İSG Sözlük - İ Harfi ile Başlayan Teknik Terimler | İSG Kütüphanesi | Aradığınız Tüm İş Sağlığı ve Güvenliği Dokümanları

IAEA (International Atomic Energy Agency)

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu

Sevcan Arslan

IAFS sertifikası

Sözleşme hükümlerine göre düzenlenen "Uluslararası Organik Tutunma Önleyici Sistem Sertifikası".

Sevcan Arslan

İBYS

İş Sağlığı ve Güvenliği Bilgi Yönetim Sistemi

Burak Tuna

İç Aşırı Gerilim

Toprak temasları, kısa devreler gibi istenilen ya da istenilmeyen bağlama olayları ya da rezonans etkileriyle oluşan bir aşırı gerilimdir.

Burak Tuna

İç Doğrulama (MYK)

Ulusal yeterliliklere uygun gerçekleştirilen ölçme ve değerlendirme süreçlerinin geçerli, güvenilir, uygulanabilir ve tutarlı olmasını, eşitliğin sağlanmasını hedefleyen Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca yürütülen kalite güvence sisteminin araçlarından biridir.

Burak Tuna

İç Doğrulayıcı (MYK)

Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarında iç doğrulama faaliyetlerini yürüten ve kuruluşun belgelendirme kararını veren organında görevli olan kişidir.

Burak Tuna

İç İndirme İletkeni

Yıldırıma karşı korunan yapının içinde yer alan indirme iletkenidir. Örneğin, betonarme kolon demirleri doğal bir iç indirme iletkenidir.

Sevcan Arslan

İç Mimar

İç Mimar, ev, büro, sinema, lokanta veya bahçe gibi alanları müşterinin isteklerini ve ekonomik olanaklarını dikkate alarak sanat ilkelerine uygun biçimde düzenleyen ve döşeyen kişidir.

Ersoy İnce

İç Omurga

Postaları omurgaya daha sıkı bağlamak için baştan kıça kadar uzanan ikinci bir omurgadır.

Ersoy İnce

İç Yıldırımdan Koruma Sistemi (iç YKS)

Korunan hacmin içinde, yıldırım akımının elektromanyetik etkilerini azaltmak üzere dış YKS için verilenlere ek olarak alınacak tüm önlemlerdir

Sevcan Arslan

ICAO-TI

Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü Teknik Talimatlarıdır.

Burak Tuna

İçtima

İtfaiyecilerin görev dağılımı, yoklama yapmak için bir bölgede toplanmaları, bir araya gelmeleridir.

Ersoy İnce

İddianame (Hukuk)

Ceza yargılamasında, hazırlık soruşturmasının kamu davasının açılması için yeterli düzeye eriştiğinin anlaşılması üzerine savcının dava açtığını bildiren yazılı belgedir.

Burak Tuna

IDLH Değeri

Kimyasal maddelerin yaşam ve sağlık için ani tehlike meydana getiren konsantrasyon değerleridir.

Ersoy İnce

İfa Etme

Ödeme; yerine getirme; bir işi yapma; edim.

Burak Tuna

İfade Alma

Şüphelinin kolluk görevlileri veya Cumhuriyet savcısı tarafından soruşturma konusu suçla ilgili olarak dinlenmesidir.

Burak Tuna

İhbar

Bir şeyi yetkili makama bildirme, itfaiye olaylarını haber vermedir.

Ersoy İnce

İhmal

Bir işin yapılmasında gerekli titizliği, özeni göstermeme, baştan savma, savsaklamadır.

Ersoy İnce

İhtilât

Bir geminin limanda herhangi bir madde veya insan indirip bindirmesi suretiyle kara ile temas etmesidir.

Ersoy İnce

İhtiyaç Tespiti

Afet bölgesine yapılacak olan yardımların nereye, ne miktarda, hangi öncelik ve ne kadar süreyle gönderileceğini belirlemek için yapılan değerlendirme çalışması. Etkilenenlerin etkilenme dereceleri ve şekillerini; içinde bulundukları durumların, sorunların ve ihtiyaçların tespitini; toplumda var olan kaynak kişi ve kurumlar ve bunların çalışma şekillerini; var olan hizmetler ve sunuluş şekillerini vb hususları içerir.

Ersoy İnce

İhtiyadi Suçlu (TCK)

Kasıtlı bir suçun temel şeklini ya da daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli şekillerini bir yıl içinde ve farklı zamanlarda ikiden fazla işleyen kişidir.

Burak Tuna

İhtiyatlılık İlkesi

Olası olumsuz sonuçlar hakkında eldeki bilgi miktarının az olduğu hallerde, olası tehlikelerin bertaraf edilmesini gerektiren felsefedir.

Ersoy İnce

İkaz

Bir tehlikenin yaklaştığını belirten uyarı amaçlı mesajdır.

Ersoy İnce

İkaz İşaret ve Cihazları

Saydam veya yarı saydam malzemeden yapılmış, genellikle ikaz etmek ve/veya dikkat çekmek için tasarlanmış, sesli ve ışıklı uyarıcı işaret düzeneğidir.

Ersoy İnce

İkaz ve Alarm İşareti

Tehlike ve tehditleri önceden haber almak ve halkı uyararak bir takım önlemlerin alınmasını sağlamak üzere oluşturulan sistemdir.

Ersoy İnce

İki Taraftan Beslenen Kablo Şebekeleri

Bir indirici merkezin bir başka indirici merkezde nihayetlenen ve çoğunlukla bir noktada açık işletilen kablo şebekeleridir.

Burak Tuna

İki Yönlü Karayolu

Taşıt yolunun her iki yöndeki taşıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.

Sevcan Arslan

İki(2)C-1B kolu ile Müdahale Çalışması

Fikrasyona kadar gelen suyun 2C kolundan (52mm çapında) c hortumları ile 1B (Orta kol) kolundan B veya C hortumları serilerek üç koldan yapılan müdahale çalışmasıdır.

Ersoy İnce

İkileme

Sandalye, koltuk, masa, puf gibi iskelet tipi mobilyalarda bir cephenin elemanlarının gönyesinde bir araya getirilerek sabitlenmesidir.

Ersoy İnce

İkinci ve Üçüncü Basamak Sağlık Hizmetleri

Eğitim ve araştırma hastanesi olmayan devlet hastaneleri ve dal hastaneleri ile bu hastanelere bağlı semt poliklinikleri, entegre ilçe hastaneleri, Sağlık Bakanlığı'na bağlı ağız ve diş sağlığı merkezleri, özel hastaneler ve tıp merkezleri gibi ikinci basamak sağlık kuruluşlarında ve eğitim ve araştırma hastaneleri, özel dal eğitim ve araştırma hastaneleri, üniversite hastaneleri gibi üçüncü basamak sağlık kuruluşlarında sunulan sağlık hizmetlerinin tümüdür.

Ersoy İnce

İkincil Afet

Bir afetin etkisi veya tetiklemesi ile meydana gelen yangın, heyelan, baraj yıkılması, patlama, salgın hastalıklar ve endüstriyel kaza gibi yeni afetlere verilen addır.

Ersoy İnce

İkincil Arıtma

Atıksuların alıcı ortama deşarj standartlarına uygun olacak şekilde biyolojik arıtma veya diğer proseslerle arıtılması.

Sevcan Arslan

İkincil Göç

Ev sahibi ülkede, mültecinin aslen ikamet ettiği topluluktan ayrılmasıdır.

Ersoy İnce

İkincil Radyasyon

Bir radyasyonun soğurucu malzeme içinde soğurulması ve meydana gelen etkileşim sonucu oluşan radyasyondur. İkincil radyasyon hem parçacık tipi hem dalga tipi radyasyonun etkileşimi neticesinde oluşabilir.

