alfa Parçacıkları

Bir radyoaktif çekirdeğin bozunumu sırasında yayınlanan pozitif 2 yüklü helyum atomu çekirdekleridir.

Ersoy İnce

Alfa Tanecikleri

İki proton ve iki nötrondan oluşan artı iki yüklü helyum çekirdekleri.

Serdar ŞAHİN

Alfanümerik

Arap sayısal ve latin alfabesindeki simgeleri birleştiren terim; alfanümerik dizi 0 ile 9 arasındaki sayıları ve A ile Z arasındaki harfleri içerir.

Ersoy İnce

ALFRED (BERNHARD) NOBEL, (d. 21 Ekim 1833, Stokholm, İsveç-Ö.10 Aralık 1896, San Remo, İtalya);

Dinamiti ve daha güçlü patlayıcı maddeleri geliştiren İsveçli kimyacı, mühendis ve sanayici. Ayrıca Nobel ödüllerini dağıtan vakfın kurucusu.

Neşe Cizreliogulları

Alg

Suda yaşayan, genellikle tek hücreli olan ancak çok hücreli de olabilen, tek ya da koloni halinde yaşayan, ökaryotik ve fotosentetik, bir canlı grubudur.

Neşe Cizreliogulları

Algı değişmezliği

Sürekli değişen, yetersiz, eksik, tutarsız duyusal verilere rağmen, tutarlı ve sürekli bir dünya algılama durumudur.

Neşe Cizreliogulları

Algı yanılması

Algılanan ilişkilerle gerçekte olan ilişkilerin birbirine uymamasıdır.

Neşe Cizreliogulları

Algılama Ölçeği

Duyumsama ölçeği; bir mahaldeki hava kalitesini duyumsama ölçeğidir.

Ersoy İnce

Algoritma

Bir problemin sonlu adımlarla çözümünde, iyi tanımlanmış kurallar ve süreçler dizisidir.

Ersoy İnce

Alıcı (ADR)

Taşıma evrakı, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi veya taşıma senedinde belirtilen eşyanın teslim edileceği işletmedir.

Burak Tuna

Alıcı BACnet Kullanıcısı

Bir BACnet cihazından bildirim alan ve gönderen kullanıcı; BACnet® protokolünü kullanarak sayısal (digital) iletişimi destekleyen herhangi gerçek yada sanal cihaz kullanıcısıdır.

Ersoy İnce

Alıcı Ortam

Hava, su, toprak ortamları ile bu ortamlarla ilişkili ekosistemlerdir.

Burak Tuna

Alidat

1) Bir ucu üzerinde dönebilen ve öteki ucu bölümler veya bir topografya plançetesi üzerinde yer değiştiren tahta veya madeni cetvel. 2) Bir teolitin hareket eden kısmı.

Neşe Cizreliogulları

Alimino Silikat Camı

Polimerik yapıda olan, amorf silikon atomları içeren bazı radyoaktif artıkların katılaştırılmasında kullanılan dayanıklı bir cam türüdür.

Neşe Cizreliogulları

Alimünize Kıyafet

Kurtarma çalışmalarında ve tehlikeli gaz yangınlarında vanayı kapatmak amacıyla alevler arasından kısa süreli geçişlerde kullanılan ve ısıya belli bir süre dayanıklılık gösteren özel kıyafettir.

Abbas Musa Gökburun

Alın

1) Ayak, taban veya galeri ( lağım, kılavuz, başaşağı, başyukarı vb.) ilerlemelerinde ve açık işletmelerde cevher, kömür veya taşta üretim ve ilerleme çalışmalarının yöneldiği dikey yüzey parçası. 2) Mermer işletmelerinde taşın çıkıntı yapan en ileri yüzü. 3) Ayna. 4) Arın.

Neşe Cizreliogulları

Alın Kaynağı

Kaynak yapılacak parçalar, bir transformatörün sekonder sargısının uçları ile birleştirilmiş iki çene arasına alınır. Akım geçince parçalar ısınır. Isınan parçaların üzerine basınç uygulanarak bağlantı sağlanır. Bu tip kaynak daha çok çelik profillerin uçlarının birbirine kaynak edilmesinde kullanılır.

Sevcan Arslan

Alın Konveyörü

Kazılan madenin ayak boyunca taşınmasını sağlayan konveyör.

Neşe Cizreliogulları

Alın Mekanizasyonu

Alında madenin çıkarılmasında gevşetme ve yükleme işleminin makine ile yapılması.

Neşe Cizreliogulları

Alında Tavan Basıncı

İstihsal yerindeki alınmamış kömür damarı üzerinde tavan katmanlarının oluşturduğu basınç birikimi.

Neşe Cizreliogulları

Alit

Saf olmayan trikalsiyum silikat (C3S), portland çimentonun %50 ila %70’ini içeren en önemli hidrolik mineraldir.

Ersoy İnce

Aliyman Yöntemi

Heyelanlı sahada alınan izleme noktalarının , ilk konumlarına göre ortaya çıkabilecek değişikliklerin, hareketsiz zemin üzerinde alınan iki nokta arasındaki bir referans doğrultuya göre belirlenmesi şekli. Bunun için aliyman başlangıçlarından birisine kurulan elektronik takeometre ile izleme noktasının doğrultudan sapma açısı ve noktaya olan mesafe ölçülür. Bu ölçüler belli zaman aralıkları ile tekrarlanarak izlenen noktanın hareket yönü ve miktarı değerlendirilir.

Neşe Cizreliogulları

Alkali

Suyun pH derecesini 7.0’nin üzerine çıkartan yeterli alkali miktarını içermesi durumudur.

Ersoy İnce

Alkali Dayanıklılığı

Deterjan, sabun, amonyak gibi bazik maddelere karşı boya filmlerinin sabunlaşma ve aşınma dirençleridir.

Ersoy İnce

Alkalililik

Suda bulunan karbonat,bikarbonat ve hidrat iyonlarının toplamı olup, diğer iyonlar olan fosfat yada silikat alkaliliğe kısmen katılırlar; alkalilik genel olarak ppm CACO3 olarak ölçülür.

Ersoy İnce

Alkol

Meyve, şekerpancarı, şekerkamışı vb. şıraları gibi glikoz içeren özsular mayalandıktan sonra damıtılarak elde edilen ve temel maddesi etanol olan sıvıdır.

Burak Tuna

Alkollü Termometre

Alkol termometresi; içerisindeki sıvı çoğu zaman renklendirilmiş alkol olan termometredir.

Ersoy İnce

Allerji

İnsanların çoğunun normal tepki verdiği maddelere karşı bazı insanların verdiği değişik ve duyarlı tepki; allerji; 1906'da Celemens von Pirquet tarafından bu duruma verilen addır.

Ersoy İnce

Allerjikler

Kendisine karşı duyarlı olan insanlarda allerjik etkiler yapan maddedir.

Ersoy İnce

Allotropi

Kimyasal elementlerin farklı görünebilme özelliği. Örneğin, fosfor, allotropik değişim özelliğinden dolayı sarı ve kırmızı görünebilmekte; karbon; elmas, grafit ve amorf ( is) şekillerinde olabilmekte; gazlar arasında oksijen, ozon hâline dönüşebilmektedir. Berzelius tarafından isimlendirilen allotropi, bir strüktür ( iç yapı) olayıdır. Allotropik maddelerin bir yapıdan diğer yapıya dönüşmesi herzaman mümkündür; diğer taraftan kimyasal özellikleri temelde farklı değildir.

Neşe Cizreliogulları

Allotropik Metal

Çeşitli kristal strüktürüne (yapısına) sahip olan metal. Misal olarak demir, a, ß, d ve Ğ olmak üzere dört ayrı strüktürde olabilen allotropik bir metaldir. Miknatisi ve yumuşak olan a demir “ferrit” 768 ½C da ß demire, ß demir 910½C’da “austenit” d demire, d demir 1390½C Ğ demire dönüşür. a demir d demir haline geçerken kristal strüktürü değiştiğinden hacmi küçülür.

Neşe Cizreliogulları

Alman Gümüşü

Nikel, bakır ve çinkodan oluşan beyaz renkli; gümüşe benzer alaşım. Bakır alaşımları.

Neşe Cizreliogulları

Alokton Kömür Yatakları

Nebat enkazlarının yetiştikleri yerlerden başka yerlere taşındıktan sonra kömürleşmeleri sonucu meydana gelen külü fazla kömür yatakları.

Neşe Cizreliogulları

Alpaks

Mekanik direnci pek yüksek olmayan (18 kg/mm2), çok kolay bir döküm sağlayan %13 silisyumlu, alüminyum-silisyum alaşımı.

Neşe Cizreliogulları

ALSz (Alev Sızdırmazlık Onay İşareti)

Yetkili otorite tarafından dizayn ve prototipi incelenmiş ve test edilerek sertifikalandırılmış alev sızdırmaz cihazların etiketine konan alev sızdırmazlık test istasyonunun amblemine alev sızdırmazlık onay işareti denir. Türkiye’de bu işaret çift parantez içinde ((ALSz)) dir.

Neşe Cizreliogulları

ALSz Test Sertifikası ve İmal Lisansı

Bir cihazın dizaynının ve prototipinin alev sızdırmazlık test istasyonunda incelenip test edilmesi sonucu bu cihaz için hazırlanmış ve yetkili otoritelerce onaylanmış test sertifikası ve imal lisansı. İmalatçı firma, belirli bir cihaz için test sertifikası ve imal lisansını aldıktan sonra standartlara uygun olarak bu cihazı imal edebilir.

Neşe Cizreliogulları

Alt

Mermer madenciliğinde taşın imalatta oturduğu taraf.

Neşe Cizreliogulları

Alt Patlama Sınırı

Düşük maruz kalma sınırı; bir tehlikeli maddenin olumsuz sağlık etkileri olmaksızın maruz kalınabileceği en düşük derişim sınırıdır.

Ersoy İnce

Alt Akım

Bir ölçme aracının, pompanın, vananın ve benzeri diğer bir ekipmanın çıkış tarafıdır.

Ersoy İnce

Alt Alevlenebilirlik Sınırı (LFL)

Daha altındaki seviyelerde patlayıcı gaz ortamının oluşmayacağı, havadaki alevlenebilir gaz, buhar veya sis derişimidir.

Burak Tuna

Alt Alevlenme Sınırı

Düşük yanabilirlik sınırı; bir yakıtın ısı uygulanmasıyla yanmaya başladığı en düşük sıcaklıktır.

Ersoy İnce

Alt Boru

Aşağı inen boru; bir elemandan alınan boşaltım borusudur.

Ersoy İnce

Alt Boşaltım

Aşağı boşaltmak; güneş kolektörlerinde önceden belirlenmiş bazı koşullarda suyun boşaltıldığı sistemler için kullanılır.

Ersoy İnce

Alt Geçit

Karayolunun diğer bir karayolu veya demiryolunu alttan geçmesini sağlayan yapıdır.

Sevcan Arslan

Alt İşveren

Bir işverenden, işyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan, bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran gerçek veya tüzel kişiyi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlardır.

Burak Tuna

Alt işverenlik sözleşmesi

Asıl işveren ile alt işveren arasında yazılı olarak yapılan ve 10 uncu maddede belirtilen hususları ihtiva eden sözleşmedir.

Burak Tuna

Alt Kaplama

Çatılarda yüzey kaplamasına düzgün bir yüzey sağlamak üzere merteklere dikey doğrultuda yan yana olarak döşenen masif ahşap veya ahşap esaslı malzemelerden yapılan döşemedir.

Ersoy İnce

Alt Kontrol Elemanı

Alt kontrol elemanı ana kontrol ediciye bağlıdır.

Ersoy İnce

Alt Master Kontrol

Alt master kontrol;bir master kontrolden işaret alan (sinyal) kontroldür.

Ersoy İnce

Alt Merkez

Elektrik üretim, dağıtımında yüksek gerilimin trafolar yardımıyla düşük gerilime dönüştürüldüğü yerdir.

Ersoy İnce

Alt Seviyeli Kuruluş

Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkındaki Yönetmelik'te Ek-1'in Bölüm 1 ve Bölüm 2'sinde verilen tehlikeli madde listelerinde Sütun 2'deki eşik değerlere eşit veya üzerinde, ancak Sütun 3'teki değerlerin altındaki miktarlarda tehlikeli madde bulunduran kuruluşu ifade eder.

Neşe Cizreliogulları

Alt Soğutma

1. Belirli bir basınçta, sıvının sıcaklığı ile kaynama sıcaklığı arasındaki fark; veya çıkış basıncına karşı gelen doyma sıcaklığı ile ısı eşanjöründen çıkan sıvı sıcaklığı arasındaki °F ( °C) olarak farktır. 2. Bir maddeyi katılaşma olmaksızın donma noktasının altındaki sıcaklığa soğutulmasıdır.

Ersoy İnce

Alt Soğutma Isı Atımı

Toplam ısı atımından yoğuşma ısı atımının çıkartılması ile elde edilen değer; soğutkan sıcaklığını doyma sıcaklığının altına soğuturken atılan ısı miktarıdır.

Ersoy İnce

Alt Soğutucu

Soğutmada kondenserden çıkan sıvıyı doyma sıcaklığının altındaki bir sıcaklığa düşürmekte kullanılan soğutucu; kondenser yüzeyinin artırılması yada bir ısı eşanjörü ile sağlanır.

Ersoy İnce

Alt Soğutulmuş Soğutkanın Özgül Isısı

Doyma sıcaklığının altına soğutulmuş soğutkanın özgül ısı kapasitesidir.

Ersoy İnce

Alt Taban Yolu

Uzun ayak üretim sisteminde, ayaktan gelen kömürü taşıyan bant veya vagonların bulunduğu galeri.

Neşe Cizreliogulları

Alt Yapı

Alt yapı; bir işletme kentsel alanda yol,su elektrik, kanalizasyon için kullanılan terimdir.

Ersoy İnce

Alt-Ölçme

Bir enerji şirketinden satın alınan enerjinin, bir mal sahibi tarafından ödenmesi durumunda, kiracılar tarafından tüketilen miktarları her birine ait sayaçlarla ölçmesi;elektrik kullanan bir çok cihazdan her birinin tükettiği elektriği ayrı birer sayaçla ölçmedir.

Ersoy İnce

Alt-Soğutma Isısı

Alt soğutma ısısı soğutma sistemlerinde, kondenserden çıkan doymuş durumdaki sıvının doyma sıcaklığının altında belirli bir değere kadar soğutulmasıdır.

Ersoy İnce

Alt-Soğutulmuş Sıvı

Belirli bir basınçta doyma sıcaklığının altındaki bir sıcaklık derecesine kadar soğutulmuş sıvıdır.

Ersoy İnce

Altbant Konveyörü

Alt kısmı ile taşıma yapan konveyör.

Neşe Cizreliogulları

Alterasyon

1) Yerkabuğunu teşkil eden (kayaçları) formasyonları oluşturan minerallerin fiziksel ve kimyasal etkilerle kompozisyonlarının değişmesi. 2) Bozulma. 3) Çürüme.

Neşe Cizreliogulları

Alternatif Akım

Zaman içerisinde yönü ve şiddeti belli bir düzen içerisinde değişen akıma alternatif akım denir.

Sevcan Arslan

Alternatif Akım Motoru

Alternatif akımla çalışan elektrik motorudur.

Ersoy İnce

Alternatif Enerji Kaynakları

Fosil yakıtların dışındaki, güneş, rüzgar, akar su vb gibi enerji kaynaklarıdır.

Ersoy İnce

Alternatif Soğutkan

Ozon yıpranmasına neden olan kloroflorokarbon soğutkanların yerine kullanılan soğutkanlardır.

Ersoy İnce

Altimetre

1) Hava basıncından yararlanarak çalışan, yükseklik ölçme cihazı. 2) Yükseklik ölçer. Bellibaşlı iki tür altimetre vardır. Biri hava basıncını gösteren basınç altimetresi, diğeri bir radyo sinyalinin havadaki bir cisimden yere gidiş dönüş süresini ölçen radyo altimetredir.

Neşe Cizreliogulları

Altın Ayarı

Saf altını takılarda kullanabilmek için katılan gümüş ve bakırın miktarlarından dolayı ortaya çıkan altın kalitesini belirleyen işlem.

Neşe Cizreliogulları

Altın Rafinasyonu

Izabe sonucunda elde edilen ve bünyesinde % 90-95 Au bulunan ürünün, % 99,5 Au saflığına getirilmesi.

Neşe Cizreliogulları

Altın Saatler

Afet sonrası o bölgedeki insanların aranması ve kurtarılması ile tıbbi ilk yardımın yapılması için geçecek ilk 72 saatlik kritik süre. Sağlık konusundaki acil müdahale süresi bazı durumlarda çok daha az olmaktadır. Bireylerin ve yerel halkın afet sonrasında yetkililer ve ekipler gelene kadar ilk 3 gün kendi başına yeterli kapasiteye sahip olması istenen ve planlanan zaman dilimidir.

Ersoy İnce

Altın Suyu

1) Altını ve platini çözündüren nitrik ve hidroklorik asitler karışımı. 2) Kral suyu.

