İSG Sözlük - M Harfi ile Başlayan Teknik Terimler | İSG Kütüphanesi | Aradığınız Tüm İş Sağlığı ve Güvenliği Dokümanları

En az dört tekerlekli ve yolcu taşımasında kullanılan motorlu araçlardır.

Sevcan Arslan

iki, üç ve dört tekerlekli motorlu bisikletleri (moped) kullanacaklara verilir.

Sevcan Arslan

M-Çiçeği, klinik olarak daha hafif olmasına rağmen, semptomları geçmişte çiçek hastalarında görülenlere benzer ve nadiren ölümcül viral bir zoonoz (hayvanlardan insanlara bulaşan bir virüs) olmakla birlikte insandan insana da bulaşabilmektedir. 1980 yılında çiçek hastalığının eradikasyonunun ilanı ve sonrasında çiçek aşısının uygulamasının durdurulması ile M-Çiçeği nadir de olsa özellikle Orta ve Batı Afrika’da görülen bir hastalık haline gelmiştir.

Ersoy İnce

M-Katsayısı

Sucul ortam için akut kategori 1 veya kronik kategori 1 zararlı olarak sınıflandırılan bir maddenin konsantrasyonuna uygulanan ve toplama yöntemi ile maddenin içinde bulunduğu bir karışımın sınıflandırılması için kullanılan çarpım faktörüdür.

Burak Tuna

M1 Sınıfı Motorlu Araç

Yolcu taşımasında kullanılan ve sürücü dahil en fazla 9 oturma yeri olan motorlu araçtır.

Sevcan Arslan

M2 Sınıfı Motorlu Araç

Yolcu taşımasında kullanılan, sürücü dahil 9’dan fazla oturma yeri olan ve azami ağırlığı 5 tonu aşmayan motorlu araçtır.

Sevcan Arslan

M3 Sınıfı Motorlu Araç

Yolcu taşımasında kullanılan, sürücü dahil 9’dan fazla oturma yeri olan ve azami ağırlığı 5 tonu aşan motorlu araçtır.

Sevcan Arslan

M8 Kimyasal Ajan Tespit Kâğıdı

Sıvı V, G ve H ajanlarının tespiti için tasarlanmış, boya emdirilmiş bir kâğıttır. G ajanlarına sarı, V ajanlarına siyah veya kahverengi, yakıcı ajanlara ise kırmızı renk vererek söz konusu ajanları tespit eder.

Ersoy İnce

M9 Kimyasal Ajan Tespit Kâğıdı

Kendinden yapışkanlı olup vücuda, araçlara, yapılara veya diğer ekipman üzerine tutturulan, kimyasal ajanların kimliğini vermeyen, yalnızca ortamda G, V, H ve L ajanlarından biri varsa renk değişimi ile tepkiveren bir kağıttır.

Ersoy İnce

Madde

Doğal halde bulunan veya bir üretim sonucu elde edilen, içindeki kararlılığını sağlamak üzere kullanılan katkı maddeleri ile üretim işleminden kaynaklanan safsızlıklar dahil, fakat yine içindeki, kararlılığını ve yapısını etkilemeden uzaklaştırılabilen çözücüler hariç, kimyasal elementleri ve bunların bileşikleridir.

Burak Tuna

Maden İşleri

19/12/2012 tarihli ve 28502 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İşkolları Yönetmeliğine göre madencilik ve taş ocakları işkolunda olup, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 9 uncu maddesi uyarınca çıkarılan tebliğde çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yapılan işlerdir.

Burak Tuna

Maden Kazası

Maden ocağında madenlerin aranması, çıkarılması, işlenmesi, işleme tabi tutulması, biriktirilmesi sırasında ve sonrasında veya atıklarından kaynaklı meydana gelen kazadır.

Ersoy İnce

Maden Mühendisi

Maden Mühendisi, yeraltında ve yer üstünde bulunan her tür enerji, maden ve doğalgaz yatağının ekonomik bir biçimde işletilmeye elverişli olup olmadığına karar veren, madenlerin işletilmesi için gerekli tesisleri tasarlayan, yapımını gerçekleştiren ve işleten kişidir.

Ersoy İnce

Madenci Nistagmusu

Yeraltında 25 ila 30 yıl boyunca çalışmış genellikle orta yaşlı veya ileri yaşlardaki kömür madencilerinde görülen meslek hastalığıdır. Günümüzde elektrikli madenci baş lambalarının kullanılması sonucunda hastalığın görülme sıklığı azalmıştır. Nistagmus aynı zamanda genetik nedenlere bağlı gelişebilir; kulak enfeksiyonu, beyin hasarı ve uyuşturucu kullanımı gibi başka faktörlerden de kaynaklanabilir. Fiziksel semptomları arasında karanlıkta veya loş ışıkta görme güçlüğü, parlak ışığa karşı aşırı duyarlılık ve tahammülsüzlük ile göz küresinin ritmik olarak titremesi yer alır. Bu titremeler neticesinde, bakılan nesnelerin hareket ediyormuş gibi görülmesi ve görme keskinliğinde bozukluk söz konusu olabilir. Göz ile ilgili bu semptomlarla ilişkili olarak özellikle çömelip eğildikten sonra baş ağrısı ve baş dönmesi gibi genel rahatsızlıklar da ortaya çıkar. Hastalığın ilerleyen safhalarında yaygın olarak psiko-nörotik semptomlar gelişir. Hastalık kontrol edilmezse sinirsel rahatsızlıklar maden çalışanını tamamen kısıtlayacak denli şiddetlenebilir

Serdar ŞAHİN

Mafsal

Mafsal, hareket eden iki parçanın hareket edebilme özelliklerini kaybetmeden birbirine bağlanmasını sağlayan mekanik sistemdir.

Ersoy İnce

Mahalle

Seçimle iş başına gelen muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilen en küçük yerleşme birimidir.

Ersoy İnce

Mahalle Afet Gönüllüsü

Afet riskleri ve bu risklere karşı alınabilecek önlemler konusunda bilgilendirilmiş, afetlere duyarlılığı ve bilinç düzeyi artırılmış, gerekli eğitim ve ekipmanla donatılmış, profesyonel ekipler gelene kadar ilk saatlerde müdahale için imkân ve kabiliyeti güçlenmiş vatandaşlardan oluşan organize olan gruptur.

Ersoy İnce

Mahallî Hak Sahipliği İnceleme Komisyonu

Afetin meydana geldiği bölgede hak sahiplerini belirlemek amacıyla oluşturulan komisyon. O yerin ilgili mülki idare amiri (vali, kaymakam) veya görevlendireceği bir memur başkanlığında, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünden 1 üye, mahalli tapu dairesinden 1 üye, belediye teşkilatı olan yerlerde belediye encümeninden 1 üye, köylerde ise ihtiyar heyetinden 1 üyenin iştiraki ile kurulur. İlgili mülki idare amirleri, bilgi ve görgüsünden istifade edilecek kimseleri de komisyon çalışmalarına iştirak ettirebilirler.

Ersoy İnce

Mahallî Hak Sahipliği İnceleme Komisyonu Kararı

Konutu, iş yeri veya hayvanların korunmasını sağlayan yapıları afetlerden dolayı hasar görenler ile muhtemel afetlerden etkilenebileceklerden, durumları ilgili mevzuattaki şartlara uygun olup gerekli başvuruları yapan ve ilgili mevzuat nedeniyle doğacak haklardan faydalanabileceği kabul edilen afetzede gerçek kişileri belirleyen komisyon kararıdır.

Ersoy İnce

Mahalli İdare

Bir coğrafi alanda,belirli yetkilerle kamu haizmeti faaliyetinde bulunan il özel idaresi, büyükşehir belediyesi, belediye, köy muhtarlığı ile bunların kurdukları veya üye oldukları birlik veya idarelerdir.

