İSG Sözlük - E Harfi ile Başlayan Teknik Terimler | İSG Kütüphanesi | Aradığınız Tüm İş Sağlığı ve Güvenliği Dokümanları

Fiziksel etkenlerle oluşan meslek hastalıklarıdır.

Ebru Aydınalp

Şantiye şefliği kayıtlarının elektronik ortamda tutulduğu, Bakanlık bünyesinde işletilen Şantiye Şefliği Bilişim Sistemidir.

Burak Tuna

e-sigorta (SGK)

İşveren, alt işveren, sigortalı, genel sağlık sigortalısı, hak sahibi ve diğer ilgili kişi ve kuruluşlarca ilgili mevzuatta belirtilen belgelerde yer alan bilgileri internet, elektronik ve benzeri ortamda Kurumun veri tabanına aktarılmasını ve bu şekilde aktarılan bilgiler ve talepler ile Kurumca yürütülen sosyal sigorta işlemleri sonuçlarından uygun görülenlerin işveren, sigortalı, hak sahibi ve diğer ilgili kişi ve kuruluşlara verilmesini sağlayan elektronik portaldır.

Burak Tuna

Ebe

Ebe doğum sırasında hekime yardımcı olan, he-kim olmayan yerlerde doğum yaptıran, ana ve çocuk sağlığının korunması için yürütülen hiz-metlerde diğer sağlık personeliyle işbirliği içinde görev yapan sağlık elemanıdır.

Ersoy İnce

Ebola virüsü

Ebola virüsü adını Afrika’daki bir nehirden alan, insanlarda ve insan dışı primatlarda hastalık yapan çok tehlikeli, bulaşıcı bir virüstür. Dünya Sağlık Örgütü tarafından 4. Risk Grubu Patojen olarak kabul edilmektedir. Ateş, baş ağrsı, karın ağrısı, kusma ve ishal gibi semptomlarla seyreder.

Ersoy İnce

Ebonit

Kauçuk ile kükürdün işlenmesi ile elde edilen plastik madde.

Neşe Cizreliogulları

EC Numarası

Maddenin yapısal özelliğine göre Avrupa Komisyonunca verilmiş olan numaradır.

Burak Tuna

Eczacı

Eczacı tıbbi ürünleri depolayan, ilaç hazırlayan, reçetedeki ilaçların yan etkileri ve doğru kullanımı hakkında bilgi veren, insan sağlığını en iyi hâle getirmeye yönelik ilaçla tedavilerin araştırılmasına, test edilmesine, hazırlanmasına, reçetelenmesine ve izlenmesine katkı sağlayan kişidir.

Ersoy İnce

Edilgen Öğrenme

Edilgen öğrenme, öğrenenlerin öğretmen ya da benzeri kaynaklarca iletilen bilgileri olduğu gibi, hiç bir katkıda bulunmadan almasının beklendiği öğrenme yaklaşımıdır. Bu yaklaşımda öğrenenler sürece etkin olarak dahil olmadıkları için, bilişsel düzeyde anlam inşa etmeleri ve yeni bilgileri önceki öğrenilenlerle birleştirilmesi zorlaşır. Aynı zamanda sorgulama, analiz, sentez gibi ileri düzey düşünme süreçleri de daha az tetiklenir. Dolayısıyla edilgen bir süreçte bilgilerin kalıcı olarak öğrenilmesi diğer süreçlere göre daha zordur. Ne yazık ki okullarda hatta belli yetişkin eğitimi kurumlarında öğrenenler öğrenme sürecine aktif olarak katılmamakta ve harcanan öğrenme emek ve yatırımları tam olarak karşılığını bulmamaktadır.

Serdar ŞAHİN

Efektif Isı

Hava sıcaklığı, hava nemi ve hava akım hızının beraberce, kişi üzerinde oluşturduğu sıcaklık etkisi. Kişi üzerinde eşit sıcaklık etkisini yapan, hava sıcaklığı, hava nemi ve hava akım hızının çeşitli bileşimlerine de “Efektif ısı değeri” denir.

Neşe Cizreliogulları

Eğik Açılı Birleştirme Elemanı (Kelepçe)(İskele)

İki boruyu birbiriyle herhangi bir açı teşkil edecek şekilde birleştirmek için kullanılan birleştirme elemanıdır.

Burak Tuna

Eğik Dere (Vadi)

Kırma çatılarda çatı yüzeylerinin 45° açılarla kesiştiği ancak, sırt değil, dere oluşturduğu ara kesitlere yerleştirilen ve merteklerin üst yüzeyleri ile aynı düzeyde bulunan iri bir mertek konumundaki konstrüksiyon elemanıdır. Eğik dereden suyun akması için, çinko, vb. malzeme ile üzeri kaplanır.

Ersoy İnce

Eğik Kilit Tahkimatlı Ayak İşletme Metodu

Küp veya çapraz çerçeve tahkimatlı işletme metotlarının uygulanması mümkün olmayan veya çerçeve yapılmasına vakit bırakmayan, tavanı ve tabanı kabaran dar damarlarda uygulanan; tavanın göçmesini, tabanın kabarmasını önleme esasına dayanan ağaç tahkimatlı (üretim) işletme metodu.

Neşe Cizreliogulları

Eğik Mahya

Kırma ve mansard çatılarda çatı yüzeylerinin 45°açılarla kesiştiği ara kesitlere yerleştirilen ve merteklerin üst yüzleri ile aynı düzeyde bulunan iri bir mertek konumundaki konstrüksiyon elemanıdır. Eğik mahyanın üzerine mahya kiremiti veya mahya elemanı kaplanır.

Ersoy İnce

Eğim

1) Genel olarak bir yüzeyin yatay düzlemle düşey düzlem arasındaki bir konumda olması. 2) Bir yolun yatay düzlemle yaptığı eğim açısının tanjantı. 3) Fizikte, yerin mıknatıs alanında bulunan bağımsız mıknatıslı bir iğnenin doğrultusuyla yatay düzlem arasındaki açı. İnklinasyon. 4) Gök bilimi ve matematikte bir doğrunun bir düzlemle ya da başka bir doğruyla yaptığı açı.

Neşe Cizreliogulları

Eğim Açısı

Eğimin geometrik ölçüsünü veren trigonometrik değer. Şekilde gösterildiği gibi, eğik olarak belirlenen bir ölçüm kenarının, düşey düzlemdeki durumu düşey ve yatay eksene göre iki şekilde ifade edilir. Eğik kenarın düşey eksene göre yaptığı açı “ Zenit açısı” olup (Z) ile; yatay eksene göre yaptığı açı ise “ Eğim açısı” olup (à) ile gösterilir.

Neşe Cizreliogulları

Eğim Betonu

Düz (teras) yüzeylerde eğim sağlamak için döşeme üzerine dökülen beton veya şaplardır.

Ersoy İnce

Eğim Ölçer

1) Bir yüzeyin, tabaka ya da çatlağın eğimini ölçmeye yarayan araç. 2) Denizcilikte, bir gemi omurgasının yataylık derecesini ölçmeye yarayan aygıt. 3) Havacılıkta, özellikle sis ve bulutlar arasında uçuş yapan bir hava taşıtının eğimini ölçmeye ya da ufuk çizgisini yitirdiğinde uçağın yataylık derecesini saptamaya yarayan aygıt. 4) Yerbiliminde, katmanların yatım açısını ölçmekte kullanılan cihaz (buna madencilikte enklinometre de denir). 5) Eğimi ölçmek amacı ile sondaj kuyusuna sarkıtılan araç.

Neşe Cizreliogulları

Eğimli Çatı:

Bir konstrüksiyon ile mahyadan saçağa eğim verilmiş olan çatı tipleridir. Eğimli çatılar, az eğimli (%6 -16), orta eğimli çatılar(%20 – 35) ve yüksek eğimli çatılar (%45 ve üzeri) olarak sınıflandırılabilirler

Ersoy İnce

Eğimli Tabakalaşma

Sel ve nehir sularının sürükledikleri kum, çakıl, vb. maddelerin eğimli tabana az çok paralel olarak çökelmek suretiyle tabakalaşması.

Neşe Cizreliogulları

Eğitici Personel

Mesleki yeterliğe sahip, öğrencilerin işyerindeki eğitiminden sorumlu, iş pedagojisi eğitimi almış, mesleki eğitim yöntem ve tekniklerini bilen ve uygulayan veya mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında atölye, laboratuvar, meslek dersleri öğretmenliği yapabilme yetkisine sahip kişidir.

Burak Tuna

Eğiticilerin Eğitimi Belgesi

En az kırk saatlik eğitim sonunda kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler veya 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununa göre yetkilendirilen kurumlar tarafından tek bir program sonucunda verilen eğiticilerin eğitimi belgesidir.

Burak Tuna

Eğitim Kurumları

Herhangi bir kuruma veya kuruluşa bağlı olan ve içerisinde eğitim, seminer vb. faaliyetlerin yapıldığı yerlerdir.

Ersoy İnce

Eğitim Kurumu

İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin eğitimlerini vermek üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşlarını, üniversiteleri ve Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından kurulan müesseselerdir.

Burak Tuna

Eğitim Kurumu (İSG)

İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin eğitimlerini vermek üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından kurulan müesseselerdir.

Burak Tuna

Eğitim Programı (İSG)

Uzaktan, yüz yüze ve uygulamalı eğitimlerin tarih ve saatleri, eğiticileri, katılımcıları ile eğitim verilen adres gibi unsurlardan ve bu unsurlara ilişkin her türlü bilgi ve belgeden oluşan programdır.

Burak Tuna

Eğitim Teknolojisi

Eğitim teknolojisi, insan öğrenmesinin tüm boyutlarını göz önünde bulundurarak; öğrenme gereksinimlerinin belirlenmesi, buna uygun öğrenme çözümlerinin geliştirilmesi ve değerlendirmelerin yapılmasını destekleyen sistemlerin, tekniklerin ve araçların bütünüdür.

Serdar ŞAHİN

Eğitmen Eğitimi

Belirli sayıdaki eğitmen adayına verilen özel bir geliştirme eğitimidir..

Ersoy İnce

Eğitsel Ergonomi

Ergonomi, insanın psikolojik ve fiziksel özelliklerini inceleyerek insanın makine ve çevre ile uyumunu en iyi seviyeye çıkarmaya çalışan teknik ve çabaların tümüdür. İşletmeler açısından bakıldığında, bir çalışanın en üst düzeyde performans gösterebilmesi ve görevlerini verimli bir şekilde yapabilmesi için, çalışma ortamının rahat ve güvenli bir şekilde düzenlenmesi bilimidir. Eğitsel ergonomi kavramı ise merkezine öğrenenleri alan ve en verimli öğrenmenin gerçekleşmesi için gerekli tüm çevresel, fiziksel, teknolojik faktörlerin düzenlenmesini hedefleyen disiplindir.

Serdar ŞAHİN

Eğri Elek

Su içindeki parçacıkların sınıflandırılması için genellikle ikizkenar yamuk kesitli tellerden yapılmış sabit ve kavisli tabanı olan elek. Bu eleğin bir tarafından su ile birlikte verilen malzemenin içindeki ince parçalar santrifuj kuvvetten dolayı su ile birlikte elek altına geçer, böylece iri parçalar da ayrılmış olur.

Neşe Cizreliogulları

Egzotermik

Isı veren kimyasal olay.

Neşe Cizreliogulları

EINECS

18/9/1981 tarihi itibarıyla Avrupa Topluluğu Piyasasında yer alan bütün maddelerin tanımlayıcı listesi, Avrupa Mevcut Ticari Kimyasal Maddeler Envanteridir.

Burak Tuna

Ek Bilgi Levhası

Bir işaret levhası ile beraber kullanılan ve ek bilgi sağlayan levhadır.

Burak Tuna

Ek Hizmet Binaları

Pandemi esnasında yataklı sağlık merkezlerine çevrilmesi mümkün, ilgili kurumun temel işlevlerini aksatmayacak şekilde sağlık hizmet sunumuna imkân verecek binalardır.

Ersoy İnce

Ek Madde (Mevzuat H.)