Ersoy İnce

İkincil Salım (Boşalma) Derecesi (PKD)

Normal çalışma sırasında periyodik olarak veya nadiren olması beklenebilen salımdır.

Burak Tuna

İklim

Dünya üzerinde bir bölge veya yerde, o yerin uzun dönemdeki atmosferik koşullarının ve meteorolojik parametrelerinin uç ve ortalama değerlerinin tamamı. Her gün gerçekleşen hava olaylarının uzun bir zaman süresi içindeki genel ortalamasını ifade eder.

Ersoy İnce

İklim Değişikliğine Uyum

İklim değişikliğinin zararlı etkilerinin önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınması ve bu konuda ülke şartlarını da gözden geçirmek suretiyle uygun iç ve dış politikaların belirlenmesi işi. Mevcut veya beklenen iklimsel uyarı veya bunların etkilerine karşı doğal veya insani sistemlerin uyum sağlaması olarak da tanımlanmaktadır.

Ersoy İnce

İklim Değişimi

Hem genel ortalamada hem de 30 yıllık veya daha uzun dönemler itibariyle istatistik olarak iklimde ortaya çıkan değişiklikler. Bu, yerkürenin doğal sürecinin veya harici kuvvetlerin etkilerine veya insan kaynaklı olarak atmosferde oluşan kalıcı değişimlere bağlı olarak değişmektedir.

Ersoy İnce

İklimlendirme

Besleme havasının, gereken kuru termometre sıcaklığına kadar ısıtılarak; gerekli yaş termometre sıcaklığını verecek şekilde nemlendirerek ya da kurutarak; içinde toz, sağlığa veya üretime zararlı gaz, bakteri vb. maddeler kalmayacak şekilde filtre ederek; insanı rahatsız etmeyecek veya üretimle ilgili işlemleri bozmayacak bir hızda hazırlanması işlemidir.

Burak Tuna

İkmal

Eksik olanı tamamlamadır.

Ersoy İnce

İkrar

Saklamayıp söyleme; bildirme; açıkça söyleme; kabul etme.

Burak Tuna

İktisadi İşletmeci

İmalatçı, yetkili temsilci, ithalatçı ve dağıtıcının herbiri.

Sevcan Arslan

İl Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi

Afet ve acil durumlarda müdahalenin koordine edildiği, 24 saat esasına göre çalışan, kesintisiz ve güvenli bilgi işlem ve haberleşme sistemleri ile donatılan merkezdir.

Ersoy İnce

İl Ambulans Servisi

İldeki tüm ambulans hizmetlerini kontrol eden Sağlık Bakanlığı ve bağlı diğer kuruluşlara ait ambulanslarla hizmet sunan başhekimlik, merkez ve buna bağlı istasyonlardan oluşan kuruluşa verilen genel ad, 112 ACİL.

Ersoy İnce

İl Sağlık Afet ve Acil Durum Planı

İl sağlık müdürlüklerince hazırlanan ve afetler ile baş edebilmek için tüm sağlık kuruluşlarının dâhil edildiği zarar azaltma, hazırlık ve müdahale çalışmalarını içeren plan veya planlardır.

Ersoy İnce

İl Sıfır Atık Yönetim Sistemi Planı

Bakanlıkça formatı belirlenen ve Mahalli Çevre Kurulu tarafından hazırlanan, il sınırlarında mahalli idarelerce uygulanacak sıfır atık yönetim sisteminin esaslarını içeren plan.

Sevcan Arslan

İleri Arıtma

İkincil arıtma ile istenilen düzeyde giderilemeyen kirleticilerin fiziksel, kimyasal ve biyolojik olarak giderildiği atıksu arıtma sistemleri.

Sevcan Arslan

İlerleme Hızı

Kesici takımın iş parçasının kendi ekseni etrafında bir tam devrinde almış olduğu yoldur.

Ersoy İnce

İletim Şebekesi

Yerel koşullar nedeniyle belli yerlerde üretilebilen ve ağ şebeke ile en üst düzeyde toplanan enerjiyi tüketicinin yakınına ileten kablo ve/veya hava hattı şebekeleridir.

Burak Tuna

İletişim

Kaynak ve alıcı arasında ortaklık kurma amaçlı çabadır.

Ersoy İnce

İletişim Örüntüsü

Aile bireyleri arasında sözlü veya sözsüz bilgi alışverişine dair tekrar eden kalıplardır. (paternleri)

Ersoy İnce

İletken Olmayan Toz (PKD)

Elektriksel özdirenci 10^3 Ωm’den büyük olan yanıcı toz.

Burak Tuna

İletken Toz (PKD)

Elektriksel özdirenci 103 Ωm’ye eşit veya daha az olan yanıcı tozdur.

Burak Tuna

İlgili Standart

Türk standartlarını, bu standartların olmaması hâlinde Avrupa standartlarını, Türk veya Avrupa standartlarında düzenlenmeyen hususlarda, uluslararası geçerliliği kabul edilen standartlarıdır.

Ersoy İnce

İlgili Taraf

Bir kuruluşun performansından veya başarısından bir fayda sağlayan kişi veya grup. Örnek- Müşteriler, mal sahipleri, kuruluşta çalışanlar, tedarikçiler, bankerler, sendikalar, ortaklar veya toplum.

Orkun ÇOBAN

İlgili Taraf (Paydaş)(ISO 45001)

Bir kararı veya faaliyeti etkileyen, bunlardan etkilenen veya bunlardan etkilendiğini düşünen kişi veya kuruluştur.

Burak Tuna

Ilık Bölge

Tehlikeli maddenin tespit edildiği sıcak bölge sınırından itibaren rüzgârın tersi yönde kalan, arındırma faaliyetlerinin yürütüldüğü ve bu faaliyetler nedeniyle kirlenme riski bulunan çalışma alanıdır.

Ersoy İnce

İlişki Örüntüsü

Aile bireylerinin zaman içinde geliştirdikleri ve birbirleri ile etkileşim halinde olan duygusal ve davranışsal pozisyonlarıdır.

Ersoy İnce

İlk ve Acil Yardım Teknikeri

İlk ve Acil Yardım Teknikeri kaza, yangın gibi felaketler sonucunda yaralananlarla, kalp krizi, felç, solunum yetersizliği gibi nedenlerle birden bire hastalanan insanları, gerektiğinde bulundukları yerde ilk tedavilerini yapıp, güvenli bir şekilde hastanelerin acil servisine getiren kişidir.

Ersoy İnce

İlk Yardım

Herhangi bir olay nedeniyle sağlığı tehlikeye girmiş olan kişilere, tıbbi yardımı yapacak sağlık personeli gelinceye kadar, olayın gerçekleştiği yerde, hayatın kurtarılması ya da durumun kötüleşmesini önlemek amacıyla, eldeki imkânlarla ilaçsız olarak yapılan müdahale. Yetkili makamlardan ilk yardım eğitimi almış kimseler tarafından yapılmalıdır.

Ersoy İnce

İlkyardım

Herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.

Burak Tuna

İlkyardım ecza dolabı

Evde veya iş yerlerinde, içerisinde ilk yardım için gerekli ilaç ve sağlık malzemelerinin bulundurulduğu dolaptır.

Neşe Cizreliogulları

İlkyardım Eğitici Eğitmeni

Sağlık alanında en az ön lisans düzeyinde öğrenim görmüş ilkyardım eğitmenlerinden, Genel Müdürlükçe düzenlenen eğitici eğitmeni eğitim programına katılarak yetki belgesi almış kişidir.

Burak Tuna

İlkyardım Eğitimi

İlkyardım eğitimcileri tarafından Sağlık Bakanlığınca onaylanmış müfredatlar ile verilen eğitimdir.

Burak Tuna

İlkyardım Eğitmeni

Eğitici eğitimi veren merkezlerden eğitim alarak ilkyardım eğitmeni olarak yetki belgesi düzenlenmiş, sağlık meslek mensupları ile sağlık hizmetlerinde çalışan diğer meslek mensupları sınıfına giren kişidir.