Ersoy İnce

Mahfaza

Elektriksel donanımın koruma tipine ve/veya IP koruma derecesine katkısı olan duvarlar, kapılar, kapaklar, kablo rakorları, tijler, dingiller, miller vb.’lerinin tümüdür.

Burak Tuna

Mahsur Kalmak

Bir afet nedeniyle kendi imkânlarıyla bulunduğu yerden çıkamama durumudur.

Ersoy İnce

Mahya

Çatının en üst sınırı ve aynı zamanda iki saçaktan yükselen çatı yüzeylerinin yatay bir doğru boyunca kesiştiği ara kesittir. Birbirine paralel olmayan saçaklardan yükselen çatı yüzeylerinin kesişmesi ile yükselen mahyalar ortaya çıkar.

Ersoy İnce

Mahya Aşığı

Mahyada merteklerin üzerine oturtulduğu konstrüksiyon elemanıdır.

Ersoy İnce

Makara

Üzerine bükülebilir iplik, ip, halat, kablo, zincir, şerit, film vb. elastik elemanlar sarılabilen kenarları çıkıntılı silindir şeklinde dönen bloklardır.

Ersoy İnce

Makara Dairesi

Tahrik makinasının bulunmadığı, ancak makaralrın bulunduğu, hız regülatörü ve elektrik tertibatının bulunabileceği odadır.

Ersoy İnce

Makas

Çelik konstrüktif elemanlardan oluşturulan geniş açıklıklar geçen kiriş vazifesini gören, kendi üstlerine oturan aşığın yükünü yanlamalarla gergiye ileten, gerginin asıldığı ve çekmeye çalışan taşıyıcı elemanıdır.

Ersoy İnce

Makina (MEY)

Doğrudan insan veya hayvan gücü uygulaması dışındaki bir tahrik sistemi ile donatılmış veya donatılması amaçlanmış, ilişkili parçaları veya kısımlarının en az biri hareketli olan ve belli bir uygulama amacıyla bir araya getirilmiş olan parçalar topluluğu ile bunlardan; sadece kullanım sahasına veya bir enerji ve hareket kaynağına bağlantı için gerekli olan aksamları bulunmayan veya monte edilmeye hazır ve sadece bir ulaştırma vasıtasına monte edildiğinde veya bir bina ya da yapıya kurulduğunda çalışma yeteneğine sahip veya aynı sonucu elde etmek için bir bütün halinde çalışacak şekilde düzenlenen ve kumanda edilen veya kısmen tamamlanmış makina parçaları topluluğunu ve yük kaldırma amaçlı ve güç kaynağı doğrudan uygulanan insan gücü olan birbiriyle bağlantılı en azından biri hareketli bağlantılı parçalar ve aksamdan oluşan parçalar topluluğudur.

Burak Tuna

Makina Dairesi

Makina veya makinaların bulunduğu odadır.

Ersoy İnce

Makine Mühendisi

Makine Mühendisi, her türlü mekanik sistemin, makinenin, makine elemanlarının belirli kriterler çerçevesinde tasarımını yapan, geliştiren, üretimini planlayan, üretim teknolojilerini geliştiren, sistemler arası ilişki ve fonksiyonlarını kuran ve geçerli fiziksel kurallar içinde test eden kişidir.

Ersoy İnce

Maksimum Yer İvmesi

Bir depremde ivme kayıt cihazları tarafından ölçülen veya matematik modeller kullanılarak hesaplanan yer hareketi ivmesinin en büyük genlikli değeridir.

Ersoy İnce

Mal Kabul

Gelen malzeme veya ürünlerin rampa alanına boşaltılması, malzeme veya ürünler ile ilgili kayıtlı bilgilerle fiziksel bilgilerin karşılaştırılması ve kayıtların tutularak malzeme veya ürünlerin depoya alınması işlemleridir.

Ersoy İnce

Malen Sorumlu

Yargılama konusu işin hükme bağlanması ve bunun kesinleşmesinden sonra, maddî ve malî sorumluluk taşıyarak hükmün sonuçlarından etkilenecek veya bunlara katlanacak kişidir.

Burak Tuna

Maluliyet

Sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybetme halidir.

Burak Tuna

Malzeme

Makinelerin, taşıtların, yapıların, sanat yapılarının ve çeşitli nesnelerin vb. yapımında kullanılan, doğal ya da insan eliyle hazırlanmış maddedir.

Ersoy İnce

Malzeme Mühendisi/ Malzeme Bilimi Mühendisi

Malzeme Mühendisi/Malzeme Bilimi Mühendisi diğer mühendislik dallarının üretimlerinde kullandıkları metal, seramik, cam ve polimer (plastik) gibi malzemelerin doğadan kazanılan ham maddelerinin kullanım sürecine uygun kalitede saflaştırılması, şekillendirilmesi, korunması ve geliştirilmesi alanında çalışan kişidir.

Ersoy İnce

Mandren

Torna tezgahına kesici takımlarının takıldığı, kuvvetli sıkma için tasarlanmış makine parçasıdır.

Ersoy İnce

Manifold

Karbüratörden gelen gaz karışımını bir motorun silindirlerinin giriş deliklerine taşıyan ya da yanmış gazları silindir kafasındaki egzoz çıkışlarında toplayan boru donanımıdır.

Ersoy İnce

Manifoldlu Tüp Demeti

Birden fazla tüpün bir çelik konstrüksiyon içinde manifold ile birbirine bağlı olduğu tüp demetidir.

Burak Tuna

Manika

(1)İtf. Hava akımını içeri yönlendirerek kapalı ortamın havalandırılmasını sağlayan aygıt, vantilatör(2) Dnz.Bir teknenin alt kısımlarına güverteden aşağıya doğru havalandırma için konulan geniş borudur.

Ersoy İnce

Manivela

Alt bölümü dört açılı bir uçla sona eren ve yükler altına sokularak bunları kaldırmaya yarayan demir çubuktur.

Ersoy İnce

Manometre

Kapalı bir yerdeki akışkanın basıncını ölçmeye yarayan aygıttır.

Ersoy İnce

Manometre (Gauge) Basınç

Atmosfer basıncının üzerindeki basınç değerlerinde ölçüm yapılan değerdir. Gauge pressure atmosfer basıncı ile ölçülen değer arasındaki pozitif farkdır.Gauge basıncını mutlak basıncına çevirmek için ölçülen basınç değerine gerçek atmosfer basıncını eklemeniz gerekmektedir.

Burak Tuna

Mansard Çatı

Çatı arasının kullanımını sağlamak amacıyla kenarlarda yüksek eğimli çatı yüzeyleri, ortada ise daha az eğimli yüzeylerden yararlanılır. Ülkemizde yaygın olmayan bir çatı türüdür.

Ersoy İnce

Manşon Tipli Birleştirme Elemanı (Kelepçe)(İskele)

İki boruyu boyuna eksenleri çakışacak şekilde uç uca birleştirmek için kullanılan birleştirme elemanıdır.

Burak Tuna

Mantar Zehirlenmesi

Doğada yetişen ve yapısında toksik madde içeren mantarların taze, dondurulmuş, kurutulmuş veya konserve olarak çiğ ya da pişirilerek yenmesi sonucunda oluşan zehirlenmedir.

Ersoy İnce

Manyeto

Sürtünme ve ateşten etkilenmeyen tahrip kapsüllerini ateşlemede kullanılan, elektronik ya da kurmalı cinsi olan özel ateşleyici cihazıdır.

Ersoy İnce

Mapa

Çelik halatların birbirine eklenme-sinde ve sabit bir çapa noktasına bağlanmasında kullanılan bir alettir.

Ersoy İnce

Marka

Bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her türlü işarettir.Markaların tescili zorunlu olmamakla birlikte tescil, marka üzerindeki hakları ispatlayan ve marka ihlalini engelleyen en önemli araçtır.

Ersoy İnce

Marka Hakkından Vazgeçme

Marka sahibi, gerekli belgeleri Kuruma sunarak, markanın tescil kapsamındaki mal veya hizmetlerin tamamından veya bir kısmından vazgeçebilir.