Çerçeve taslaklarla mevzuata eklenecek hükümlerin mevcut maddelerden birine eklenememesi durumunda, eklenecek hükmün düzenlendiği maddedir.

Burak Tuna

Ekip

Araç ve malzemeyle birlikte aynı görevde çalışan kimseler topluluğudur.

Ersoy İnce

Ekip Amiri

Ekibin müdahalesini yönetir ve devamlı hareket halindedir. Yanıcı maddenin cinsine uygun söndürücü kullandırmalı, emrindeki personeli gözetlemeli, tehlikelere karşı dikkatli olmalı, hızlı karar verebilmeli. (Rütbesi Çavuş veya Başçavuş)

Ersoy İnce

EKİPNET

İş ekipmanlarının periyodik kontrollerini yapmaya yetkili kişilerin elektronik ortamda kayıt ve bildirimi ile veri doğrulaması amacıyla kullanılan İş Ekipmanlarının Periyodik Kontrollerini Yapacak Yetkili Kişilerin Kayıt Programıdır.

Burak Tuna

Eklem (maden)

Kayaçlar içinde en çok bulunan, kaya mekaniği ve jeoteknik uygulamalarında önemli olan, uzunluğu boyunca gözle görülebilir hiç bir hareket ve yer değiştirme olmamış süreksizlik yani jeolojik kırık. Biribirine paralel eklemler grubuna “ Eklem takımı “ birbirini kesen eklem takımlarına da “ Eklem sistemi” denir.

Neşe Cizreliogulları

Eklemli Sarma

Bir kavrama ve kilitleme düzeni yardımıyla benzeri diğer bir sarmaya sağlanabilen sarma.

Neşe Cizreliogulları

Eklenti

Bir yapıda bağımsız bölümün dışında olup doğrudan doğruya o bölüme tahsis edilmiş olan garaj, kömürlük depo gibi yerlere verilen genel ad. Buna müştemilat da denilir.

Ersoy İnce

Ekliptik

Yer yörüngesi düzleminin gök küresi ile olan ara kesiti.

Neşe Cizreliogulları

Ekoloji

Canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır.

Ersoy İnce

Ekolojik Afet

Ekolojik dengeyi bozarak çevreye büyük zarar veren genellikle insan kaynaklı afettir.

Ersoy İnce

Ekolojik Denge

İnsan ve diğer canlıların varlık ve gelişmelerini doğal yapılarına uygun bir şekilde sürdürebilmeleri için gerekli olan şartların bütünüdür.

Burak Tuna

Ekonoma

1) Bir iktisadi kurum (kuruluş) personelinin gıda maddeleri ve diğer ihtiyaçlarını tedarik eden servis. 2) İşletme marketi.

Neşe Cizreliogulları

Ekonometri

Ekonomik ilişkilerin ve olayların istatistiksel ve matematiksel çözümlenmesini amaçlayan ekonomi branşı. Hükümetler ekonomik politiklarını belirlemede, özel işletmeler ise fiyat, mal stoku ve üretim kararlarının alınmasında ekonometrik yöntemlerden yararlanır. Maden üretimi ve pazarlamasında da bu yöntemden yararlanılır. Üretici açısından, ekonometrik çözümleme, üretim, maliyet ve arz fonksiyonlarını inceler. Üretim fonksiyonu, bir firmanın girdileri veya üretim faktörleri ile çıktıları arasındaki teknik ilişkinin matematiksel bir ifadesidir.

Neşe Cizreliogulları

Ekonomik Bakımdan Zarar Görebilirliği Yüksek Olanlar

Düzenli geliri yetersiz ya da olmayan yoksul haneler, sağlıksız ve güvensiz koşullarda barınanlar, evsizler, kayıtsız çalıştırılan işçiler, çalışan çocuklar vd.

Ersoy İnce

Ekonomik Cevher

Günün teknik ve ekonomik şartlarında karlı olarak değerlendirilebilecek cevher.

Neşe Cizreliogulları

Ekonomik Kayıp

Afetlerin ekonomi üzerinde meydana getirdiği, doğrudan, dolaylı veya ikincil kayıplarının tümüdür.

Ersoy İnce

Ekonomik Zarar Görebilirlik

Tehlikelerin yol açabilecekleri zarar ve kayıpların yerel ve ülke ekonomisi üzerindeki olası etkileri. Ölçülebilen zarar ve kayıpları kapsamaktadır. Ülke genelinde, gayrisafi millî hâsıla veya yurt içi hâsılanın yüzdesi olarak ifade edilir.

Ersoy İnce

Ekonomist

Ekonomist, kıt kaynakların insan ihtiyaçlarını en iyi karşılayacak şekilde kullanılması, sınırsız insan ihtiyaçlarından kıt kaynaklarla karşılanacak olanların belirlenmesi, ihtiyaçları karşılayacak ürün ve hizmetlerin üretiminde kaynakların en iyi şekilde dağıtılması, üretilen ürün ve hizmetlerin bölüşümü konularında çalışan kişidir.

Ersoy İnce

Ekonomizör

1) Bir nesnenin, daha çok bir akışkanın, sıcaklığını yükselterek kullanma verimini artıran cihaz (enerji santralında kazana verilecek suyun ön ısıtılması). 2) Bazı araçlarda motorun sıcak suyundan ya da ekzosundan yararlanarak motora verilen gaz karışımını ısıtma işini gören cihaz.

Neşe Cizreliogulları

Ekosistem

Canlıların kendi aralarında ve cansız çevreleriyle ilişkilerini bir düzen içinde yürüttükleri biyolojik, fiziksel ve kimyasal sistemdir.

Burak Tuna

Ekranlı Araç

Uygulanan işlemin içeriğine bakılmaksızın ekranında harf, rakam, şekil, grafik ve resim gösteren her türlü araçtır.

Burak Tuna

Eksantrik Uç

Simetrik olmayan bir cins delik delme matkabı.

Neşe Cizreliogulları

Ekshalasyon Yatakları

Gazlarını henüz kaybetmemiş olan bir magmanın içerisindeki gazları püskürtmesi sonucunda (yeryüzüne yakın veya deniz dibinde) meydana gelen cevher yatakları.

Neşe Cizreliogulları

Eksik Sigorta

Poliçede yazılı sigorta bedelinin, sigortaya konu olan malın gerçek ve makul değerinin altında olması durumudur. Sigortalı, bilmeyerek veya daha az prim ödemek amacıyla malın gerçek değerinin altında bir beyanda bulunmaktadır.

Ersoy İnce

Eksiksiz Taşınım Yolu

Bir kirleticinin insan sağlığı üzerinde olumsuz sağlık etkileri yaratabilmesi için kirletici kaynağı, kirletici ile temasın oluşacağı maruziyet noktası (maruz kalınan çevresel ortam) ve maruziyet yolu gereklidir. Bu üç temel öğenin mevcut olduğu taşınım yoluna eksiksiz taşınım yolu denir.

Ersoy İnce

Ekskavatör

Her türlü arazide çeşitli ölçüde kanal açma, dolmuş kanalları temizleme, toprak hafriyat yığma, yükleme işlerinin yapılması, kum, çakıl ve benzeri malzemelerin kazılması, yığılması ve gerektiğinde araçlara yüklenmesi ve benzeri işlerde kullanılan ve en az 20 kw-27 hp motor gücüne sahip makinedir.

Burak Tuna

Eksojen

Dışarıdan gelen etki.

Neşe Cizreliogulları

Eksojen Metamorfoz

Dış etkilerle meydana gelen metamorfoz.

Neşe Cizreliogulları

Eksplorasyon

1) Bir madenin bulunması için yapılan bütün işlemler ile bulunmasından sonra incelenmesi, yeni bulunmuş madenin miktar, kalite ve işletilebilirlik yönünden keşfi. 2) Prospeksiyon ve detay etüd.

Neşe Cizreliogulları

Eksplozimetre

Kapalı alan çalışmaları öncesinde ortam atmosferinde bulunan parlayıcı, patlayıcı gaz konsantrasyonu ölçümünde kullanılan cihazdır.

Ebru Aydınalp

Ekspluvatasyon

Hazırlığı yapılmakta olan veya bitmiş bir ocaktan madenin çıkarılması, yani maden yatağının işletilmesi.

Neşe Cizreliogulları

Ekspres Yol

Sınırlı erişme kontrollü ve önemli kesişme noktalarının köprülü kavşak olarak teşkil edildiği bölünmüş bir ana karayoludur.

Sevcan Arslan

Ekstensometre

1) Yeraltının etkilerini topoğrafik olarak ölçmeye ve değerlendirmeye yarayan alet. Ölçme yerlerinin seçimi ve ölçü sıklığı, içinde bulunulan yeraltı yapılarının karakterine göre değişir. Bunda şu kriterlere dikkat edilir: Damar kalınlığı değişmeleri, fasiyes değişikliği, büyük tektonik arızaların cıvarı, imalat üstü veya altı diğer imalatlarla tahkimat cinslerinin değişim yerleri. 2) Arazide açılmış olan bir deliğe veya sondaj deliğine yerleştirilmek suretiyle delinen kayacın boy ve istikametindeki uzamaları ölçmeye yarayan cihaz.

Neşe Cizreliogulları

Ekstraksiyon

Çıkarma, istihraç, özet, öz hulasa.

Neşe Cizreliogulları

Ekstrakt

Özet, hulasa, öz, ruh, esans, seçilmiş parça, alıntı yapılmış kısım.

Neşe Cizreliogulları

Ekstraktif

Ağacın yapısı içinde bulunan tanenler, lignanlar, flavonoidler gibi polar maddeleri veya terpenler, yağ asitleri, reçine asitleri, mumlar ve alkoller gibi nonpolar maddelerdir.

Ersoy İnce

Ekstraktif Metalurji

1) Cevherden saf metal üretmek için gerekli fiziksel, kimyasal işlemlerin tümü. 2) Üretim metalurjisi.

Neşe Cizreliogulları

Ekstraktik

Ağacın yapısı içinde bulunan tanenler, lignanlar, flavonoidler gibi polar maddeleri veya terpenler, yağ asitleri, reçine asitleri, mumlar ve alkoller gibi nonpolar maddelerdir.

Ersoy İnce

Ekstrüsif Kayaç

Volkanik kayaç.

Neşe Cizreliogulları

Ekstrüzyon Ürünü

Alüminyumun bir kalıp içerisinden, preslerden geçirilmesiyle elde edilen ve boru, çubuk, profil gibi, boyu kesitine göre oldukça uzun ürünleri tanımlayan ve alüminyum sektöründe kullanılan bir terim.

Neşe Cizreliogulları

Ekzotermik Reaksiyon

Kimyasal tepkime sırasında dışarıya enerji veren reaksiyonlardır. (yakıtların yanması, solunum)

Ersoy İnce

El Ayak Radyoaktif Kirlenme Ölçüm Cihazı

Eller ve ayaklardaki radyoaktif kirlenmeyi algılayan ve ölçen aygıtlardır.

Ersoy İnce

El Breyzi

Bir elektrik motoru miline bağlı mandrene takılı matkap ucu ile delik delmeye yarayan alettir.

Ersoy İnce

El Dolgusu

El ile yapılan ön sıra taş duvarın arkasına, dolgu malzemesinin kürekle atılması suretiyle teşkil edilen basit bir dolgu usulü.

Neşe Cizreliogulları

El İşareti

Çalışanlar için tehlike oluşturabilecek manevra yapan operatörleri yönlendirmek üzere ellerin ve/veya kolların önceden anlamları belirlenmiş hareket ve/veya pozisyonlarıdır.

Burak Tuna

El Ulaşma Uzaklığı

Normal olarak girilip çıkılan yerlerde insan elinin, yardımcı bir araç kullanmadan her yönde ulaşabileceği uzaklıklardır. Bu uzaklıklar, basılan yüzeyden başlayarak yukarıya doğru 2.5 m. aşağıya ve yanlara doğru 1.25 m. varsayılır.

Burak Tuna

El-kol Titreşimi

İnsanda el-kol sistemine aktarıldığında, çalışanın sağlık ve güvenliği için risk oluşturan ve özellikle de damar, kemik, eklem, sinir ve kas bozukluklarına yol açan mekanik titreşimdir.