Burak Tuna

İlkyardımcı

İlkyardım tanımında belirtilen amaç doğrultusunda, hasta veya yaralıya tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle ilaçsız uygulamaları yapan ilkyardım eğitimi alarak ilkyardımcı belgesi almış kişidir.

Burak Tuna

İlmek

Bir halatın çıması ile kendi bedeni üzerinde kroz yaptıktan sonra bedenin doblin olarak bu krozun içinden geçirilmesi ile meydana gelen bağdır.

Ersoy İnce

ILO

Uluslararası Çalışma Örgütü

Burak Tuna

İltica

Irkı, dini, milliyeti, belli bir sosyal gruba mensubiyeti veya siyasi düşünceleri nedeniyle zulüm göreceği korkusu taşıyan ve bu yüzden ülkesinden ayrılan ve korkusu nedeniyle geri dönemeyen, dönmek istemeyen kişilerin bir başka devlete sığınmasıdır.

Ersoy İnce

İmalat Mühendisi/ Üretim Mühendisi

İmalat Mühendisi/Üretim Mühendisi, imalat sektöründe faaliyet gösteren işletmelerde üretilmesine karar verilen bir ürünün üretim yöntemleri ile bu yöntemleri gerçekleştirecek üretim araçlarının tasarımı, uygulanması ve kontrolünde çalışan kişidir.

Ersoy İnce

İmalatçı

Bir cihazı veya bir donanımı imal eden veya tasarlanmış veya imal edilmiş bir cihaza veya donanıma sahip olup söz konusu cihazı veya donanımı kendi adı veya ticari markası altında pazarlayan veya cihazı kendi amaçları doğrultusunda kullanan herhangi bir gerçek veya tüzel kişidir.

Burak Tuna

İmar Adası

Çevresi yollarla sınırlanmış ve çoğu parsellere bölünmüş arsa ile böyle bir arsayı kaplayan yapı takımının imar planındaki esaslara göre meydana gelmiş hâlidir.

Ersoy İnce

İmar Durumu

Bir arsanın imar planına ve imar yönetmeliğine göre nasıl kullanılabileceğini bildiren ve belediyece düzenlenerek isteği üzerine arsa sahibine verilen belgedir.

Ersoy İnce

İmar Hakkı

Bir arazi veya arsada ya da bina üzerinde, kat mülkiyeti kanunu, imar kanunu, imar planı veya imar yönetmelikleriyle izin verilen yapılaşma ve fiziki geliştirme ile bu işlemlerin yasalarla belirlenmiş sonuçlarının doğurduğu hakların tümü. Yasada, “Kamu kuruluşları ve belediyelerin, planlama, imar ve inşaat hizmetleri sonucunda taşınmaz mal sahiplerine sağladığı haklar.” şeklinde tanımlanmıştır.

Ersoy İnce

İmar Hududu

Nâzım planı bulunan yerlerde nâzım plan sınırları; bulunmayan yerlerde ise belediye sınırlarından oluşan alandır.

Ersoy İnce

İmar Kanunu

Türkiye’de yerleşme yerleri ile bu yerdeki yapılaşmaların plan, fen, sağlık ve çevre koşullarına uygun oluşumunu sağlamak amacıyla düzenlenmiş olan 3194 sayılı yasadır.

Ersoy İnce

İmar Parseli

İmar adaları içindeki kadastro parsellerinin, imar planı ile imar kanunu ve imar yönetmeliği esaslarına göre düzenlenmiş hâline verilen addır.

Ersoy İnce

İmar Planı

Büyükşehir belediyeleri, belediyeler, valilikler veya özel kanunlarla planlama yetkisi verilmiş kurum ve kuruluşlarca hazırlanıp onaylanan belge. İmar mevzuatımızdaki nâzım imar planı, uygulama imar planı, mevzii imar planı, revizyon imar planı adları ile anılan teknik ve hukuki belgelerdir.

Ersoy İnce

İmar Planına Esas Jeolojik- Jeoteknik Etüt

Planlama yapılacak alandaki afet tehlike ve risklerini, 1/1000 – 1/5000 ölçekli haritalar üzerinde gösteren, yerel zemin koşullarını ve yol açabilecekleri tehlikeleri, detaylı jeolojik, jeoteknik ve jeofizik etütler sonucunda belirleyen ve raporları ile uygulama imar planlarını yönlendiren çalışmadır.

Ersoy İnce

İmar Planlaması

Arazi parçalarının hangi amaçlarla kullanılacağını, bu parçalar üzerinde inşa edilecek yapı ve alt yapıların konum ve koşullarını belirleyen, ana amacı insanlar için güvenli, sağlıklı ve düzenli bir yaşam çevresi kurmak olan çok disiplinli bir faaliyet süreci. Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeler, bu alanlar dışında ise valilikler imar planlaması yapmak veya yaptırmak yetkisine sahiptir.

Ersoy İnce

İmar Yönetmeliği

İmar yasasının tamamlayıcısı olarak hazırlanıp kentin belediye meclisince onaylandıktan sonra yürürlüğe giren yapı düzeni yönetmeliğidir.

Ersoy İnce

İmdat aracı (Başlangıç aracı)

İtfai olaylarda kılavuz olarak takımın önünde giden, personel, yardımcı teknik malzeme taşıyan ve deniz, göl, gölet, sarnıç, kuyu gibi su kaynaklarından olay yeri için gerekli suyun çekilmesinde kullanılan bir itfaiye aracıdır.

Ersoy İnce

IMDG Kod

Tehlikeli yüklerin denizyoluyla taşınmasına ilişkin uluslararası koddur.

Burak Tuna

IMGD Kod

Uluslararası Denizcilik Tehlikeli Yükler Kodudur.

Burak Tuna

In Vitro

Sıklıkla biyoloji ve tıp alanlarında kullanılan ve "laboratuvar ortamında ya da yapay koşullarda" manası taşıyan bir terimdir. Örneğin, yapay ortamda hazırlanmış doku örnekleri ya da bakteri ekinleri üzerinde denenen herhangi bir ilacın etkisi “in vitro” olarak çalışılmış olur.

Ebru Aydınalp

In vivo

Bu terim, “canlının içinde” anlamına gelmektedir. In vivo çalışmalar, bir organizmanın bütün olarak kullanıldığı çalışmalardır.

Ersoy İnce

İnç

2,54 cm uzunluğundaki uzunluk ölçüsü birimidir.

Ersoy İnce

İndirme İletkeni Sistemi

Dış YKS’nin, yıldırım akımını yakalama ucu sisteminden, topraklama sistemine geçirmek üzere kullanılan bölümüdür.

Sevcan Arslan

İndüksiyon Kaynağı

Özellikle modern boru imalinde kullanılan bu metodda boru bir bobin içinden geçirilir. Bobinin hasıl ettiği indüksiyon akımları ile boru ısınarak baskı makaralarının arasından geçerken ek yerinden kaynak edilir.

Sevcan Arslan

Inert Gaz (Yangın)

Birincil seviyede Helyum, Neon, Argon ve Nitrojen içeren tüm temiz gazların ortak adıdır.

Burak Tuna

Inert Toz

Solunumla akciğerlere ulaşmasına rağmen akciğerlerde yapısal ve/veya fonksiyonel bozukluk yapmayan tozlardır.

Burak Tuna

İnfaz ve Koruma Memuru (Gardiyan)

İnfaz ve Koruma Memuru (Gardiyan) cezaevi ve ıslah evlerinde barındırılan suçluların ihtiyaçlarını karşılayan ve bunların ıslahını sağlayarak topluma yeniden kazandırılmasına yardım eden meslek elemanıdır.