Neşe Cizreliogulları

Alttan Akımlı Su Kulesi

Cebri çekimli fanın plenum odasının altına yatay biçimde yerleştirildiği çapraz akımlı su soğutma kulesidir.

Ersoy İnce

Alttan Yukarı Besleme Sistemi

Bir tesisatta dağıtımın (sıcak su,buhar vb) kullanım birimine aşağıdan yukarı doğru yapıldığı sistemdir.

Ersoy İnce

Altyapı

Bir kuruluşun faaliyet göstermesi için gerekli olan tesisler, donanım ve hizmetler sistemi.

Orkun ÇOBAN

Altyapı Tesisi

Bir yerleşim bölgesi ve sanayi kuruluşu için gerekli olan ulaşım, iletişim, elektrik, su, kanalizasyon, içme suyu şebekeleri ve bunların arıtma tesisleri gibi yapılarının tümüdür.

Ersoy İnce

Alümin

1) Alüminyum oksidinden ibaret olan değerli bir taş. Alümin içinde bulunan renkli maddelere göre; yakut(kırmızı), zebercet (sarı), safir (mavi) gibi ayrı adlar alır. 2) Suda çözünmeyen 2050½C’da eriyen, beyaz bir toz olan (Al2O3).

Neşe Cizreliogulları

Alümina

Öğütülmüş boksit cevherinin, sudkostik etkisi, yüksek sıcaklık ve yüksek basınçlı buhar etkisi altında çözünürleştirilip; bu ortamda erimeyen komponentlerin çöktürülerek filtre edilip çamur hâlinde atılmalarından sonra, sıvı fazda teşekkül etmiş olan sodyum alüminat çözeltisinin, aşı maddesi olarak ilâve edilen alüminyum hidrat etkisi, karıştırma ve soğutma sonucu alüminyum hidrata dönüştürülmesinden sonra alüminyum hidratın çöktürülüp filtre edilmesi ve bunun da kalsine edilmesi sonucu meydana gelen ve alüminyum üretiminin ara maddesi olan suda çözünmeyen 2050°C da eriyen beyaz bir toz olan alüminyum oksit. ( Al2 O3).

Neşe Cizreliogulları

Alüminize Kıyafet

Kurtarma çalışmalarında ve tehlikeli gaz yangınlarında vanayı kapatmak amacıyla alevler arasından kısa süreli geçişlerde kullanılan ve ısıya belli bir süre dayanıklılık gösteren özel kıyafettir.

Burak Tuna

Alüminotermi

Alüminyumun, yüksek sıcaklıklar elde etmek ve bazı metalleri hazırlamak için kullanılması.

Neşe Cizreliogulları

Alüminoz

İnce alüminyum tozlarıyla uğraşan işçilerde meydana gelen akciğer hastalığıdır.

Neşe Cizreliogulları

Alüminyum

(Al), Gümüş parlaklığında beyaz, özgül ağırlığı 2.56 (2.7) olan, 658°C’de ergiyen, 2056°C’’de kaynamaya başlayan hafif metal.

Neşe Cizreliogulları

Alüminyum Bronzu

İçerisinde % 89-95 arasında bakır, % 5-11 aluminyum bulunan alüminyum alaşımı.

Neşe Cizreliogulları

Alüminyum Eşdeğeri

Radyasyon şiddetinde, aynı şartlar altında, belirli bir malzeme kalınlığı ile aynı azalmayı sağlayan alüminyum kalınlığıdır.

Ersoy İnce

Alüminyum Kanatlar

Alüminyum kanatlar serpantin borularının ısı transferi yüzeyini artırmak amacıyla boruya geçirilmiş veya lehimlenmiştir.

Ersoy İnce

Alüminyum Tuncu

% 4-15 arasında bir oranda alüminyum ve daha az miktarlarda başka metaller içeren bakır alaşımları. Güçlü ve yenime (korozyona) karşı dirençli bir alaşım olan alüminyum tuncu pek çok makine parçasının ve aletin yapımında kullanılır. Altınsı rengi ve kararmaya karşı direnci nedeniyle kuyumculukta ve mimarlıkta da kullanım alanına sahiptir.

Neşe Cizreliogulları

Alüminyum Yünü

Alüminyum yünü; sinterleme yoluyla üretilendir.

Ersoy İnce

Alüminyumlama

Demir gibi ucuz bir metali, ince bir alüminyum tabakası ile kaplayarak gerek sulu ortamda, gerek yüksek sıcaklıklarda aşınmaya karşı koruma usulü.

Neşe Cizreliogulları

Alüval Cevher Yatakları

Primer ve daha yaşlı cevher yataklarının mekanik etkiler altında parçalanarak, başka bir yerde tekrar depo edilmeleri ve zenginleşmeleri suretiyle teşekkül eden cevher yatakları.

Neşe Cizreliogulları

Alüvyon

Kayaçların aşınması ve bozulması sonucunda oluşarak su, rüzgâr gibi dış etkenlerle taşınıp çukurlarda veya düzlüklerde biriken kaya parçaları, çakıl, kum, kil, silt gibi birikinti katmanıdır.

Ersoy İnce

Amalgamasyon

Altın ve gümüş ihtiva eden öğütülmüş cevherlerden civa yardımı ile altın ve gümüşün civa içerisine alınması işlemidir. Bu işlemden sonra bir yandan civa tekrar kazanılır; diğer yandan kıymetli metaller elde edilir.

Neşe Cizreliogulları

Amazon Taşı

1) Rengi sarı yeşilden mavi yeşile kadar değişen bir K- feldispat türü (Mikroklin). 2) Amazonit.

Neşe Cizreliogulları

Ambalaj (SEA Y.)

Ambalajlama ve içindekilerden oluşan ambalajlama faaliyetinin bütünsel ürünüdür.

Burak Tuna

Ambalajlama (SEA Y.)

Kabın içeriğini koruma ve diğer güvenlik işlemlerini yerine getirmek için gerekli olan kap veya kapları ve diğer bileşen veya malzemedir.

Burak Tuna

Ambalajlayan (IMDG)

Tehlikeli maddeleri büyük ambalaj ve ara dökme yük konteyneri dahil değişik cinsteki kaplara yerleştiren ve gerektiğinde ambalajları taşınmaya hazır hale getiren, tehlikeli yükleri paketleyen ya da bu malların paketlerini, etiketlerini değiştiren, taşıtmak amacıyla etiketleyen, gönderici veya onun talimatları ile bu işlemleri yapan gerçek ve tüzel kişileri ve fiili olarak bu işlemi gerçekleştiren kara ve kıyı tesisi personelinidir.

Burak Tuna

Ambar

İhtiyaca bağlı olarak belirli bir süre için ürünlerin veya malzemelerin konulduğu kapalı veya açık, güvenlikli alanıdır.

Ersoy İnce

Ambarlı Ayak İşletme Metodu

İhtiva ettiği maden sağlam, kendi kendine oksitlenmeyen, tavan ve taban taşları sağlam, dik ve orta kalınlıktaki damarlarda (kalın damarlarda azami kalınlık cevherin hiç tahkimata lüzum göstermeden durabileceği açıklık) başyukarı açık veya rambleli ayaklarda olduğu gibi hazırlık yapılarak kazılan cevherin kabaran kısmı kadarını alıp geri kalan kısmını panoda kazı bitinceye kadar yerinde bırakıp daha sonra ambarlanmış cevherin tamamını üretime alma esasına dayanan (üretim) işletme metodu.

Neşe Cizreliogulları

Ambuaj

1) Yangın barajı kapatıldıktan sonra barajın arkasına şlam veya su vermek suretiyle yangının söndürülmesi. 2) Çamurlama.

Neşe Cizreliogulları

Ambulans

Hasta veya yaralı insan taşınması için tasarlanmış ve bu amaç için özel ekipmanlara sahip M sınıfı SC kodlu motorlu araçtır.

Sevcan Arslan

Ambulans ve Acil Bakım Teknikeri AABT

Üniversitelerin Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulundaki 2 yıllık ambulans ve acil bakım teknikerliği programlarından mezun olmuş kişidir.

Ersoy İnce

Amele Birliği

10 Eylül 1337 tarih 151 sayılı Ereğli Havzai Fahmiyesi Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik Kanunun 4. maddesi uyarınca Ereğli Kömür Havzasında çalışan işçilere, ekonomik ve sosyal yardım sağlamak amacıyla Amele Birliği ve İhtiyat Teavün sandıkları (Amele Birliği Biriktirme ve Yardımlaşma Sandığı) adı altında kurulan tüzel kişiliği haiz, Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı kuruluşun adı.

Neşe Cizreliogulları

Ameliyathane Hizmetleri Teknikeri

Ameliyathane Hizmetleri Teknikeri; ameliyathanede bulunan tüm alet ve cihazları kullanabilen, ameliyathaneyi ameliyata hazırlayan ve ameliyata giren ekipte yer alan yardımcı sağlık personelidir.

Ersoy İnce

Amenajman

1) Genel anlamda madencilikte, bir rezervin işletilmesi için gerekli olan ve maden kitlesi dışında yapılan ana kuyular, galeriler vb. her türlü hazırlık işleri. 2) Açık işletmecilikte, maden kitlesine ulaşıncaya kadar yapılması gerekli işlerin tamamı. 3) Developman.

Neşe Cizreliogulları

Ametal

Metal özelliği göstermeyen elementlerdir. Sertlik, mekanik uyarlanabilirlik ya da elektrik iletkenliği gibi metallere özgü özellikleri göstermeyen maddelerdir. (Genellikle karbon, azot, fosfor, oksijen, kükürt, selenyum, flor, klor, brom, iyot ve soy gaz elementlerine ametal denir)

Burak Tuna

Ametist

1) Bünyesindeki bazı iz elementler nedeniyle hafif mor renkte, kristal kuars. 2) Ziynet taşı olarak kullanılan kuars. Bazı inanışlara göre alçakgönüllülük, hoşgörü, mutluluk ifade eder.

Neşe Cizreliogulları

Amfoter

Hem asit hemde baz özellik gösteren maddelere amfoter madde denir.

Burak Tuna

Amonyak

Kimyasal formülü NH3 olan renksiz,keskin kokulu, kimyasal madde; suda önemli ölçüde çözünebilen ve geniş kapasiteli soğutma tesislerinde kullanılan soğutkandır.

Ersoy İnce

Amonyak (NH3)

Azot ve hidrojenin en basit kararlı bileşiği olan ve renksiz, keskin kokulu gaz. Sanayide kullanılan birçok önemli azot bileşiğinin üretiminde başlangıç maddesi olarak kullanılır.

Neşe Cizreliogulları

Amonyak Soğutkanı

Geniş kapasiteli devrelerde kullanılan soğutkan olarak amonyaktır.

Ersoy İnce

Amonyum Klorat

Amonyaklı (NH4) kökü olan, yanıcı madde ile karıştırıldığı zaman bir alev teması, sürtünme veya darbe ile hemen patlayan ve stabil olmayan madde (NH4ClO3).

Neşe Cizreliogulları

Amonyum Klorür (NH4Cl)

Nişadır olarak da bilinir. Hidrojen klorür (Tuz asidi, tuz ruhu, kloridrik asit) ve amonyağın tepkimesi ile oluşan tuz. En çok kuru pillerde elektrolit olarak kullanılan nişadır, galvanizleme ve kalaylamada ayrıca metal yüzeylerindeki oksit katmanını gidererek lehim tutmasını kolaylaştırmak amacıyla lehimcilikte de yaygın olarak kullanılır. Piyasadaki birçok soğuk algınlığı ve öksürük ilacının bileşiminde de amonyum klorür bulunur.

Neşe Cizreliogulları

Amorf Silika

Doğal olarak ortaya çıkan veya sentetik olarak üretilen ve bilinen kristal yapısına sahip olmayan silisyumdur.

Ersoy İnce

Amortisör

Makinalarda çalışma sırasında meydana gelen sarsıntı ve titreşimlerin şiddetini ve etkisini azaltmak için kullanılan elemanlar.

Burak Tuna

amortize etme

Amortize etme belirli bir süre sonunda miktar düşümüdür.

Ersoy İnce

Amper

Elektronların, tam bir elektrik devresindeki bir noktadan saniyede geçen akış hızıdır.

Sevcan Arslan

Ampermetre

Elektrik akımının akım şiddetini yani iletkenden geçen akım miktarını ölçen aletlere verilen isimdir.

Sevcan Arslan

Ampilifikatör

(1)Bir elektrik akımının ya da geriliminin çok zayıf değişimlerini algılamaya yarayan düzenek,(2) Müzik sistemlerinde yükseltici olarak kullanılır. Kaynak cihazlardan (CD çalar, pikap gibi) çıkan ses sinyallerini güçlendirerek hoparlörlere gönderme görevini üstlenir. (eşanl. Yükselteç)

Burak Tuna

Ampirik Değer

Tecrübeye dayanan, deneysel değerdir.

Ersoy İnce

Ampul

İçerisinde sıvı etken madde bulunan, steril şartlarda hazırlanmış cam muhafazalı ilaç biçimidir.

Ersoy İnce

Ana Bant

İkincil bant veya bantlardan aktarılan yükü taşıyan, büyük kapasiteli bant.

Neşe Cizreliogulları

Ana Besleme Hattı

Besleme ana hattı; diğer hatlara yapılacak besleme miktarını taşıyan hattır.

Ersoy İnce

Ana Birim Yük Yoğunluğu

Alan faktöründeki düzeltmeden önce,bir ideal mahallin listelenen alanları/ etkinliklerinde izin verilen maksimum güç yoğunluğu,W/ft2.

Ersoy İnce

Ana Boru

Ana boru; diğer borulara verilecek akışkanı taşıyan ana borudur.

Ersoy İnce

Ana Boşaltma Borusu

Diğer boşaltma hatlarının kendisine bağlandığı ana boşaltma hattıdır.

Ersoy İnce

Ana Dekapaj

Örtü tabakası ile ekonomik olmayan üst ve yan kesim madeninin alınması işlemi.

Neşe Cizreliogulları

Ana Duman Kanalı

Ana duman kanalı; değişik ekipmanlardan gelen duman kanallarını birleştiren kanaldır.

Ersoy İnce

Ana Elektrik Tesisatı

Bir konutsal elektrik tesisatında prizleri aydınlatma anahtarlarını ve araçlarını taşıyan elektriksel devredir.

Ersoy İnce

Ana Galeri

İhraç kuyusuna irtibatlı ve işletmecilik açısından önemli olan damar istikametinde sürülen ana ulaşım (nakliyat) ve havalandırma yolu. Madencilikte esas veya daha önem taşıyan bir yeri tanımlamak için, yer belirten kelimenin başına ana eki konularak o yerin önemi belirtilir.

Neşe Cizreliogulları

Ana Hat Borusundan Boru Alma (Branşman)

Ana hat yatay borusu yada kolonlardan alınan ve sistem içerisindeki yardımcı devreleri besleyen ayrılma hatları; branşmanlar.

Ersoy İnce

Ana iletken(Faz iletkeni)(L1,L2,L3)

Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği'nde elektrik enerji kaynaklarını tüketiciye bağlayan fakat orta noktadan veya yıldız noktadan çıkmayan iletkenleri ifade eder.

Neşe Cizreliogulları

Ana İndirici Merkez

Gerek enterkonnekte şebekeden alınan enerjiyi, daha küçük seviyeli iletim şebekelerine, gerekse iletilerek dağıtım bölgesine taşınan enerjiyi seçilmiş dağıtım gerilimi seviyesine dönüştüren transformatör merkezleridir.

Burak Tuna

Ana Kanal

Ana kanal diğer zonlara giden kanallara verilecek havayı taşıyandır.

Ersoy İnce

Ana Kat

Yeraltı işletmesinde diğer katlardan getirilen madenin taşındığı ve temiz havanın giriş yaptığı ocak katı.

Neşe Cizreliogulları

Ana Kiriş

Dikmelerin üzerine yerleştirilen ve sistemin yüklerini taşıyan esas kirişlerdir.

Ersoy İnce

Ana Kolon

Yataydan giderek yükselen( eğim verilen) ana hat borusudur.

Ersoy İnce

Ana Kolon Hattı (Elektrik)

İşletmeye ait besleme noktasından (ana buat) tüketicinin ilk dağıtım noktasına (ana tablo, sayaç) kadar olan besleme hattıdır.

Burak Tuna

Ana Kondens Borusu

Ana kondens borusu; kondens hatlarının birleştiği borudur.

Ersoy İnce

Ana Kontaktör

Ana kontaktör kendisine bağlı kontaktöleri çalıştırandır.

Ersoy İnce

Ana Kontrol

Ana kontrol edici; diğer kontrollerin bağlı olduğu temel kontrol birimidir.

Ersoy İnce

Ana Kontrol Vanası

Ana kontrol vanası kendisine bağlı vanaları kontrol edendir.

Ersoy İnce

Ana Korkuluk (İskele)

Platforma paralel olup iskele çerçevesine en az 1 m yükseklikte yatay olarak bağlanan iskele korkuluk sisteminin ana elemanıdır.