Ersoy İnce

Marka Ön Araştırması

Marka başvurusu öncesi, tescili istenen ibarelerin başkası adına tescile ya da başvuru ya konu olup olmadığına ilişkin ön araştırma yapılması mümkündür. Başvuru öncesinde benzerlik araştırması başvuru sahibinin isteğine bağlı olarak, ilgili formun doldurulması ve ilgili ücretin ödendiğini gösterir bilginin Kuruma iletilmesi ile gerçekleştirilmektedir.

Ersoy İnce

Markalama

Teknik çizimlerde belirlenmiş olan kesme, delme, birleştirme yerlerinin iş parçası üzerine işaretlenmesi işlemidir.

Ersoy İnce

Markanın Tescil Edilmesi

Eksiksiz yapılan veya eksiklikleri giderilen marka başvurusuna yasal süreler içinde itiraz edilmemesi veya yapılan itirazların kesin olarak reddedilmesi ve gerekli ücretin ödenmesi halinde başvuru tescil edilerek, sicile kaydedilir ve Bültende yayımlanır.

Ersoy İnce

Maruz Kalma

Afet bölgelerinde ve riskli üretim alanlarında yer alan insanlarn, yapıların ve sistemlerin, potansiyel kayıp tehdidi altında bulunmasıdır.

Ersoy İnce

Maruz Kişi

Tamamen veya kısmen tehlikeli bölgede bulunan kişidir.

Burak Tuna

Maruziyet Eylem Değeri

Aşıldığı durumda, çalışanın titreşime maruziyetinden kaynaklanabilecek risklerin kontrol altına alınmasını gerektiren değerdir.

Ebru Aydınalp

Maruziyet Sınır Değeri (Titreşim)

Çalışanların bu değer üzerinde bir titreşime kesinlikle maruz kalmaması gereken değerdir.

Ebru Aydınalp

Masif Ahşap

Herhangi bir ağaç türüne ait keresteden biçilerek elde edilen katmansız ahşap malzemedir.

Ersoy İnce

Masif Mobilya

Ahşap malzemeden imal edilmiş sandalye, masa, sıra, banko gibi hareketli elemanlardır.

Ersoy İnce

Masif Parke

Farklı türlerde masif ahşaptan değişik ölçülerde imal edilmiş olan kaplama malzemeleridir.

Ersoy İnce

Mastar

İşlenen parçanın ölçülerinin uygun olup olmadığını karşılaştırma yoluyla belirlemeye yarayan ölçü gerecidir.

Ersoy İnce

Mastar (Ahşap Kalıpçı)

Döşeme kalıplarına dökülen betonu mastar ayağı düzlem kotuna göre tesviye etmekte kullanılan aracdır.

Ersoy İnce

Mastar Ayağı

Beton dökümü sırasında döşeme kalınlığını ve yüzey düzgünlüğünü ayarlamak için yapılan ve üzerinden mastar çekilen donanımdır.

Ersoy İnce

Matematik Mühendisi

Matematik Mühendisi, endüstride ve bankacılıkta sorunların matematik yoluyla analizini yapan ve çözüm yollarını geliştiren kişidir.

Ersoy İnce

Maymun Çiçeği

M-Çiçeği, klinik olarak daha hafif olmasına rağmen, semptomları geçmişte çiçek hastalarında görülenlere benzer ve nadiren ölümcül viral bir zoonoz (hayvanlardan insanlara bulaşan bir virüs) olmakla birlikte insandan insana da bulaşabilmektedir. 1980 yılında çiçek hastalığının eradikasyonunun ilanı ve sonrasında çiçek aşısının uygulamasının durdurulması ile M-Çiçeği nadir de olsa özellikle Orta ve Batı Afrika’da görülen bir hastalık haline gelmiştir.

Ersoy İnce

Mayna

Aşağı yön.

Sevcan Arslan

Mega

Temel birimin 1.000.000 ile çarpıldığını ifade eden ön ektir.

Ersoy İnce

Megafon

Sesi büyütmek/yükseltmek için kullanılan, genellikle koni biçimindeki cihazdır

Ersoy İnce

Mekansal Veri

Koordinat, adres vb. konum bilgisi içeren veya harita üzerinde bir konuma bağlanmış olan, mekâna ilişkin her türlü veridir.

Ersoy İnce

Mekatronik Mühendisi

Mekatronik Mühendisi, her türlü karmaşık tasarım gerektiren mekanik, elektrik, elektronik ve optik bileşenlerden oluşan elektronik alet ve iletişim sistemlerinin tasarımını yapan, üretim teknolojilerini geliştiren, sistemler arası ilişki ve fonksiyonları kuran ve geçerli fiziksel kurallar içinde test eden kişidir.

Ersoy İnce

Melanjör

Köpük elde edilmesinde kullanılan, çeşitli oranlarda su ve deterjan karışımını sağlayan, genellikle iki hortum arasına bağlanan seyyar ekipmandır.

Ersoy İnce

Melez

İstenen özelliklere veya genetik özelliklerin karıştırılmasından elde edilecek olası faydaya göre seçilen iki ebeveyn soyunun çaprazlanmasından meydana gelen yavrudur.

Ersoy İnce

Melez Tohum

Yaygın uygulama olarak, tüm olumlu özelliklerin ortak bir arka planda bir araya getirilmesi amacıyla iki elit bitki soyunun çiftleştirilesinden meydana gelen tohumdur.

Ersoy İnce

Membran

Membran preslerde preslenecek tabla yüzeylerindeki tüm girinti çıkıntıları kavrayacak kadar esnek plastik malzemedir.

Ersoy İnce

Menkul Kıymetler ve Sermaye Piyasası Meslek Elemanı

Menkul Kıymetler ve Sermaye Piyasası Meslek Elemanı, ulusal ve uluslararası sermaye piyasalarını takip ve analiz ederek sermaye piyasalarında müşterisi adına hisse senedi, altın, döviz ve diğer menkul kıymetlerin alım satımını yapan kişidir.

Ersoy İnce

Mentorluk

Mentorluk, bir konuda deneyimli bir kişinin, göreceli olarak daha deneyimsiz bir kişiyle kurduğu öğrenme ve gelişim ilişkisidir. Buradaki ilişkinin kapsamı usta-çırak ilişkisinde olduğu gibi bir mesleğin öğretilmesi olabileceği gibi daha küçük ölçekte bir becerinin kazandırılması olabilir. Bir kuruma, ortama ya da işe “uyum sürecinde” de mentorluk en etkili yöntemlerden birisidir. Süreçte mentorun temel sorumluğu gerekli bilgileri aktarmak, süreç ya da prosedürleri açıklamak, kritik hareket ya da işlemleri göstermek, yararlı bilgi ya da kaynaklara yönlendirmek, çırağının öğrendiklerini uygulamasını desteklemek, ona düzeltici ve geliştirici geribildirim vermek, onu isteklendirmek ve cesaretlendirmektedir. Her şeyden önemlisi mentor söz konusu iş ya da beceride model olan kişidir

Serdar ŞAHİN

Mermer İşlemecisi

Mermer İşlemecisi, cilalanıp parlatılabilen her türlü taşı çeşitli makine ve teçhizatla kesip tornada işleyen, parlatan, süsleme işleri yapan ayrıca inşaat sektörünün ihtiyaç duyduğu mermer tezgâhı, denizliği, eşiği gibi işleri yapan kişidir.

Ersoy İnce

MERSİS

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan ve yönetilen Merkezi Sicil Kayıt Sistemi

Sevcan Arslan

Mertek

Ahşap çatılarda çatı kaplama sistemlerini taşıyan genellikle 40 – 55 cm aralıklarla mahya saçak istikametine dik olarak döşenen en az 5 x10 cm ölçülerindeki ahşap taşıyıcı elemanlardır.