Ersoy İnce

İnfektivite

Etkenin sağlam kişiye ulaşabilme, dokulara yerleşip üreyebilme özelliğidir.

Ersoy İnce

İnfilaklı Fitil

Çekirdeği PETN (pentaerythrol tetranitrate) den ibaret ve tekstil örme ile sıkıca çevrelenmiş dışı neme karşı dayanıklı madde ile kaplanmış (pvc ve benzeri) ateşleme elemanıdır.

Ersoy İnce

İnformal Öğrenme

İnformal öğrenme, önceden yapılandırılmamış, iş yaparken ya da başkaları ile etkileşim içindeyken “anlık olarak” gerçekleşen öğrenme şeklini ifade eder. İş başında gerçekleşen plansız bilgilenmeler, koçluk ve mentorluk faaliyetleri, her türlü bilgi paylaşımları, iş yapılırken erişilen performans destek içerikleri, iş yardımcısı ya da referans dokümanları, öğrenenlerin bireysel olarak araştırma yapması, ilgili ya da mesleki wiki, blog, tartışma forumları gibi bilgi kaynaklarının takip edilmesi yoluyla gerçekleşen öğrenmeler informal öğrenme olarak kabul edilebilir. Yapılan çeşitli araştırmalara göre iş ortamlarında gerçekleşen öğrenme %70-80 mertebesinde informal olarak gerçekleşmektedir

Serdar ŞAHİN

İnhalasyon

Soluk alma eylemi. Yangın sonucunda oluşan zehirli gazların su buharıyla birleşmesi sonucunda solunması dahada kolay olacaktır. Su buharıyla birleşen gazlar solunduklarında direk akciğerlere yapışmaktadır.

Ersoy İnce

İnhibizasyon

Yangınları söndürme yöntemlerinden birisidir. Yanma reaksiyonunun hızını yavaşlatarak yapılan söndürme, engelleme etkisidir.

Ersoy İnce

İnkübasyon Süresi

Bir enfeksiyon etkeninin, vücuda girişinden hastalık belirtilerinin ortaya çıkmasına kadar geçen süredir.

Ersoy İnce

İnşaat Atıkları

Konut, bina, köprü, yol ve benzeri alt ve üst yapıların yapımı esnasında ortaya çıkan atıklardır.

Burak Tuna

İnşaat Mühendisi

İnşaat Mühendisi, bina, karayolu, demiryolu, metro, köprü, tünel, rıhtım, baraj, sulama, pis su arıtma tesisi gibi yapıları tekniğe uygun ve ekonomik olarak tasarlayan, yaptıran ve yapım çalışmalarının yürütülmesini denetleyen kişidir.

Ersoy İnce

İnsan Kaynaklı Afet

Politik ve insan faktörlerinin etkin olduğu savaşlar, iç çatışmalar, terör eylemleri, büyük göçler, endüstriyel kazalar gibi olaylar ve bunların doğurduğu sonuçların tümüdür.

Ersoy İnce

İnsan-Sv

Kollektif doz birimi olup, toplum içindeki kişi sayısı ile Sievert cinsinden ortalama kişisel eşdeğer dozun çarpımına eşittir.

Ersoy İnce

İnsancıl Hukuk

Uluslararası hukukun parçası olarak silahlı çatışmalar esnasında genel olarak bireylerin korunmasını, insan varlığını, kültürel çevresini ve mirasına saygı gösterilmesini, savaş mağdurlarının korunmasını, savaşın neden olduğu acıyı zarar ve ziyanı mümkün olduğu kadar azaltmayı amaçlayan ülkelere ve kişilere yükümlülükler getiren; savaşan tarafların, üçüncü devletlerin, bir ülke içinde ayaklanma hâlinde bulunan silahlı diğer toplulukların ve bunların savaş eylemlerini yürüten bireylerinin, askerî şiddetin kullanılmasında uyacakları esas ve usulleri düzenleyen hukuk dalıdır.

Ersoy İnce

İnsani Yardım

Doğa kaynaklı afetler, savaş, kuraklık ve toplumsal çatışmalar neticesinde can güvenliği, açlık, susuzluk, kıtlık, barınma, salgın hastalık vb. nedenlerle ihtiyaç sahibi olan yerler için uluslararası toplumun istikrarında önemli bir unsur olması nedeniyle siyasi, ekonomik ve askerî amaçlardan bağımsız yapılacak aramakurtarma, acil sağlık hizmetleri beslenme ve barınma gibi yardım veya yardımlardır.

Ersoy İnce

İnsani Yardım Lojistiği

Afet ve acil durumlardan etkilenen bölgelere ve insanlara yardım malzemeleri ile diğer malzeme ve ekipmanların depolanması ve teslimatıdır.

Ersoy İnce

İnsani Yardım Tedarik Zinciri

Afet ve acil durumlardan etkilenen bölge ve insanlara yardım amacıyla malzeme ve ekipmanların tedariki, depolanması, taşınması ve teslimatı sürecidir.

Ersoy İnce

İnsansız Hava Aracı

Havadan yer ünitelerine görüntü aktarmak için kullanılan ve uzaktan komuta ile sevk ve idare edilen hava aracıdır.

Ersoy İnce

İnspeksiyon

Gözlem demektir.

Ersoy İnce

İnternet ve Ağ Teknolojileri Teknikeri

İnternet ve Ağ Teknolojileri Teknikeri internet ve bilgisayar alanlarındaki verilerin paylaşımı, saklanması, güvenliği, iletimi ve işlenmesi için kullanılan bilgisayar donanımını, yazılımını, bilgisayar ağlarını ve iletişim teknolojilerini kullanabilen meslek elemanıdır.

Ersoy İnce

İntihar Saldırısı

Saldırgan kişi veya kişilerin de ölümüyle neticelenen, belirli politik sonuçlara ulaşmak için adını duyurma düşüncesiyle, bir kişiyi, bir mekânı veya bir topluluğu hedef alan terör eylemi biçimidir.

Ersoy İnce

İp İskelesi (Telaro)

Planın zemine uygulanması (aplikasyon) işlemleri sırasında ahşap kazık ve latalar (5/10) kullanılarak oluşturulan ve üzerine akslar işaretlenerek karşılıklı aks ipleri çekilen geçici sistem.

Sevcan Arslan

İrritabilite

Duyarlılık, alınganlık, huzursuzluk demektir.

Ebru Aydınalp

İrtifak Hakkı

Taşınmaz mallar üzerinde başkalarının yararlanması için oluşturulmuş yararlanma, geçit vb. haktır.

Ersoy İnce

İş Ekipmanı

İşin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet, tesis ve tesisattır.

Burak Tuna

İş Ekipmanının Kullanımı

İş ekipmanının çalıştırılması, durdurulması, kullanılması, taşınması, tamiri, tadili, bakımı, hizmete sunulması ve temizlenmesi gibi iş ekipmanı ile ilgili her türlü faaliyettir.

Burak Tuna

İş Etüdü

Gelişme olanağı yaratabilmek amacıyla, belirli bir olayı ya da etkinliği ekonomiklik ve etkenlik yönünden etkileyen tüm kaynakları ve etmenleri dizgesel olarak araştırmaya yönelik ve insan çalışmasını geniş kapsamda inceleyen bir teknik olup özellikle metot (yöntem) etüdü ve zaman etüdü teknikleri için kullanılan genel bir terimdir.

Ersoy İnce

İş Güvenliği Uzmanı

Usul ve esasları yönetmelikle belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler ile mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemandır.

Burak Tuna

İş Hekimliği

Çalışanların sağlığının korunmasını, sağlık sorunlarının incelenmesini ve bu sorunların tanı ve tedavisini içeren tıbbi çalışmaları ilgi alanına alan bilimdir.