Burak Tuna

Ana Kuyu

Ocaktan, cevher, taş, su, personel çıkmasını ve ocağa, personel, malzeme, enerji ve hava girmesini sağlayan kuyu.

Neşe Cizreliogulları

Ana Kuyu Kesiti

Ana kuyuda kullanılan ihraç sistemlerine ait kafes ve skiplerin hareketlerini sağlamak üzere ayrılmış bölmeleri, kayıtları, kafesleri, kirişleri, basınçlı hava ve su boruları ile güç kabloları, vb. tesisatın durumunu gösteren kuyu eksenine dik kesit. Ana kuyuda emniyet amacı ile imdat vinci kafesi ve kontrpuası için özel bölme de bulunabilir.

Neşe Cizreliogulları

Ana Omurga

Teknenin alt tarafında baş kısmından kıç kısmına kadar uzanan ve teknenin temelini oluşturan ana taşıyıcı elemandır.

Ersoy İnce

Ana Pis Su Hattı

Kendisine daha küçük çaplı pis su boruların bağlandığı geniş çaplı ana pis su borusudur.

Ersoy İnce

Ana Platform (SÇP)

Çalışma platformunun birincil yapı elemanları kullanılarak yapılan parçasıdır.

Burak Tuna

Ana Şok

Bir bölgede bir deprem serisi içinde meydana gelen en büyük depremdir.

Ersoy İnce

Ana Sözleşme

Ana sözleşme; bir sözleşmenin bütün kısımlarında geçerli olan hususları içeren sözleşmedir.

Ersoy İnce

Ana Stop Vana

Ana stop vanası; kapanması ile diğer bütün hatlara giden akışkan beslemesini kesen vanadır.

Ersoy İnce

Ana Tank

Ana tank; genellikle yüksek bir yerde bulunan ve suyun sabit bir basınçta akmasını sağlayan tanktır.

Ersoy İnce

Ana ve Kuyruk Halatlı Çekme Düzeni

Ayrı ayrı tamburlara sarılmış, dolu arabaları çeken bir ana halatla dolu arabalar çekilirken dengeyi sağlayan, dönüşte ise boş arabaları çeken bir kuyruk halatından oluşan taşıma düzeni.

Neşe Cizreliogulları

Ana Yüklenimci

Ana yüklenimci; bir işi ihale yada diğer bir yöntemle üstlenen ve daha sonra işin belirli bölümlerin taşeronlara devreden ana müteahhittir.

Ersoy İnce

Anafilaksi

Ani gelişen, yaşamı tehdit eden şiddetli sistemik alerjik reaksiyondur.

Ersoy İnce

Anahtar

Anahtar; elektriksel temas sağlayan veya kesen elemandır.

Ersoy İnce

Anahtar Kutusu

Dağıtım kutusu; elektriksel enrjiyi değişik ekipmanlara dağıtan kutudur.

Ersoy İnce

Anahtarcı (Çilingir)

Anahtarcı (Çilingir), işlemeyen kapı, kasa, oto, masa ve dolap gibi eşyaların kilitlerini açma, kilide ve anahtar numunesine göre anahtar, kilit montajı, kilit bakım ve onarım işlerini yapan kişidir.

Ersoy İnce

Anakaya

Nispeten daha sert ve yoğun kayalardan oluşan ve genellikle üzerinde taşlaşmamış ve gevşek yumuşak kayaçlar ile toprak örtüsü bulunan zemin katmanıdır.

Ersoy İnce

Analık İzni

Kadın işçinin doğum nedeniyle çalıştırılmadığı süre için verilen izindir.

Burak Tuna

Analit

Bir analitik süreç sonunda belirlenen bir madde veya kimyasal elemandır.

Ersoy İnce

Analitik Çözelti

Belirli bir parametreler ve sınır koşulları dizisi için nedensel sonuçlara sahip bir gerçeklik modelinin matematiksel çözümüdür.

Ersoy İnce

Analitik Çözüm

Bilinen bir parametreler dizisi ve sınır koşullarında, bir gerçeklik modelinin matematiksel çözümüdür.

Ersoy İnce

Analiz

Analiz; bir maddeyi yada fenomeni, bu olayı yada fenomeni oluşturan parçalarına ayırma; parçalarına ayırarak incelemedir.

Ersoy İnce

Analiz Edici

Soğurmalı (absorption) bir soğutma sisteminin yüksek basınç tarafında, düzelticiye yada kondensere giren buhar içerisindeki soğutkanın derişimini artırmak için kullanılan cihazdır.

Ersoy İnce

Analizör

Kimyada bir olay, yapı ya da sistemi çözümlemede kullanılan cihaz, çözümleyici diye de isimlendirilir.

Neşe Cizreliogulları

Analog Çıktı

Bir diğer değişkeni temsil etmekte kullanılan sürekli değişken; örneğin sıcaklık girdisini temsil eden akım yada gerilim çıktısıdır.

Ersoy İnce

Analog Gösterim

Bir çalıştırma personeline süreçle ilgili analog değerleri gösteren örneğin bir ölçme aracı, yada bir gösterge aracıdır.

Ersoy İnce

Analog İletim

Ses,veri,görüntü,sinyal yada video bilgilerinin, bir değişkenin değişmesiyle orantılı olarak genliği,fazı, yada diğer bir özelliği değişen sürekli bir sinyalle iletimidir.

Ersoy İnce

Analog Sergileme

(1) Analog (girdiyle orantılı çıktı üreten) veri değerlerinin sergilenmesidir. (2) Bir fiziksel değişkenin sürekli biçimde sergilenmesidir.

Ersoy İnce

Analog Veriler

Genellikle kağıt formunda, haritaları, istatistik verileri ve basılı hava fotoğrafını içeren datadır.

Ersoy İnce

Analog-Sayısal Dönüştürücü

Analog sinyalleri farklı sayısal işaretlere dönüştüren cihazdır.

Ersoy İnce

Anayol

Ana trafiğe açık olan ve bunu kesen karayolundaki trafiğin, bu yolu geçerken veya bu yola girerken, ilk geçiş hakkını vermesi gerektiği işaretlerle belirlenmiş karayoludur.

Sevcan Arslan

Andezit

1) Yeryüzünde volkanik faaliyetlere sahne olmuş bölgelerde oluşmuş alkalikalk ve alkali karakterli, petrografik olarak diyorit ve benzeri derinlik kayaçlarının püskürük serileri. Bazen poröz, gri, siyahımsı temel renk gösteren bu kayaçlar, daha yaşlı unsurlarında değişimden dolayı yeşilimsi, kahveremgimsi, kırmızımsı ve benekli bir görünüm arzederler. Ankara civarında bol bulunan andezit, yapılarda kullanılır ve Ankara taşı olarak da isimlendirilir. 2) Genellikle genç tersiyer volkanizmasında oluşmuş alkalikalkerli, az kuarslı veya kuarssız diyoritik mağmadan oluşan bir cins püskürük kayaç.

Neşe Cizreliogulları

Anemometre

1) Hava akımı hızını ölçme aleti. 2) Rüzgarölçer.

Neşe Cizreliogulları

Anemometre:

Rüzgâr hızını ölçen ve yönünü gösteren alet

Abbas Musa Gökburun

Anemostat

Anemostat; menfez; hava giriş elemanıdır.

Ersoy İnce

Aneroid Barometre

Atmosferik basıncı ölçmede kullanılan araç; herhangi bir sıvı içermez.;temel şekliyle, içinin havası boşaltılmış, ince ve yol kıvrımlı bir madensel kapsülden oluşur.

Ersoy İnce

Aneroid Kapsül

Metalden ve kısmen vakumlanmış ve sızdırmazlığı sağlanmış bir yay tarafından gergin ve açık tutulan atmosfer yada gaz basıncı ile çekilen ve genişleyen ince, disk biçimli kadranlı kapsüldür.

Ersoy İnce

Aneroit Barometre

Ocakta hava basıncını ölçen aygıt.

Neşe Cizreliogulları

Anestezi Teknikeri

Anestezi Teknikeri, her türlü ameliyatta hastanın uyutulmasıyla ilgili tıbbi yöntemleri anestezi uzmanı hekimin talimatına göre uygulayan, anestezi işlerinde hekime yardımcı olan kişidir.

Ersoy İnce

Anestezik

Anestezi amacıyla kullanılan ve bireyde geçici ve geri getirilebilir bilinç kaybı( baygınlık) yaratan gazlardır.

Ersoy İnce

Anfizem

Anfizem, tıbbi anfizem, doku ve organlar arasında hava kalması; solunum güçlüğü,akciğer dokularının yıpranması gibi sonuçlar yaratır.

Ersoy İnce

Anfo

Amonyum nitrat ile fuel-oil veya motorinin ağırlıkça yüzde olarak 94,3/5,7 oranında karıştırılmasıyla oluşturulan bir patlayıcı karışımını,

Ersoy İnce

Anglo Sakson Hukuk Sistemleri

İngiltere, ABD, Kanada, Hindistan, Güney Afrika vs. uygulanır ve başlıca özellikleri: •Hukuk kuralları çok sayıda mahkeme kararları ve örf adet kurallarından oluşur. •Hukuk kuralları yasam organı tarafından değil toplumun kendisi tarafından yaratılır. Örf ve adet hukuk sisteminin asli kaynağıdır. •Yargı Birliği İlkesi geçerlidir.

Serdar ŞAHİN

Anglodozer

Öndeki bıçağı, yukarı veya aşağı tek taraflı hareket ettirebilen, sağa veya sola döndürebilen dozer.

Neşe Cizreliogulları

Anhidrit

Kalsiyum sülfat (CaSO4) kimyasal bileşiminde, bazı kayaçların bünyesinde kayacı teşkil eden unsurlar arasında bulunan bir mineral. Açık denizle ilişiği kesilmiş kapalı basenlerde buharlaşma sonucu çökelmeyle oluşur.

Neşe Cizreliogulları

Ani Buhar

Ani buharlaşma buharı; boru hatlarında akan sıvının, sıvı basıncının, sıvı sıcaklığını doyma sıcaklığı yapan değere düşmesi ile aniden buharlaşmasıdor.

Ersoy İnce

Ani Buharlaşma

Ani buharlaşma; özellikle soğutma devrelerinde sıvı soğutkanın sıvı hattındaki ani buharlaşmasıdır.

Ersoy İnce

Ani Buharlaşma Deposu

Bir akışkan akışı sırasında sıcaklığın yükselmesi veya basıncın düşmesi nedeniyle aniden oluşan buhar bölümünü sıvı bölümünden ayırmakta kullanılan tanktır.

Ersoy İnce

Ani Frenlemeli Güvenlik Tertibatı

Kılavuz raylar üzerindeki frenleme hareketi ani olan paraşüt sistemidir.

Ersoy İnce

Ani Gaz Boşalması

1) Yeraltı çalışmaları sırasında; jeolojik yapıdan dolayı basınç altında bulunan metan, CO2 vb. gazların çalışılan yere ani olarak püskürmesi suretiyle serbestleşmeleri ve dolayısı ile kömür ve diğer katmanların açılmış boşluğa yayılmaları. 2) Degajman (Degajman enstantane). 3) Damar patlaması.

Neşe Cizreliogulları

Ani Gelişen Afet

Deprem, fırtına, hortum, çığ, kaya düşmesi, volkan, yangın, heyelan, ani sel, su taşkını, tsunami gibi yıkıcı etkileri aniden ortaya çıkan doğa kaynaklı afettir.

Ersoy İnce

Ani Isıl Verim

Belirli bir zaman aralığında brüt kolektör alanı başına çıkartılan ısı miktarının, aynı dönemde kararlı yada yarı kararlı koşullarda kolektörün birim alanına gelen toplam radyasyon bölümüdür.

Ersoy İnce

Ani Paslanma

Yüzey hazırlamanın hemen sonrasında çelik yüzey üzerinde olusan ince hafif pastır.

Ersoy İnce

Ani Radyasyon

Bir yüzey üzerinde ölçülen ani radyasyondur.

Ersoy İnce

Ani Su Isıtıcısı

Ani su ısıtıcısı; deposu olmayan musluk açıldıktan hemen sonra sıcak su vermeye başlayan ve genellikle duş kafasına uygulanan ısıtıcıdır.

Ersoy İnce

Ani Verim

Belirli bir dönemde, bir ısı transfer akışkanı tarafından çıkartılan brüt enerjinin, kararlı hal yada yarı kararlı hal koşullarında bir güneş kolektörünün birim alanına gelen güneş radyasyonuna oranıdır.

Ersoy İnce

Ani Yanma

Kendiliğinden tutuşma; kendiliğinden yanmaya başlamadır.

Ersoy İnce

Anilin Noktası

Seçilmiş hidrokarbonlardan oluşan bir çözelti olan anilin içerisinde yağın çözünmeye başladığı minimum sıcaklıktır.

Ersoy İnce

Anizotrop

Belirli fiziksel doğrultulara göre özelliği değişen cisimler.

Neşe Cizreliogulları

Anjildit

Killi kayacın mekanik etkilerle sertleşip levhalara ayrılabilen türü.

Neşe Cizreliogulları

Ankastre Eleman

Demir, çapa, ankastre tutma yada bağlama elemanıdır.

Ersoy İnce

Ankastre Yapmak

Demirlemek, sıkıca tutturmak/bağlamak, sıkıca bağlanmak, çapa, çapa atmak, tutmak.

Ersoy İnce

Anket Formu

Soru yada anket formu; belirli konularda kamusal düşünceyi belirlemek için uygulanan ankettir.

Ersoy İnce

Ankraj (Mekanik Bağ)(İskele)

Bir bağ elemanını tutturmak için yapıya saplanan veya tutturulan elemandır.

Burak Tuna

Ankraj Tahkimatı

1) Betonarme kiriş şeklinde çalıştırmak amacı ile, kayaçlara delikler delinerek içine demir teçhizat yerleştirmek suretiyle yapılan tahkimat. Ankrajın görevi, birkaç kayaç katmanını, müşterek bir kitle teşkil edecek şekilde birbiriyle irtibatlamak ve böylece katmanların göstereceği bükülme mukavemetini artırmaktır. Bunun için özel biçimli değişik boy çelik malzeme, daha önce delinmiş yerlere çakılır ve böylece kayaçların betonarme kiriş şeklinde çalışması sağlanır. 2) Tavan civatası.

Neşe Cizreliogulları

Anlaşma

Sözleşme; anlaşma; yerine getirilmesi gereken hususları içeren imzalı belgedir.

Ersoy İnce

Anma Boyutu

Cevher hazırlama çalış-maları ile ilgili bir boyut sınıflandırılasında tağdiye (besleme) maddesinin ayrılmak istendiği parça boyutu.

Neşe Cizreliogulları

anma kapasitesi

Kazıcıların (ekskava-törlerin) normal koşullarda yapması gereken kazı miktarının ifadesi. Pratikte kazıcıların çalışma verimleri yapılan fiili iş miktarının anma kapasitesine oranı ile değerlendirilir. Anma kapasitesi; nominal kapasite ve normal kapasite diye de ifade edilir.

Neşe Cizreliogulları

Anma Kesiti

1) Kesiti önemli olan tel, halat, çubuk vb. maddelerin standartlarda belirtilen kesit değeri. 2) Nominal kesit.

Neşe Cizreliogulları

Anne Çekirdek

Radyoaktif bozunma sonucu özel bir çekirdek (kız çekirdek) oluşmasını sağlayan radyo-nüklitlerdir.

Ersoy İnce

Ano

İstinat duvarları, galeri veya kuyularda beton, betonarme, taşduvar veya kemer inşaatlarında meydana gelebilecek deformasyonların tüm tahkimatı etkilemesini önlemek ve deforme olan kısımların kolay tamir edilebilmesini sağlamak için söz konusu tahkimatın bloklar halinde inşa edilen kısımları.

Neşe Cizreliogulları

Anod

(1)bir elektrolitik pilde, negatif yüklü metal olmayan iyonların kendisine doğru hareket ettiği pozitif elektrod; (2) elektrolitik bir pil yada vakum borusunda pozitif kutup yada elektrottur.

Ersoy İnce

Anomali

1) Kaide dışı olan şey. 2) Yeryü-zünde sistemli bir dağılım ve belirli bir ölçü değeri gösteren manyetik alanın bir lokasyonda alışılmamış değişiklik göstermesi. Aynı şekilde radyoaktif, yerçekimi, yer akımları değerlerinin normallerinden farklı olması da anomalidir ve maden aranmasında önemli belirtiler olarak değerlendirilir. 3) Sapaklık, düzgünsüzlük.

Neşe Cizreliogulları

Anonim Proxy

Kullanıcının internet üzerinden gerçekleştirdiği hareketliliği gizlemesini sağlayan yazılımdır.

Ersoy İnce

Anot Çamuru

Bakırının elektro rafinasyonu esnasında oluşan, içerisinde gümüş, altın, selenyum, tellür ve az miktarda da olsa platin, paladyum bulunan ürün.