Burak Tuna

Elastik Dalga

Bir deprem veya patlama sonucunda meydana gelen enerjinin yer kabuğu içinde farklı nitelik ve hızlarda yayılmasına verilen ad. Yerküresi içinde dalga denklemi uyarınca yayılırlar. Cisim dalgaları ve yüzey dalgaları olmak üzere iki kısma ayrılır.

Ersoy İnce

Elastik Davranış

Cisim, yapı ve zeminlerin dış yüklerin etkisi altında kalıcı bir yer değiştirme, çatlama ve kırılma olmadan göstermiş olduğu davranış biçimine verilen addır.

Ersoy İnce

Elastik Tahkimat

1) Galerilerde kullanılan tahkimat sistemlerinin, arazi tazyiği altında kesitin küçülmesi sayesinde deforme olmadan, uzun süre dayanmalarını sağlamak için u veya çan profili demirlerle ve rijit bağların ayaklarına geçirilen sürtünme pabuçları ile yapılan tahkimat. Bu tahkimatta tavan basıncı içiçe geçen parçaların oluşturduğu sürtünme kuvveti ile karşılanır. 2) Elastik bağ. 3) Esnek bağ.

Neşe Cizreliogulları

Elastikiyet Sınırı

Çekme deneyi.

Neşe Cizreliogulları

Elastomer

Hafif bir zorlamayla önemli ölçüde şekil bozulması meydana gelmesinden ve zorlamanın kaldırılmasından sonra hemen hemen başlangıç boyutlarına ve biçimine hızlı bir şekilde dönen makromoleküler bir malzemedir.

Burak Tuna

Elek (maden)

Eleme işlemi yapmak için kullanılan araç. Bunlar yapı esaslarına göre; tek tablalı, çok tablalı, jigli, rezonanslı, titreşimli, tamburlu, dönen elek, çubuklu ızgara (grizley) diye isimlendirilirler. Kullanma amacına göre tuvönan, şlam, çamur, tasnif, kontrol eleği vb. diye adlandırılırlar.

Neşe Cizreliogulları

Elek Açık Alanı (maden)

Elek tablası yüzeyinde mevcut delik alanları toplamı yani eleğin etken eleme alanı. Bu alan (%) olarak belirlenir.

Neşe Cizreliogulları

Elek Açıklığı (maden)

Elek yüzeyi üzerinde yer alan delik veya açıklıklar. Bunlar daire, kare veya dikdörtgen şeklinde olabilir. Tanımlamaları ise, dairenin çapı, karenin bir kenarı veya dikdörtgenin kısa kenarı olarak yapılır. Herhangi bir elek analizinde, kullanılacak en büyük elek açıklığı, numunedeki en iri tanenin boyutuna bağlı olarak, bir maksimum değerden biraz küçük olarak seçilir. Örneğin en iri tane boyutunun 20mm olması durumunda, kullanılacak elek açıklığı 15 mm olarak alınabilir ve bunu izleyen diğer elek açıklıkları geometrik bir dizi oluşturacak şekilde seçilir. Elek açıklıklarının seçiminde kullanılan sabit oran Amerikan A.S.T.M. sistemine göre 4š2=1,189, AmerikanTYLER sistemine göre de š2=1,4142 olarak alınır. Her iki sistemde de başlangıç noktası olarak 200 meşlik (0,074 mm) memlik bir eleğin elek açıklığı kabul edilir ve tertip edilen elek dizisi š2 ve 4š 2’nin katı veya askatları şeklinde seçilir. Elek açıklıkları meş; mm veya mikron olarak ifade edilir.

Neşe Cizreliogulları

Elek Altı (maden)

Elenen malzemenin elek deliklerinden geçen kısmı. Bu malzemenin boyutu (-) olarak (-30mm, -100mm) tanımlanır.

Neşe Cizreliogulları

Elek Analizi

1) Bir numunenin standart kontrol elekleri ile elenerek tane boyutlarına göre tasnif edilip ağırlık oranlarının belirtilmesi. 2) Granülometri . Bu analizde, normal ve çeşitli büyüklükteki eleklerden geçmeyen maddenin % miktarları tesbit edilir. Absise çaplar ve ordinata da muayyen bir delik çapından geçmeyen % miktarları işaretlenerek elek analizi eğrisi çizilir.

Neşe Cizreliogulları

Elek Anma Alanı

Elek yüzeyinin kullanılan kısmı.

Neşe Cizreliogulları

Elek Üstü

Elenen malzemenin elek deliklerinden geçmeyerek elek üstünde kalan kısmı. Bu malzemenin boyutu (+) olarak (+30mm, +100mm) tanımlanır.

Neşe Cizreliogulları

Elektrik - Elektronik Mühendisi

Elektrik-Elektronik Mühendisi, elektrik enerjisi üretme, iletme, dağıtma sistemleriyle her türlü elektronik alet ve iletişim sistemlerinin projelerinin yapılması, geliştirilmesi, kullanılması ve denetimi konularında çalışan kişidir.

Ersoy İnce

Elektrik Alanından Ayırma

Farklı elektriksel özelliğe sahip mineralleri elektrik yüklü alandan geçirerek ayırma ve zenginleştirme işlemi.

Neşe Cizreliogulları

Elektrik Ark Kaynağı

Meydana getirilen elektrik arkının, ısı etkisinden yararlanarak malzemenin kaynak edilen bölgesinin erimesi sağlanır.

Sevcan Arslan

Elektrik Enerjisi Bağlama Tesisleri

1) Elektrik devrelerindeki gerilimleri alçaltmak, yükseltmek ya da devreleri açmak ve kapamak için kurulan transformatör, kumanda (ayırıcı, kesici vb.), koruma (röle, parafudr vb) ve ölçme (ölçü aletleri, ölçü transformatörleri, vb.) cihazların tamamını veya bir bölümünü içine alan tesisler. 2) şalt tesisleri.

Neşe Cizreliogulları

Elektrik Enerjisi Dağıtım Şebekeleri

Elektrik enerjisini tüketicilere dağıtmak için kurulan ve dağıtım transformatör merkezleri, hava- ve/veya kablo hatlarından oluşan tesisler.

Neşe Cizreliogulları

Elektrik Enerjisi için İstek Katsayısı

Bir elektrik enerjisi şebekesinin ya da şebeke bölümünün çalışma süresi içinde çektiği en büyük gücün şebekenin ya da şebeke bölümünün toplam bağlı gücüne oranı. Bu orana talep faktörü de denilir ve yüzde olarak verilir.

Neşe Cizreliogulları

Elektrik Enerjisi Kayıpları

Kullanılan makine ve cihazlarda, tüketilen elektrik enerjisinin istenmeyen enerji şekillerine dönüşen kısımları. Elektrik motorlarından istenilen mekanik enerji olduğu halde, elektrik enerjisinin bir bölümü, sürtünme ve ısı gibi istenmeyen enerji şekillerine, aydınlatma lambalarında ise; istenilen ışık enerjisi olduğu halde lambaya verilen elektrik enerjisinin büyük bir bölümü ısı enerjisine döşünür ve elektrik enerjisi kayıplarını teşkil eder.

Neşe Cizreliogulları

Elektrik Enerjisi Kullanma Süresi

Bir enerji santralında bir yılda üretilen elektrik enerjisinin, santralın tepe gücüne (puant gücü) bölünmesi ile bulunan süre.

Neşe Cizreliogulları

Elektrik Enerjisi Ölçü ve/veya Kumanda Merkezleri

Bünyesinde güç transformatörü bulunmayan elektrik enerjisi bağlama (şalt) tesisleri. Bunlar ayırıcı ve kesici veya yalnız ayırıcı bulunan ya da aynı biçimdeki ölçü yapılmayan bağlama tesisleri de olabilir.

Neşe Cizreliogulları

Elektrik Enerjisi Temininde Bağlı Güç

Elektrik enerjisi tüketicisinin bir şebeke veya şebeke bölümüne bağlı elektrikle çalışan tüm cihazlarının toplam gücü.

Neşe Cizreliogulları

Elektrik Enerjisi Temininde Güç Yoğunluğu

Elektrik enerjisi şebekelerinde yüklenme derecesi farklı hat bölümlerinde, aynı zamanda çekilen yüklerin hesaplanmasında kullanılan katsayı. şebekelerdeki bağlı güçler (tüketiciler) belli ise güç yoğunluğu kullanılmaz.

Neşe Cizreliogulları

Elektrik Enerjisi Temininde Kurulu Güç

Bir sistemi besleyen kurulu makinelerin (elektrik üreten makineler) anma güçlerinin toplamı.

Neşe Cizreliogulları

Elektrik Enerjisi Tüketim Tesisleri

Dağıtım şebekeleri veya enerji iletim hatları vasıtası ile şahıslara ya da kuruluşlara ait tesisleri elektrik enerjisi ile beslemek için kurulan transformatör tesisleri. Bunlardan bir fabrika, benzin istasyonu, sulama pompa tesisi vb. bağımsız tesislere elektrik enerjisi sağlamak için kurulanlar, tekil tüketim tesisleri diye isimlendirilir.

Neşe Cizreliogulları

Elektrik Enerjisi Üretim Tesisleri

Elektrik enerjisi üretmek amacı ile kurulan tesisler. Genel olarak bu tesisler enerji santralları olarak da isimlendirilir. Bunlardan su enerjisinden yararlanarak elektrik üretenlere hidrolik santrallar, ısı enerjisinden yararlanarak elektrik üretenlere de termik santrallar denir. Termik santrallardan fosil yakıt, gaz ya da öteki yakıtlardan elde edilen buharla çalışanlarına buharlı santrallar, gaz türbinleri ile elektrik üreten santrallara gaz türbinli gazlar, gazlardan magneto hidrodinamik yöntemle (MHD) elektrik üreten santrallara MHD santrallar, dizel-generatör grupları ile elektrik üreten santrallara dizelli santrallar, nükleer enerjiden yararlanarak elektrik üreten santrallara nükleer santrallar veya atom santralları ve jeotermal kaynaklardan elde edilen buharla elektrik üretilen santrallara da jeotermal santrallar denir.

Neşe Cizreliogulları

Elektrik Güvenlik Zinciri

Seri olarak bağlı olan elektirk güvenlik cihazlarının tümüdür.

Ersoy İnce

Elektrik İle İlgili Fen Adamları

Elektrik ile ilgili fen adamları, gördükleri teknik veya mesleki öğrenim seviyelerine göre aşağıdaki gruplara ayrılırlar; 1 inci Grup; En az 3 veya 4 yıl yüksek öğrenim görenler. 2 inci Grup; En az 2 yıllık yüksek teknik öğrenim görenler ile ortaokuldan sonra enaz 4 veya 5 yıl mesleki ve teknik öğrenim görenler. 3 üncü Grup; En az lise dengi mesleki ve teknik öğrenim görenler, lise mezunu olup bir öğrenim yılı süreyle Bakanlıkların açmış olduğu kursları başarı ile tamamlamış olanlar ile 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitimi Kanununun öngördüğü eğitim sonucu ustalık belgesi alanlar.

Burak Tuna

Elektrik işletme araçları (Kısaca işletme araçları)

Tüm olarak yada ayrı bölümler halinde elektrik enerjisinin kullanılmasını sağlayan araçlardır.

Burak Tuna

Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri

İnsanlar, diğer canlılar, bitkiler ve eşyalar için bazı durumlarda (yaklaşma, dokunma vb.) tehlikeli olabilecek ve elektrik enerjisinin üretilmesini özelliğinin değiştirilmesini, biriktirilmesini, iletilmesini, dağıtılmasını ve mekanik enerjiye, ışığa, kimyasal enerjiye vb. enerjilere dönüştürülerek kullanılmasını sağlayan tesislerdir.

Burak Tuna

Elektrik Metodu (maden)

1) Cevher yataklarında kimyevi değişikliğe uğrayan cevher muhtevasından doğan yeryüzündeki elektriki gerilim farklarının ölçülmesiyle cevherin varlığının saptanmasına yarayan jeofizik maden arama metodu. 2) Formasyonlar veya cevherlerin farklı dirençlerinden dolayı, verilen elektrik akımını farklı geçirmesi esasından hareketle cevherin saptanması esasına dayanan jeofizik maden arama metodu.