Güven ERBAŞ

İş Hijyeni

İşyerlerinde olası sağlık ve güvenlik tehlikelerinin değerlendirilmesi, gerekli önleyici uygulamaların planlanması ve uygulanması şeklindeki çalışmalardır.

Güven ERBAŞ

İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analizi

Çalışma ortamında bulunan, çalışanların sağlığını olumsuz yönde etkileyebilecek her türlü gürültü, titreşim, aydınlatma, iyonlaştırıcı olmayan radyasyon gibi fiziksel; toz, gaz, buhar gibi kimyasal ve virüs, bakteri, mantar gibi biyolojik etkenlerin nicelik ve nitelik tayininin yapılmasıdır.

Burak Tuna

İş İlişkisi (İş K.)

Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye işçi, işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara işveren, işçi ile işveren arasında kurulan ilişkidir.

Burak Tuna

İş Kazası

1. İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olaydır. (6331 Sayılı İSGK) 2.Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada; işveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle; bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda; emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda; sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında; meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır. (5510 Sayılı SSGSSK)

Burak Tuna

İş Kolu

Ekonomik etkinliklerin sınıflandırılması sonucu birbirine benzeyen veya aynı nitelikte olan çalışma dallarından her biri

Sevcan Arslan

İş Makineleri Tamircisi

İş Makineleri Tamircisi, inşaat, kazı, kaldırma ve yol yapım işlerinde kullanılan iş makinelerinin bakımını yapan ve meydana gelen arızaları gideren kişidir.

Ersoy İnce

İş Makinesi

Kazıma–yükleme–tesviye, kaldırma-yükleme-taşıma, serme-sıkıştırma-yüzey kazıma, kırma-eleme, zemin delme-sondaj yapma, iş kamyonları ve tarım makineleri gibi işin amacına göre üzerine çeşitli ekipmanlar monte edilmiş sabit veya hareketli motorlu araçtır.

Burak Tuna

İş Sağlığı ve Güvenliği

İş yerlerinde işin yürütülmesi esnasında çeşitli nedenlerden kaynaklanan ve insan sağlığına ve çevreye zarar verebilecek koşullardan korunmak amacıyla yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalardır.

Ersoy İnce

İş Sağlığı ve Güvenliği Teknikeri

İş Sağlığı ve Güvenliği Teknikeri iş yerlerini, işin yürütülmesi nedeniyle oluşan tehlikelerden ve sağlığa zarar verebilecek koşullardan arındırarak daha iyi bir çalışma ortamı sağlamak için bir plan kapsamında iş güvenliğiyle görevli mühendise bağlı olarak çalışan kişidir.

Ersoy İnce

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi

İSG politikasını gerçekleştirmek için yönetim sistemi veya yönetim sisteminin bir parçasıdır. 1: İSG yönetim sisteminin beklenen çıktıları çalışanların yaralanmasını ve sağlığının bozulmasını önlemek ve iş yerlerinin sağlıklı ve güvenli olmasını sağlamaktır. 2: “İş sağlığı ve güvenliği” (İSG) ile “iş güvenliği ve sağlığı” (İGS) terimleri aynı anlama sahiptir.

Burak Tuna

İş Sürekliliği

Organizasyonların kritik fonksiyon ve süreçlerini etkileyecek afet ve acil durumlara karşı hazırlıklı olmasını sağlayan çalışma veya çalışmalardır.

Ersoy İnce

İş Sürekliliği Planlaması

Bir organizasyonun herhangi bir afet ya da acil durumda, sahip olduğu varlıkların korunmasını amaçlayan, müşterilerine ve diğer iş ortaklarına kabul edilebilir bir seviyede hizmet vermeye devam etmesini ve en alt düzeyde iş kesintisi sağlayabilmek için yürütülmesi gereken planlama süreçlerin tümüdür.

Ersoy İnce

İş Teftişi

Çalışma süreleri, ücretler, iş sağlığı ve güvenliği, işçilerin refahı, çocuk ve gençlerin çalıştırılması, kayıtdışılık, işsizlik, istihdam ve işgücü piyasası uygulamaları gibi çalışma şartlarına ve ortamına ilişkin tüm mevzuat hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili olarak araştırma, inceleme ve denetlemeyi de kapsayan ve Devlet adına gerçekleştirilen teftiş faaliyetleri ile mevzuat ile verilen diğer teftiş faaliyetleridir.

Sevcan Arslan

İş Yeri

Hak sahipliği işlemlerine esas olmak üzere, vatandaşın ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kullanılan her türlü işletmenin faaliyette bulunduğu müstakil binalar veya binaların bu amaçlarla kullanılan bağımsız bölümüdür.

Ersoy İnce

İş Yeri Acil Müdahale Planı

İş yerine yönelik olarak hazırlanmış, yetkili makamlarca onaylı, acil durum müdahale planıdır

Ersoy İnce

İş Yeri Sağlık ve Güvenlik Birimi

İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulan, gerekli donanım ve personele sahip olan birimdir.

Ersoy İnce

İşaret Levhası

Geometrik bir şekil, renkler ve bir sembol veya piktogramın kombinasyonu ile özel bilgi ileten ve yeterli aydınlatma ile görülebilir hale getirilmiş levhadır.

Burak Tuna

İşaretçi

İşareti veren kişidir.

Burak Tuna

İşaretleme

Taşıt yolu ile bordür, ada, ayırıcı, oto korkuluk gibi karayolu elemanları üzerindeki çeşitli renkte çizgi, şekil, sembol, yazı ve yansıtıcı ve benzerleri ile özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan tertibattır.

Sevcan Arslan

İşaretleyici - Destekli İslah (MAS)

İstenen özelliğin, özelliğin kendisinden ziyade, istenen özellikle (örn. verimlilik, hastalıklara karşı direnç, abiyotik stres toleransı ve nitelik) bağlantılı bir işaretleyici (morfolojik, biyokimyasal veya DNA/RNA varyasyonu) esas alınarak seçildiği dolaylı bir seleksiyon süreci. Bu süreç bitki ve hayvan yetiştirmede kullanılmaktadır.

Ersoy İnce

İşbirlikçi Öğrenme

İşbirlikçi (kubaşık) öğrenme, bir öğrenme ortamında, öğrenenlerin “karşılıklı olumlu bağımlılık” temelinde kurulmuş takımlar halinde sürece dahil olduğu öğrenme şeklidir. Buna göre, her bir öğrenenin bireysel olarak göstermesi gereken temel bir öğrenme çabası vardır. Ek olarak öğrenme takımı için ortak öğrenme ve başarı hedefleri belirlenir. İşbirlikçi değerlendirme ve ödüllendirme kurgusu içinde, takımı başarılı olmadan kişinin tek başına başarılı olması çok mümkün değildir. Bu sebepten dolayı herkes takımındaki diğer arkadaşlarının kendi öğrenme hedeflerini gerçekleştirmesi için yardımcı olmak sorundadır. Aynı zamanda sınıfın da ortak öğrenme ve başarı hedefleri olabilir. Dolayısıyla takımlar da birbirlerine yardımcı olur ve ortaya çıkan toplam başarıdan herkes daha yüksek oranda pay alır. İşbirlikçi öğrenme özünde sosyal bir öğrenme sürecidir. Sürecin ve takım dinamiklerinin doğası gereği, liderlik, karar verme, iletişim, anlaşmazlık giderme, güven inşa etme gibi yetkinliklerin en çok geliştirilebileceği öğrenme yöntemlerinden birisidir.

Serdar ŞAHİN

ISCO

Uluslararası Standart Meslek Sınıflaması

Sevcan Arslan

İşe Başlama Eğitimi

Çalışan fiilen çalışmaya başlamadan önce, çalışanın yapacağı işe, varsa kullanacağı iş ekipmanına ve işyerine özgü iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini içeren konularda en az iki saat olacak şekilde işverence veya işveren tarafından görevlendirilen bilgi sahibi ve deneyimli çalışanlar tarafından uygulamalı olarak verilen eğitimdir.