Ersoy İnce

Mesajlı Uyarı Sistemi

Afet ve acil durumlarda tehlike haberlerinin tehdit altındaki yerleşim merkezlerinde yaşayan halkı GSM üzerinden uyarmak amacı ile AFAD tarafından kurdurulan sistemdir.

Ersoy İnce

Meslek Hastalığı

1. Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalıklardır.(6331 sayılı İSGK) 2. sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal engellilik halleridir. (5510 sayılı SSGSSK)

Burak Tuna

Meslek Işınlanması

Görevi gereği radyasyonla çalışanların görevleri sırasında maruz kaldıkları ışınlanmalardır.

Ersoy İnce

Meslek Standardı

Bir mesleğin gereklerinin kabul edilebilir standartlarda yerine getirilebilmesi için ihtiyaç duyulan asgari bilgi, beceri, tutum ve davranışları gösteren normlardır.

Ersoy İnce

Mesleki Maruziyet Üst Sınırı

Başka şekilde belirtilmedikçe, 8 saatlik sürede, çalışanların solunum bölgesindeki havada bulunan kimyasal madde konsantrasyonunun zaman ağırlıklı ortalamasının üst sınırıdır.

Burak Tuna

Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumları

mesleki ve teknik eğitim alanında, diplomaya götüren orta öğretim kurumları ve mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumları ile belge ve sertifika programlarının uygulandığı her tür ve derecedeki örgün ve yaygın eğitim-öğretim kurumlardır.

Burak Tuna

Mesleki Yeterlilik Belgesi

Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından onaylanmış olan ve bireyin bilgi, beceri ve yetkinliğini ifade eden belgedir.

Burak Tuna

Meta Veri

“ Data about data” diye tanımlanan ve herhangi bir verinin; kim tarafından yaratıldığı, kimler tarafından ve ne zaman güncellendiği gibi logları tutan bilgi çeşidi; veri hakkında açıklayıcı ve tanımlayıcı bilgidir.

Ersoy İnce

Metabolit

Canlılarda çeşitli biyolojik tepkimeler sırasında ortaya çıkan ve normal olarak vücutta birikmeyerek başka bileşiklere dönüşen kimyasal bileşiklerdir.

Ebru Aydınalp

Metal

Yüksek elektrik ve ısı iletkenliği gösteren elementler sınıfıdır. (En yaygın metaller demir, alüminyum, magnezyum, bakır, çinko, nikel ve kurşundur. Kıymetli metaller olarak da gümüş, altın, platin, palladyum ve iridyum sayılabilir.)

Ersoy İnce

Metal İşleri

İşkolları Yönetmeliğine göre metal işkolunda olup, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 9 uncu maddesi uyarınca çıkarılan tebliğde çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yapılan işlerdir.

Burak Tuna

Metal Kiremit

Kiremit şeklinde formlandırılmış, ana maddesi galvaniz çelik olan parçalı çatı kaplama malzemesidir.

Ersoy İnce

Metal Şingıl

Çinko, bakır, galvanizli sac, kurşun vb.. parçalı metallerden yapılmış kaplama malzemeleridir.

Ersoy İnce

Metal Tesisler

Borular, merdivenler, asansör kılavuz rayları, havalandırma, ısıtma, iklimlendirme kanalları, aralarında elektriksel bağlı betonarme demirleri gibi korunan hacim içinde bulunan ve yıldırım akımı için bir yol teşkil edebilen metal bölümlerdir.

Sevcan Arslan

Metallerin Korozyonu

Galvanik ve kimyasal tüm korozyon tipleridir.

Sevcan Arslan

Metalürji ve Malzeme Mühendisi

Metalürji ve Malzeme Mühendisi, bileşiminde metal bulunan maden filizlerinden metal ve alaşımlarının elde edilmesi ve bunların belli işlemlerden geçirilerek endüstrinin istediği ham madde hâline getirilmesi, plastik, seramik gibi metal olmayan maddelerin elde edilmesi ve işlenmesi çalışmalarını yürüten kişidir.

Ersoy İnce

Metan

Kimyasal formülü CH olan bileşiktir. 4 Normal sıcaklık ve basınçlarda gaz halinde bulunan metan, kokusuzdur. Doğal gazın bir bileşenidir ve önemli bir yakıttır.

Ersoy İnce

Metan Gazı

Çürümekte olan karbonlu maddelerden ve maden çalışmaları sırasında açığa çıkan, ölümcül patlamalara sebep olan, havada sarı renkte alevle yanan, renksiz ve kokusuz bir gaz, bataklık gazı. Renksiz, kokusuz ve tatsız bir gaz olan metan genellikle kömür madenciliğinde oldukça sık karşılaşılan ve havadan hafif olan bir gazdır. Zehirli bir gaz olmayan metanın tehlikesi patlayıcı özelliğinden kaynaklanır. Alt patlama limiti %5 olan metanın üst patlama limiti %15’dir. Yüksek konsantrasyonlarda ortamda bulunan oksijenle yer değiştirerek boğucu bir etki yaratabilir.

Ersoy İnce

Meteoroloji

Atmosferde meydana gelen hava olaylarının oluşumunu, gelişimini ve değişimini nedenleri ile birlikte inceleyen ve bu olayların canlılar ve yerküre açısından doğuracağı sonuçları araştırıp ortaya koyan bilim dalıdır.

Ersoy İnce

Meteoroloji Mühendisi

Meteoroloji Mühendisi, atmosferdeki sistemleri ve yağmur, rüzgâr, bulut, hava basıncı gibi olayları izleyerek veriler elde eden ve bu verileri bir bütün içinde değerlendirerek günlük hayata uygulanmasını sağlayan kişidir.

Ersoy İnce

Meteorolojik Afet

Kaynağını sıcaklık yağış, basınç gibi atmosferik olaylardan alan sel, çığ, yıldırım, tayfun, tipi, hortum, kuraklık gibi doğal olaylardan kaynaklanan afettir.

Ersoy İnce

Methemoglobin

Oksijen taşımaya uygun olmayan hemoglobindir.

Ebru Aydınalp

Metot (İBYS)

Bildirimi yapılacak veri setlerinin hangi iş kuralı ile Bakanlığa gönderileceğini gösterir İSGGM internet sitesinde yayımlanan yöntemdir.

Burak Tuna

Mevcut balıkçı gemisi

Yeni olmayan ve tam boyu on sekiz metre veya daha fazla olan balıkçı gemisi

Sevcan Arslan

Mevcut Yapı

Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce yapı ruhsatı alınıp yapımı devam eden veya yapımı tamamlanan yapı, bina, tesis ve işletmedir.

Ersoy İnce

Mevsimsel Grip Hastalığı (Grip)

Grip influenza virüsünün neden olduğu, genellikle yıl içerisinde sonbahar sonu, kış ve ilkbahar başına kadar olan dönemde daha sık görülen oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. Toplumun özelliklerine göre her yıl belirli sayıda insanı etkiler ve hastalandırır. Bu nedenle her yıl sonbahar sonu, kış ve ilkbahar başı arasında beklenen sayıda kişide görülen bu hastalık mevsimsel grip olarak ifade edilmektedir.

Ersoy İnce

Mevzii İmar Planı

Mevcut imar planının dışında kalan ve bu planla bütünleşmeyen bir konumu bulunan araziler için hazırlanan, sosyal ve teknik altyapı ihtiyaçlarını kendi bünyesi içinde sağlayan fiziki plandır.

Ersoy İnce

Mevzuat

Kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük, yönetmelik, Bakanlar Kurulu kararı eki kararlar ve diğer düzenleyici işlemlerdir.

Burak Tuna

Mevzuat H.

Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik

Burak Tuna

MEY

Makina Emniyeti Yönetmeliği

Burak Tuna

Mezotelyoma

Akciğerleri ve karın boşluğunu saran zarın kanseri.