Neşe Cizreliogulları

Elektrik Tesisatçısı ve Pano Montörler

Elektrik Tesisatçısı ve Pano Montörü, bina içinde ve dışında, yüksek gerilim tesisatı hariç elektrik tesisa-tının yapılması, bakımı ve arızalarının giderilmesi işini yapan kişidir.

Ersoy İnce

Elektrik tüketim araçları (Kısaca tüketim araçları yada tüketiciler)

Elektrik enerjisini, elektriksel olmayan başka bir enerjiye çeviren yada haberleşmede kullanılan elektrik işletme araçlarıdır.

Burak Tuna

Elektrik Zayıf Akım Tesisleri

Normal durumlarda, insanlar ve eşyalar için tehlikeli olan akımların meydana gelemediği tesislerdir.

Burak Tuna

Elektrikle Ateşleme

Elektrik üreten (manyeto) ateşleme makinesi, elektrikli kapsül, ateşleme kabloları, devre muayene cihazı (galvanometre) vb. ateşleme ile ilgili alet ve edevat kullanılarak yapılan ateşleme.

Neşe Cizreliogulları

Elektrikli Ev Aletleri Bakım ve Tamircisi

Elektrikli Ev Aletleri Bakım ve Tamircisi, evlerde kullanılan buzdolabı, elektrik süpürgesi, ısıtıcı gibi elektrikle çalışan aletlerin mekanik donanımlarında meydana gelen arızaların kaynağını bulup arızaları gideren kişidir.

Ersoy İnce

Elektrikli Fırınlar

Elektrik akımından yararlanılarak cevherin veya metalin ergitilmesinde kullanılan (dirençli-, arklı-, indüksi-yonlu-, yüksek frekanslı-) fırınlar.

Neşe Cizreliogulları

Elektrikli Kaplama

Elektrik akımı yardımıyla bir yüzeyin metalle kaplanması işlemi.

Neşe Cizreliogulları

Elektrikli Kapsül

İçinde bir direnç teli (resistans), hassas kimyasal patlayıcı bulunan ve ağzı rutubet geçirmez bir madde ile sıkılanmış kovan ve birer ucu kovanın içindeki resistansa bağlı iki ateşleme telinden ibaret detanatör.

Neşe Cizreliogulları

Elektrikli Lokomotif

Ocak içinde demiryolu boyunca çekilmiş bir doğru akım enerji hattından aldığı güçle çalışan lokomotif.

Neşe Cizreliogulları

Elektrikli Parlatma

Metal bir yüzeyin düzleşmesini sağlayan elektrokimyasal işlem. Metal bir cisim bir elektroliz tepkimesinde anot olarak kullanılarak, üzerindeki pürüzlerin giderilmesi ile yüzeyi düzleştirilir. Elektrikli parlatma, Elektrikli Kaplama işleminin tersidir ve elektrolitik parlatma olarak da adlandırılır.

Neşe Cizreliogulları

Elektrikli ve Elektronik Eşya (EEE)

Atık Elektrikli Ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği Ek-1/A’da yer alan kategorilere dâhil olan ve alternatif akımla 1000 Volt’u, doğru akımla da 1500 Volt’u geçmeyecek şekildeki kullanımlar maksadıyla tasarlanmış olan, uygun bir biçimde çalışması için elektrik akımına veya elektromanyetik alana bağımlı olan eşyaları ve bu akım ve alanların üretimi, transferi ve ölçümüne yarayan eşyalar.

Sevcan Arslan

Elektriksiz Kaplama

Metal, plastik, tahta, deri vb. malzemelerin denetimli otokatalitik indirgeme yöntemi ile kalın katmanlarla kaplanması işlemi. İletken olmayan yüzeyler, böyle bir işleme alınmadan önce grafitle veya iletken vernikle kaplanarak elektriksiz kaplama ya da buharla kaplama gibi işlemlerle iletken duruma getirlilir.

Neşe Cizreliogulları

Elektroerozyon

Takım görevi yapan bir elektrot ile iş parçasına elektrik akımı verilmesiyle metal aşındırma işlemi uygulanarak iş parçasını şekillendirme yöntemidir.

Ersoy İnce

Elektrofiltre

Bir elektrik alanı içerisinde 0,01-10 mikron iriliğindeki tozları tutmada kullanılan toz ayırma cihazı.

Neşe Cizreliogulları

Elektrofor

Durgun elektrik yüklerinin elektrostatik etkiyle atlaması.

Neşe Cizreliogulları

Elektrolit

Elektriği iletebilen çözelti.

Neşe Cizreliogulları

Elektroliz

Elektrik akımıyla bir bileşiği bileşenlerine ayırma olayı.

Neşe Cizreliogulları

Elektromanyetik Alan

Elektrik ve manyetik alan bileşenleri olan dalgaların oluşturduğu alandır.

Burak Tuna

Elektromanyetik Radyasyon

Elektriksel veya manyetik alanların değişmesi sonucu yayılan dalga hareketidir.

Ersoy İnce

Elektrometalurji

Elektrolitik ve elektrotermik yollarla cevherlerden, konsantre-lerden ve yarı mamullerden metallerin ve alaşımlarının elde edilmesi işlemi. Elektrolitik yöntemde ilk önce cevher, metallerin suda eriyen tuzlarına dönüştürülür; asit ilavesinden sonra elektroliz yolu ile metal unsuru katotdan saf olarak veya tuzlarla muamele edilmiş metal bileşiği elektrik akımı ile eritilerek yine elektrik akımı yardımı ile katotdan metal olarak elde edilir.

Neşe Cizreliogulları

Elektronik Belge Yönetim Sistemi (EBYS)

İdarelerin faaliyetlerini yerine getirirken oluşturdukları her türlü dokümantasyonun içerisinden idare faaliyetlerinin delili olabilecek belgelerin ayıklanarak bunların içerik, üstveri, format ve ilişkisel özelliklerini koruyan, belgelerin ait olduğu fonksiyon veya işlem için delil teşkil eden ve aidiyet zinciri içerisindeki yönetimini elektronik ortamda sağlayan sistemidir.

Burak Tuna

Elektronik Fünye

Biri ateşleyici diğeri programlanmış komuta ünitesinden oluşan ve patlayıcının infilakini başlatan iki elementli sistem. Komuta ünitesi dijital tip bir analog fazı ve ateşleme sisteminden oluşur. Analog faz bağlantı kablolarından alınan sinyali işleyerek hazırlar ve dijital faza gönderir ki bu da sinyali yorumlar ve sistemi başlatan gecikme zamanını üretir.

Neşe Cizreliogulları

Elektronik Gecikmeli Kapsül

Dinamit AG firması tarafından geliştirilmiş sistem içinde, kumanda ve programlama üniteleri vasıtasıyla, içerdikleri zaman aralıklarının (2-100ms) katı kadar gecikme verebilen, entegre ateşleme devresi içinde programlanabilir “ gecikmeli elektronik kapsül”.

Neşe Cizreliogulları

Elektronik Haberleşme

Elektriksel işaretlere dönüştürülebilen her türlü işaret, sembol, ses, görüntü ve verinin kablo, telsiz, optik, elektrik, manyetik, elektromanyetik, elektrokimyasal, elektromekanik ve diğer iletim sistemleri vasıtasıyla gönderilmesi ve alınması eylemidir.

Ersoy İnce

Elektronik Haberleşme Alt Yapısı

Elektronik haberleşmenin, üzerinden veya aracılığıyla gerçekleştirildiği anahtarlama ekipmanları, donanım ve yazılımlar, terminaller ve hatlar da dâhil olmak üzere her türlü şebeke birimlerini, ilgili tesisleri ve bunların bütünleyici parçalarını kapsayan sistemin tümüdür.

Ersoy İnce

Elektronik İmza

Başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veridir.

Burak Tuna

Elektronik Öğrenme

E-öğrenme, bilgisayarla birlikte tablet, akıllı telefon ya da gözlük gibi taşınabilir cihazlar üzerinde gerçekleşen her türlü öğrenme deneyimi için kullanılan genel bir kavramdır. Bilgisayar destekli öğrenme, çevrim içi öğrenme, mobil öğrenme gibi yöntemler de aynı zamanda e-öğrenme formatındadır.

Serdar ŞAHİN

Elektronik Onay

Güvenli elektronik imza kullanılmayan durumlarda paraf yerine geçecek kaydın elektronik ortamda alınmasıdır.

Burak Tuna

Elektronik Ortam

EBYS ya da kurumsal belge kayıt sistemleri içerisinde bilgi, belge veya dokümanların hazırlandığı ve kayıtlı olduğu her türlü bilgi ve iletişim teknolojisi araçlarıdır.

Burak Tuna

Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcı

Elektronik İmza Kanununa uygun şekilde elektronik sertifika, zaman damgası ve elektronik imzalarla ilgili hizmetleri sağlayan idareler ile gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerdir.

Burak Tuna

Elektronik Şifreleme Sertifikası

Elektronik belgelerin şifrelenmesi amacıyla yetkili elektronik sertifika hizmet sağlayıcıları tarafından üretilen elektronik sertifikadır.

Burak Tuna

Elektronik Takeometre

Açıları ve uzunlukları elektronik olarak ölçen takeometre.

Neşe Cizreliogulları

Elektronik tebligat

Elektronik ortamda yapılan tebligat

Sevcan Arslan

Elektronik tebligat hizmeti

Bilişim sistemleri vasıtasıyla muhatabın elektronik tebligat adresine iletilmek üzere, tebligatı çıkaran merci tarafından tebligatın gönderilmesini ve bu iletinin muhataba elektronik ortamda delillendirilerek tesliminin sağlanması hizmetini

Sevcan Arslan

Elektronik ve Haberleşme Mühendisi

Elektronik ve Haberleşme Mühendisi, iletişim sistemlerinin ve her türlü elektronik aletin tasarımı, üre-tim teknolojisi, yapımı ve işletilmesi ile ilgili alanlarda çalışan kişidir.

Ersoy İnce

Elektronik Veri

Elektronik, optik veya benzeri yollarla üretilen, taşınan veya saklanan kayıtlardır.

Burak Tuna

Elektronörofizyoloji Teknikeri

Elektronörofizyoloji Teknikeri merkezi sinir sistemi bozukluklarıyla seyreden hastalıkların teşhisinde yararlanılan nörofizyolojik yöntemlerin kullanılmasında uzman hekim denetiminde çalışan kişidir.

Ersoy İnce

Elektronvolt (eV)

Nükleer fizikte kullanılan bir enerji birimi olup, bir elektronun 1 Volt’luk potansiyel farkı altında hızlandırılmasıyla kazandığı enerjidir.

Ersoy İnce

Elektroskop

Bir cismin elektrikle yüklü olup olmadığını ve elektrikli bir cismin yükünün türünü anlamakta kullanılan araç.

Neşe Cizreliogulları

Elektrostatik Ayırma

Statik elektrikle yüklü bir elektriki alanda ayırma ve zenginleştirme işlemi.

Neşe Cizreliogulları

Elektrostatik Filtre

Hava ve gaz içerisindeki tozu elektrostatik yükle toplayarak çökeltme prensibi ile çalışan toz tutma tesisi.

Neşe Cizreliogulları

Elektrot

Elektrolite batırılan iletken çubuklar.

Neşe Cizreliogulları

Elektrotermik İşlem

Malzemenin içinden elektrik akımı geçirilmesi yoluyla ısıtılmasına (ergitilmesine) dayalı olarak gerçekleştirilen metalurji işlemi.

Neşe Cizreliogulları

Elektrotipi

1) Kabartma ya da tipo baskıda baskı levhalarının hazırlanmasında kullanılan elektrikli kaplama yöntemi. 2) Baskı levhası kopyalarının çıkartılmasında uygulanan bir galvanoplasti işlemi.

Neşe Cizreliogulları

Eleman (İskele)

Bir düşey çerçevenin enine ara bağlantısı gibi bileşenin bütünleşik (örneğin kaynaklı) parçasıdır.

Burak Tuna

Elemanter yük

Doğadaki en küçük elektrik yükü.