Burak Tuna

İşe Elverişlilik

Tıbbi işe elverişlilik, belirli faaliyetler için bir insana yönelik fiziksel ve sağlıkla ilgili şartların karşılanmasıdır. Tıbbi işe elverişlilik, tıbbi bir bilirkişi raporu ile tasdik edilir

Serdar ŞAHİN

İSG Profesyonelleri

İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ile diğer sağlık personelini ifade eder.

Burak Tuna

İSG-KATİP

İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili iş ve işlemlerin Genel Müdürlükçe kayıt, takip ve izlenmesi amacıyla kullanılan İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt, Takip ve İzleme Programıdır.

Burak Tuna

İSGGM

İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü

Burak Tuna

İSGÜM

İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü Müdürlüğü

Burak Tuna

Isı

Maddeleri oluşturan atom veya moleküllerin kinetik hareketlerinin seviyesinde görünen enerji türüdür.

Ersoy İnce

Isı İle Birleştirme / Yapıştırma

Bitümlü veya sentetik örtülerde şalumo veya ısı tabancası vasıtası ile alev veya ısı kullanarak zemine ve örtüleri birbirine yapıştırma (kaynatma) işlemidir.

Ersoy İnce

Isı Pompası

Toprakta, havada ve suda düşük sıcaklıkta mevcut olan enerjinin, ısıtma ve/veya soğutma yapmak amacıyla bina içine iletilmesini sağlayan düzenektir.

Sevcan Arslan

Isı Yalıtım Malzemeleri

Isı iletim katsayısı 0,065 W/mK değerinden küçük olan malzemeler ısı yalıtım malzemesi olarak tanımlanır. * Mineral lifli ısı yalıtımı malzemeleri (Camyünü, Taşyünü vb.) * Mineral ısı yalıtımı malzemeleri (Genleştirilmiş perlit vb.) * Sert plastik köpük ısı yalıtımı malzemeleri (Taneli polistren (EPS), Çekme polistren (XPS), Poliüretan vb.)

Ersoy İnce

Isı Yalıtımı

Isı kaybını (kışın) veya ısı kazancını (yazın) önlemek amacı ile ısı enerjisinin bir mekândan diğerine geçişini engellemek için organik, inorganik malzemeler kullanılarak yapılan yalıtımlardır.

Ersoy İnce

ISIC

Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması

Sevcan Arslan

Işık

Doğrusal dalgalar halinde yayılan elektromanyetik dalgalara verilen addır.

Ersoy İnce

Işıklı İşaret

Saydam veya yarı saydam malzemeden yapılmış, içeriden veya arkadan aydınlatılarak ışıklı bir yüzey görünümü verilmiş işaret düzeneğidir.

Burak Tuna

Isıl İşlemcisi

Isıl İşlemcisi, kancalar, zincirler, tarım araçları ve benzeri metal yapılı eşya ile demir ve benzeri maden parçalarını el ve iş tezgâhları yardımı ile bükerek, döverek veya kalıpla biçimlendirerek işleyen ve onaran kişidir.

Ersoy İnce

Işınlama

Genel olarak ışınlama, iyonlaştırıcı radyasyonun madde içinde iyon çiftleri meydana getirmesi olayıdır. X ve gama ışınlarının havada ışınlaması halinde, özel birim Röntgen’dir. 1 Coulomb/kg(hava) = 3876 Röntgen.

Ersoy İnce

Işınlama Şiddeti

Birim zamanda meydana getirilen ışınlama olup Joule*kg/saat veya Röntgen/saat gibi birimlerle ölçülür.

Ersoy İnce

Işınlanma

Kişilerin iyonlaştırıcı radyasyona maruz kalmasıdır.

Ersoy İnce

Isıtma ve Gaz Yakıcı Cihazlar Servis Elemanı

Isıtma ve Gaz Yakıcı Cihazlar Servis Elemanı, ısıtma tesisatı, kat kaloriferi, merkezi ısıtma ve gaz yakıcı cihazların montajını, bakımını ve onarımını yapma yeterliklerine sahip, müşterilerin bilgilendirilmesi ve raporlama faaliyetlerini yapan meslek elemanıdır.

Ersoy İnce

İskan Belgesi

Belediye ve mücavir alan sınırları içinde veya dışındaki yerlerde inşa edilen yapıların, tamamen veya kısmen kullanılmasına müsaade veren izin belgesi. Bu izni Belediyeler veya valilikler verir. Bu, uygulamada oturma izni olarak bilinmektedir.

Ersoy İnce

İskan Türü

Bir yerleşme biriminin kullanım amacına göre belirlenmiş olan konut, okul, iş yeri gibi yerleşim sınıfıdır.

Ersoy İnce

İskele (İş İskelesi)

Binaların ve diğer yapıların inşaa, bakım, onarım ve yıkım işlerinin gerçekleştirilmesinde güvenli bir çalışma ortamının ve bu ortama güvenli erişim sağlanması için gerekli olan geçici inşaat yapısıdır.

Burak Tuna

İskele Güvenlik Kartı

İskelenin kullanıma hazır olup olmadığının belirtildiği ve saha üzerindeki iskelenin kontrolünü kimin yaptığını gösteren bilgi kartını (İskele güvenlik kartı kırmızısarı-yeşil olarak 3 e ayrılır. Kırmızı renkli iskele güvenlik kartı iskelenin kesinlikle kullanılmamasını, sarı renkli iskele güvenlik kartı iskelenin kullanılabilir olduğunu ama emniyet kemeri ve düşmeden durdurma sistemleri ile kullanılabileceğini, yeşil renkli iskele güvenlik kartı çalışmak için iskelenin güvenli olduğunu ifade eder.),

Sevcan Arslan

İskelet

Kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığını taşıyan, askı halatlarına bağlantılı metal çerçeve. Bu iskelet kabin duvarlarının bir parçası da olabilir.

Ersoy İnce

İskelet (Ahşap)

Sandalye, koltuk, masa, puf gibi mobilyaların taşıyıcı sistemidir.

Ersoy İnce

İskelet Tipi Ev

Ahşap çatkı ile onu oluşturan dikme ve kirişler arasındaki boşlukların doldurulması ya da kaplanmasıyla oluşturulan evlerdir.

Ersoy İnce

İşkence

Vidalı manüel sıkıştırma aracıdır.

Ersoy İnce

Islak Borulu Yağmurlama Sistemi

Boruları sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan otomatik söndürme sistemidir.

Burak Tuna

Islak Sprinkler Sistemi

Boruları sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan sprinkler sistemidir.

Ersoy İnce

Islak Su (Wet water)

Yüksek yüzey gerilimine sahip olması nedeniyle pamuk ve kâğıt balyaları gibi içten yanma gösteren maddelere püskürtülen suyun, nüfuz etme yeteneğini artırmak ve emilerek derinlere işlemesini sağlamak için katkılı(wetting agent-deterjan) hale getirilmesidir.

Ersoy İnce

İşleme Programı

CNC tezgahlarındaki bilgisayarlara yüklenen, talaş kaldırma işlem-lerinin kumanda panelinden kontrol edilmesi, sıralanması, kaydedilmesi, tekrar geri çağrılması gibi seçeneklerle gerçekleştirilmesini sağlayan yazılımdır.

Ersoy İnce

İşleten (Karayolu Trafik Yönetmeliği)

Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.

Sevcan Arslan

İşletme

Mal ve hizmet üreten kamu ve özel kurum, kuruluş ve işyerleridir.

Burak Tuna

İşletme Gerilimi

Bir işletme aracının yada tesis bölümünün iletkenleri arasında işletme sırasında var olan gerilimdir.