Sevcan Arslan

Mezra

Kırsal yerleşim bölgelerinde bulunan köylere bağlı birkaç evden oluşan küçük mahalledir.

Ersoy İnce

Mıcır Serici Makinesi

Haznesinde bulunan belirlenmiş miktardaki dolgu malzemesini istenilen kalınlıkta serme işlemi yapabilen, en az 600 mm serme genişliği kapasitesine sahip makinedir.

Burak Tuna

Mikro

Temel birimi 1/1.000.000 ile çarpmayı ifade eden ön ektir.

Ersoy İnce

Mikro Bölgeleme

Yerleşime açılması düşünülen boş alanlardaki tüm afet tehlikelerini, yapılaşmış alanlarda ise tüm afet risklerini büyük ölçekli hâlihazır haritalar üzerinde belirleyen çalışma. Güvenli arazi kullanımı kararları alınmasında yararlı olan, kentsel dönüşüm ve zarar azaltma planlaması çalışmalarında ise öncelikler ve stratejilerin belirlenmesinde imar planlamasını yönlendiren detaylı jeolojik, jeofizik ve jeoteknik çalışmalar, bu kapsamda değerlendirilir. Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğine göre, özellikle afete yönelik mikro bölgeleme veya jeolojik etüt raporları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanmadan imar planları hazırlanamayacaktır.

Ersoy İnce

Mikro Deprem

Büyüklükleri 3 ve altında olduğundan kolayca hissedilemeyen, ancak sismik kayıt cihazları tarafından kaydedilen depremdir.

Ersoy İnce

Mikro Öğrenme

Mikro öğrenme, bir alanda ihtiyaç duyulan öğrenme gereksiniminin olabilecek en küçük ve anlamlı öğrenme nesneleri ya da içerikleri üzerinden karşılandığı öğrenme şeklidir. Her bir öğretim amacı için bir modül tasarlanması en yaygın uygulamadır. Bu sayede tasarımcıların zaten tasarlanmış küçük modülleri farklı programlarda yeniden kullanması ve öğrenenlere özelleştirilmiş öğrenme haritaları sunabilmesi daha kolay hale gelmektedir. Öğrenme sürecinde “verimli odaklanma” süresi çok fazla değildir. İşte mikro öğrenmenin hedefi, odaklanma süresinin dışına çıkmadan kalıcı öğrenmenin gerçekleşmesidir. Çevrim içi ve özellikle mobil öğrenmenin yaygınlaşması mikro öğrenme talebini artıran bir unsurdur. Yeni nesil öğrenenler de hızlı ve küçük parçalar halinde öğrenmeye daha yatkın gözükmektedir.

Serdar ŞAHİN

Mikrobölgeleme Etüdü

Afet tehlikelerini 1/5000 ve daha büyük ölçekli haritalar üzerinde gösteren ve özellikle deprem tehlikesi ve risklerinin azaltılabilmesi için topoğrafya ve yerel zemin koşullarının yol açabilecekleri tüm tehlike ve riskleri detaylı jeolojik, jeofizik ve jeoteknik etütler sonucunda belirleyen, imar planlarını yönlendiren çalışmalardır.

Ersoy İnce

Mikrobölgeleme Haritası

Mikrobölgeleme çalışmaları sonucunda elde edilen verilerin yer aldığı harita. Yapılmak istenen fiziksel planlama çalışmalarının ölçeğine bağlı olarak 1/100 000, 1/50000, 1/25000, 1/10000, 1/5000 ve 1/2000 ölçeklerde yerel afet tehlikesi ve riskini gösteren haritadır.

Ersoy İnce

Mikroorganizma

Genetik materyali replikasyon veya aktarma yeteneğinde olan hücresel veya hücresel yapıda olmayan mikrobiyolojik varlıktır.

Burak Tuna

Mikroskobik

Çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük anlamındadır.

Ersoy İnce

Mikrotremor

Kaynağı doğal veya yapay olan çok küçük genlikli ve değişken periyotlu zemin titreşimi. Mikrotremor kayıtları kullanılarak zeminlerin hâkim titreşim periyotları ve büyütmeleri belirlenebilir.

Ersoy İnce

Mimarlık Mühendislik Hizmetleri

Belli bir yapıya ait fizibilite, proje, hesap, ihale dosyası düzenleme işleriyle bunların denetim işleri ve yapının inşa aşamasında plan, proje ve yürürlükteki yasa ve yönetmeliklere uygun yapılmasını sağlayan hizmetlerin tümüdür.

Ersoy İnce

Mıntıkacı

Bulunduğu bölge içerisinde mahalle, cadde ve sokakları öğrenerek itfaiyenin yangın yerine en çabuk şekilde ulaşmasına kılavuzluk eden, yangın yerinde su kaynaklarını tespit eden bir itfaiye personelidir.

Ersoy İnce

Miras Hukuku

Miras hukuku, bir gerçek kişinin ölümünden sonra, sağlığında elde etmiş olduğu para ile ölçülebilen hak ve borçlarının kimlere ve nasıl geçeceğini düzenler.

Ersoy İnce

Misli Eşya

Aynı çeşitten olan ve biri yerine diğeri konabilen eşyadır.

Burak Tuna

Misyon

Kurumun var olma sebebini ve vizyonunu nasıl gerçekleştireceğini ifade eder.

Ersoy İnce

MM Deprem Şiddet Cetveli

1931 yılında Amerikalı sismologlar Wood ve Neuman tarafından Mercalli şiddet cetvelinin değiştirilmesiyle oluşturulan cetvel. Orijinali, 1900’lü yılların başında bir İtalyan bilim adamı olan Mercalli tarafından depremlerin insanlar, yapılar ve arazi üzerindeki gözlenen etkilerine göre düzenlenmiş 12 dereceli deprem şiddet cetvelidir.

Ersoy İnce

Mnadren

Taşınabilir takımların, örnek vermek gerekirse matkap makinesi veya perdahlama makinesinin burnuna takılan vidayı hem sıkıştırmaya hem de tahrik etmeye yarar.

Sevcan Arslan

Mobil Akaryakıt Tankeri

Minimum kapasitesi 1 ton ve motor gücü en az 80 kw 107 hp olan, aparatları ruhsata işli ve tescil belgesi olan makinedir.

Burak Tuna

Mobil Mutfak

Bir araç ile çekilerek istenilen bölgede hizmet vermek üzere tasarlanmış konteyner veya karavan tipi mutfak ekipmanıdır.

Ersoy İnce

Mobil Öğrenme

Mobil öğrenme, uzaktan ya da çevrimiçi öğrenme faaliyetlerinin taşınabilir cihaz ve teknolojiler üzerinden gerçekleştiği öğrenme deneyimine verilen isimdir. Mobil cihazların geniş ekranlı bilgisayarlara göre daha küçük bir öğrenme alanı sunuyor olması bir zorluk gibi gözükse de, kişilerin mobil cihazlarını sürekli olarak yanlarında taşımaları bu kanalı eşsiz bir öğrenme ve etkileşim fırsatı haline getirmektedir.

Serdar ŞAHİN

Mobil Sağlık Ünitesi

Afet ve acil durumlarda ve insani yardım faaliyetlerinde verilecek olan hizmetin türüne göre, sağlık otoritesi tarafından bölgeye yönlendirilen, gerektiğinde yeri kolaylıkla değiştirilebilen hareketli her türlü araç gereç ve donanımı (örneğin şişme, ağır iklim tipi ve konteyner sahra hastaneleri, tarama, tanı ve tedavi üniteleri, mobil komuta araçları, gemi hastane, dekontaminasyon ünitelerini) kapsayan sağlık ünitesidir.

Ersoy İnce

Mobil Vinç

Malzemeleri ya da yükleri kaldırma, yeni bir yöne dönerek veya hareket ederek aktarma, yerlerini değiştirme, yükleme, boşaltma işlerinde kullanılan, bom uzunlukları en az 6 metre, kapasiteleri de en az 2 ton ve en az 25 kw-33 hp motor gücüne sahip makinedir.