Neşe Cizreliogulları

Anotlama

Elektrolizle uygulanan metal kaplama yöntemi. Anotlama işlemi, paslanmaya karşı koruma, elektrik yalıtımı, ısı kontrolü, birleştirme ve sızdırmaz hale getirme, aşınma ve yıpranmaya karşı dayanıklılık ve süsleme amacıyla yapılır.

Neşe Cizreliogulları

Antagonizma

Kişiler, kurumlar, toplumsal grup ya da sınıflar öğreti ya da ideolojiler arasında sözkonusu olan uzlaşmaz, üstesinden gelinmez çelişki ya da karşıtlık durumudur. Gelirlerin paylaşılmasında işverenle işçinin rakip durumda olduklarını iddia eder.

Neşe Cizreliogulları

Antalpi

Bir sistemin iç enerjisi ile basınç hacim çarpımı olan sistem üzerinde yapılan işin toplamı; h = e + pv; h = antalpi yada toplam ısı içeriği , e = sistemin iç enerjisi p =basınç, ve v = hacim;

Ersoy İnce

Antalpi Diyagramı

Antalpi diyagramı; soğutma çevrimini gösteren basınç-antalpi diyagramı;koordinatlardan birisinin antalpi olduğu, bir maddenin özelliklerinin grafik olarak gösterimidir.

Ersoy İnce

Antalpi [Isı Tutumu]

Bir sistemin iç enerjisi ile basınç hacim çarpımı olan sistem üzerinde yapılan işin toplamı; h = e + pv; h = antalpi yada toplam ısı içeriği , e = sistemin iç enerjisi p =basınç, ve v = hacim;

Ersoy İnce

Anti Korozif Boya

Demir malzeme üzerine havadan kaynaklanan korozyonu önlemek için kullanılan boya; astar.

Ersoy İnce

Anti Korozyon Katkı

Korozyonu önlemek için kullanılan katkıdır.

Ersoy İnce

Anti-malware

Bilgisayar virüsleri, solucanlar, trojanlar, zararlı tarayıcı eklentileri, adware ve Spyware dahil olmak üzere birçok malware tehdidini tespit etmek veya ortadan kaldırmak için yaygın olarak kullanılan teknolojidir.

Ersoy İnce

Antibiyotik

Bir mikroorganizma tarafından başka bir mikroorganizmayı öldürmek ya da çoğalmasını önlemek için üretilen ya da yapay koşullarda mikroorganizmadan türetilen maddelerdir.

Ersoy İnce

Antidot

Türkçede ‘panzehir’ olarak da adlandırılan antidot, toksinin ortalama letal dozunu (LD50) yükselten ve toksik etkilerin şiddet ve süresini azaltan maddelerdir. Örneğin metil alkolün antidotu etil alkol, trisiklik antidepresanların antidotu ise sodyum bikarbonattır.

Güven ERBAŞ

Antidot (Panzehir)

Bir zehri etkisiz hale getiren ya da zehrin etkilerini yok eden maddelerdir.

Ersoy İnce

Antifiriz

0 derece ve altında radyatör suyuna katılarak suyun donmasını önleyen kimyasal madde. (Bir alkol türevi olan etilen glikol (etandiol) iyi bir antifrizdir.)

Burak Tuna

Antifriz Çözeltisi

Metanol yada etilen glikol gibi bir aracın soğutma suyuna eklenen yada solar sistemde ısı transfer akışkanı olarak kullanılan sistemi donmaktan koruyan sıvı bileşiktir.

Ersoy İnce

Antigrizu Devre Kesici

Grizulu ocaklarda kullanılan elektrik motorlarını, kısa devre, aşırı yükleme, faz kesilmesi ve toprak kaçaklarına karşı koruyan düzen.

Neşe Cizreliogulları

Antigrizu Dinamit

Grizu tehlikesi olan ocaklarda kullanılan emniyetli patlayıcı madde. Bu dinamitler esas olarak yanmayan emici (kizelgur) bir madde ile imal edilen ve içine kolay buharlaşan amonyum oksalat vb. tuz ilave edilen bir patlayıcı maddedir.

Neşe Cizreliogulları

Antigrizu Patlayıcı Maddeler

Ateşleme esnasında grizu patlamasına veya yanmasına meydan vermeyecek şekilde özel imal edilen

Neşe Cizreliogulları

Antijen

Vücut için yabancı olan ve antikor yapımına sebep olan maddelerdir.

Ersoy İnce

Antijenik Drift

Antijen sürüklenmesi. HA (Hemaglütinin) ve NA (Nöraminidaz) glikoproteinlerinde görülen ve epidemilere yol açabilen nokta mutasyonlar sonucunda oluşmaktadır

Ersoy İnce

Antijenik Shift

Antijen kayması. Bir türdeki influenza virüsünde öngörülemeyen aralıklarla oluşan, süreç sonunda başka bir virüs oluşumuna neden olan, HA ve NA veya her iki glikoproteinde görülen büyük antijenik yapı değişiklikleridir.

Ersoy İnce

Antiklinal

Jeolojik devirlerde meydana gelen tektonik hareketlerle formasyonlarda oluşan kıvrımların semer şeklinde olan kısmı. Antiklinal ekseninin bir tarafa yatması ile oluşan şekline devrik antiklinal denir.

Neşe Cizreliogulları

Antikor

Vücuda giren bakteri ya da toksin gibi antijenlere karşı bağışıklık sistemi tarafından oluşturulan protein yapısındaki savunma maddeleridir. Antikorlar bakterileri yok ederek ya da zayıflatarak, organik zehirleri de etkisiz hale getirerek vücudu yabancı yapılardan korur.

Ersoy İnce

Antikorozif Boyalar

Beklenen dayanım ömrü içerisinde metalik korozyondan (genellikle demirin oksidasyonundan) korumak amacıyla geliştirilmiş astar ve boyalardır.

Ersoy İnce

Antimadde

Evrenin 15-20 milyar yıl önce büyük bir patlama ile oluştuğuna inanan bilim adamları, bu ilk patlama sonucu, saf enerjilerin parçalanıp bildiğimiz maddelere ayrılmasının yanısıra bu oluşum esnasında simetrik sebeplerden dolayı zorunlu olarak ortaya çıkan ve yok olduğu sanılan madde (Positor).

Neşe Cizreliogulları

Antimuan (Sb)

Gümüş beyazı renginde kırılgan, özgül ağırlığı 6,62gr/cm3 atom ağırlığı 121,76 olan element. Regulüs denilen metal antimuanın ticarette % 99,60 Sb ve en çok % 0,15 arsenik (As) içermesi istenir.

Neşe Cizreliogulları

Antisepsi

Canlı doku üzerindeki (özellikle patojen) mikroorganizmaların öldürülmesi veya üremelerinin engellenmesidir.

Ersoy İnce

Antiseptik

Canlı doku veya yüzeyi mikroplardan arındırmak için kullanılan kimyasal maddedir.

Ersoy İnce

Antiserum

Enfeksiyon yapıcı mikroorganizmalara veya zehirli maddelere karşı etkili antikorları içeren kan serumudur.

Ersoy İnce

Antisifon Vana

Sifonlamayı önleyen vanadır.

Ersoy İnce

Antitoksin

Vücuda giren bakterilerin ya da başka organizmaların oluşturduğu zehir ya da toksinleri etkisiz hale getirmek için üretilen antikorlardır.

Ersoy İnce

Antiviral

Virüs enfeksiyonlarına karşı kullanılan farmakolojik ajanlardır. Viral enfeksiyonun kontrol altına alınması ya da yok edilmesi amacıyla kullanılmaktadır.

Ersoy İnce

Antoine Eşitliği

Basıncın sıcaklığın bir fonksiyonu olduğunu belirten yasadır.

Ersoy İnce

Antrako Silikozis

Maden işlerinde kömür ve silis tozlarının birikmesiyle oluşan solunum hastalığıdır.

Neşe Cizreliogulları

Antraks

Biyolojik silah olarak geliştirilmiş bacillus anthracis adlı bakterinin oluşturduğu ölümcül enfeksiyon. Doğada mevcut olan bacillus anthracis (şarbon sporu), biyolojik silah olarak laboratuvar ortamında ya da yapay koşullarda üretilebilmektedir. Üretiminin kolaylığı, zorlu koşullara dirençli oluşu ve solunum, deri teması gibi kolay yollarla enfekte etme özelliği şarbonun biyolojik silah olarak kullanılmasının sebepleridir. Vücuda girdikten sonra üremeye başlayan bakteri protein yapısında toksinler salgılar ve bu toksinler oldukça ölümcüldür. Hastalık antibiyotiklerle tedavi edilebilir fakat tedavinin etkili olması için tedaviye olabildiğince erken başlanmalıdır.

Ersoy İnce

Antraks (Şarbon)

Bacillus anthracis adlı bakterinin sebep olduğu, sığır, koyun, keçi gibi ot yiyen hayvanlarda görülen ve insanlara da bulaşabilen ölümcül bir bakteriyel enfeksiyon hastalığıdır. Hastalığa yol açan B. anthracis mikrobunun en önemli özelliği zorlu fiziksel ve kimyasal çevre koşullara son derece dayanıklı “spor” denilen yapılar oluşturmasıdır. Bakterinin kendisi yüksek ısıda kolayca öldüğü halde, bu sporlar zorlu koşullarda on yıllarca hatta bir asır hayatta kalabilmektedir. Hayvanlarda sindirim, solunum ya da derideki çizik, sıyrık ve yaralar yoluyla mikrobun vücuda girmesi sonucu oluşan hastalık, hayvanlardan insanlara da enfekte olmuş hayvan etinin tüketilmesi ya da hastalıklı hayvanlarla direkt temas edilmesi halinde bulaşır. Vücuda girdikten sonra üremeye başlayan bakteri protein yapısında toksinler salgılar ve bu toksinler oldukça ölümcüldür. Hastalık antibiyotiklerle tedavi edilebilir fakat tedavinin etkili olması için tedaviye olabildiğince erken başlanmalıdır. Antraks sporları biyolojik silah olarak laboratuvar ortamında ya da yapay koşullarda üretilebilmektedir. Üretiminin kolaylığı, zorlu koşullara dirençli oluşu ve solunum, deri teması gibi kolay yollarla enfekte etme özelliği antraksın biyolojik silah olarak kullanılmasının sebepleridir.

Ersoy İnce

Antrasit

Uçucu gazları az, (%5 ile 10 arası) ve kalorifik (yanma) değeri yüksek olan bir cins maden kömürü. Kısa, mavi ve is bırakmayan bir alev ile yanar, az koku çıkartır ve koklaşmaz.

Neşe Cizreliogulları

Antrasit Kömürü

Sert, yoğun, zor parçalanan, temiz, ancak yoğun bir alevle yanan ve içerdiği uçucu madde miktarı az sabit karbon miktarı fazla olduğundan çok fazla duman vermeyen bir kömür türü;ısıl değeri 12,000/15,000 British Thermal Units (BTU)/lb’dur.

Ersoy İnce

Antrenör (Spor Eğitimcisi)

Antrenör (Spor Eğitimcisi) okullarda, kulüplerde, üniversitelerde, Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı kuruluşlarda ve diğer kuruluşlarda sporcuların bireysel veya toplu olarak, ihtisasları dahilindeki her türlü spor faaliyetlerinde, sportmenlik anlayışı içinde, uluslararası kural ve tekniklere uygun olarak eğitilmesini sağlayan, sporun esaslarını, teknik prensiplerini ve kurallarını öğreten ve alanındaki gelişmeleri takip eden kişidir.

Ersoy İnce

Antrepo

Gümrüklere gelen ticari eşyanın konulduğu, korunduğu yer; ardiye; ambar.

Burak Tuna

Antropi

Bir maddeye eklenen ısı miktarının bulunduğu mutlak sıcaklığa oranı ds=dq/T; istatiksel mekanik bakımından antropi sistemin olası mikroskopik konfigürasyonlarının sayısını anlatır.

Ersoy İnce

Antropi Diyagramı

(1) Sistemde kullanılamayan veya diğer tür bir enerjiye çevrilemeyen enerjinin ölçüsü (2) Koordinatlardan birisinin antropi olduğu, bir maddenin özelliklerinin grafik olarak gösterimidir.

Ersoy İnce

Antropometri

Vücut ölçüleri bilimidir.

Ebru Aydınalp

Anyon

Negatif yüklü iyon; örneğin klorit, silikat, sülfat.

Ersoy İnce

Anyon Değişimi

Anyon değişimi yoluyla alkalilik kaldırma.

Ersoy İnce

Aparat

ANSI/ASHRAE Standart 402002 de istenen test odası koşullandırma cihazı ve diğer test ve ölçme araçlarıdır.

Ersoy İnce

Aparat Çiğ Noktası

Nem almanın olduğu yerlerde serpantinin etkin yüzey sıcaklığı; bu sıcaklık, % 100 besleme havasının serpantine temas etmesi halinde tüm besleme havasının soğuyacağı sıcaklıktır.

Ersoy İnce

Aparey (Aparat)

Bir lamba yada lambalar grubunu içeren, konumlandıran, görüşten saklayan ve ışığı dağıtan eleman. Bu aparat aynı zamanda bir ballast gerektirebilen elektrik bağlantılarını da içerir.

Ersoy İnce

Apartman

İçinde bağımsız mutfak ve banyoya sahip en az üç mesken bulunan binadır.

Burak Tuna

Apex

1) Antiklinal kıvrımının tepe noktalarının oluşturduğu eksen. 2) Kömür damarının en yüksek noktası. 3) Bir dağın en yüksek noktalarının bütünü. 4 ) USA’nın maden kanununda gang’ın mostrası veya yeryüzüne ulaşmayan gang’ın en üst sınırı. 5 ) Gidiş ve dönüşü kesinleştirilmiş indirimli uçak bileti türü.

Neşe Cizreliogulları

Aplikasyon

Projenin zemine uygulanması işlemleridir.

Ersoy İnce

Aplikatör

Eğik başlığı(120º) ile pulverize su işleyen, genellikle araç yangınlarında kullanılan yaklaşık 1-1,5 m. uzunluğunda bir lans türüdür.

Burak Tuna

Aplit

Derinlik kayaçlarının açık renkli, ince taneli, asidik karakterli gang şeklindeki uzantıları. Batolitten en son kalıp uçucu maddelerle birlikte çatlaklarda katılaşan hemen yalnız kuars ve feldspattan ibaret kısım.

Neşe Cizreliogulları

Apofiz

1) Derinlik kayaçlarının veya gang’ların komşu oluşumlar içine nüfuz etmiş uzantıları veya yan kolları. 2) Çıkıntı, kambur.

Neşe Cizreliogulları

Apron

Hava alanında uçakların park etmesi, akaryakıt ikmali, yük, posta, kargo, yolcu indirmebindirme işlemleriyle uçakların bakımlarını yapmak için kullanılan alandır.

Burak Tuna

Ara Ambalaj (SEA Y.)

İç ambalaj veya eşyalar ile dış ambalaj arasına yerleştirilen ambalajdır.

Burak Tuna

Ara Basınç

Kademeli soğutma sistemlerinde alçak ve yüksek basınç kademeleri arasındaki basınçtır.

Ersoy İnce

Ara Hacim

Bir binanın iki zon’u, katı yada odası arasındaki hacimdir.

Ersoy İnce

Ara İndirici Merkez

İki veya daha fazla yüksek gerilim seviyesi kullanılan şebekelerde enerjiyi bir yüksek gerilim seviyesinden diğerine dönüştüren transformatör merkezleridir.

Burak Tuna

Ara Kanal

Bir çalışma noktası yada kalibre edilmiş bir mikrofon tepkisi oluşturan, bir fanın emme ve basma taraflarına bağlanmış kanaldır.

Ersoy İnce

Ara Kat

İki ana kat arasında bulunan ve hazırlık işlerinin bir bölümünü teşkil eden ve ana ihraç sistemine bağlı olmayan kat.

Neşe Cizreliogulları

Ara Katlı Göçertmeli Ayak İşletme Metodu

Orta sertlikte cevher ve kömürün teşkil ettiği, üstte kalan tabaka göçmeğe elverişli fakat bir dereceye kadar ufak açıklıklara dayanacak şekilde olan geniş maden yataklarında dilimli göçertmeli ayak işletme metodunda olduğu gibi alt ve üst ana nakliyat yolları sürülüp kelebe veya başyukarı (aykırı) ile birleştirildikten sonra dilimler halinde yukarıdan aşağı doğru çalışırken dilimler arasında 3-4 m. kalınlıkta topuklar bırakıp dönüşte bu topuklar da göçertilerek alınmak suretiyle uygulanan yeraltı (üretim) işletme metodu.

Neşe Cizreliogulları

Ara Kesme

Kömür tabakaları arasında bulunan ve kömür olmayan katman, kömür ocaklarında ara kesme veya fay zonlarında bulunan plastik killer. Bu plastik killer şist olarak da isimlendirilir.

Neşe Cizreliogulları

Ara Kızgınlık Alıcı

Buhar kazanlarında buharın akış sırasında yoğuşmasını önlemek üzere yerleştirilen ara kızdırıcıdır.