Burak Tuna

İşletme Mühendisi

İşletme Mühendisi, bir işletmenin, işletmecilik ve mühendislik anlayışına uygun biçimde yönetilmesini, üretimden satışa kadar olan sürecin denetlenmesini sağlayan, hem mühendislik, hem işletme yöneticiliği konusunda bilgi sahibi olan kişidir.

Ersoy İnce

İşletme Topraklaması

İşletme akım devresinin bir noktasının, cihazların ve tesislerin normal işletilmesi için topraklanmasıdır.

Burak Tuna

İşletme Yalıtkanlığı

İşletme sırasında gerilim altında bulunan tesis bölümlerini öğeleri arasında ve bunlarla gerilim altında bulunmayan iletken bölümler arasında yalıtkanlık gerilimi için öngörülen yalıtkanlıktır.

Burak Tuna

İşletme Yönetimi Meslek Elemanı

İşletme Yönetimi Meslek Elemanı, kamu ve özel sektör işletme ve kuruluşlarının üretim ve hizmet faaliyetlerinin verimli bir şekilde yürütülmesinde çalışan kişidir.

Ersoy İnce

İşletmelerde Mesleki Eğitim

Mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerinin beceri eğitimlerini işletmelerde, teorik eğitimlerini ise mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında veya işletme veya kurumlarca tesis edilen eğitim birimlerinde yaptıkları eğitim uygulamalardır.

Burak Tuna

İstasyon

İtfaiye hizmeti vermek için yapılan tesis, çalışma yeridir.

Ersoy İnce

İstatistik

Belirli olayların gözlenmesi yoluyla verilerin toplanması, işlenmesi ve bu verilerden bir sonuca varılabilmesi için kullanılan hesaplama yöntemleri, sayımlama. Başka bir tanımlamayla; geçmişi ve içinde bulunulan durumu sayısal yöntemlerle analiz ederek gelecek hakkında karar vermeyi kolaylaştıran bir bilim dalıdır.

Ersoy İnce

İstavroz Birleştirme

Ahşap kapı ve pencerelerin ara kayıtlarından birinin üstü, diğerinin altı kayıt genişliği kadar genişlik ve kayıt kalınlığının yarısı kadar derinlikte kertilen parçaların birbirleri ile birleştirilmesidir.

Ersoy İnce

İstiap haddi (Taşıma Kapasitesi)(ADR)

Bir taşıtın veya aracın güvenle taşıyabileceği ve imalat standardında belirtilen en çok yük ağırlığı ve hizmetli sayısıdır.

Burak Tuna

İstinat Duvarı

Çeşitli enkesitlerde olabilen, taş, beton vb. malzemelerden inşa edilen, toprak veya yapının kaymasını önlemeye yarayan duvardır.

Ersoy İnce

İstralya

Direk ve çubukların cundalarında baş ve kıça doğru inen sabit arma veya teknelerin postalarını baştan kıça kadar birbirlerine bağlayan kuşaktır.

Ersoy İnce

İsveç oturağı

Yüksek ve alçak alanlarda çalışmalar ile kuyulara inişlerde kullanılan sağlam, pratik ve güvenli bir ekipmandır.

Ersoy İnce

İsveç oturağı:

Yüksek ve alçak alanlarda çalışmalar ile kuyulara inişlerde kullanılan sağlam, pratik ve güvenli bir ekipmandır.

Abbas Musa Gökburun

İşveren

Çalışan istihdam eden gerçek veya tüzel kişi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlardır.

Burak Tuna

İşveren Sistemi

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı çalıştıran işverenlerin, bu sigortalılara ilişkin bildirimleri yapmalarına imkan sağlayan elektronik sistemidir.

Burak Tuna

İşveren Vekili (İş K.)

İşveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kimselerdir.

Burak Tuna

İşyeri

Mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile çalışanın birlikte örgütlendiği, işverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçları da içeren organizasyondur.

Burak Tuna

İşyeri (İş K.)

İşveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddî olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birimdir.

Burak Tuna

İşyeri (ISO 45001)

Çalışmak amacıyla bir kişinin gitmesi gereken kuruluşun kontrolü altında olan mekandır. İSG yönetim sistemi altında bir kuruluşun iş yeri ile ilgili sorumlulukları, iş yeri üzerindeki kontrolünün derecesine bağlıdır.

Burak Tuna

İşyeri Bina ve Eklentileri

İşyerine bağlı çalışılan alanlar, çalışanların girip çıkılabileceği bina, tesis vb. ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi diğer eklentilerdir.

Burak Tuna

İşyeri Hekimi

İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, işyeri hekimliği belgesine sahip hekimdir.

Burak Tuna

İşyeri Hemşiresi

Hemşirelik mesleğini icra etmeye yetkili, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş işyeri hemşireliği belgesine sahip hemşire/sağlık memurudur.

Burak Tuna

İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi (İSGB)

İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulan, gerekli donanım ve personele sahip olan birimdir.

Burak Tuna

İşyeri Sicil Numarası

İşyerinin SSGSSK kapsamına alınması üzerine Kurumca verilen numaradır.

Burak Tuna

IT Sistemi (Elektrik)

Şebeke topraklama noktasının toprağa bağlı olmadığı veya bir empedans (direnç veya endüktans bobini) üzerinden bağlı olduğu ve gövdelerin ayrı veya direnç yada endüktans bobinlerinin topraklama elektrotlarına bağlı olduğu sistemdir.

Burak Tuna

İtfai Olay

İnsanların can ve mal güvenliğini tehlikeye atan, deprem, su baskını, fırtına, yangın, patlama, toprak kayması, her türlü araç kazaları, bina çökmeleri ve canlılar için kurtarma gerektiren her türlü olayların tümüne denir.

Ersoy İnce

İtfaiye

İtfaiye hükmündeki olaylara karşı her koşulda cevap veren itfaiyeci hükmündeki ilgilinin, günün 24 saatinde tüm gereksinimlerini karşılayan garaj, yemekhane, yatakhane, idari bürolar, lokal, spor salonu, okul, depo, bakım onarım, önlem, denetim, kütüphane, sosyal ve kültürel gibi tüm bölümlerle itfaiyeci hükmündeki görevlerini yerine getirmek için gerekli tüm araç, gereç, malzeme teçhizatı bünyesinde bulunduran teşkilatlara denir.

Ersoy İnce

İtfaiye Aracı

Yangın söndürme amacı ile üretilmiş, yangın söndürme işlemi yapabilen, en az 100 litre su tankına, hortum uzunluğu en az 20 metre, 2 cm çaplı pirivüzöre (tabancaya) ve ilk müdahale çıkrığına sahip, motor gücü en az 80 kw 107 hp olan, aparatları ruhsata işli ve tescil belgesine sahip makinedir.

Burak Tuna

İtfaiye Asansörü

Binalarda bulunan, kullanımı doğrudan yangın söndürme ve kurtarma ekiplerinin veya itfaiyenin denetimi altında bulunan ve ek korunum uygulanmış olan özel asansörüdür.

Mustafa Kemal İnce

İtfaiye Haftası

Türkiye'deki itfaiye teşkilatlarının 25 Eylül 1923 yılında Belediyelere bağlanmasıyla birlikte her yıl Eylül ayının son haftası olarak çeşitli etkinliklerle kutlanmasıdır.

Ersoy İnce

İtfaiye Haftası:

Türkiye'deki itfaiye teşkilatlarının 25 Eylül 1923 yılında Belediyelere bağlanmasıyla birlikte her yıl Eylül ayının son haftası olarak çeşitli etkinliklerle kutlanması

Abbas Musa Gökburun

İtfaiye Komuta Merkezi

İl genelinde meydana gelen ve ihbarı alınan tüm itfaiye olaylarının değerlendirilmesini, takibini, sevk edilen ekiplerin yönlendirilmesini ve bölge santral merkezleri ile koordinasyonu sağlayan ana çağrı merkezidir.