Burak Tuna

Mobilya Döşemecisi

Mobilya Döşemecisi, sandalye, koltuk, kanepe, yatak gibi eşyaların iskeletlerini çeşitli malzemelerle kaplayan ve bunları şekil vererek kullanılır hâle getiren kişidir.

Ersoy İnce

Mobilya İmalatçısı

Mobilya İmalatçısı, ağaç ve ağaç ürünlerini kullanarak masa, koltuk, sehpa, sandalye, dolap gibi eşyalarla bina içi dekorasyonunda yer alan ve ağaç vb. malzemeden oluşan sabit ve hareketli mobilyaları iş resmine uygun olarak yapan ve tamir eden kişidir.

Ersoy İnce

Moda Tasarımcısı

Moda Tasarımcısı, günümüzde ve gelecekteki giysilerin ve giysiyi tamamlayan aksesuarların tasarımını yapan, çizen, gerektiğinde çizdiği modeli kalıba dönüştürerek ilk deneme ürününün elde edilmesini gerçekleştiren kişidir.

Ersoy İnce

Modüler Sistem (İskele)

Önceden tanımlanmış (modüler) aralıklarda diğer iskele bileşenleri ile bağlantı sağlamak için dikmelerde bağlantı yerleri bulunan, enine ara bağlantı ve dikmelerden oluşan bağımsız bir sistemdir.

Burak Tuna

Molekül

Birden fazla atomun oluşturduğu taneciktir.

Ersoy İnce

Moleküler Biyolog

Moleküler Biyolog canlı hücre içindeki malzemeleri (DNA, protein, enzim vb.), hücre yapısının işlevini ve hücreler arasındaki etkileşimi laboratuvar ortamında inceleyerek ortaya çıkaran kişidir.

Ersoy İnce

Moleküler İşaretleyiciler

Genetik biliminde, bir moleküler işaretleyici (genetik işaretleyici olarak da tanımlanır) genom içerisinde belirli bir konumla ilişkilendirilen bir DNA parçasıdır. Moleküler işaretleyiciler, moleküler biyoloji ve biyoteknolojide, bilinmeyen DNA’lardan oluşan bir havuzda belirli bir DNA dizilimini saptamak amacıyla kullanılır.

Ersoy İnce

Moleküler Islah

Genellikle bitki yetiştirmede moleküler biyoloji araçlarının kullanılması. QTL haritalama veya gen keşfi, işaretleyici destekli seleksiyon, genomik seleksiyon ve genetik mühendisliği moleküler yetiştirme alanlarından bazılarıdır.

Ersoy İnce

Moleküler Makas (Restriksiyon Enzimler)

En çok belirli bir bakteri tarafından üretilen, belirli bir baz dizilimi üzerinde veya yakınında bulunan DNA moleküllerini kesme özelliği taşıyan bir enzimdir.

Ersoy İnce

Moloz

Afetler veya başka nedenlerle yıkılmış yapı parçaları, kırık eşyalar ve benzeri döküntü malzemenin karışımı, inşaat atığıdır..

Ersoy İnce

Monitör

Yangın söndürme ekipmanı olarak kullanılır, su ve köpüğü istenilen bölgeye uzaktan kolayca yönlendirilmesini sağlayan 800-2800lt/dk su verimine sahip malzemedir.

Ersoy İnce

Monomer

Polimer oluşturma tepkimesinde kullanılan özel işlem koşullarında kendine benzeyen veya benzemeyen moleküllere ardışık olarak eklenen kovalent bağlar oluşturma kapasitesine sahip maddedir.

Burak Tuna

Montör

İtfaiye bina ve araçlarının basit bakım ve onarımlarından sorumludur. Tüm atölye faaliyetleri ve araç takip sistemleri ona bağlıdır.

Ersoy İnce

Morbidite

Hastalık hızıdır. Herhangi bir toplumdaki hastalıkların boyutlarının belirlenmesi için kullanılır.

Ersoy İnce

Mortalite

Ölüm hızıdır. Herhangi bir toplumdaki ölümlerin boyutlarının belirlenmesi için kullanılır.

Ersoy İnce

MOSİP Sistemi

Sosyal Güvenlik Kurumunun mali işlemlerinin kayıt ve takibi amacıyla kullanılan Mali Yönetim Otomasyon Sistemidir.

Burak Tuna

Motivasyon

Motivasyon bireyin hareket-lerinin arkasında bulunan psikoloji dilinde güdü adı verilen güçtür. Davranışa enerji sağlayan organizmanın içindeki ve çevredeki güçler olarak tanımlanır.

Ersoy İnce

Motopomp

Bir ısıl motor ya da elektrik motoru ile bir pompa ve bunun emme basma borularından oluşan, su tahliyesinde ve su takviyesinde kullanılan bir ekipmandır.

Ersoy İnce

Motor Ailesi

Tasarımlarındaki özellikler sebebiyle, benzer egzoz ve gürültü emisyonu karakteristiklerine sahip motorların ithalatçıları tarafından yapılan gruplandırma.

Sevcan Arslan

Motor Yenileştirmecisi (Motor Rektifiyecisi)

Motor Yenileştirmecisi (Motor Rektifiyecisi), çalışmayan veya iyi çalışmayan her türlü motoru onaran ve çalışır hâle getiren kişidir. Bu meslek aynı zamanda piyasada Motor Rektifiyecisi adıyla da tanımlanmaktadır.

Ersoy İnce

Motorlu Araçlar Lpg Sistemleri Bakım ve Onarımcısı

Motorlu Araçlar LPG Sistemleri Bakım ve Onarımcısı, benzinli, dizel ve LPG ile çalışan araçların motorlarının ayar, bakım ve onarımını yapan, ayrıca karbüratörlü ve enjeksiyonlu benzinli araçların LPG ile çalışabilmesi için dönüşüm sistemini kuran, bunların bakım ve onarımı ile arıza teşhisini yapan kişidir.

Ersoy İnce

Motorlu bisiklet (Moped)

Azami hızı saatte 45 kilometreyi, içten yanmalı motorlu ise silindir hacmi 50 santimetreküpü, elektrik motorlu ise azami sürekli nominal güç çıkışı 4 kilovatı geçmeyen iki veya üç tekerlekli taşıtlar ile aynı özelliklere sahip net ağırlığı 350 kilogramı aşmayan dört tekerlekli L1, L2 ve L6 sınıfı motorlu taşıtlardır. Elektrik ile çalışanların net ağırlıklarının hesaplanmasında batarya ağırlıkları dikkate alınmaz.

Sevcan Arslan

Motorlu Taşıt Sürücüsü Sertifikası

Teorik ve uygulamalı sınavlarda başarı gösteren sürücü adaylarına verilen belgedir.

Sevcan Arslan

Motosiklet

Azami tasarım hızı 45 km/saatten ve/veya silindir kapasitesi 50 santimetreküpten fazla olan sepetli veya sepetsiz iki veya üç tekerlekli motorlu taşıtlar ve net motor gücü 15 kilovatı, net ağırlığı 400 kilogramı, yük taşımacılığında kullanılanlar için ise net ağırlığı 550 kilogramı aşmayan dört tekerlekli L3, L4, L5 ve L7 sınıfı motorlu taşıtlardır. Elektrik ile çalışanların net ağırlıklarının hesaplanmasında batarya ağırlıkları dikkate alınmaz. Bunlardan karoseri yük taşıyabilecek şekilde sandıklı veya özel biçimde yapılmış olan ve yolcu taşımalarında kullanılmayan üç tekerlekli motosikletlere yük motosikleti (triportör) denir.

Sevcan Arslan

Motosiklet Tamircisi

Motosiklet Tamircisi, motosikletlerin motor, motor yardımcı sistemleri, güç aktarma organları, direksiyon, fren, tekerlek ve elektrikli sistemlerini söküp bakım ve onarımlarını yaparak yerlerine ayarlı ve uygun bir şekilde takan kişidir.