Ersoy İnce

Ara Korkuluk (İskele)

Platforma paralel olup iskele çerçevesine yatay olarak bağlanan, topuk tahtası ile ana korkuluk arasından 47 cm çapında kürenin geçmesine izin vermeyecek yükseklikte monte edilen iskele korkuluk sisteminin elemanıdır.

Burak Tuna

Ara Madde

Bir başka maddeye dönüştürülmeye yönelik, imal edilen ve tüketilen veya kimyasal proseste kullanılan maddedir.

Burak Tuna

Ara Pompalama Merkezi

Ara pompalama istasyonu; ikincil pompalamanın yapıldığı ara pompalama merkezi.

Ersoy İnce

Ara Soğutucu

Ara soğutucu; çift kademeli soğutma sistemlerinde alçak ve yüksek basınç kademeleri arasındaki soğutucudur.

Ersoy İnce

Ara Tavan

Bir mahalde, temiz odada kanalların yada ışıkların gizli yerleştirilebilmesi için uygulanan ara tavandır.

Ersoy İnce

Ara Yüz

Bilgisayarda bir yazılımın sahip olduğu özellik;bir bilgisayar ile aynı yapıdaki elemanlar arasında bilgiyi iletmek yada bilgisayardan bilgi almak için yapılan arayüz bağlantılarıdır.

Ersoy İnce

Ara-Bağ

İki bağ arasına sonradan yapılan takviye tahkimat.

Neşe Cizreliogulları

Araba Kancası

Arabaları birbirine veya lokomotife bağlamaya yarayan düzen.

Neşe Cizreliogulları

Arabalı Perforatör

Tekerlekli bir şasi üzerine yerleştirilmiş lağım makinesi.

Neşe Cizreliogulları

Arabulucu

Toplu görüşmelerin uyuşmazlıkla sonuçlanması üzerine, Seçici Kurulca belirlenerek Resmî Gazete’de yayımlanan listeden görevli makamca görevlendirilen ve tarafların anlaşmaya varması için her türlü çabayı harcayarak ilgililere önerilerde bulunan kişiyi ifade eder.

Ebru Aydınalp

Arabuluculuk

Arabuluculuk, günümüzde dostane yollarla uyuşmazlık çözüm yöntemleri içinde en yaygın olarak bilinen ve uygulanan uyuşmazlık çözüm yöntemidir.

Ersoy İnce

Araç

Karayollarında kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adıdır.

Sevcan Arslan

Araç (Cihaz)

ANSI/ASHR.AE Standard 52.11992 içerisinde "device" sözcüğü , özellikle test altındaki ekipman olmak üzere, genel havalandırmada kullanılan bir hava temizleme ekipmanı anlamına gelir.

Ersoy İnce

Araç Altı Soğutma Birimi

Araç dingiline alttan bağlı soğutma birimidir.

Ersoy İnce

Araç Asansörü

Kabini ticari olmayan motorlu araçları taşıyacak boyutlarda yapılmış asansördür.

Ersoy İnce

Araç Bilgisi

Kullanılan araç tipi hakkında bilgi.

Serdar ŞAHİN

Araç Duyarlılığı

Ölçme aracının yanıt vereceği en küçük artımsal değişimdir.

Ersoy İnce

Araç Kurtarma-Çekme-Taşıma Aracı

Aracı kaldırıp yükleyebilen, bir yerden başka bir yere taşıyabilen, taşıma kapasitesi en az 1 ton, motor gücü en az 80 kw 107 hp olan, aparatları ruhsata işli ve tescil belgesine sahip makinedir.

Burak Tuna

Araç Sahibi

Araç için adına yetkili idarece tescil belgesi verilmiş veya sahiplik veya satış belgesi düzenlenmiş kişidir.

Sevcan Arslan

Araç Tartı İstasyonu

Araçların yüklü veya yüksüz olarak sabit veya taşınabilir cihazlarla tartıldığı yerdir.

Sevcan Arslan

Araçsal Episanter

Deprem hareketi kayıtlarının araçla incelenmesi sonucunda bulunan koordinatlar (enlem ve boylam) yardımıyla deprem yerinin belirlenmesi. Böyle bir çalışmanın yapılabilmesi için en az üç sismik istasyonunun kayıtlarının incelenmesi lazımdır.

Neşe Cizreliogulları

Aradekapaj

Açık işletmelerde maden içerisinde arakatlar halinde bulunan sokmaların ve yabancı katmanların iş makinaları vasıtasıyla ayrı olarak alınması.

Neşe Cizreliogulları

Aragonit (CaCO3)

Kimyasal bakımdan kalsitten farkı olmayan fakat kristal şekli ayrı (rombusal), doğada daha az bulunan, kalsitten daha sert ve ağır, sertliği 3,5-4, özgül ağırlığı 2,9, dilinimi olmayan kolay kırılır, kırılma yüzeyi midye kabuğu şekilli, cam parıltılı, kırılan yüzeyi ise yağımsı, yağ parıltılı, saydam, bulanık ve yarı saydam mineral.

Neşe Cizreliogulları

Aralık

1. Kapı ve pencere yüzeyleri arasındaki açıklıklar, aralıklardır. 2. Aralık. fasıla. mesafe. müddet. zaman. iki ses arasındaki perde farkı.antrakt. ara. açıklık. meyan. mühlet. 3. Basınç, sıcaklık, akış miktarı (debi) yada bilgisayar değerleri gibi değerlerin en yüksek ve en düşük sınırları arasındaki farktır.

Ersoy İnce

aralık (makine)

İki parça arasındaki aralık; boşluktur.

Ersoy İnce

Aralık Mastarları

İki yüzey arasındaki aralığı ölçmek üzere değişik kalınlıklarda hazırlanmış mastarlardır.

Ersoy İnce

Aralık Parçası

Ekipmanlar veya elemanlar arasında aralık bırakan parçadır.

Ersoy İnce

Aralıklı Ateşleyen Brülör

Aralıklı brülör ateşlemesi;sadece gerekli olduğunda yada hava fırını çalışırken devrede olan ateşleme sistemidir.

Ersoy İnce

Aralıklı Brülör Ateşlemesi

Aralıklı brülör ateşlemesi; sadece gerekli olduğunda yada hava fırını çalışırken devrede olan ateşleme sistemidir.

Ersoy İnce

Aralıklı Buz Yapıcı

Değişmeli olarak buz yapma (dondurma) ve toplama çevrimi yapan buz makinesidir.

Ersoy İnce

Aralıklı Görev

Aralıklı görev yada işlev; gerekli olduğunda devreye giren işlevdir.

Ersoy İnce

Aralıklı Kapsül

Kovan içindeki tel uçları ark oluşturacak biçimde aralıklı olan ve alev alıcı hassas maddenin içinde bulunan ve yaklaşık 50 voltluk elektrik gerilimiyle patlayan kapsül.

Neşe Cizreliogulları

Aralıklı Proses

Soğutma ve/veya soğutma işlevlerini kararsız yada sürekli olmayan biçimde sağlandığı bir çevrim türüdür.

Ersoy İnce

Arama

Afet ve acil durumlarda afetzede veya kazazedenin yerinin belirlenmesine yönelik yapılan çalışmadır.

Ersoy İnce

Arama Galerisi

Jeolojik ve jeofizik çalışmalar sonucunda elde edilmiş bilgilerin ışığında veya mevcut bir işletmede; maden yatağı varlığını tesbit amacıyla sürülen galeri.

Neşe Cizreliogulları

Arama Kurtarma

Afet nedeniyle güç durumda kalmış insanların, özel olarak eğitilmiş ve donatılmış resmî veya özel ekipler tarafından aranması, bulunması ve kurtarılmasına yönelik çalışma. Aynı zamanda bu afetzedelere acil müdahale yapılarak, zarar görmeden en yakın sağlık merkezine nakledilmesi de bu kapsamdadır.

Ersoy İnce

Arama Kurtarma Birliği veya Ekibi

Özel malzeme ve ekipman ile donatılmış, özel olarak arama/kurtarma ve yardım eğitimi almış, afet ve acil durumlara müdahale edebilen profesyonel personelden teşkil edilmiş birlik veya ekiptir.

Ersoy İnce

Arama Sondajı

1) Jeolojik, jeofizik vb. çalışmaların ümitli gösterdiği sahalarda yeraltı zenginliklerinin bulunması ve daha belirgin hale getirilmesi, jeolojik ve jeofizik vb. çalışmalardan elde edilen verilerin tahkiki ve derinlerden numune alınarak keşfedilen yeraltı zenginlik-lerinin mineralojik, petrografik, fiziki ve kimyevi nitelikleri hakkında en güvenilir bilgileri edinebilmek için yapılan sondaj. 2) Bulunmuş veya işletilmekte olan bir madenin devamını, uzantısını sağlamak amacıyla yapılan sondaj.

Neşe Cizreliogulları

Araştırma

Yeni olayların ışığında, benimsenen sonuçların yeniden gözden geçirilmesine ilişkin deneysel ve kapsamlı kritik çalışmadır.

Ersoy İnce

Araştırma (SGK)

Kamu idareleri, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kurum ve kuruluşlar ile 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Kanun kapsamındaki kuruluşlar tarafından ihale mevzuatına göre yaptırılan işlerden ve özel nitelikteki inşaat işlerinden dolayı bu işleri yapan işveren tarafından yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığı hususunda Kurumca yapılan değerlendirmedir.

Burak Tuna

Araştırma Reaktörü

Temel amacı güç üretimi olmayan, eğitim, araştırma, malzeme testi, deneme veya benzeri amaçlar için kullanılan reaktördür.

Ersoy İnce

Araştırmak

Bakmak. İncelemek. Dikkatle göz gezdirmek. (Bir yapıyı ) Yoklamak. Muayene etmek. Durumunu sınamak. Teftiş etmektir.

Ersoy İnce

Arayıcı

Arayıcı; detektör; Genelde soğutma sistemlerinde soğutkan kaçak noktalarını belirlemekte kullanılan elektronik cihazdır.

Ersoy İnce

Arayüz Standardı

İletişimde iki sistem yada iki ekipman parçası arasında bilgi değişimi için, bir yada daha fazla işlevsel karakteristiği (kod dönüştürme, hat ayırma, protokol) açıklayan standarttır.

Ersoy İnce

Arazi

Arazi, özel bir maksada hizmet eden arazi; yer, arazi, arsadır.

Ersoy İnce

Arazi Kullanım Planlaması

Yerleşmelerin genel arazi kullanım biçimleri, gelişme yön ve büyüklükleri, başlıca bölgeleme kararları, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunlukları ile yapılaşmanın genel özellikleri, ulaşım sistemi gibi konularda ilke ve kararları belirleyen planlama faaliyeti. Afetlerin önlenmesi ve zararlarının azaltılabilmesi için farklı tür ve ölçeklerde planlama kararları alınmadan önce, planlama yapılacak alanlardaki afet tehlikesi ve riskinin iyi bilinmesi ve arazi kullanım kararlarının, bu riskleri ortadan kaldıracak veya etkilerini azaltacak şekilde düzenlenmesi ana hedeftir.

Ersoy İnce

Arazi Taşıtı

Karayollarında yolcu veya yük taşıyabilecek şekilde imal edilmiş olmakla beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu araçtır.

Sevcan Arslan

Arazöz

Sulamak amaçlı ya da tıkanan kanalları açmak amaçlı kullanılan araçtır.

Burak Tuna

Ardışık Olay

Bir olayı hemen takibeden bir başka olaydır.

Ersoy İnce

Arduvaz

Yapraklar halinde dilinebilen, Siyah - gri – mavimsi killi şistten üretilen doğal taş çatı kaplama malzemesidir. Boyutlar ve şekil elde veya fabrikasyon olarak sağlanır.

Ersoy İnce

Arı Madde

Tek cins tanecik (atom veya molekül) içeren ve belirli ayırt edici ö zellikleri olan madde.

Serdar ŞAHİN

Arındırma

Kişi, araç, malzeme ve binalar ile alanlar üzerinde etki gösteren kimyasal, biyolojik, radyoaktif ve nükleer maddelerin etki seviyesinin en aza indirilmesi için yapılan temizleme işlemidir.

Ersoy İnce

Arıtılmış Su

Bir arıtma tesisinde işlem gördükten sonra kullanılabilir hâle getirilmiş sudur.

Ersoy İnce

Arıtma

Atık su yada içinde istenmeyen kimyasallar barındıran su içinde kirliliğe neden olan yabancı maddelerin fiziksel, kimyasal, biyolojik metotlarla atık sudan ayrılması işlemidir.

Ersoy İnce

Arıtma Tesisi

Her türlü faaliyet sonucu oluşan katı, sıvı ve gaz halindeki atıkların yönetmeliklerde belirlenen standartları sağlayacak şekilde arıtıldığı tesislerdir.

Burak Tuna

Aritmetik Ortalama

Aritmetik ortalama;bir veri dizisindeki değerler toplamının dizideki eleman sayısına bölümüdür.

Ersoy İnce

Aritmetik Ortalama Sıcaklık Farkı

Belirli bir dönem içerisinde ölçülen hava sıcaklıkları toplamının, ölçme sayısına bölümü ile elde edilen ortalama sıcaklıktır.

Ersoy İnce

Arıza

Arıza, bir kazadan ya da ağır bir kazadan daha farklı olan, bir makinenin, vs. işletilmesiyle bağlantılı ve emniyetli işletmeyi aksatan bir olaydır.

Serdar ŞAHİN

Arıza/Hastalık Listesi

Sigortalıların çalışma gücünün en az %60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kayıp ettiklerinin tespitine esas liste

Sevcan Arslan

Ark

Birbirine yakın iki elektrot arasında gerilimin neden olduğu akım atlamasıdır.

Ersoy İnce

Ark Kaynağı

Ark kaynağı; elektrotla malzeme arasında oluşan arkın ergitmesi ile yapılan kaynaktır.

Ersoy İnce

Arkaplan Derişimi (Konsantrasyonu)

Salım bacası veya salım jetinin dışında bulunan söz konusu hacim içindeki alevlenebilir maddenin ortalama derişimidir.

Burak Tuna

Armuz

Güverte ve borda kaplama tahtalarının arasındaki çizgidir.

Ersoy İnce

Aromatik Hidrokarbon

Tekli (C-C) ve çift(C=C) bağlarla bağlar çevresinde 6 simetrik karbon zinciri yapısında karbon ve hidrojen atomları içeren hidrokarbondır.

Ersoy İnce

Aromatik İçerik

Bir bileşikte yada çözeltideki aromatik hidrokarbonların yüzdesidir.

Ersoy İnce

Artan Konut

Yapılan veya yaptırılan binalarda; borçlanma, feragat ve hak sahipliği iptali ve proje gereği hak sahibi sayısından fazla yapılma gibi nedenlerle afetzedelere verilmeyen veya borçlandığı hâlde teslim alınmayan binadır. (7269 sayılı Kanun)

Ersoy İnce

Artçı Depremler

Ana depremin ardından aynı bölgede meydana gelen daha küçük deprem. Önceleri yoğun olan artçı depremlerin sayısı zaman içinde gittikçe azalarak haftalar, aylar ve bazen de yıllarca devam edebilir.

Ersoy İnce

Artezyen

İçerdiği su seviyesi yeraltındaki su katmanının en üst seviyesindeki yüksek olan ve sınırlandırılmış su katmanı olarak adlandırılan su katmanını delerek elde edilen basınçlı kuyu suyudur.

Burak Tuna

Artık Gaz

Doğal gaz absorpsiyon işlemlerinden ( örneğin doğal gazdan doğal benzin elde edilmesi) ve sıvı bileşenlerin ayrılmasından sonra kalan doğal gazdır.

Ersoy İnce

Artık Isı

Reaktörün durmasından sonra devam eden fisyon ürünlerinin radyoaktif bozunumuyla ortaya çıkan ısıya ek olarak reaktör ve ilgili bileşenlerde depolanmış olan ısının tümüdür.

Ersoy İnce

Artırılmış Gerçeklik

Artırılmış gerçeklik, “genişletilmiş” ya da “zenginleştirilmiş” gerçeklik olarak da ifade edilmektedir. Gerçek dünyadaki çevrenin ve içindekilerin sanal olarak modellenmesi ve bu yolla oluşturulan sanal obje ya da içeriğin gerçek dünyaya görüntü işleme teknikleri ile aktarılması ve entegrasyonudur. Özellikle, mobil teknolojilerin gelişmesi, artırılmış gerçeklik uygulamalarına ivme kazandırmıştır. Bu temelde geliştirilen uygulamalara mobil cihazlar ya da özel gözlüklerle ulaşılmasıyla, örneğin durağan objelerin canlanması, 2 boyutlu nesnelerin 3 boyuta geçmesi, bir konu hakkında ek bilgilerin alınabilmesi gibi imkanlar ortaya çıkmıştır. Sanal gerçeklikle birlikte artırılmış gerçeklik uygulamaları özellikle öğrenme alanında son derece heyecan verici fırsatların ortaya çıkacağı yeni bir dönem başlatmıştır.