Neşe Cizreliogulları

Eleme (maden)

Ürünleri tane boyutlarına göre ayırmak için uygulanan, kuru veya yaş olarak yapılan, sınıflandırma işlemi. Elemede üstte kalan kısma elek üstü, alta geçene de elek altı, elek üstünde kalan ufak ve elek altına geçen iri parçalara da yanlış oturmuş maddeler denir.

Neşe Cizreliogulları

Eleme Randımanı (maden)

Eleme sırasında elek altına geçen malzeme miktarının elek altına geçmesi gereken malzeme miktarına oranının (%) olarak ifadesi. Elenen malzemenin tanelerinin birbiri üzerine binmesi, kayması, sıkışması, eleğe veya taneye yapışması yüzünden tanelerin büyümesi ve elek deliklerinin küçülmesi gibi nedenlerle elek altına geçmesi gereken tanelerin elek üstünde kalması dolayısı ile eleme randımanı düşer. Eleme randımanı elek randımanı diye de söylenir.

Neşe Cizreliogulları

Element

Aynı cins atomlardan oluşan ve kendinden daha farklı maddelere ayrışamayan saf maddelerdir.

Ersoy İnce

Elevatör

1) 70½’nin üzerinde veya düşey olarak yukarıya, taneli mal taşınmasında kullanılan kepçeli düzen. 2) Norya.

Neşe Cizreliogulları

Eliminasyon

Maruziyet riski taşıyan işleri ortadan kaldırmak.

Sevcan Arslan

ELINCS

18/9/1981’den sonra Avrupa Topluluğu Piyasasına arz edilen ve Avrupa Komisyonuna bildirimi yapılması suretiyle bir ELINCS numarası tahsis edilen bütün yeni maddelerini içeren Avrupa Bildirimi Yapılmış Kimyasal Maddeler Listesidir.

Burak Tuna

ELISA

Enzyme-Linked Immunosorbent Assay testinin İngilizce kısaltmasıdır. Bu test antikor kullanarak bir numunedeki antijenleri tespit etmeye yönelik uygulanan immünolojik bir yöntemdir. Viral ve bakteriyal enfeksiyonların tanısında kullanılır.

Ersoy İnce

Elle Taşıma İşi

Elle taşıma işi; bir veya daha fazla çalışanın bir yükü kaldırması, indirmesi, itmesi, çekmesi, taşıması veya hareket ettirmesi gibi işler esnasında, işin niteliği veya uygun olmayan ergonomik koşullar nedeniyle özellikle bel veya sırtının incinmesiyle sonuçlanabilecek riskleri kapsayan nakletme veya destekleme işleridir.

Burak Tuna

Elleçleme (Kimya)

Maddenin veya karışımın yapısal özelliklerini değiştirmeden istiflenmesi, yerinin değiştirilmesi, büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması, kapların yenilenmesi veya tamiri, havalandırılması, kalburlanması, karıştırılması ve benzeri işlemlerdir.

Burak Tuna

Elmas

Saf karbondan ibaret kübik sistemde kristalleşmiş mineral. Özgül ağırlığı 3,51-3,53, sertliği Mohs skalasına göre 10, gem ve sanayi elması şeklinde cinsleri olan kıymetli bir taş. Sanayi elması (boarts) kesici aletlerde, bilhassa sondaj matkaplarında kullanılır. Ayrıca ballas, karbon, karbonado, siyah elmas ve sentetik cinsleri de mevcuttur.

Neşe Cizreliogulları

Elmas Cila

Saydam minerallere özgü cila olup elmas görünümü verir. Bu cila oynak cila sayılır ve “ Oynak Cila “ da denir.

Neşe Cizreliogulları

Emisyon

Gaz ya da gaz ve partikül karışımlarının atmosfere verilmesi. Belli koşullarda belli bir kaynaktan yasal olarak boşaltılabilen azami kirletici miktarı standarda bağlanmıştır ve emisyon standardı olarak adlandırılır.

Ersoy İnce

Emisyon (Ahşap Tornacı)

Tornalama aşamasında ortaya çıkan toz ve ağaç ekstraktiflerinin çalışma ortamı içerisine yayılmasıdır.

Ersoy İnce

Emniyet

Kaza, saldırı, soygun gibi herhangi bir tehlikenin riskin bulunmadığı durumdur.

Ersoy İnce

Emniyet Aksamları (MEY)

Bir güvenlik işlevini yapan, bağımsız bir şekilde piyasaya arz edilen, arızalanması ve/veya hatalı çalışması durumunda kişilerin güvenliğini tehlikeye sokan, makinaların işlevini yerine getirmek için gerekli olmayan veya makinanın işlevini yerine getiren normal aksamın yedeği olarak kullanılabilecek aksamlardır.

Burak Tuna

Emniyet Aksesuarları

Emniyet vanası, patlama diskli emniyet aletleri, bel verme çubukları, kontrollü basınç düşürme emniyet sistemleri gibi doğrudan basınç sınırlandırma aletleri ile basınç ve sıcaklık anahtarları, akışkan seviyesi anahtarları ve emniyetle ilgili her türlü ölçme kontrol ve düzenleme cihazları gibi basınç düzeltme amacına yönelik ya da kapatma veya kapatmayla birlikte tamamen durdurmayı sağlayan sınırlayıcı cihazları da kapsayacak şekilde, basınçlı ekipmanları izin verilen limitlerin aşılmasına karşı korumak için tasarımlanmış cihazlardır.

Burak Tuna

Emniyet Anahtarı

Radyasyon tehlikesi mevcut olan bir alana kontrolsuz girişlerde istenmeyen ışınlanmaları önlemek için, kişinin alana girmesi üzerine ışınlamayı otomatik olarak durduran bir devre kesicidir.

Ersoy İnce

Emniyet Görevlisi

Emniyet görevlisi, kendisine emanet edilen çalışma ekiplerinin emniyetinden sorumludur. Emniyet gözcüsü olarak kullanılır.

Serdar ŞAHİN

Emniyet Hedefleri

Emniyetin muhafazası ve daha iyi hale getirilmesi açısından kuruma özgü nitel ve nicel hedeflerdir.

Serdar ŞAHİN

Emniyet Kemeri

İtfaiye personelinin yüksek ve alçak alanlarda yapacağı çalışmalarda kişisel güvenliğini sağlamak için kullandığı bir ekipmandır.

Ersoy İnce

Emniyet Kültürü

Emniyet yönetimi, bir organizasyondan kaynaklanan emniyete dayalı kuralları tasvir ederken, emniyet kültürü bu kuralların nasıl kabul göreceğini ve hangi değere sahip olduklarını tasvir eder.

Serdar ŞAHİN

Emniyet Yönetim Sistemi Müdürü

Emniyet Yönetim Sistemi Müdürü, emniyetle ilgili süreçlerin yönetilmesinden ve kontrolünden sorumludur.

Serdar ŞAHİN

Emniyetli Ayırma Tertibatı (PKD Akaryakıt)

Belirlenmiş bir kuvvet aralığında, tabanca ile pompalı veya pompasız dağıtım birimleri arasındaki bağlantıyı ayırarak, yakıtın dökülmesini en az seviyeye düşürmek ve yakıt akışını durdurmakta kullanılan tertibattır.

Burak Tuna

Emniyetli Fitil

Çekirdeği kara baruttan ibaret ve tekstil örme ile sıkıca çevrelenmiş olup, dışı neme karşı madde ile kaplanmış (katran, pvc ve benzeri) ateşleme elemanıdır.

Ersoy İnce

Emniyetli Kap (PKD)

Yayla kapanabilen bir kapağı ve güvenli bir sıvı boşaltma tertibatı olan ve yangına maruz kaldığında içindeki basıncı emniyetli bir şekilde tahliye edilebilen kaptır.

Burak Tuna

Empati

Geçici ve istemli bir özdeşimle kendini ötekinin yerine koyarak onun duygu, düşünüş ve davranışını anlayabilme yetisi, eş duyumdur.

Ersoy İnce

Emprenye

Koruma amaçlı olarak çeşitli yöntemlerle ahşabın bünyesine değişik kimyasal maddelerin emdirilmesi işlemidir.

Ersoy İnce

Emredici İşaret

Uyulması zorunlu bir davranışı belirleyen işarettir.

Burak Tuna

EMS-98 Deprem Şiddet Cetveli

Diğer şiddet cetvellerinden farklı olarak ilk kez, yapıların hasar görebililirlikleri, hasar dereceleri ve oranları grafik gösterimler, sayısal oranlar ve resimlerle de veren Avrupa makrosismik deprem şiddet cetveli. Ülkemizde de 1970’li yıllardan beri yaygın olarak kullanılan, MSK deprem şiddet cetvelinin çok daha geliştirilmiş hâlidir.

Ersoy İnce

Emsal işçi

İş yerinde aynı veya benzeri işte tam süreli çalıştırılan işçidir. İş yerinde böyle bir işçi bulunmadığı takdirde, o iş kolunda şartlara uygun iş yerinde aynı veya benzer işi üstlenen tam süreli iş sözleşmesiyle çalıştırılan işçi esas alınır.

Sevcan Arslan

Emülsiyon

Bir sıvının çözünmediği başka bir sıvı içinde mikroskobik boyutlu damlacıklar halinde dağılıp asılı kalması sonucu oluşan heterojen karışım. Emulsion (Eng); Émulsion (Fr); Emulsion (D).

Mustafa Cüneyt Gezen

Emziren Çalışan

Tabi olduğu mevzuat hükümleri uyarınca süt izni kullanmakta olan ve işverenini durum hakkında bilgilendiren çalışandır.

Burak Tuna

Emzirme Odaları

Çalışanların bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için ayrılan odalardır.

Burak Tuna

EN

Avrupa standartlarını ifade eder.

Ersoy İnce

En Büyük Deneysel Güvenlik Boşluğu (MESG)(PKD)

Belirtilen deney şartları altında havadaki buharın veya deneyden geçirilen gazın bütün derişimleri için iç karışım tutuştuğunda 25 mm uzunluğundaki alev yolu boyunca harici gaz karışımının tutuşmasını önleyen iç odanın iki bölümü arasındaki en büyük boşluktur.

Burak Tuna

En Küçük Halat Kopma Yükü

Halat anma çapının karesi ile, halat tellerinin anma dayanımı ve halat yapısına bağlı bir katsayının çarpımına eşittir.

Ersoy İnce

En Küçük Tutuşma Akımı (MIC)

Kıvılcım deneyi donanımındaki patlayıcı deney karışımının tutuşmasına sebep olan rezistif veya endüktif devrelerdeki en küçük akımdır.

Burak Tuna

En Yüksek Ses Basıncı (P tepe)

C-frekans ağırlıklı anlık gürültü basıncının tepe değeridir.

Burak Tuna

Endemik (tıp)

Belirli bir populasyonda, toplumda ya da coğrafik konumda sürekli varolan bir hastalığı tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

Ersoy İnce

Endokrin sistem

Hormon sentez ve salgısı yapan organlar olan vücut içi salgı bezlerinin oluşturduğu sisteme denir.

Ebru Aydınalp

Endotermik reaksiyon

Kimyasal tepkime sırasında dışarıdan enerji alan reaksiyonlardır. (Bazı tuzların suda çözünmesi)

Ersoy İnce

Endüstri (sanayi)

Devamlı veya belli zamanlarda, makine ve benzeri araçlar kullanarak bir madde veya gücün niteliğini veya biçimini değiştirerek toplu üretimde bulunan faaliyet dalıdır.

Ersoy İnce

Endüstri Mühendisi

Endüstri Mühendisi, üretimin girdileri olan hammadde, yardımcı malzeme, enerji, makine ve işgücü gibi kaynakların en verimli şekilde kullanılması ve kalitesi yüksek, maliyeti düşük ürün elde edilebilmesi için planlama ve denetleme çalışmalarını yapan kişidir.

Ersoy İnce

Endüstri Sistemleri Mühendisi

Endüstri Sistemleri Mühendisi, hizmet ve ürünlerin en iyi biçimde üretimi ve dağıtımı için gerekli olan araç-gereç, bilgi, para ve malzemenin etkin kullanımını sağlayacak olan sistemlerin tasarımını, planlaması-nı, kurulmasını ve denetimini yapan kişidir.