Ersoy İnce

İtfaiye Raporu

İ t fayecilik Terimler Sözlüğü İtfaiye Raporu: Bir binanın yangın güvenliği açısından mevzuata uygun olup olmadığını denetleyerek hazırlanan rapordur.

Ersoy İnce

İtfaiyeci

İtfaiye olaylarında kendisine verilen görevleri zaman ve zemin şartlarına aldırmaksızın yerine getiren, halkın can ve mal güvenliğini her şeyden üstün tutan, teşkilatının organizasyonunu yapan ve tanıyan, amirlerine ve eşit hizmet arkadaşlarına saygı ve görev bilincinde olan, bilimsel açıdan sürekli kendini yenileyen, emir komuta zincirine göre çalışan üniformalı teşkilatın bir üyesidir.

Ersoy İnce

İthalat

Türkiye gümrük bölgesine yapılan fiziksel giriştir.

Burak Tuna

İthalatçı

Bir ürünü ithal ederek piyasaya arz eden Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişidir.

Burak Tuna

İtiraz Hasar Tespiti

7269 sayılı kanun gereğince, kesin hasar tespit çalışmalarına yasal süre içinde itirazda bulunan afetzedelerin taleplerinin değerlendirildiği hasar tespit çalışmasıdır.

Ersoy İnce

IUPAC Adı (SEA Y.)

Maddenin, Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği tarafından verilen adıdır.

Burak Tuna

İvme

Bir cismin hızının zamana göre değişimidir.

Ersoy İnce

İvme Kaydı

İvmeölçer cihazları tarafından elde edilen veri dizini. Depremin hasar yapma gücünü belirlemede kullanılan ivme spektrumları (çeşitliliği) depreme dayanıklı yapıların tasarlanmasında kullanılır.

Ersoy İnce

İyileştirme

Afetlerden etkilenmiş olan toplulukların ihtiyaçlarının en akılcı yol veyöntemlerle karşılanması, hayatın bir an önce normale döndürülmesi, muhtemel afetlerle baş edebilme imkânlarının geliştirilmesi ve en az zarar görmelerini sağlayacak daha güvenli bir yaşam çevresi oluşturulması için yapılması gereken yasal, kurumsal, fiziksel, sosyal ve ekonomik faaliyetlerin tümünü kapsayan uzun süreç. Afet yönetiminde, afete müdahaleden sonra gelen dönemi ifade eder.

Ersoy İnce

İyileştirme KBRN

Radyasyon ışınlanması hızının ve çevrede bulunan radyoaktif madde konsantrasyonunun kabul edilebilir seviyeye düşürülmesi işlemidir.bulunan radyoaktif madde konsantrasyonunun kabul edilebilir seviyeye düşürülmesi işlemidir.

Ersoy İnce

İyon

Pozitif veya negatif yüklü atom veya atom gruplarıdır.

Ersoy İnce

İyon Çifti

İyonlayıcı radyasyon etkisi ile oluşan pozitif ve negatif yüklü atomlardır.

Ersoy İnce

İyon Değişimi

Bir iyonun başka bir iyon ile bir sıvı ortam, bir katı yüzeyi veya kristal bir örgü içinde, genellikle tersinir olarak yer değiştirmesidir.

Ersoy İnce

İyon Değiştiriciler

Artı veya eksi yüklü iyonları değiştirme kapasitesi yüksek olan, doğal veya sentetik olarak elde edilebilen inorganik veya organik maddelerdir.

Ersoy İnce

İyon Odalı Cep Dozimetresi

Kişilerin maruz kaldıkları radyasyon dozlarını ölçmede kullanılan bir cep elektroskop cihazıdır.

Ersoy İnce

İyonizasyon

Radyasyon etkisi ile atomun orbitlerindeki elektronların ayrışması olayıdır.

Ersoy İnce

İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyon

İyonlaşmaya neden olmayan elektromanyetik dalgalardır.

Burak Tuna

İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyon KBRN

Atomun dış kabuklarından elektronları koparmaya yetecek enerjiye sahip olmayan elektromanyetik radyasyondur. (örn: ultraviyole, görülebilir ışık, kızılötesi ışınlar, mikrodalga, radyo ve televizyon dalgaları, vb)

Ersoy İnce

İyonlaştırıcı Radyasyon

Maddesel bir ortamdan geçerken onunla etkileşerek doğrudan veya dolaylı olarak iyon çiftleri oluşturabilen X veya gamma ışını gibi elektromanyetik ışınlarla, kinetik enerjileri olan yüklü parçacıklar, ağır iyonlar ve serbest nötronlar gibi tanecik karakterli parçacıklardır. Ses dalgalarıyla, elektromanyetik spekturumun mor ötesi ve daha büyük dalga boylu ışınlar bu tanımın kapsamı dışındadır.

Ersoy İnce

Izgara Kirişi

Ana kirişler üzerine yerleştirilen ve üzerine kalıp kaplaması tahtaları çakılan kirişlerdir.

Ersoy İnce

İzin Verilebilecek Maksimum Radyasyon Dozu

Nükleer saldırı veya büyük nükleer santral kazası durumlarında, acil durum müdahalesinde görev alan personelin birim zamanda alabileceği biriken radyasyon dozunun yetkili otoritelerce karar verilecek olan değeridir.

Ersoy İnce

İzin Verilen Maksimum Basınç (PS)

Koruyucu ya da sınırlama cihazının bağlantı noktasında veya ekipmanın en üstünde, bu yerlerin uygun olmaması halinde imalatçı tarafından belirlenen herhangi bir uygun noktada tanımlanmış olan, imalatçı tarafından belirlenen ve ekipmanın tasarlandığı maksimum basınçtır.

Burak Tuna

İzin Verilen Maksimum/Minimum TS Sıcaklık Derecesi

İmalatçı tarafından belirlenen ekipmanın tasarlanmış olduğu maksimum/minimum sıcaklık derecesi TS’dir.

Burak Tuna

İzleme (ISO 45001)

bir sistem, proses veya faaliyetin durumunu tayin etmedir. Durumu belirlemek için, kontrol, gözetleme veya önemli gözleme ihtiyaç olabilir.

Burak Tuna

İzlenebilirlik

Söz konusu olan bir nesnenin geçmişe ilişkin bilgilerini, uygulamasını ve bulunduğu yeri izleme yeteneği.

Orkun ÇOBAN

İzolasyon

Hastalığın yayılmasını önlemek için hasta insanları sağlıklı insanlardan ayırma yöntemidir. Çeşitli seviyelerde uygulamalar olabilir.

Ersoy İnce

İzole Bant

Elektrik akımının başka tarafa geçmesini önlemek için teli sarmakta kullanılan banttır.

Ersoy İnce

İzole Edilmemiş Ara Madde

Sentez sırasında, sentezin yapıldığı ekipmandan, örnek alma hariç, planlı bir şekilde uzaklaştırılmayan ara maddedir.

Burak Tuna

İzole Etmek

Hastalığın yayılmasını önlemek için hasta insanları sağlıklı insanlardan ayırmaktır.

Ersoy İnce

İzotop

Proton sayıları aynı nötron sayıları farklı olan iki veya daha fazla atomdur. İzotopların kimyasal özellikleri birbirine yakın olmakla birlikte fiziksel özellikleri farklılıklar gösterir. (örn: C-12 ve C-13 kararlı iken C-14 radyoaktiftir.)

Ersoy İnce

İzotopik Zenginleştirme

Bir elementin izotoplarının, göreceli bolluklarının değiştirilmesi ve dolayısıyla elementin özellikle bir izotopu cinsinden zenginleştirilmiş diğerleri cinsinden fakirleştirilmiş yeni bir formunun oluşturulması işlemidir.

Ersoy İnce