Serdar ŞAHİN

Arz Tabanlı Öğrenme

Arz tabanlı öğrenme, ilgili kurum tarafından önceden hazırlanmış bir dizi öğrenme kaynağı, ders ya da kurs içinden seçim yapılarak gerçekleşen öğrenme sürecidir. Önceden belirlenmiş zorunlu ya da seçmeli dersler vardır. Seçme özgürlüğü olsa dahi seçimler bu çerçevenin dışına çıkamaz. Örgün ve akademik eğitim kurumlarındaki öğrenme modeli bu şekildedir. İş dünyasındaki teknik ya da mesleki eğitimler de genellikle bu model üzerinden verilir. Bir pozisyona hazırlanmak ya da bir mesleği başarılı şekilde yapabilmek için alınması gereken eğitimler genellikle bellidir. Ayrıca kurumlar kendi iş yapış şekillerini ya da kültürlerini üyelerine aktarmak için arz tabanlı öğrenme yöntemini tercih etmektedir. Talep tabanlı öğrenmenin tersidir. Bir kurumda arz ve talep tabanlı öğrenme aynı anda farklı amaçlarla kullanılabilir.

Serdar ŞAHİN

Arz ve Talep

Arz ve talep; bir tam rekabet piyasasında fiyatların arz ve talep yasasına göre belirleneceğini ileri süren kuramdır.

Ersoy İnce

Aşağı Dönüşüm

Geri dönüşüm süreçlerinde bir malzeme veya ürünün, atık öncesi halinden daha düşük kaliteli bir ürüne dönüşmesine verilen isimdir.

Ersoy İnce

Aşağıya Düşey Atış

Belirli bir h yüksekliğinden Vo ilk hızıyla atılan bir cismin, ağırlığının etkisiyle yaptığı sabit ivmeli düzgün hızlanan doğrusal hareket.

Serdar ŞAHİN

Asansör

Belirli seviyelere hizmet veren, esnek olmayan ve yatayla 15 dereceden fazla açı yapan kılavuzlar boyunca hareket eden bir taşıyıcısı olan kaldırma tertibatını veya sabit bir seyir yolu üzerinde esnek olmayan kılavuzlar üzerinde olmasa da hareket eden kaldırma tertibatıdır.

Burak Tuna

Asansör Boşluğu

İçerisinde asansörün çalıştığı bina boşluğudur.

Ersoy İnce

Asansör Kırmızı Etiketi

Periyodik kontrol neticesinde güvensiz olarak tanımlanan ve kırmızı renkli bilgi etiketi iliştirilen asansöre; kusurlu, hafif kusurlu veya kusursuz hale getirilinceye kadar bakım hizmeti sunulamaz.

Sevcan Arslan

Asansör Kuyusu

Kabin ve varsa karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının içinde hareket ettiği boşluk. Bu boşluk genellikle kuyu dibi, kuyu duvarları ve kuyu tavanı ile sınırlıdır.

Ersoy İnce

Asansör Monte Eden

Asansörün tasarımından, imalatından, montajından ve piyasaya arzından sorumlu olan gerçek veya tüzel kişidir.

Burak Tuna

Asansör Yaptırıcısı

Asansörün monte edileceği binada/yapıda inşaat işini kendi adına yapan veya sözleşme ile devreden yapı sahibini veya asansörün monte edileceği mevcut binada bina sorumlusudur.

Burak Tuna

Asbest

Ticari adıyla amyant, jeolojik olarak lifsi kristal yapısına sahip silikat (magnezyum silikat, kalsiyum-magnezyum silikat, demir-magnezyum silikat) bileşimindeki bir grup mineralin ortak adıdır. Asbest sahip olduğu fiziksel ve kimyasal özelliklerinin bir sonucu olarak gösterdiği izolasyon özelliği nedeniyle çok uzun yıllardır kullanılmış ve “sihirli mineral” olarak bilinmiştir. Asbest; 1) Aktinolit Asbest, CAS No 77536-66-4, 2) Antofilit Asbest, CAS No 77536-67-5, 3) Grünerit Asbest (Amosit), CAS No 12172-73-5, 4) Krizotil, CAS No 12001-29-5, CAS No 132207-32-0, 5) Krosidolit, CAS No 12001-28-4, 6) Tremolit Asbest, CAS No 77536-68-6 lifli silikatlarıdır.

Burak Tuna

Asbest Söküm Çalışanı

Bakanlıkça kurulan komisyon tarafından oluşturulan eğitim programını tamamlamış ve kurs bitirme belgesi almış çalışandır.

Burak Tuna

Asbest Söküm Uzmanı

Asbestle yapılan çalışmalarda ilgili mevzuatta belirtilen işlemlerin uygulanması aşamasında işveren tarafından sorumluluk verilen, Bakanlıkça kurulan komisyon tarafından oluşturulan eğitim programını bitirip, sınavda başarılı olarak kurs bitirme belgesi alan kişidir.

Burak Tuna

Asbestli Paketleme Malzemesi

Asbestli malzemeden yapılmış salmastra; asbestli conta; asbestli sızdırmazlık elemanıdır.

Ersoy İnce

Asbestosis

Asbestli fiberlerin solunum yoluyla girmesinden kaynaklanan hastalık;bu hastalıkta soluma giderek güçleşir ve ölümcül bir sona ulaşabilir.

Ersoy İnce

Asbestozis

Akciğer dokusu içerisinde Asbest liflerinin birikmesi.

Sevcan Arslan

Aşçı

Aşçı, mutfak araç, gereç ve ekipmanını kullanarak, hijyen ve sağlık koşullarına uygun yiyecek üretimi yapma ve servise hazır hâle getirme yeterliliklerine sahip nitelikli kişidir.

Ersoy İnce

Asepsi

Mikroorganizmaların enfeksiyona yol açabilecekleri vücut alanlarından uzak tutulması için gösterilen çabaların tümüne verilen addır. Asepsinin amacı canlı(cilt ve doku) ve cansız(cerrahi aletler, vb) yüzeylerdeki mikroorganizmaları yok etmek veya sayılarını güvenli bir sınıra indirmektir.

Ersoy İnce

Asetilen

Asetilen en basit tabir ile kimyasal formülü C2H2 olan bir hidrokarbondur. Renksiz ve saf hali ile aktif bir gazdır. Saf hali ile normal şartlar altında kokusuz olan bu gaz, sanayi uygulamalarında içerisinde bırakılan empürüteler nedeniyle koku yaymaktadır. Bu koku sarımsak kokusuna benzemektedir.

Sevcan Arslan

Asetilen Kaynağı

Oksijen ve asetilen gazlarını bir şalomada birleştirip basınçlarını ayarlayarak yakan ve bu yolla iki metalin birleştirilmesinde kullanılan kaynak; oksijen kaynağı da denir.

Ersoy İnce

Asetilkolinesteraz (ACHE)

Sinir sisteminde sinirsel sinyallerin taşınmasındarol alan asetilkolin nörotransmitterinin hidrolizini sağlayan enzimdir. Sinir ajanları bu enzimi bloke ederek sinir sistemini olumsuz etkilerler.

Ersoy İnce

Asfalt

Maden zifti ile kum veya çakıl taşını karıştırarak yol yapımında kullanılan malzeme, asfalt; maden zifti; asfalt, asfaltla yapılan yoldur.

Ersoy İnce

Asfalt Atığı

Yol, havaalanı pisti ve benzeri yapıların tamiratı, tadilatı, yenilenmesi ve yıkımı sırasında ortaya çıkan ve bünyesinde asfalt, zift, doğal polimer ve benzeri malzeme bulunan atıklardır.

Burak Tuna

Asfalt Bakım Distribütorü

Haznesinde asfalt bitümü taşıyabilen, sıcaklığını ve miktarını kontrol edebilen, taşıma kapasitesi en az 1 ton ve motor gücü en az 80 kw 107 hp olan, aparatları ruhsata işli ve tescil belgesine sahip makinedir.

Burak Tuna

Asfiksi

Oksijen yetersizliğinden ileri gelen boğulmadır.

Burak Tuna

Asfiksiyan

Solunum güçlüğü yaratmaktan başka bir sağlık etkisine sahip olmayan gazdır.

Ersoy İnce

Asgari Ücret

İş sözleşmesi ile çalışan ve bu Kanunun kapsamında olan veya olmayan her türlü işçinin ekonomik ve sosyal durumlarının düzenlenmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca Asgari Ücret Tespit Komisyonu aracılığı ile ücretlerin asgari sınırları en geç iki yılda bir belirlenir.

Sevcan Arslan

Aşı

Bağışıklık sisteminin yanıtını uyarmak ve hastalığa engel olmak amacıyla vücuda verilen patojenik özelliği yok edilmiş virüs, bakteri ya da bakteri parçalarından oluşan bir süspansiyondur.

Ersoy İnce

Aşık

-Ahşap çatılarda; dikme üstlerine ve saçak boyunca yerleştirilen, mertekleri taşıyan genelde en az 10x10 cm ölçülerindeki ahşap taşıyıcı elemanlardır. Çelik çatılarda ise kirişleri bağlayan saçağa paralel döşenen ve üstündeki çatı kaplama sistemini taşıyan çelik veya saç elemanlardır. - Çelik çatılarda; taşıyıcı makas ve kirişlerin üzerlerinde saçağa paralel yerleştirilen, kaplama örtüsünü taşıyan çelik ve saç elemanlardır.

Ersoy İnce

Asıl

Özgün. Esasa ait. İlk. Yeni. Yeni icat olunmuş. Orijinal.

Ersoy İnce

Asıl İş

Mal veya hizmet üretiminin esasını oluşturan iştir.

Burak Tuna

Asıl İşveren

İşyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işleri veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işleri diğer işverene veren, asıl işte kendisi de işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiyi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlardır.

Burak Tuna

Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisi

Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkidir.

Burak Tuna

Aşılama

Belli bir hastalığa karşı bağışıklık kazandırmak için zayıflatılmış ya da değiştirilmiş fakat antikor üretimini başlatacak nitelikteki antijenlerin canlıya verilmesi işlemidir.

Ersoy İnce

Asılı

Asılı halde; havada veya bir sıvıda asılı halde bulunmadır.

Ersoy İnce

Asılsız Metinler

Asılsız Metinler, toplumu korkutmak, dolandırmak veya eğlendirmek amacıyla yazılan ve internet üzerinden yayımlanan hikayelerdir. Hoax’lar bireyleri yanlış yönlendirmek ve dolandırmak amacıyla, asılsız ve yanlış havberler içeren metinler şeklinde hazırlanırlar. Hoax’lar para talebinde bulunmak veya kullanıcı bilgisayara zararlı yazılım yüklemek amacıyla kullanılabilirler. Örneğin; “bu mesajı yüz kişiye dağıtmanız halinde, bu durum size şans getirecektir” şeklinde bir e-posta asılsız metin olarak tanımlanabilir.

Ersoy İnce

Asimetrik Sıcaklık

Bir siyah panel cismin iki yüzü arasındaki radyatif sıcaklık farkıdır.

Ersoy İnce

Aşındırıcı Madde

Canlı doku ile temasında, dokunun tahribatına neden olabilen maddelerdir.

Burak Tuna

Aşındırma

Aşındırma, bir madde yüzeyinden temas ve sürtünme yoluyla parçacıkların alınması işlemidir.

Ersoy İnce

Aşınma Yıpranma

Kullanım nedeniyle yaşlanmak ve eskimeden kaynaklanan yıpranmadır.

Ersoy İnce

Aşırı Akım Koruma Aygıtları

Elektrik akımını, öngörülen bir sınır değeri aşması durumunda kendiliğinden kesen aygıt ve düzenlerdir.

Burak Tuna

Aşırı Basınç

Aşırı basınç; gerekenden fazla basınç; soğutma sistemlerinde evaporatör ve kondenser basınçlarının normalden yüksek olması durumudur.

Ersoy İnce

Aşırı Buzlanma

Ulaşım, enerji ve iletişim hizmetlerinin durması ya da aksamasına yol açacak derecelere varan buzlanma biçimidir.

Ersoy İnce

Aşırı Doyma

Bir buharın bulunduğu basınca karşı gelen sıcaklığın üzerindeki bir sıcaklıkta ortaya çıkan ileri kararlı denge durumudur.

Ersoy İnce

Aşırı Doymuş Hale Getirmek

Bir kimyasal çözeltinin normal basınç ve sıcaklıkta içerebileceğinden daha derişik halde olmasıdır.

Ersoy İnce

Aşırı Doymuş Hava

Belirli bir basınç ve sıcaklıkta havanın normalde taşıyabileceğinden fazla nem içermesi durumubelirli bir basınç ve sıcaklıkta havanın normalde taşıyabileceğinden fazla nem içermesi durumudur.

Ersoy İnce

Aşırı Gerilim

Genellikle kısa süreli olarak iletkenler arasında yada iletkenlerle toprak arasında meydana gelen, işletme geriliminin izin verilen en büyük sürekli değerini aşan, fakat işletme frekansında olmayan bir gerilimdir.

Burak Tuna

Aşırı Hız (SÇP)

Beyan hızının üzerindeki herhangi bir hızdır.

Burak Tuna

Aşırı Hız Düzenleyici (SÇP)

Çalışma platformu beyan hızı üzerinde önceden belirlenen bir hıza ulaştığında, güvenlik dişlisinin uygulanmasına sebep olan bir tertibattır.

Burak Tuna

Aşırı Kar Yağışı

Belli bir yerde, belirlenmiş veya kabul edilmiş limitlerden daha fazla miktarda kaydedilen kar yağışı. Normal değerlerin üzerinde kar yağışı olması durumudur.

Ersoy İnce

Aşırı Öğrenme

Aşırı öğrenme, bir konuda hedefl enen öğrenme düzeyine ulaşılmış olmasına rağmen alıştırma ve tekrarı devam ettirmektir. Aşırı öğrenmenin gerekçesi şudur. Bir öğrenen bir konuyu yeterince öğrendiğini düşünüp çalışmayı bıraktığında, aradan belirli bir süre geçtiğinde bazı şeyleri hatırlamakta zorlanabilir. Ancak öğrenilmiş olsa bile bilgilerin yine de tekrar edilmesi, kalıcılık ve kolay hatırlama açısından önemlidir. Genellikle kritik konular için, sınavlara hazırlanmada, ya da belli devinsel (psikomotor) becerilerde mükemmelleşme için aşırı öğrenme yöntemine sıklıkla başvurulmaktadır. Aşırı öğrenme gerçekten daha iyi öğrenmeye ve kişinin daha güvende hissetmesine yardımcı olabilir, ancak gereksiz zaman ve enerji kaybına yol açma riskini de dikkate almak gerekir.

Serdar ŞAHİN

Aşırı Sıcaklık

Aşırı sıcaklık, fazla sıcaklık; evaporatör ve kondenserde çeşitli nedenlerle normalden yüksek sıcaklıklardır.

Ersoy İnce

Aşırı Soğuk

Belirgin veya normallerin altında olacak şekilde sıcaklığın aşırı düşük olması durumudur.

Ersoy İnce

Aşırı Ultraviyole (EUV)

Ultraviyole ve X-ışınları arasındaki spektrum aşırı ultraviyole (EUV) olarak bilinir. 10-100 nm arasındaki spektrum bölgesinde gözlenir.

Neşe Cizreliogulları

Aşırı Yük

Soğutma sistemlerinde, elektrik motorunun aşırı akım çekmesi ve bu nedenle aşırı yüklenmesi durumu. Böyle bir durumda devreyi açarak sistemi durduran koruyucu eleman gereklidir.

Ersoy İnce

Asismik

Sismik faaliyet veya depremlerin olmaması durumudur.

Ersoy İnce

Asit

Su ile H+ iyonu açığa çıkaran ve bazlarla reaksiyona girerek tuzları oluşturan kimyasal maddelerdir.

Ersoy İnce

Asit Çiğ Noktası

1. Asit buharlarının belirli bir basınçta yoğuşmaya başladığı sıcaklıktır. 2. Asit çiğ noktası sıcaklığı; belirli bir basınçta asit buharlarının yoğuşmaya başladığı sıcaklık derecesifir.

Ersoy İnce

Asit Dumanları

Kimyasal bir işlemde ortaya çıkan asit buharlardır.

Ersoy İnce

Asit Kemirmesi

Asitlerin metal yüzeylerde neden olduğu yıpratma etkisi; asit kemiriciliğidir.

Ersoy İnce

Asit Kurum

Buharı ile yaptıkları asitlik özelliğindeki is yada kurumdur.

Ersoy İnce

Asit Yağmuru

Kömür, benzin, mazot gibi petrol ürünlerinin yanması sonucunda atmosfere yayılan kükürtdioksit ve azot oksitlerin, atmosferdeki nem ile tepkimeye girerek meydana getirdiği zararlı yağmur. Sülfürik ve nitrik asit gibi yakıcı asitler içeren bu yağmurlar, bitkileri kurutarak, ormanları yok ederek toprağı ve suları kirletirler; tarihi eserlere ve binalara zarar verirler. İnsanlarda yoğun solunum hastalıklarına yol açtıkları için büyük bir risk oluşturmaktadır.