Ersoy İnce

Endüstri Ürünleri Tasarımcısı

Endüstri Ürünleri Tasarımcısı, endüstride üretilecek bir eşyanın, bir nesnenin şeklini, işlevsel özelliklerini, yapılacağı malzemeyi, renk, doku ve grafik düzenlemelerini görsel bir şekilde tasarlayan kişidir.

Ersoy İnce

Endüstriyel Bakım ve Onarımcısı

Endüstriyel Bakım ve Onarımcısı, her türlü sana-yi kuruluşunda, inşaat alanlarında, meskenler-de, diğer kurum ve kuruluşlarda elektrikli tesisat ve teçhizatın bakım ve onarımını yapan kişidir.

Ersoy İnce

Endüstriyel Cam ve Seramik Teknikeri

Endüstriyel Cam ve Seramik Teknikeri, her türlü geleneksel seramik ve ileri teknoloji seramik üretimi yapan sektörlerde ham madde hazırlık, dekorlama, şekillendirme, fırınlama, laboratuvar gibi süreçlerde üretim ve kontrol yapan, hataları tespit eden ve çözüm geliştiren kişidir.

Ersoy İnce

Endüstriyel Dokumacı

Endüstriyel Dokumacı, kumaş analizi ve tasarımı yapma, dokuma hazırlık ve dokuma makinelerini kullanarak çeşitli kumaşları üretme bilgi ve becerisine sahip kişidir.

Ersoy İnce

Endüstriyel Hijyen

Endüstriyel hijyen (IH in USA) yaralanma, hastalık veya işçilerin refahını etkileyebilecek işten kaynaklanan tehlikelerin öngörülmesi, tanınması, değerlendirilmesi, kontrolü ve önlenmesi konusunda çalışan bir bilim ve sanat dalıdır. (bkz. İş Hijyeni)

Mustafa Cüneyt Gezen

Endüstriyel İşlem

Materyallerin, bitkilerin, çiftlik hayvanlarının, hayvansal ürünlerin, gıda veya diğer ürünlerin ticari kullanım amacıyla elde edilmesini, yetiştirilmesini, arıtılmasını, işlenmesini, üretilmesini, imalatını veya hazırlanmasıdır.

Burak Tuna

Endüstriyel Kalıpçı

Endüstriyel Kalıpçı, metal ve metal olmayan (plastik vb.) özdeş parçaların imalatını özel tezgâhlarla veya takım tezgâhları ile kullanılabilen komple üretim aracını hazırlayan, bunların yapımını gerçekleştiren ve çalıştıran kişidir.

Ersoy İnce

Endüstriyel Kayıp

Afetler nedeniyle sanayi tesislerinde ve stoklarında meydana gelen doğrudan, dolaylı ve ikincil nedenlerle ortaya çıkan kayıpların tümüdür.

Ersoy İnce

Endüstriyel Kaza

Bir veya birden fazla tehlikeli maddenin taşınması, işlenmesi ve depolanması sırasında kontrolsüz gelişmelerden kaynaklanan, çevre ve insan sağlığı için anında veya daha sonra ciddi tehlikeye yol açabilen büyük bir emisyon, yangın veya patlama olayıdır.

Ersoy İnce

Endüstriyel Örmeci

Endüstriyel Örmeci, kadın, erkek ve çocuk giyim eşyaları ve ev tekstilinin örgü ve dikimini makineyle yapan kişidir.

Ersoy İnce

Endüstriyel Tesis

Belirli ulusal sağlık ve emniyet düzenlemelerine tabi tutulan bir endüstriyel işlem olan ana faaliyetin gerçekleştirildiği herhangi bir yerdir.

Burak Tuna

Enerji Kabloları

Elektrik enerjisinin iletilmesi veya dağıtılması için kullanılan, gerektiğinde toprak altına da döşenebilen yalıtılmış iletkenlerdir.

Burak Tuna

Enerji Sistemleri Mühendisi

Enerji Sistemleri Mühendisi, her türlü enerjinin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde üretilmesi, tüketiciye sunulması ve ekonomik olarak kullanılması süreçlerini planlayan, projelendiren, uygulayan ve bu konuda strateji geliştiren kişidir.

Ersoy İnce

Enerji Verimliliği (Cihaz)

Bir cihazın performans çıktısının enerji girdisine oranıdır.

Burak Tuna

Enfeksiyon Yapıcı Atık

Enfeksiyon yapıcı etkenleri taşıdığı bilinen veya taşıması muhtemel; başta kan ve kan ürünleri olmak üzere her türlü vücut sıvısı, insan dokuları, organları, anatomik parçaları, otopsi materyali, plasenta, fetus ve diğer patolojik materyali, bu tür materyal ile bulaşmış eldiven, örtü, çarşaf, bandaj, flaster, tamponlar, eküvyon ve benzeri atıkları, karantina altındaki hastaların vücut çıkartılarını, bakteri ve virüs tutucu hava filtrelerini, enfeksiyon yapıcı ajanların laboratuvar kültürlerini ve kültür stoklarını, enfekte hayvanlara ve çıkartılarına temas etmiş her türlü malzemeyi, veterinerlik hizmetlerinden kaynaklanan atıklardır.

Burak Tuna

Enfekte

Enfeksiyon (mikrop, virüs, parazit vb. etkenlerin genel veya yerel gelişmesi, yayılması) geçiren canlıdır.

Ersoy İnce

Enflamasyon (Tıp)

Dokuların yaralanmalara, patojenlere veya tahriş ediciler gibi zarar veren her tür uyarıcıya karşı geliştirdiği acı, şişlik, kızarıklık ve yüksek ateş ile seyreden tepkidir.

Ersoy İnce

Enformasyon

Her türlü bilgi, bilgilendirme, haber alma ve haber verme faaliyeti, haberleşme, muhaberedir.

Ersoy İnce

Enformasyon Teknolojileri Uzmanı

Enformasyon Teknolojileri Uzmanı bilgisayar işletim sistemlerini, farklı programlama dillerini, internet teknolojilerini ve web tekniklerini kullanarak her türlü işletmenin bilgi sistemlerini kullanabilen kişidir.

Ersoy İnce

Engelli

Fiziksel, zihinsel, ruhsal ve duyusal yetilerinde çeşitli düzeyde kayıplarından dolayı topluma diğer bireyler ile birlikte eşit koşullarda tam ve etkin katılımını kısıtlayan tutum ve çevre koşullarından etkilenen bireydir.

Burak Tuna

Engelli Bakımı ve Rehabilitasyon Teknikeri

Engelli ve bakıma muhtaç kişilerin hayata bağlan-malarını, gelişim ve ilgileri doğrultusunda mesleki açıdan geleceğe hazırlanmalarını, boş zamanlarını üretken bir şekilde değerlendirmelerini, bedenle-rine ve yaşam alanlarına karşı duyarlı ve koruyucu olmalarını alışkanlık hâline getirmelerini sağlayan ve önerilen egzersizleri uygulatan kişidir.

Ersoy İnce

Enine Ara Bağlantı (İskele)

İş iskelesinin daha dar boyutu doğrultusundaki yatay ara elemanıdır.

Burak Tuna

Enkaz

Bir kaza veya afet sonrasında çöken, ağır hasara uğrayan veya tamamen kullanılamaz hâle gelen yapı ve eşya kalıntılarıdır.

Ersoy İnce

Enkaz Dökme Bölgesi

Belediye veya il özel idareleri tarafından kazı veya inşaat artıklarının dökülmesi için belirlenmiş bölgelerdir.

Ersoy İnce

Enkaz Kaldırma

İnsan can ve malı için tehlike arz eden, ulaşımı aksatan, çeşitli çevre sorunlarına neden olabilen kısmen veya tamamen yıkılmış yapı, tesis, ekipman ve malzemelerin toplanarak belirlenmiş bölgelere taşınması işlemidir.

Ersoy İnce

Enkaz Yönetimi

Afet sonrasında onarılması mümkün olmayan ve kısmen yıkık binaların yıktırılması, yıkılmış binaların moloz atıklarının toplanması, belirlenmiş bölgelere taşınması ve inşaat sektöründe yeniden kullanılması ile ilgili çalışmalarla afet öncesinde bu çalışmaların nasıl yapılacağına dair planlamaların tümüdür.

Ersoy İnce

Enkazın Geri Kazanılması

Yıkıntı atıklarının en yüksek oranda geri dönüşümünü sağlamak amacıyla yıkım öncesinde ve sırasında tehlikeli atıkların ayıklanması, diğer malzemelerin tekrar kullanılabilmesi ve geri dönüşümünü temin etmek üzere, malzemenin niteliğine göre yıkıntının aşama aşama kontrollü bir şekilde sökülerek ayıklanması işidir.

Ersoy İnce

Entalpi

Maddenin yapısında depoladığı her türden enerjilerin toplamıdır.

Burak Tuna

Entegral Muafiyet

Sigorta dönemi içerisinde meydana gelen ve belli bir miktarın altında kalan hasarın, sigortalı tarafından; hasarın bu miktarı aşması durumunda ise, tamamının sigorta şirketi tarafından ödenmesini öngören muafiyet uygulamasıdır. Sigorta bedelinin belli bir yüzdesi veya maktu olabilir.

Ersoy İnce

Entegratör Firma (İBYS)

Bakanlığa gönderilecek verileri aktaran, Yetkili Kurum ve İSG profesyonellerince kullanılacak yazılımları geliştiren firmadır.

Burak Tuna

Enterkonnekte (Ağ) Şebeke

Santrallerin birbiri ile bağlantısını sağlayan gözlü şebekedir.

Burak Tuna

Envanter

İşletmedeki tüm demirbaş ve stokların fiziksel ve/veya mali listesidir.

Ersoy İnce

Enzim

Canlılarda gerçekleşen biyokimyasal tepkimelerde katalizör (kimyasal reaksiyonların hızını artıran) görevi gören, çoğunlukla protein yapısında olan biyolojik moleküllerdir.

Ersoy İnce

Epidemik

Bir toplumda normalde var olmayan bir hastalığın hızla yayılmasını tanımlayan bir terimdir.

Ersoy İnce

Epidemiyoloji

Belirli bir toplumda sağlıkla ilgili olgu ve durumların ve bunların belirleyicilerinin dağılımının incelenmesi ve bu çalışmaların sağlıkla ilgili sorunların kontrolünde kullanılması ile uğraşan bilim dalıdır.

Ersoy İnce

EPL Da

Normal çalışmada, beklenen yanlış çalışmalar sırasında veya nadiren olan yanlış çalışmalar sırasında bir tutuşma kaynağı olmayan, “çok yüksek” koruma seviyesine sahip, patlayıcı toz ortamlarına ait donanımdır.

Burak Tuna

EPL Db

Normal çalışmada veya beklenen yanlış çalışma sırasında bir tutuşma kaynağı olmayan, “yüksek” koruma seviyesine sahip, patlayıcı toz ortamlarına ait donanımdır.

Burak Tuna

EPL Dc

Normal çalışmada bir tutuşma kaynağı olmayan ve düzenli sıklıklarla beklenen olaylar durumunda (örnek olarak, bir lambanın arızalanması) bir tutuşma kaynağı olarak pasif kalmasını sağlamak için tamamlayıcı bazı ilave korumaları bulundurabilen, “takviye edilmiş” koruma seviyesine sahip, patlayıcı toz ortamlarına ait donanımdır.

Burak Tuna

EPL Ga

Normal çalışmada, beklenen yanlış çalışmalar veya nadiren olan yanlış çalışmalar sırasında bir tutuşma kaynağı olmayan, “çok yüksek” koruma seviyesine sahip, patlayıcı gaz ortamlarına ait donanımdır.

Burak Tuna

EPL Gb

Normal çalışmada veya beklenen yanlış çalışmalar sırasında bir tutuşma kaynağı olmayan, “yüksek” koruma seviyesine sahip, patlayıcı gaz ortamlarına ait donanımdır.