Ersoy İnce

Mozaik Parke

Düz kenarlara sahip ince ve küçük boyutlardaki masif ahşap lamellerin kâğıt taşıyıcı üzerine tek yüzeyden geçici sabitlenmesi ile oluşturulmuş genellikle kare formlu paneldir.

Ersoy İnce

Mpox

M-Çiçeği, klinik olarak daha hafif olmasına rağmen, semptomları geçmişte çiçek hastalarında görülenlere benzer ve nadiren ölümcül viral bir zoonoz (hayvanlardan insanlara bulaşan bir virüs) olmakla birlikte insandan insana da bulaşabilmektedir. 1980 yılında çiçek hastalığının eradikasyonunun ilanı ve sonrasında çiçek aşısının uygulamasının durdurulması ile M-Çiçeği nadir de olsa özellikle Orta ve Batı Afrika’da görülen bir hastalık haline gelmiştir.

Ersoy İnce

MSDS

Bkz. Güvenlik Bilgi Formu

Burak Tuna

MSK Deprem Şiddet Cetveli

Avrupa kıtasındaki deprem özellikleri, yapı türleri ve hasar sonuçları esas alınarak Medvedev, Sponheur ve Karnik adlı bilim insanları tarafından 1964 yılında geliştirilmiş ve Avrupa Sismoloji Komisyonu tarafından onaylanmış 12 (XII) derecelik deprem şiddet cetvelidir.

Ersoy İnce

Muafiyet

Poliçede yazılı önceden belirlenmiş bir miktara veya orana kadar olan hasarların sigortacı tarafından ödenmemesi, bu miktar veya orandan daha yüksek hasarların ise söz konusu miktar veya oran düşürüldükten sonra ödenmesi biçimindeki uygulamadır.

Ersoy İnce

Muavenet

İtfaiye olaylarına müdahale eden ekibin ihtiyaç duyduğu takviye kuvvettir.

Ersoy İnce

Muayene

Bir ürün, proses, hizmet veya kurulumun veya bunların tasarımlarının incelenmesi ve özel şartlara uygunluklarının veya mesleki hüküm esas alınarak genel şartlara uygunluklarının belirlenmesidir.(ISO 17020)

Burak Tuna

Muayene Elemanı (Asansör)

Asansör periyodik kontrolünü gerçekleştiren kişidir.

Burak Tuna

Muayene İstasyonu

Araçların esas itibariyle akaryakıt, LPG, yağ ve basınçlı hava gibi ihtiyaçları ile ayrıca kişilerin ilk yardım ve zorunlu diğer ihtiyaçlarının sağlandığı yerdir.

Sevcan Arslan

Mücavir Alan

Belediye sınırlarına komşu olup kentin ilerideki gelişmesi bakımından gerekli görülen ve imar mevzuatı bakımından belediyelerin denetim ve sorumluluğuna verilmiş olan sınır komşusu alanlara verilen ad, komşu alandır.

Ersoy İnce

Mücbir Sebep

İnsan iradesi, gücü ve müdahalesiyle önüne geçilemeyen deprem, yıldırım, kasırga gibi doğa kaynaklı afetler; kanuni grev, genel salgın hastalık, kısmî veya genel seferberlik ilânı ve gerektiğinde AFAD tarafından belirlenecek benzeri diğer hâllerdir.

Ersoy İnce

Mücevherat Mühendisi

Mücevherat Mühendisi değerli taşların ve metallerin tanımlanması, işlenmesi, mücevherat tasarımı ve üretimi sürecinin planlamasında, işletilmesinde ve geliştirilmesinde çalışan kişidir.

Ersoy İnce

Mucurgat

Kurtarma operasyonlarında araçların sabitlenmesi, çekilmesi ya da alçak alanlarda yapılacak kaldırma ve çekme işlemlerini gerçekleştirmede kullanılan ekipmandır.

Ersoy İnce

Müdafi

Şüpheli veya sanığın ceza muhakemesinde savunmasını yapan avukattır.

Burak Tuna

Müdahale

Afet ve acil durumlarda can ve mal kurtarma, sağlık, iaşe, ibate, güvenlik, mal ve çevre koruma, sosyal ve psikolojik destek hizmetlerinin verilmesine yönelik çalışma. Afetin meydana gelmesi ile başlayan ilk evredir. Arama-kurtarma, ilk yardım, tıbbi sağlık, gıda, barınma, giyim, su ve arıtma temini hizmetleri gibi halkın acil ihtiyaçlarının sağlanması; hasar tespiti, yardım kaynaklarının koordinasyonu gibi konular bu aşamada gerçekleştirilir. Bu, ilk müdahaleyle başlayıp, duruma göre kısa veya daha uzun süreyle devam edebilen bir süreçtir. Acil müdahale veya afete müdahale olarak da tanımlanmaktadır.

Ersoy İnce

Müdahale (Aile Danışmanı)

Danışmanın, danışmanlık sürecinde; danışanların ilişki, davranış, düşünce ve duygularını, onların hedefleri doğrultusunda değiştirmelerine yönelik yaptığı her türlü uygulamadır.

Ersoy İnce

Müdahale Grubu

Birinci görevi kurtarma yapmaktır. Teneffüs cihazını takarak yangına ilk müdahaleyi yapmak müdahale grubunun işidir. Aksine bir emir gelmedikçe hazırlıksız müdahalelerde emir beklemeksizin yangına müdahale ederler. Fikrasyondan itibaren birinci kolu çıkartmak müdahale grubunun işidir.

Ersoy İnce

Müfettiş

İşyerlerini iş sağlığı ve güvenliği yönünden teftişe yetkili iş müfettişidir.

Burak Tuna

Müfettiş (Meslek)

Müfettiş, bağlı olduğu kurumun yürüttüğü iş ve işlemleri inceleyen ve denetleyen, gerektiğinde ilgililer hakkında soruşturma yapan ve ulaştığı sonuçları rapora dönüştürerek kurumun en üst amirine Teftiş Kurulu Başkanlığı aracılığı ile ileten kişidir. Müfettişlik mesleğine müfettiş yardımcısı olarak başlanır.

Ersoy İnce

Müfreze

Teşkilat ve malzeme kadrolarına göre kurulmuş gruptan küçük istasyondur.

Ersoy İnce

Muhabere

Kurum içi veya dışı telli ve telsiz bağlantılarla irtibat sağlamaktır.

Ersoy İnce

Muhakkik

Gerçeği araştıran, soruşturucu, soruşturmacıdır.

Ersoy İnce

Muhasebe Bilgi Sistemleri Uzmanı

Muhasebe Bilgi Sistemleri Uzmanı, bir işletmenin muhasebe bilgi sisteminin kuran, geliştiren, muhasebeyle ilgili veri işleme işlerini yapan, işletme faaliyetleriyle ilgili verileri toplayan bu verileri bilgiye dönüştüren ve hem iç hem de dış kullanıcılara bilgi sağlayan kişidir.

Ersoy İnce

Muhasebe ve Vergi Uygulama Meslek Elemanı

Muhasebe ve Vergi Uygulama Meslek Elemanı, kurum ve kuruluşların muhasebe ve vergiyle ilgili işlemlerini kaydeden, gerektiğinde bunları izleyen ve denetleyen kişidir.

Ersoy İnce

Muhtar Tutanağı

Hasar tespit arazi çalışmaları sonrasında, çalışmayı gerçekleştiren teknik personel ile o yerleşim biriminde görevli muhtar ve azalar tarafından imza altına alınan ve o yerleşim birimindeki tüm binalarla ilgili hasar tespit çalışmalarının gerçekleştirildiğine dair resmî belgedir.

Ersoy İnce

Muhtemel Patlayıcı Ortam (PKD)

Konumu ve işletme şartları nedeniyle patlayıcı hale gelebilen ortamdır.