Ersoy İnce

Asitle Temizleme

Bir metal yüzeyindeki kirlilik ve pasları, bu yüzeye asit+su karışımı uygulayarak temizlemektir.

Ersoy İnce

Asitlik

Asitlik; suda çözüldiğünde 7.0'den düşük pH sayısı veren maddenin sahip olduğu özelliktir.

Ersoy İnce

Askerî iş müfettişleri

Askerî iş müfettişleri, askerî işyerlerinde yapılacak teftişlerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş müfettişleriyle aynı yetki ve sorumluluklara sahiptir.

Sevcan Arslan

Askeri İşyerleri

Millî Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı (Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı) ve İçişleri Bakanlığı (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı) tarafından doğrudan doğruya işletilen askerî işyerleridir.

Burak Tuna

Askı

Boruların sarsıntı yapmaması ve bel vermemesi amacıyla duvara veya tavana tutturulmasında kullanılan elemandır.

Ersoy İnce

Aşkın Sigorta

Aşkın sigorta terimi, tazminat poliçelerinde söz konusu olan bir kavramdır. Poliçedeki sigorta bedelinin, sigorta konusunun gerçek ve makul değerinin üzerinde olması halidir. Sigortanın temel prensibine göre amaç, sigortalının uğradığı maddi kaybın giderilmesi olmakla birlikte, çeşitli nedenlerle sigorta bedeli, sigortalı tarafından gerçek ve makul değerin üzerinde beyan edilmektedir.

Ersoy İnce

Asli Kusur

Bir iş kazasının meydana gelmesinde ve sonuçlarının azaltılmasında kusuru olması esastır.

Erol Yiğit

Asma Çatı

Çatı üzerine gelen yükleri ve çatının kendi yüklerini makaslar yardımı ile mesnetlere aktaran çatılardır.

Ersoy İnce

Asma Döşeme

Ana döşemenin üzerine yapılan ve arada oluşan boşluğun, hava kanalları yada plenum amacıyla kullanıldığı döşemedir.

Ersoy İnce

Asma Tavan

1. Aradaki hacmin dağıtım havasının sirkülasyonunda kullanıldığı, yapısal tavanın altında desteklenmiş tavandır. 2. Bir yapısal tavanın altındaki tavan düzeyidir.

Ersoy İnce

Aşoz

Ahşap gemilerin omurgalarının uzunluğunca ve iki yanında borda kaplamalarının en dar yüzünü yerleştirmek için açılan keskin, sivri köşeli yuvalardır.

Ersoy İnce

Aspirasyon

Bir akışkanda, akış hızı nedeniyle yaratılan emme etkisi ile hareket üretimidir.

Ersoy İnce

Aspirasyon Nem Ölçeri

Nemliliği ölçmek için hava örneği çeken nem ölçerdir.

Ersoy İnce

Aspirasyon Psikrometresi

Nemliliği ölçmek için hava örneği çeken nem ölçerdir.

Ersoy İnce

Aspiratör

Sıvı ve gaz halindeki akıcı maddeleri ve tozları çekip emmeye yarayan aletlere verilen isimdir.

Burak Tuna

Assmann Psikrometresi

İçerisindeki termometrik elemanların radyasyondan çok iyi korunduğu özel bir aspirasyon psikrometresidir.

Ersoy İnce

Atak Hızı

Vaka sayısının, risk altındaki duyarlı kişi sayısına bölünmesiyle bulunan, salgının boyutunu gösteren bir parametredir. İlk vaka (indeks vaka) görüldükten sonra o hastalık için en uzun kuluçka dönemi içinde görülen tüm olgular aynı kaynaktan bulaşmış kabul edilmektedir.

Ersoy İnce

Ataksi

Denge bozukluğuyla ve hareketler arasındakiuyumun bozulmasıyla sonuçlanan bir sinir sistemi hastalığıdır.

Ebru Aydınalp

Atalet

Atalet; durgunluk; bir cismin üzerine etki eden bir kuvvet olmadıkça durgun kalacağını ifade eden yasadır.

Ersoy İnce

Atalet Darbeleri

Filtreler kullanılan difüzyon ve absorbsiyonla birlikte üçüncü parçacık tutma yöntemi; çarpışma ile tutmadır.

Ersoy İnce

Atalet Frenlemesi

Traktörün üzerinde yukarı hareket eden çekilen aracın ürettiği kuvvetleri kullanarak frenleme.

Sevcan Arslan

Atalet Tabanları

Çalışırken titreşim yapan bir makine veya elemanın üzerine yerleştirildiği yüksek atalete sahip alt tablalardır.

Ersoy İnce

Ataletle Ayırıcı

Parçacıkların hava akımında ayrılmasında atalet ilkesini kullanarak yapılan ayırmadır.

Ersoy İnce

Atama

Bir kurumda bir makamın ya da bir pozisyonun işgal edilmesine (doldurulmasına) yönelik bir metot ya da bir metodun bir parçasıdır. Tayin ile bir sonuca götürür

Serdar ŞAHİN

Atçılık ve At Antrenörü

Atçılık ve At Antrenörü, atın beslenme, bakım, idman, hijyen ve resmi kayıtlarından sorumlu olan, yarış eğitimi vererek atı yarışa hazırlayan kişidir.

Ersoy İnce

Ateş

Işık yayarak ve ısı enerjisi çıkararak hızlı ve sürekli bir yanmanın gerçekleşmesidir.

Burak Tuna

Ateş Topu

Nükleer patlamanın ardından sıcak gazların oluşturduğu parlak küre.

Ersoy İnce

Ateşe Dayanıklı Kaplama

Ateşe dayanıklı malzeme ile iç yüzeyleri örmektir.

Ersoy İnce

Ateşleme (Maden)

Kazı işlerinde deliklere doldurulmuş olan patlayıcı maddelerin patlatılmasıdır.

Burak Tuna

Ateşleme Elektrodu

İçten yanmalı motorlarda ateşleme elektrodudur.

Ersoy İnce

Ateşleme Kablosu

Bir patlatma grubunda bulunan ateşleme cihazı ile patlatma kapsülü/malzemesi arasındaki bağlantıyı sağlayan, düzgün bir şekilde izole edilmiş, mümkün olduğunca düşük rezistansa sahip diğer kablolarla karıştırılmaması için farklı renkte olan özel kablo türüdür.

Ersoy İnce

Ateşleme Noktası

Bir yakıtta yanmanın kendiliğinden başlaması için gerekli en düşük sıcaklıktır.

Ersoy İnce

Ateşleme Sıcaklığı

Bir yakıtta yanmanın kendiliğinden başlaması için gerekli en düşük sıcaklıktır.

Ersoy İnce

Ateşleyici

Patlayıcı madde kullanılması koşullarını yerine getirmek üzere, yeterlik belgesine sahip kişidir.

Burak Tuna

ATEX

Patlayıcı atmosfer (ATmosphéres EXplosives).

Burak Tuna

Athermour Engeli

Radyatif ısının geçişini engelleyen madde yada hacimdir.

Ersoy İnce

Atık

Herhangi bir faaliyet sonucunda oluşan, çevreye atılan veya bırakılan her türlü maddedir.

Burak Tuna

Atık (HVAC)

Bir atık su yada pis su işlemleme tesisinden, bir pis su borusundan, bir endüstriyel tesisten işlenmiş yada işlenmemiş olarak çıkan pis su içeriği. (1) Bir üretim prosesinden kalan istenmeyen malzemelerfir. (2) İnsan yada hayvanların yaşadığı yerlerden çıkan atık maddelerdır.

Ersoy İnce

Atık Barajı

Atıkların veya atık suyun tutulmasına yönelik olarak yapılmış olan barajdır.

Ersoy İnce

Atık Borusu

Sıvı atıkları taşıyan pis su borusudur.

Ersoy İnce

Atık Buhar

Atık buhar; bir prosesten çıkmış çürük buhardır.

Ersoy İnce

Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya (AEEE)

5/7/2008 tarihli ve 26927 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelikte yer alan atık tanımına uygun ve Ek-1/A’da tanımlanan kategorilerde yer alan ürünlerin kullanım ömrü dolduğu andaki bütün bileşenlerini, unsurlarını ve ihtiva ettiği sarf malzemeler.

Sevcan Arslan

Atık Enerji

Atık enerji; örneğin bir bina bacasından duman gazlarıyla atmosfere atılan enerjidir.

Ersoy İnce

Atık Enerji Kaynakları

Atık enerji kaynakları; binada atık enerji elde edilen bacalar, fırınlar, kondenserler gibi kaynaklardır.

Ersoy İnce

Atık Gaz

Bacadan atılan gaz karışımıfır.

Ersoy İnce

Atık Gaz Borusu

Duman gazını bacaya taşıyan borudur.

Ersoy İnce

Atık Isı

Atık ısı; duman gazlarıyla bacadan veya bir kondenserden atılan ısıdır.

Ersoy İnce

Atık Isı Kazanı

Atık ısı kazanı; atık ısı kullanarak ısıtma yapan kazandır.

Ersoy İnce

Atık işleme tesisi

Ön işlem ve ara depolama tesisleri dahil aktarma istasyonları hariç olmak üzere, atıkları Atık Yönetimi Yönetmeliğinde yer alan EK-2/A ve EK-2/B’deki faaliyetlerle geri kazanan ve/veya bertaraf eden tesis.

Sevcan Arslan

Atık Motor Yağı

Belirli bir kullanım süresi sonucunda motorlu araçlardan kaynaklanan ve orijinal kullanım amacına uygun olmayan atık yağlardır.

Burak Tuna

Atık Sanayi Yağı

Her türlü sanayi dalından kaynaklanan atık endüstriyel yağlarıdır.

Burak Tuna

Atık Su

Evsel ve endüstriyel kullanımlar sonucunda kirlenmiş olan, özellikleri kısmen veya tamamen değişmiş bulunan sudur.

Ersoy İnce

Atık Su (HVAC)

Konut, çiftlik, iş yeri, ticari işletme, fabrika vb gibi birimlerden yayılan kullanılmış ve içerisinde çözünmüş veya asılı halde kirleticiler içeren sudur.

Ersoy İnce

Atık Su Akım Hızı

Dışarı akıtılan pis suyun akış hızıdır.

Ersoy İnce

Atık Su Boşaltımı

Atık su; evsel pis su; banyo, çamaşırhane, mutfak ve tuvaletlerden çıkan kullanılmış ve atıkları içeren sudur.

Ersoy İnce

Atık Su İşlemlemesi

Zehirli olma potansiyelini azaltmak amacıyla bir yada daha fazla kimyasal, fiziksel veya biyolojik işlemleme yapılmış olan atık sudur.

Ersoy İnce

Atık Su Yönetimi

İnsan sağlığını ve çevreyi korumak amacıyla atık suyun izlenmesi, işlenmesi ve tasfiyesiyle ile ilgili sistemlerin geliştirilmesi ve uygulanmasına yönelik olarak yapılan iş ve işlem, takip edilen yöntemdir.

Ersoy İnce

Atık Tankı

Katı atıkların içine atıldığı tank; yada depodur.

Ersoy İnce

Atık Toplamak

Bireyler tarafından, belirlenen bir toplama merkezine getirilen tekrar kullanıma sunulabilen atıkları toplama yöntemi; bu yolla atık toplamaktır.

Ersoy İnce

Atık Üreticisi

Faaliyetleri sonucu atık oluşumuna neden olan kişi, kurum, kuruluş ve işletme ve/veya atığın bileşiminde veya yapısında bir değişikliğe neden olacak ön işlem, karıştırma veya diğer işlemleri yapan herhangi bir gerçek ve/veya tüzel kişi.

Sevcan Arslan

Atık Yağ

Kullanılmış benzinli motor, dizel motor, şanzıman ve diferansiyel, transmisyon, gres ve diğer özel taşıt yağları ile hidrolik sistem, türbin ve kompresör, kızak, açık-kapalı dişli, sirkülasyon, metal kesme ve işleme, metal çekme, tekstil, ısıl işlem, ısı transfer, izolasyon ve koruyucu, izolasyon, trafo, kalıp, buhar silindir, pnömatik sistem koruyucu, gıda ve ilaç endüstrisi, kağıt makinesi, yatak ve diğer özel endüstriyel yağlar ve endüstriyel gresler, kullanılmış kalınlaştırıcı, koruyucu, temizleyici ve benzeri özel müstahzarlar ve kullanıma uygun olmayan yağ ürünleridir.

Burak Tuna

Atık Yeri

Zehirli, radyoaktif atıkların; yasaklanmış haşarat ilaçları ve kimyasalların, veya kazara ortaya çıkmış tehlikeli maddelerin bulunduğu varillerin en son yerleşim yada yok edilme yeridir.

Ersoy İnce

Atıksu

Evsel, endüstriyel, tarımsal ve diğer kullanımlar sonucunda kirlenmiş veya özellikleri kısmen veya tamamen değişmiş sulardır.

Burak Tuna

Atıksu Altyapı Tesisleri

Evsel ve/veya endüstriyel atıksuları toplayan kanalizasyon sistemi ile atıksuların arıtıldığı ve alıcı ortama verilmesinin sağlandığı sistem ve tesislerin tamamıdır.

Burak Tuna

Atıksu Arıtma Tesisi Yeterlilik Eğitimi

Atıksu arıtma tesisinde çalışacak tesis sorumlusuna atıksu arıtma tesisinin işletilmesi için gereken yeterliliğin kazandırılması amacıyla her sınıf için ayrı müfredat dâhilinde Bakanlıkça düzenlenen eğitim.

Sevcan Arslan

Atıktan Üretilen Yakıt

Belediye katı atıklarını (MSW) küçük paketler haline getirerek elde edilen yakıt; bu atıklar içerisinden önce şişe, cam, plastik gibi yanıcı olmayanlar ayrılır.

Ersoy İnce

Atıl Tozlar

Atıl toz adı da verilen bu tozlar % 1'den düşük kuartz içeren tozlar olup, düşük silikat içrikleri nedeniyle akciğerlerde çok küçük bir olumsuz etki göstererek kalabilirler.

Ersoy İnce

Atılan Filtre

Bir gaz temizleme sisteminde dolduktan sonra atılan filtredir.

Ersoy İnce

Atılan Hava Filtresi

Kullanıldıktan sonra, tozla dolması durumunda atılarak yerine yenisinin yerleştirildiği hava filtresidir.

Ersoy İnce

Atılır Filtre

Kullanıldıktan ve toza doyduktan sonra atılan filtredir.

Ersoy İnce

Atım Uzaklığı

Akımının sürdürülebilir maksimum hızının belirlenen bir değere düştüğü yerdeki karışım havası arasındaki, ft ( m) olarak ifade edilen T uzaklığıdır.

Ersoy İnce

Atımlı Sıcak Tel Anemometresi

Bünyesinde bir veri işlemleme sistemi, prob kısmında bir sıcak tel ile çevre sıcaklığını duyan bir sensorlar ve iletişimi sağlayan kablolar içeren anemometredir.

Ersoy İnce

Atış Hareketi

Yer çekimi kuvveti etkisi altında yapılan tüm hareketlere verilen genel ad

Serdar ŞAHİN

Atlama Çarşafı ve Atlama Yatağı

Yaklaşık 9 m2-42 m2 alanı kaplar. İnsan gücü ile açılanlar olduğu gibi, teneffüs cihazıyla şişirilen ve vantilatörle şişirilen tipleri mevcuttur. İntihar olaylarında yaygın olarak kullanılır. Kurtarma olaylarında da sınırlı kullanılabilir.

Burak Tuna

Atlama Etki Mekanizması

İki konum arasında hızlı geçiş(atlama) sağlayan mekanizmadır.

Ersoy İnce

Atlama Etkili Kontrol

İki konum arasında hızlı anahtarlama geçişi sağlayan elemanlarla kontroldür.

Ersoy İnce

Atlama Etkisi

İki konum arasında hızlı anahtarlama geçişi etkisidir.

Ersoy İnce

Atmosfer

Yer küreyi çevreleyen gazları içeren hava katmanlarıdır.

Ersoy İnce

Atmosfere Açma

Havalık yapma; bir cihazı atmosfere açma; cihazın atmosferik bağlantısını kurmadır.

Ersoy İnce

Atmosferik Basınç

Atmosferik basınç atmosferin oluşturduğu kuvvettir. Örneğin deniz seviyesinde 14,695 psia değerine eşittir. Bu değer, deniz seviyesinden yükseldikçe azalır.

Burak Tuna

Atmosferik Brülör

Gaz yada gaz-hava karışımının yanma bölgesine atmosferik bölgesine nihai taşınımı için kullanılan cihazdır.

Ersoy İnce

Atmosferik Donmuş Kurutma

Bakum altında değil, atmosferik basınçta son derecede kuru havayı üründen hızlı biçimde geçirerek yapılan kurutmadır.

Ersoy İnce

Atmosferik Kararlılık

Değişmesindeki kararlılık; bu değişme her 1000 ft için yaklaşık 3.5 F olup, günden güne değişir; bu değişim arttıkça atmosferik kararlılık azalır.