Burak Tuna

EPL Gc

Normal çalışmada bir tutuşma kaynağı olmayan ve düzenli sıklıklarla beklenen olaylar durumunda (örnek olarak, bir lambanın arızalanması) bir tutuşma kaynağı olarak pasif kalmasını sağlamak için tamamlayıcı bazı ilave korumaları bulundurabilen, “takviye edilmiş” koruma seviyesine sahip olan, patlayıcı gaz ortamlarına ait donanımdır.

Burak Tuna

EPL Ma

Gazın birden bire ortaya çıkmasının mevcut olduğu durumda, enerjili bırakılsa bile normal çalışmada, beklenen yanlış çalışmalarda veya nadiren olan yanlış çalışmalar sırasında bir tutuşma kaynağı olması ihtimali bulunmayan yeterli güvenliğe sahip,”çok yüksek” koruma seviyesi olan, grizuya duyarlı bir madendeki tesisata ait donanımdır.

Burak Tuna

EPL Mb

Gazın ortaya çıkması ile donanımın enerjisiz olduğu an arasındaki zaman sürecinde normal çalışmada veya beklenen yanlış çalışmalar sırasında tutuşma kaynağı olması ihtimali bulunmayan yeterli güvenliğe sahip,”yüksek” koruma seviyesi olan grizuya duyarlı bir madendeki tesisata ait donanımdır.

Burak Tuna

Epoksi

Suya, asitlere ve alkaliye karşı direnç gösteren, zamanla bu gösterdiği direnci yitirmeyen, yapıştırıcı özlü kimyasal reçine.

Sevcan Arslan

Epsilon (ε) İşareti

Dikişsiz, Çelikten Mamul Basınçlı Gaz Tüplerine Dair Yönetmelik (84/525/AT), Dikişsiz, Alaşımsız Alüminyum ve Alüminyum Alaşımlı Basınçlı Gaz Tüplerine Dair Yönetmelik (84/526/AT) ve Dikişli, Alaşımsız Çelik Basınçlı Gaz Tüplerine Dair Yönetmeliğe (84/527/AT) uygunluğu gösteren işarettir.

Burak Tuna

Eradikasyon

Bir enfeksiyon etkeninin dünya genelinde tamamen kalıcı olarak sona ermesidir. Eradikasyon mutlak bir durum olup ya “hep” ya da “hiç” anlamına gelir. Hastalığın etkeni ile birlikte yeryüzünden tamamen yok edilmesidir (Örneğin; çiçek hastalığı).

Ersoy İnce

Ergime

Bir maddenin ısı alarak katı halden sıvı hâle geçmesine denir.

Ersoy İnce

Ergime Isısı

Bir maddenin katı halden tamamen sıvı hale geçene kadar gerekli olan atom başına düşen enerji ihtiyacıdır.

Ersoy İnce

Ergime Noktası

Kristal ve saf olan bir madde belirli bir sıcaklıkta katı halden tamamen sıvı hale geçer. Bu sıcaklığa o maddenin ergime noktası denir.

Ersoy İnce

Ergitme Kaynağı

Bu kaynaklarda kaynatılacak parçalara basınç yapılmaz. Bağlantı yüzeyleri tatbik edilen ısı etkisiyle ergitilip birbirine karışarak veya parçalar arasındaki boşluk, kendi cinsinden ergitilmiş bir dolgu maddesi ile doldurularak bağlantı sağlanır.

Sevcan Arslan

Ergonomi

İnsan, makine, çalışma alanı ve çevre arasındaki ilişkileri inceleyen ve bunlardan doğan problem setine anatomi, fizyoloji ve psikoloji bilimlerinin temel bul-gularını uygulayan bir bilim dalıdır.

Ersoy İnce

Ergoterapist

Ergoterapist kişilerin yaşam rolleri ve bunlarla ilgili olarak kendine bakım ve üretici faaliyetler, oyun ve serbest zaman aktivitelerini kullanarak sağlıklı ve iyi olma hâlini, bağımsız yaşam ve toplumsal katılımlarını artırmaya yardımcı olan kişidir.

Ersoy İnce

Erişebilirlik

Binaların, açık alanların, ulaşım ve bilgilendirme hizmetleri ile bilgi ve iletişim teknolojisinin, engelliler tarafından güvenli ve bağımsız olarak ulaşılabilir ve kullanılabilir olmasıdır.

Burak Tuna

Erişilebilirlik

Yapıların, binaların ve bilgilendirme hizmetlerinin engelliler tarafından güvenli ve bağımsız olarak ulaşılabilir ve kullanılabilir olmasıdır.

Burak Tuna

Erkek Berberi (Erkek Kuaförü)

Erkek Berberi (Erkek Kuaförü), erkeklerin saç ve sakallarını kesen, şekillendiren, tarayan, saça perma, röfle yapan, saçı boyayan, dökülen saçların yerine peruk yapan, başın çeşitli bölgelerindeki kılların temizliğini yapan, baş ve yüz masajı yapan kişidir.

Ersoy İnce

Erkek Terzisi

Erkek Terzisi, müşterinin isteğine göre takım elbise, gömlek, palto, kostüm ve benzeri giyim eşyasını diken ve onaran kişidir.

Ersoy İnce

Erken Hasar Tahmin Sistemi

Bir afet sonrasında kısa sürede hasar ve kayıp tahminleri yaparak olaya zamanında, hızlı ve etkili olarak müdahale etmeyi amaçlayan sistem. Meydana gelen depremin yeri ve büyüklüğü belirlendikten sonra, veri tabanları üzerinde mevcut bilgilerden yararlanılarak muhtemel hasarları, can ve mal kayıplarını hesaplayarak Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) imkânlarıyla ortaya koyabilen sistemlerdir. Afet olaylarıyla ilgili gerçek zamanlı gözlem yapan ve erken uyarı veren haberleşme sistemleriyle birlikte çalışırlar.

Ersoy İnce

Erken Uyarı

Gelmekte olan tehlike veya tehditin, kaynağı, yeri, zamanı, şiddeti veya büyüklüğü, olasılığı, muhtemel etkileri belirlenerek, resmî kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan duyurular. Erken uyarının afete hazırlık çalışmaları içinde çok önemli bir yeri vardır. Amaç, mümkün olduğu kadar çok sayıda insana hızla ulaşarak onları tehlikelere karşı, zamanında ve gerektiği gibi davranmalarına imkân tanıyacak şekilde haberdar etmek, can kayıpları ve yaralanmalar ile ekonomik kayıpları azaltabilmektir.

Ersoy İnce

Erken Uyarı Sistemi

Belirli bir tehlike veya tehtidin algılanması, değerlendirilmesi, ilgililere ulaştırılarak halka zamanında bilgi verilmesi amacıyla kurulmuş olan sistemdir.

Ersoy İnce

Erozyon

Toprağın aşınmasını önleyen bitki örtüsünün yok edilmesi sonucu koruyucu örtüden yoksun kalan toprağın, su ve rüzgârın etkisiyle aşınması ve taşınması olayıdır.

Ersoy İnce

Eş Sıcaklık Eğrisi

Eşit sıcaklık değerlerine sahip olan noktaları birleştiren çizgi, izoterm. İzotermler, belli bir zamandaki sıcaklıkları göstermek için çizilebileceği gibi belli bir dönemdeki ortalama değerleri göstermek için de çizilebilir. İzotermler, günlük hava haritalarında sadece o saatteki sıcaklıkları gösterirken klimatolojik haritalarda yıllık, mevsimlik ve aylık ortalama sıcaklıkları gösterir.

Ersoy İnce

Eş Şiddet Eğrisi

1. Yeryüzünde aynı şiddetle sarsılan noktaların birleştirilmesiyle oluşan eğri. 2. Gözlenen veya hesaplanan hasarları ifade etmek üzere, deprem şiddetinin aynı değerde olduğu yerleri gruplamak amacıyla çizilen eğridir.

Ersoy İnce

Eş Yükselti Eğrisi

Deniz seviyesinin altında veya üstünde eş yüksekliğe sahip noktaları birleştiren eğrilere verilen genel ad, izohips. Bu eğriler yeryüzü şekillerini de yansıtır, sıklaştıkları yerler dik eğimleri, seyrek olduğu yerler ise az eğimleri veya düzlükleri gösterir. Eskiden “münhani” olarak adlandırılırdı.

Ersoy İnce

Eşanjör

Isı değiştirici aparattır. ( heat exchanger)

Ebru Aydınalp

Eşdeğer Doz

Radyasyonun biyolojik etkileri gözönünde bulundurularak hesaplanan, vücutta birim kütlede soğurulan enerji miktarıyla orantılı bir değer olup birimi Sievert’tir (Sv).

Ersoy İnce

Eşdeğer Doz İndisleri

Dış ışınlanmalarda yüzey ve derin maksimum eşdeğer dozun hesaplanması için geliştirilmiş bir modeldir.

Ersoy İnce

Eşdeğer Doz Şiddeti

Birim zaman içinde maruz kalınan eşdeğer doz miktarıdır.

Ersoy İnce

Eşdeğerlik

Genetik olarak farklı iki bitki soyunun, bileşim ve güvenlik açısından aynı kabul edilmesi kavramıdır.

Ersoy İnce

Eşik

Pistin iniş için kullanılan bölümünün başlangıcıdır.

Ersoy İnce

Eşik Değer

Bir madde veya karışım içindeki sınıflandırılmış safsızlığa, katkı maddesine veya her bir bileşene ilişkin, madde veya karışımın sınıflandırılmasında bu safsızlığın, katkı maddesinin veya bileşenin dikkate alınacağını gösteren değerdir.

Burak Tuna

Eşik Limit Değer (TLV)

Günde 8 saat veya haftada 40 saat çalışma süresi için defalarca maruz kalındığında, o kimyasal maddenin advers etki göstermeyen konsantrasyonudur.

Burak Tuna

Eski hükümlü

Bir yıldan daha uzun süreli bir suçtan veya ceza süresine bakılmaksızın Devlet memuru olmaya engel bir suçtan hüküm giyen ve cezasını infaz kurumlarında tamamlayanları, cezası ertelenenleri, koşullu salıverilenleri, özel kanunlarda belirtilen şartlardan dolayı istihdam olanağı bulunmayanları, ömür boyu kamu hizmetlerinden yasaklı bulunanları ve denetimli serbestlik kapsamında olanlar.

Sevcan Arslan

Esneklik

Bir cismin etkisinde kaldığı iç kuvvetler ortadan kalktığında yeniden ilk biçim ve boyutlarını kazanma yeteneğidir.

Ersoy İnce

Espektör

Genellikle araçtan su almaya gerek kalmadan küçük çaplı yangınlara müdahalede kullanılan yaklaşık 10 lt lik su haznesi olan itfaiye ekipmanıdır.

Ersoy İnce

Eşya (SEA Y.)

Kimyasal yapısından çok, işlevini belirlemek üzere üretim sırasında özel bir şekil, yüzey ve tasarım verilen nesnedir.

Burak Tuna

Eşya Hukuku

Eşya hukuku, kişilerin eşya üzerideki egemenlik ve tasarruflarının niteliğini ve türlerini, onların bu egemenlik dolayısıyla diğer kişilerle olan ilişkilerini düzenler. Eşya hukukunun temel konusunu oluşturan ayni haklar, kişilere eşya üzerinde hâkimiyet sağlayan ve herkese karşı ileri sürülebilen mutlak haklardır.

Ersoy İnce

Eşzamanlı (Senkron) Öğrenme

Eş zamanlı öğrenme, bir grup öğrenenin kendi aralarında ve öğreten, rehber, uzman ya da kolaylaştırıcı ile birlikte aynı zamanda etkileşime girebildiği öğrenme türüdür. Sınıf ortamında yüz yüze gerçekleşen öğrenmeler doğal olarak eş zamanlıdır. Ancak eş zamanlı öğrenme kavramı uzaktan ve aynı anda öğrenmeye olanak tanıyan sanal sınıf gibi teknolojilerin ortaya çıkmasıyla yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Buna göre öğrenciler ve varsa öğretenler farklı yerlerden sanal sınıfa gelip gerçek sınıf ortamındakine benzer bir deneyimi sanal ortamda da yaşayabilirler. Birbirlerinin sesini duyabilir, hatta görüntülerini görebilirler. Aynı şekilde eğitmen de yazı tahtası, doküman, sunum gibi paylaşımlarda bulunabilir. Bazı sanal laboratuvar uygulamaları, yarışma ve oyunlar da eşzamanlı yapıdadır.