Burak Tuna

Mukavemet

Cisimlerin çeşitli dış etkiler ve bu dış etkilerin neden olduğu iç kuvvetler karşısında gösterecekleri davranış biçimini inceleyen bilim dalıdır.

Ersoy İnce

Mülga

(Hukuk) Yürürlükten kaldırılmış

Sevcan Arslan

Mülk

Devlete, kamuya, gerçek ya da tüzel kişilere ait olan taşınmaz mallardır.

Sevcan Arslan

Mülki İdare Amiri

İllerde valiyi, büyükşehirler dahil ilçelerde kaymakamdır.

Burak Tuna

Mülkiyet Durumunun Belgelendirilmesi

Konut ve iş yerlerine ilişkin mülkiyet rabıtası sırasıyla, tapu senedi, tasarruf belgeleri, vergi kayıtları ve diğer resmî belge ve kayıtlarla belgelendirme işi. Bu belge ve kayıtların bulunmaması hâlinde mahalle veya köy muhtarlıklarından alınarak ilgili mülki idare amirine tasdik ettirilmiş belge esas alınır.

Ersoy İnce

Mülteci

Uluslararası hukuka göre vatandaşı olduğu ülke dışında olan ve “ırkı, dini, tabiiyeti, belirli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşüncesi nedeniyle zulme uğrayacağından ötürü haklı sebeplerle korktuğu” için vatandaşı olduğu ülkeye dönemeyen veya dönmek istemeyen kişi, sığınmacı. 11.04.2013 tarih ve 28615 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na göre, Avrupa’da meydana gelen olaylar sebebiyle ırkı, dini, milliyeti, belirli bir toplumsal gruba üyeligi veya siyasi düsünceleri nedeniyle takibata uğrayacağından haklı olarak korktuğu için, vatandaşı oldugu ülke dısında bulunan ve vatandası oldugu ülkenin himayesinden istifade edemeyen veya korkudan dolayı istifade etmek istemeyen ya da uyruğu yoksa ve önceden ikamet ettigi ülke dışında bulunuyorsa oraya dönmeyen veya korkusundan dolayı dönmek istemeyen yabancıdır.

Ersoy İnce

Mülteci Merkezi

Mültecilerin bilgi, danışmanlık, maddi yardım ve diğer servislerden yararlanmak için toplandığı veya barındığı yerdir.

Ersoy İnce

Mülteci Statüsünün Belirlenmesi

İç hukuk ve devletler hukukuna göre bir kişinin mülteci olarak tanınıp tanınmamasına karar verme sürecidir.

Ersoy İnce

Mültecilere Yönelik Uluslararası Koruma

Sığınmacı ya da mülteciler adına devletlerin veya BMMYK’nin, bu kişilerin haklarının, güvenliklerinin ve refahlarının uluslararası standartlara uygun olarak tanınması ve korunmasını sağlayan müdahalelerin tümü. Söz konusu müdahaleler şunlardır: Geri göndermeme ilkesine saygının temini; güvenliğe erişim, mülteci statüsünün belirlenmesine dair adil süreçlere erişim; insani muamele standartları; kalıcı çözümlerin uygulanması. BMMYK, mültecilerin korunmasıyla yetkilendirilmiş tek Birleşmiş Milletler organıdır.

Ersoy İnce

Mültecilerin Görevi

Mültecilerin sığındıkları ülkede yerine getirmek zorunda oldukları yükümlülüklerin tümü. 1951 sözleşmesi’nin 2. maddesi kapsamında, mülteciler bulundukları ülkenin kanun ve yönetmeliklerine uymalı, özellikle sığınma ülkelerinin ve toplumlarının güvenliğini, emniyetini ve kamu düzenini tehlikeye düşürecek hareketlerden kaçınmalıdırlar.

Ersoy İnce

Multimetre

Elektrikli ateşleme sisteminin kullanıldığı patlatma devrelerinde direnç, voltaj ve akımı ayrı ayrı ölçmek üzere ateşleyicilik için özel olarak imal edilmiş çok amaçlı cihazdır.

Ersoy İnce

Mümkün Görülen En Önemli Kaza

Donanım arızası, işletme hataları ve önceden tahmin edilebilecek diğer nedenlerin aynı anda oluşması varsayımına dayalı, mümkün görülen en önemli kazadır. Nükleer tesis bu tür kazaların sonuçlarını hafifletecek ve halk ve çevre sağlığı açısından risk yaratılmamasını garanti edecek önleyici tedbir ve sistemlere sahip olmalıdır.

Ersoy İnce

Münferit (Tekil) Topraklama

İşletme elemanı veya cihazın sadece kendine ilişkin topraklayıcıya bağlı olduğu topraklamadır.

Burak Tuna

Müstakil Taslak (Mevzuat H.)

Başlı başına belirli bir alanı düzenleyen ve ilk defa yürürlüğe konulacak mevzuata ilişkin metinleridir.

Burak Tuna

Müşteki

Şikayette bulunan, şahsî davacı. İlgili makama derdini aktaran kişi.

Burak Tuna

Müşteri

Ürünü alan kuruluş veya kişi.

Orkun ÇOBAN

Müşteri Memnuniyeti

Yerine getirilen müşteri şartlarının , müşteri tarafından algılanma derecesi

Orkun ÇOBAN

Mutajen

Bir canlı organizmanın genetik materyalinde değişiklikler meydana getirerek organizmanın mutasyona uğrama sıklığını doğal seviyenin üzerine çıkaran fiziksel ya da kimyasal etmenlere denir. Ultraviyole ışınları, radyoaktif elementler mutajene birer örnektir.

Ersoy İnce

Mutajen Madde

Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deriye nüfuz ettiğinde kalıtımsal genetik hasarlara yol açabilecek veya bu etkinin oluşumunu hızlandırabilecek madde veya müstahzarlardır.

Burak Tuna

Mutajenisite

Genetik değişim oluşturabilme yatkınlığıdır.

Ebru Aydınalp

Mutasyon

Bir canlının genetik materyalinde meydana gelen değişimlerdir.

Ersoy İnce

Mutlak (Absolute) Basınç

Referans noktası tam vakum olan bir basınç ölçümüdür. Mutlak basınç ölçümü proses basıncının, tam vakum (0 psia) değerinden farkı olarak ölçülür.Sıfır mutlak basınç toplam basınç kaybı olarak da tanımlanabilir. Örneğin uzay, tam vakum yada sıfır mutlak basınç olarak tanımlanır.

Burak Tuna

Muvafakatname

Bir marka başvurusu, önceki marka sahibinin başvurunun tesciline açıkça muvafakat ettiğini gösterir belgenin Kuruma sunulması hâlinde Kanunun 5 inci maddesinin 1 inci fıkrasının (ç) bendine göre reddedilememektedir. Muvafakatname, başvuru formu ile birlikte veya karara itiraz halinde itiraz hakkında karar verilene kadar Kuruma sunulabilmektedir. Her marka başvurusu için ayrı bir muvafakatname sunulması zorunludur.

Ersoy İnce

Muvazaa

İşyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin asıl işin bir bölümünde uzmanlık gerektirmeyen işlerin alt işverene verilmesini; daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile kurulan alt işverenlik ilişkisini; asıl işveren işçilerinin alt işveren tarafından işe alınarak hakları kısıtlanmak suretiyle çalıştırılmaya devam ettirilmesini; kamusal yükümlülüklerden kaçınmak veya işçilerin iş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi yahut çalışma mevzuatından kaynaklanan haklarını kısıtlamak ya da ortadan kaldırmak gibi tarafların gerçek iradelerini gizlemeye yönelik işlemleri; ihtiva eden sözleşmedir.

Burak Tuna

Müzik Aleti (Çalgı) Yapımcısı

Müzik Aleti (Çalgı) Yapımcısı, Türk müziğinde kullanılan aletlerin yapım, bakım ve onarımı alanlar ında çalışan kişidir.

Ersoy İnce