Ersoy İnce

Atmosferik Kirlenme

Yanardağ püskürmeleri gibi doğal nedenleri olsa da, genellikle insan eliyle yapılan işlemlerden kaynaklanan yan ürünler nedeniyle oluşan atmosferik kirlenmedir.

Ersoy İnce

Atmosferik Kondenser

Dış mahalde yerleştirilmiş kondenserdış mahalde yerleştirilmiş kondenserdir.

Ersoy İnce

Atmosferik Korozyon

Demir temelli malzemelerin atmosferik oksijenle tepkimeye girerek korozyona uğraması; havanın neden olduğu korozyondur.

Ersoy İnce

Atmosferik Kule

Atmosferik kule (doğal çekimli kule); içerisinden hava akımının sağlanması için herhangi bir mekanik araç kullanılmayan, içerisinden havanın doğal basınç farkı ile geçtiği soğutma kulesi türüdür.

Ersoy İnce

Atmosferik Nem

Atmosferik havada bulunan nemdir.

Ersoy İnce

Atmosferik Soğutma Kulesi

Atmosfer havasını çekip üfleyerek soğutma yapan klasik soğutma kulesidir.

Ersoy İnce

Atmosferik Toz

Normal olarak test kanalına beslenen hava içerisinde bulunan parçacık halinde maddelerdir.

Ersoy İnce

Atmosferik Toz Derişimi

Belirli bir yerdeki havanın birim hacminde ölçülen toz miktarı; atmosferik toz derişimidir.

Ersoy İnce

Atmosferik Toz Nokta Verimi

Test edilen filtrenin içerisinden geçirilen hava örneğindeki kirlilikler yönünden filtre etkinliğini ölçmek için filtrenin giriş ve çıkışındaki kirliliği karşılaştıran yöntemdir.

Ersoy İnce

Atmosferik Ulaşım Yolu

Radyonüklitlerin hava ile yayılarak insana ulaşma yoludur.

Ersoy İnce

Atölye

Bir konu üzerinde birlikte çalışmadır.

Ersoy İnce

Atölyede Toplama

Bir makineyi (soğutma) atelyede yada imalat yerinde toplamadır.

Ersoy İnce

Atom

Bir elementin kimyasal özelliklerini taşıyan en küçük parçasıdır

Ersoy İnce

Atom Ağırlığı

Atom ağırlığı; bir elementin belirli bir çevrede bulunan bütün izotoplarının atomik kütlelerinin ortalama değeridir.

Ersoy İnce

Atom Enerjisi

Nükleer reaksiyonlarda açığa çıkan enerjidir. (Diğer adı : “nükleer enerji”)

Ersoy İnce

Atom Modeli

Atomun yapısı hakkında ileri sürülen düşünce

Serdar ŞAHİN

Atom Numarası

Bir element atomunun çekirdeğinde bulunan proton sayısıdır.

Ersoy İnce

Atom Sayısı

Elementin kütlesinin atom gramına bölünmesi ile çıkan sayı.

Serdar ŞAHİN

Atomik Soğurma

Bir atomun bir yörüngeden diğerine atlamak için bu yörüngenin enerji düzeyine erişmek için emdiği enerjidir.

Ersoy İnce

Atomize Edici

Atom gibi küçük parçacıklar haline getirme; atomize etmedir.

Ersoy İnce

Atomize Nemlendirici

Sprey halinde suyu kullanarak, atomize haldeki suyun havaya eklenmesi yoluyla yapılan nemlendirmedir.

Ersoy İnce

Atrium

İki veya daha çok sayıda katın içine açıldığı, merdiven yuvası, asansör kuyusu, yürüyen merdiven boşluğu veya su, elektrik, havalandırma, iklimlendirme, haberleşme, tesisat bacaları ve şaftlar hariç, üstü kapalı geniş ve yüksek hacimdir.

Burak Tuna

Atropin

Sinir ajanı zehirlenmelerinde antidotolarak kullanılan, Atropa belladonna bitkisinden elde edilen bir alkaloiddir.

Ersoy İnce

ATT (Acil Tıp Teknisyeni)

Acil sağlık hizmeti veren sağlık personeli.

Abbas Musa Gökburun

ATV (All Terrian Vehicle)

Tüm arazi koşullarında kullanılabilen araçlar.

Sevcan Arslan

Avadanlık

İş makineleri, otomobil, kamyon vb. araç ve gereçlerin küçük onarımı için kullanılan ve araçlarda taşınabilen el aletleri takımıdır.

Burak Tuna

Avize İmalatçısı

Avize İmalatçısı, cam, metal, ahşap gibi çeşitli süsleme gereçleri kullanarak avize, abajur, masa lambası, aplik gibi aydınlatma araçlarını yapan kişidir.

Ersoy İnce

Avogadro Hipotezi

Eşit basınç ve sıcaklıklarda buılunan gazlar eşit sayıda molekül içerirler.

Ersoy İnce

Avrupa Konseyi Sanal Suçlar Sözleşmesi

Avrupa Konseyi Sanal Suçlar Sözleşmesi veya Sanal Ortamda İşlenen Suçlar Sözleşmesi, bilgisayar suçlarını ve internet suçlarını gözeten ilk uluslararası sözleşmedir. Türkiye 10 Kasım 2010 tarihinde Avrupa Konseyi Sanal Suçlar Sözleşmesi’ni Strasbourg’da imzalamıştır.

Ersoy İnce

Avrupa Standardı

Avrupa birliği tarafından, üye ülkelere uygulama zorunluğu getiren ve bu ülkelerin kendi ulusal standardını yürülükten kaldıran standarttır.

Ersoy İnce

Avrupa Standartlar Komisyonu

Avrupa birliğindeki üye ülkelerin ulusal standart kurumlarını bünyesinde toplayan oluşumdur.

Ersoy İnce

Avukat

Avukat bireylerin birbirleriyle ve devletle ilişkilerinde ortaya çıkan anlaşmazlıklarda hukuki bilgisine başvurulan ve bireyleri ilgili yerlerde, özellikle mahkemelerde temsil eden ve onların haklarını savunan kişidir.

Ersoy İnce

Ayak (Ahşap Tornacı)

Sandalye, masa gibi mobilyalarda fonksiyonel yüklemeleri zemine aktaran taşıyıcı elemandır.

Ersoy İnce

Ayak (Maden)

Maden içerisinde iki galeri arasında cephe halinde üretim yapılan yerdir.

Burak Tuna

Ayakkabı Modelisti

Ayakkabı Modelisti, teknolojik gelişmelere ve günün modasına uygun olarak üretilmesi düşünülen ayakkabının elde veya bilgisayarda modelini çizen, şablon hazırlayan, numune dikimini sağlayan ve geliştiren, üretimde kullanılacak malzemenin kontrolünü yapan ve hataların giderilmesini sağlayan kişidir..

Ersoy İnce

Ayakkabı Yapımcısı

Ayakkabı Yapımcısı, doğal deri, suni deri, kadife, keten, naylon gibi malzemelerden belirli bir modele göre standart veya sipariş ayakkabı üreten kişidir.

Ersoy İnce

Ayar Aralığı

Ayar aralığı; çıktısı ayarlanabilen bir cihazın alt ve üst ayar sınırları arasındaki değişim olanağıdır.

Ersoy İnce

Ayar Farkı

Ayar noktası ile gerçek çalışma noktası arasındaki farklılıktır.

Ersoy İnce

Ayar Plaka Sacı

Ayak kaymaması için üzeri tırtıklı plakadır.

Ersoy İnce

Ayarlama

Bir kontrol aracını genellikle sıfır yada boş konumun dışındaki belirli bir konumda yerleştirmek,ikili (binary) bir hücreyi “bir” konumuna getirmektir.

Ersoy İnce

Ayarlanabilir Debi

Değişken debi; bir pompa yada fanın önceden belirlenen bir değere ayaralanabilen debisidir.

Ersoy İnce

Ayarlanabilir Frekanslı Tahrik

Fan, pompa,ve kompresörlerin dönel hızını (devir sayısı) kontrol etmekte kullanılan elektronik bir araç; hız değişimi motor devresindeki frekansın değiştirilmesiyle sağlanır.

Ersoy İnce

Ayarlanabilir Hatveli Fan

Kanatlarının aralığı yada hatvesi değiştirilebilen fandır.

Ersoy İnce

Ayarlanabilir Menfez

Hava geçiş kesiti kanatların ayarlanması yoluyla değiştirilebilen hava menfezidir.

Ersoy İnce

Ayarlanabilir Net Duyulur Kapasite

Brüt duyulur ısı kapasite-sinden gerçek fan gücünün çıkartılması ile elde edilen kapasitedir.

Ersoy İnce

Ayarlanabilir Net Toplam Kapasite

Brüt toplam kapasite eksi gerçek fan gücüdür.

Ersoy İnce

Ayarlanabilir Panjur

Ayarlanabilir kanatları olan hava giriş panjurudur.

Ersoy İnce

Ayarlanabilir Vida

Ayarlama vidası; bazı cihazların örneğin bir ekspansiyon valfin superheat yayını ayarlamakta kullanılan vidadır.

Ersoy İnce

Ayarlı (İris) Damperi

Duyarlı hava akış miktarı ölçümü yapmakta kullanılan ortasında havanın geçtiği açıklık dairesel olarak ayarlanabilen damperdir.

Ersoy İnce

Ayarlı Aydınlatma Gücü

Ayarlanabilir aydınlatma gücü; bir dimmer yardımıyla verdiği ışık şiddeti ayarlanabilen aydınlatma aracıdır.

Ersoy İnce

Aydınlatma

Bir yüzeyin bir noktasına gelen aydınlatma akısının yoğunluğudur.

Ersoy İnce

Aydınlatma Borusu

Gün ışığını karanlık alanlara (yer altı istasyonlar) iletmek üzere döşenen borudur.

Ersoy İnce

Aydınlatma Gücü Bütçesi

Watt olarak, iç ve dış alanlar yada etkinlikler için izin verilen aydınlatma gücüdür.

Ersoy İnce

Aydınlatma Gücü Yoğunluğu

Binanın mahal işlevsel sınıflandırmasına göre birim alan başına maksimum aydınlatma gücüdür.

Ersoy İnce

Aydınlatma Menfezli Terminal Cihazı

Tavana monte edilen ve aydınlatma aracıyla birlikte hava terminalini de içeren aparattır.

Ersoy İnce

Aydınlatma Sistemi

Aydınlatma sistemi;belirli bir işlevi yerine getirmek üzere devresi oluşturulan yada kontrol edilen aydınlatma araç grubudur.

Ersoy İnce

Aydınlatma Verimi

Aydınlatma verimi bir aydınlatma aracının verdiği ışık şiddetinin watt olarak gücüne oranıdır.

Ersoy İnce

Aydınlatmada Isı Atımı

Aydınlatma araçlarından yayılan ısının tavan düzeyinde toplanarak atılmasıdır.

Ersoy İnce

Aydınlık Penceresi

Yatay düzleme göre 60°’den küçük eğime sahip bir pencere yüzeyi; diğer pencere, bina çatısına kurulu olsa bile düşey pencere olarak düşünülür.

Ersoy İnce

Ayırıcı

Taşıt yollarını veya yol bölümlerini birbirinden ayıran bir taraftaki taşıtların diğer tarafa geçmesini engelleyen veya zorlaştıran karayolu yapısı, trafik tertibatı veya gereçtir.

Sevcan Arslan

Ayırıcı (HVAC)

Bir sıvı veya gaz akımı içerisinde tutuklanmış katı ve sıvıların, bir filtre (süzgeç) elemanı içeren perde yada birleştirici kullanılarak akımdan ayrılmasını sağlayan tanktır.

Ersoy İnce

Ayırma

Sıvı pis su içerisinden katı atıkları ayırmadır. Bir elektrik devresinde bağlantıyı kesme; bağlantı çözmedir.

Ersoy İnce

Ayırma Tesisi

Pis suyu işlemlerken içerisindeki katı atıkları ayıran tesistir.

Ersoy İnce

Ayırma Transformatörü ( Ara Transformatör)

Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği'nde iletişim tesislerinde, besleme şebekesinden kaynaklanan işlev bozulmalarını önlemek için kullanılan, sargıları elektriksel (galvanik) olarak ayrılmış bir transformatörü ifade eder.

Ebru Aydınalp

Ayni

Mala ilişkin; eşyaya bağlı; malın mülkiyeti ile ilgili; herkese karşı ileri sürülebilen.

Burak Tuna

Aynı Eksenli Kablo

Elektrostatik alanlardan korunma sağlayan özel üretilmiş tek yada çok iletkenli kablodur.

Ersoy İnce

Aynı Eksenli Kondenser

İç içe geçmiş borulardan oluşan kondenser; içteki borudan soğutkan, dıştaki borudan soğutma suyunun aktığı kondenserdir.

Ersoy İnce

Ayni Haklar

Eşya üzerinde doğrudan doğruya mutlak egemenlik yetkisi veren ve herkese karşı ileri sürülebilen haklar.

Burak Tuna

Ayniyat

Kullanılmaya veya harcamaya elverişli, taşınması kolay eşya, resmi dairelerde malzeme ve mal işleriyle ilgilidir.

Burak Tuna

Ayrık Akım

Ayrılmış akım; diğer bir akımla fiziksel teması olmayan akımdır.

Ersoy İnce

Ayrık Buz Dolabı

Soğutma grubunu oluşturan kompresör,kondenser ve fan grubunun uzakta bir yerde bulunduğu ve soğutkanın borularla soğutucuya getirildiği soğutucu ekipmandır.

Ersoy İnce

Ayrık Isı Merkezi

Binadan ayrı bir yerde konumlandırılmış kazan dairesidir.

Ersoy İnce

Ayrık Isıtma

Mahallerin ayrık ve kendine özgü ısıtıcılarla ısıtıldığı mahaldir.

Ersoy İnce

Ayrık Nizam Bina

Komşu binalarla birleşik elemanı bulunmayandır.

Ersoy İnce

Ayrık Zon Kontrolü

Her bir zonun diğerlerinden bağımsız kontrol edilmesidir.

Ersoy İnce

Ayrılma Açısı

İçerisinde kaynaktan gelen radyasyon ışınlarının kaynak-soğurucu arasında çizilen bir çizgi boyunca hareket ettiği açıdır.

Ersoy İnce

Ayrıntılı Açıklama

Nir konu hakkında bütün özellikli hususları içeren ayrıntılı açıklamadır.

Ersoy İnce

Ayrıntılı Jeoteknik Etüt Gerektiren Alanlar

Çalışma yönteminden kaynaklanan veri eksikliği, ayrı uzmanlık gerektiren çalışmaların olma şartı nedeniyle yerleşime uygunluk bakmından hakkında tam ve güvenilir sonuca ulaşılmayan alan. Daha sonra yapılacak ayrıntılı jeoteknik çalışmalarla planlama esasları belirlenecek alanlardır.

Ersoy İnce

Azalım İlişkisi

Genel olarak kuvvetli yer hareketinin ivmesi, hızı veya şiddetini, depremin büyüklüğüne, uzaklığına ve geçtiği ortamın özelliklerine bağlı olarak azaldığını gösteren matematiksel ifadedir.

Ersoy İnce

Azami Ağırlık (Trafik)

Aracın güvenle taşıyabileceği azami yükle birlikte ağırlığıdır.

Sevcan Arslan

Azami Dingil Ağırlığı

Araçların karayolu yapılarında güvenle ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan dingil ağırlığıdır.

Sevcan Arslan

Azami İyiniyet

Bir sigorta sözleşmesinin tarafları, sigortacı ile sigortalıdır. Sigorta şirketi, sigorta edilecek olan mal, hayat veya sorumluluk konusu olan şey ile ilgili hiçbir bilgiye sahip değildir ve karşı tarafın vermiş olduğu bilgiye güvenmek durumundadır. Diğer taraftan, menfaatini sigorta ettirmek üzere teklif formunu doldurmakta olan kişi de, kendi ihtiyaçlarına yönelik ürünü belirlemede sigortacının vermiş olduğu teknik bilgiye güvenmek durumundadır. Sigorta sözleşmesinin oluşturulması aşamasında her iki taraf için de söz konusu olan ortak nokta, tamamen karşı tarafın vermiş olduğu bilgiye güvenmek durumunda olmalarıdır. Taraflardan birinin iyiniyetli olmaması nedeniyle karşı tarafa gerçek olmayan bilgi vermesi, karşı tarafı yanıltmak ve istemediği bir sözleşmeye girmesini sağlamaktır ve iyiniyet prensibinin ihlali, karşı tarafa sözleşmenin feshi hakkını vermektedir.

Ersoy İnce

Azami Toplam Ağırlık

Araçların karayollarında güvenle ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan toplam ağırlıktır.

Sevcan Arslan

Azot

Periyodik cetvelde N simgesi ile gösterilen bir element olup atom numarası 7 dir. Renksiz, kokusuz, tatsız ve atıl bir gazdır. Azot, dünya atmosferinin yaklaşık %78'ini oluşturur ve tüm canlı dokularında bulunur. Azot ayrıca, amino asit, amonyak, nitrik asit ve siyanür gibi önemli bileşikler de oluşturur.

Burak Tuna