Serdar ŞAHİN

Eşzamanlı Olmayan (Asenkron) Öğrenme

Eş zamanlı olmayan öğrenme, zaman ve mekân sınırlarını ortadan kaldıran ve öğrenenlerin kendi istediği zamanda ulaşabileceği, kendi öğrenme tercih ve hızına göre tamamlayabileceği çevrimiçi öğrenme kaynakları üzerinden gerçekleşen öğrenmedir. Genelde bireysel olarak gerçekleşen bir öğrenme sürecidir. MOOC benzeri yapılarda yer alan kurslar, açık öğrenme kaynakları, wiki ve blog benzeri alanlardaki bilgi ve öğrenme materyalleri, öğrenme yönetim sistemi üzerinden sunulan e-eğitimler, benzeşim ve laboratuvar uygulamaları, daha önce gerçekleşen bir etkinliğin kaydedilmiş videoları eş zamanlı olmayan öğrenmede genellikle kullanılan kaynaklardır. Eş zamanlı olmayan öğrenme kaynakları, gerçek ya da sanal, eşzamanlı eğitimleri desteklemek amacıyla da kullanılabilir. Harmanlanmış (karma) öğrenme olarak adlandırılan bu yöntemde eş zamanlı ve eş zamansız öğrenme deneyimlerinin güçlü yanları bir araya kullanma fırsatı bulunmaktadır

Serdar ŞAHİN

Et ve Et Ürünleri İşlemecisi

Et ve Et Ürünleri İşlemecisi, hayvanı kesme, yüzme, eti parçalama işiyle birlikte, sosis, salam, pastırma, sucuk gibi ürünleri imal eden kişidir.

Ersoy İnce

ETA

Olay Ağacı Analizi (Event Tree Analysis)

Burak Tuna

Etek

Kabin eşiği veya durak kapısı eşiğinden aşağı doğru düşey doğrultuda uzanan düzgün bir kısımdır.

Ersoy İnce

Etiketleme

Malzeme veya ürünlerin depoya alınmadan önce miktar, cins, nitelik gibi özelliklerini belirten etiketler ile kodlanması işlemidir.

Ersoy İnce

Etiketli (İşaretli)(PKD)

Üretim aşamasında belirli aralıklarla muayene etmek suretiyle ürün değerlendirmesini yapan yetkili mercii tarafından kabul gören bir kuruluşça üzerine bir etiket, sembol veya tanıtıcı işaret yerleştirilmiş veya üzerinde işaret olduğunda imalâtçının ürünün uygun standardlara veya istenen performansa uygun olduğunu beyan etmiş sayıldığı, teçhizat veya malzemedir.

Burak Tuna

Etki Analizi

Afetin oluşundan hemen sonra, olaya zamanında, hızlı ve etkili olarak müdahale edebilmek için olayın yol açtığı zarar ve kayıpların belirlenip değerlendirilmesi sürecidir.

Ersoy İnce

Etkilenen Nüfus

Afet bölgesinde yaşayan, afetten etkilenen, yaralanan, evsiz kalan ve acil olarak sağlık müdahalesi, su, yiyecek, barınma, psikososyal destek gibi yaşamsal konularda destek ihtiyacı olan nüfus.

Ersoy İnce

Etkilenmiş

Halk sağlığı riski oluşturabilecek şekilde enfekte ya da kontamine olmuş veya enfeksiyon ya da kontaminasyon kaynağı taşıyan kişiler, eşya, yük, konteynerler, taşıtlar, posta paketleri veya insan cesedini ifade eder.

Ersoy İnce

Etkilenmiş Bölge

Dünya Sağlık Örgütü tarafından Uluslararası Sağlık Tüzüğü kapsamında veya ulusal sağlık otoritesi tarafından, sağlık önlemlerinin alınmasının özellikle tavsiye edildiği coğrafi bölgeyi belirir.

Ersoy İnce

Etkileşim

Aile bireylerinin karşılıklı olarak birbirlerini etkiledikleri sözlü/sözsüz iletişimlerini ve ilişkilerini yansıtan davranışları ve duygu ifadeleridir.

Ersoy İnce

Etkin (Aktif) Öğrenme

Etkin öğrenme, başarılı bir öğrenme süreci için öğrenenlerin sorumluluklarına odaklanan ve onların aktif olarak sürece dahil olması gerektiğini ileri süren öğrenme yaklaşımıdır. Buna göre öğrenenler pasif olarak dinlemenin ötesine geçmeli, okumalı, yazmalı, tartışmalı ve konuyla ilgili problem çözme ya da proje üretme etkinliklerinin içine girmelidir. Aktif öğrenme yaklaşımında öğrencilerin sorumluluk alma ve liderlik yönü güçlendirilir, işbirliği ve bilgi paylaşımı için uygun bir öğrenme ortamı yaratılır, aktif katılımı destekleyecek sınıf için etkinlikler tasarlanır ve gerçek hayattan uygulamalar yaptırılır. Aktif öğrenme, uygulamalar yapılırken aynı zamanda bunların neden yapıldığını, öğrenmeye katkısını ve arkasında yatan mantığı da sorgulamayı gerektiren bir yapıdadır. Bu yapı, analiz, sentez, sorgulama gibi yüksek derece öğrenme ve düşünce becerilerinin gelişimine de katkı sağlamaktadır

Serdar ŞAHİN

Etkin Eşdeğer Doz

Vücudun bütün olarak ışınlanması durumunda çeşitli organ veya dokuların maruz kaldıkları eşdeğer dozların ağırlıklı toplamı olup birimi Sievert’tir.

Ersoy İnce

Etkin Eşdeğer Doz Yükü

Zaman içersinde devam eden ışınlanmalar halinde, belli bir toplum için kişi başına verilen etkin eşdeğer doz hızının sonsuz zaman üzerinden integralidir.

Ersoy İnce

Etkin Kilogram

Nükleer maddelerin güvenlik denetiminde kullanılan özel bir ağırlık birimi olup kg. cinsinden ifade edilir.

Ersoy İnce

Etkinlik

Yapılan faaliyetlerin hedefe ne kadar ulaştırılabildiğinin incelenmesidir.

Ersoy İnce

Etkinlik (ISO 45001)

Planlanan faaliyetleri gerçekleştirme ve planlanan sonuçlara ulaşma boyutudur.

Burak Tuna

Etriye

Kolon, kiriş, perde duvar gibi betonarme yapı elemanlarının kesme dayanımlarını veya şekil değiştirme kapasitelerini arttırmak amacıyla uygun mesafelerde yerleştirilen donatıya verilen addır.

Ersoy İnce

Etyolojik Ajan

İnsanda hastalığa sebep olan mikroorganizmalar ya da onların toksinleridir.

Ersoy İnce

Europass (MYK)

Kişilerin yeterliliklerinin Avrupa'da açıkça ve kolayca anlaşılmasını sağlamak amacı ile oluşturulan sistemdir.

Burak Tuna

Europass Sertifika Eki (MYK)

Mesleki eğitim veya yeterlilik belgesine sahip olan bireylerin edindikleri bilgi ve becerilerini şeffaf ve karşılaştırılabilir şekilde tanımlayan belgedir.

Burak Tuna

EU-OSHA (European Agency for Safety and Health at Work)

Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı

Sevcan Arslan

Ev

Aralarında aile bağı olup olmadığına bakılmaksızın bireylerin içinde yaşadığı yapı ile bu yapının garaj, depo, bahçe ve benzeri bölüm ve eklentileridir.

Burak Tuna

Ev Hizmeti

Ev içerisinde yaşayan aile bireyleri tarafından yapılabilecek temizlik, yemek yapma, çamaşır, ütü, alışveriş, bahçe işleri gibi gündelik işler ile çocuk, yaşlı veya özel bakıma ihtiyacı olan kişilerin bakım işlerinin aile bireyleri dışındaki kişiler tarafından yapılmasıdır.

Burak Tuna

Evini Yapana Yardım (EYY)

AFAD tarafından toplu inşaat yapımına lüzum görülmeyen afet bölgelerinde, hak sahibi durumundaki afetzedelerin inşaatlarını, Başkanlığın teknik gözetimi ve denetimi altında kendilerinin inşa etmesi yöntemidir.

Ersoy İnce

Evsel Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya (Evsel AEEE)

Evlerden gelen ve özellikleri ile miktarı açısından evlerden gelenlerle benzerlik gösteren ticari, kurumsal, endüstriyel ve diğer kaynaklardan gelen "Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya".

Sevcan Arslan

Evsel Katı Atık

Tehlikeli ve zararlı atık kapsamına girmeyen konut, sanayi, işyeri, piknik alanları gibi yerlerden gelen katı atıklardır.

Burak Tuna

Eylem Odaklı Öğrenme

Eylem odaklı öğrenme, gerçek hayat sorunları ya da durumlarından yola çıkarak biz dizi çözüm eyleminin hayata geçirildiği ve bu eylemlerin sonuçları üzerine derinlemesine düşünülen bir sorun çözme ve öğrenme yaklaşımıdır. Sorunun tarif edilmesi ile başlayan süreç konuyla ilgili bir grup insanın çözüm eylemlerini belirlemesi ile devam eder. Süreç, her aşamasında merak, sorgulama, tartışma, soru sorma, dinleme, ortak akıl üretme ve en nihayetinde öğrenme üzerinde ilerler. Öğrenilenler çözüm eylemleri için yol gösterir; eylemlerin sonuçları yeni öğrenme fırsatları üretir. Genellikle karmaşık sorunlar ele alınır ve öğrenme süreci uzun olabilir. Zaman zaman bir koç ya da kolaylaştırıcı (fasilitatör) de sürecin yönetimine destek verebilir. Gerçek durumlardan yola çıkan bir yöntem olduğu için özellikle iş dünyasında profesyonel gelişim, mesleki gelişim ve lider geliştirme alanında yaygın olarak kullanılabilecek bir yöntemdir.

Serdar ŞAHİN

Eylem Planı

Genel hedefi ve olay stratejisini, belirlenen operasyonal dönemler için hedefleri ve destekleyici bilgileri, belirli taktiksel eylem ve görevleri yansıtan plan. Başarılı bir strateji için yapılması gereken adımlar veya etkinlikler dizisidir. Bir eylem planının üç temel unsuru vardır: 1-Belirlenmiş Görevler: Ne, kim tarafından yapılacak. 2-Süre: Ne zaman yapılacak. 3-Kaynak Tahsisi: Eylemlerin gerçekleşmesi için hangi kaynaklar mevcut.

Ersoy İnce

Ezbere Dayalı Öğrenme

Ezbere dayalı öğrenme, söz konu bilgileri mekanik bir şekilde tekrar ederek hafızaya alma yoluyla gerçekleşen öğrenmedir. Temel amaç öğrenilenlerin ihtiyaç duyulduğunda hatırlanabilmesidir. Hafızalanmaya çalışılan bir bilgi ne kadar tekrar edilirse hatırlaması o kadar kolay olur. Ezberleme özellikle temel bilgilerin öğrenilmesinde önemlidir. Ancak ileri düzeyde analiz, ya da derin kavrayış gereken bilgilerin ezberleme yoluyla öğrenilmesi gerçek ve derinlemesine öğrenme açısından çok uygun değildir. Bir bilginin hatırlanıyor olması kişinin o bilgiyi tam olarak anladığı anlamına gelmez. Ezbere dayalı öğrenmenin en yaygın olduğu alan örgün öğretim kurumlarıdır.

Serdar ŞAHİN

Ezilme Sendromu

Ezilme, sıkışma veya travmanın yol açtığı, kas dokusundaki hasar nedeniyle hasarlı kas ürünlerinin, organlar üzerindeki baskı ortadan kalktıktan sonra kana karışmasına bağlı olarak başta böbrek olmak üzere diğer hayati organlarda gelişen fonksiyon bozukluğundan yetmezlik tablosuna kadar giden ve hayati tehlike oluşturan sendroma verilen addır.

Ersoy İnce